چرا مسکو با همه‌پرسی کردستان عراق محافظه‌کارانه برخورد کرد؟
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۲۸۲۸۵
بین الملل > خاورمیانه - یک کارشناس مسائل روسیه، نقش و بازی روسیه را در روند همه پرسی استقلال کردستان عراق مورد بررسی قرار داده است
محمد اکبری: منطقه خاورمیانه در شرف تحولات جدیدی است. مسعود بارزانی علیرغم مخالفتهای بسیار، با اصرار بر طرح خود، توانست همه پرسی کردستان عراق را رقم بزند. مواضع و تحرکات منطقه ای و بین المللی بسیاری شکل گرفته است و قدرتهای منطقه ای و بین المللی با مخالفت با این طرح، به آینده عراق و تحولات پیش رو چشم دوخته اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روسیه با توجه به تحرکاتی که در اقلیم کردستان داشته است و به نوعی می توان گفت ناظران منتظر واکنش آن بودند ولی با رویکرد شفافی با همه پرسی برخورد نکرد. آیا موضع روسیه در این باره می تواند اهمیت خاصی داشته باشد؟
به باور عمومی همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق تنها یک موضوع محلی نیست و نه تنها آغازی برای تجزیه عراق به شمار می رود، بلکه برای همسایگان هم احساس تهدید مشابه ایجاد میکند. به همین دلیل اعلام موعد برگزاری همه پرسی با موجی گسترده از واکنش ها در سطوح مختلف داخلی و خارجی همراه شد و علیرغم این مواضع و مخالفتها، حکومت اقلیم کردستان در روز 25 سپتامبر در مناطق تحت کنترل خود همه پرسی استقلال را برگزار کرد. در حالی که موقعیت پیچیده عراق پساداعش ضمن اینکه این فرصت را برای کردها فراهم کرده، اما آنها را با موانع بزرگی هم روبه رو می کند. آمریکا و اتحادیه اروپا مخالفت صریح خود را با برگزاری همه پرسی استقلال در اقلیم کردستان اعلام کرداند اما به رغم اینکه گفته میشود روسها نیز با این اقدام مخالف هستند، اما واکنش صریحی از آنها مشاهده نشده است. در این میان موضع روسیه از یک جهت به واسطه همکاریهای منطقه ای با ایران و از جهت دیگر به دلیل جایگاه بین المللی روسیه و وزنی که حمایت احتمالی روسها از استقلال کردستان به آن میدهد، برای تهران اهمیت مییابد.
رابطه روسیه و اقلیم کردستان عراق چگونه ارزیابی می شود؟ روسیه روابط خاص و جداگانه ای به اقلیم داشته است؟
رابطه روسیه و اقلیم از سال ٢٠٠٧ میلادی با افتتاح کنسولگری روسیه در اربیل رسما بنا گذاشته شد، در تمام این سال ها روسیه برای جلوگیری از واکنش بغداد، از روابط مستقل و گسترده با اقلیم خوداری می کرد و حتی به همین دلیل در سالهای اخیر از تلاش برای مشارکت در شماری از طرحهای پر سود صرفنظر کرده بود، اما ظاهرا شرایط در ماه های اخیر تغییرات محسوسی داشته است. هر چند روسها به واسطه رعایت توافق بغداد-اربیل هم توانسته اند قراردادهایی با اقلیم منعقد کنند، اما اکنون روابط مسکو-اربیل مستقل تر به نظر میرسد.
شرکت «گازپروم نفت» در سال های گذشته با در اختیار گرفتن سه بلوک برای اکتشاف، اجازه حفاری برای استخراج هیدروکربن ها در اقلیم کردستان را در اختیار گرفته و شرکت «روسنفت» به عنوان یکی دیگر از کمپانی های نفتی روسیه، موافقتنامه های همکاری با مقامات اقلیم کردستان را امضا نموده است. همچنین، روسیه در سالهای جنگ با داعش نیز برای کردهای عراق سلاح و تجهیزات نظامی فراهم کرده است اما بخش زیادی از این کار را هم از طریق دولت مرکزی عراق انجام داده تا نشان دهد قصد آسیب رساندن به یکپارچگی این کشور را ندارد. اما با آغاز سال ۲۰۱۷ به نظر می رسید این سیاست در حال تغییر است.
از این زمان روسها وارد معامله نفتی دوجانبه مستقیم با کردستان عراق شده اند. البته موضع نرم بغداد نسبت به کمپانی‌های غربی، روسیه را هم مجاب کرده است که از این فرصت بهره ببرند. در این راستا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در سن‌پترزبورگ با نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم دیدار داشته و اعلام کرد از توافقات اقلیم کردستان با شرکت های نفتی روسی حمایت میکند. در واقع روابط روسیه با اقلیم کردستان محافظه کارانه آغاز شده و همچنان محافظه کارانه ادامه دارد.
در ماههای اخیر روسیه هیچ موضع خاصی درباره همه پرسی کردها نداشته است؟
آخرین موضع روسها درباره استقلال کردهای عراق این بوده که مسکو بر اساس قوانین بین المللی از تمامیت ارضی عراق حمایت می کند. با این حال در بخش دیگری از حمایت روسیه از حق ملتها برای تعیین سرنوشت خود نیز سخن گفته شده است. در واقع موضع مسکو درباره رفراندوم و استقلال کردها همچنان دوگانه است. در موضع رسمی اینچنین اظهار نظر می کنند و احتمالا روابط در سطوح پایین به قوت و شدت خود باقیست. قبل رفراندوم هم با آنکه دولت روسیه محافظه کارانه موضع صریح نداشت، شاخه جوانان حزب حاکم روسیه، یعنی روسیه واحد با اعلام حمایت از استقلال اقلیم کردستان، برای مشارکت در نظارت بر رفراندوم اعلام آمادگی کرده بود.
می توان گفت موضع روسیه در قبال استقلال کردستان عراق بسیار محافظه کارانه است. دلیل این موضع هم این است که روسها در برابر انتخاب یکی از دو گزینه بسیار دشوار قرار گرفته اند:
یک اینکه، برخی از تحلیل گران و دیپلمات های روسی بر این باورند که به علت یک فرآیند تاریخی، سرانجام منطقه با شکل گیری یک کشور کردی به طور اجتناب ناپذیر روبرو خواهد شد و با توجه به شرایط کنونی عراق که هنوز به طور کامل از جنگ با داعش رها نشده و نقشی کلیدی که کردها در جنگ با داعش ایفا می کنند اکنون آنها مجال لازم برای عملی ساختن ادعاهای خود برای تشکیل کشوری مستقل را یافته اند. به عبارت دیگر، این گروه بر این باورند که مسکو باید برای چنین تحولی آماده باشد. یکی از اعضای کمیسیون روابط میان قومیت های ریاست جمهوری روسیه هم سال ۲۰۱۵ در اظهاراتی گفته بود کردها دیر یا زود، به شکلی از موطن دست خواهند یافت.
از سوی دیگر، برخی از کارشناسان روس معتقدند با توجه به پیامدهای سیاسی چنین تحولی برای متحدان منطقه ای روسیه یعنی ایران و سوریه و همچنین ترکیه و عراق، کرملین باید به حمایت خود از کشورهای قدرتمند به عنوان تضمین کنندگان ثبات منطقه ای ادامه دهد. اما برخلاف تمام ارزیابی ها و تحلیلها درباره پیامدهای استقلال کردها و در نتیجه تجزیه کشورهایی چون سوریه و عراق، باید متذکر شد روسیه منافع صریح در حمایت و یا مقابله با استقلال کردها ندارد.
یعنی روسها نگران منافع خود در اقلیم هستند؟
ملاحظاتی وجود دارد که روسیه در این باره در نظر داشته است. از یک سو مساله کردها رقابت تمام عیاری بین روسیه و آمریکا شکل نمی دهد. دوم اینکه در عین حال روسها قادر به تعیین منافع مشترک در زمینه مقابله یا حمایت از استقلال کردها با هیچ کدام از طرف ها نیستند. همچنین کردها نیز نظر مساعدی به روسیه ندارند و تلاشی برای جلب حمایت مسکو نداشته اند. اما این نکته وجود دارد که روسیه تحت تحریم های غرب، توانسته است در حوزه انرژی اقلیم سهمی از آن خود کند. بر این اساس با آنکه وزارت خارجه آمریکا و اتحادیه اروپا در بیانیه های جداگانه برگزاری همه پرسی استقلال کردستان را موجب تضعیف مبارزه با داعش دانسته اند، روسیه موضع رسمی درباره آن نگرفته است.
با جمیع این جهات آیا باید نگران موضع روسها درباره اقلیم کردستان و همه پرسی آن بود؟
به دلیل مجموع دلایل و با چنین شرایطی نمی توان درباره موضع روسیه در قبال استقلال کردستان عراق نگران بود. هر چند موضع روسها یک نکته را کاملا روشن می سازد و آن اینکه از نظر آنها تردیدی وجود ندارد که کردها نقش مهمی در آینده خاورمیانه دارند. علاوه بر جذابیت های مشارکت در پروژه های انرژی اقلیم کردستان برای روسها، گفتنی است ژئوپلتیک منطقه اقلیم عراق در مجاورت ترکیه، ایران، سوریه به همان نسبت که برای سایر قدرتهای بین المللی جذاب است، برای روسیه هم قابل توجه است. روسیه به رغم افزایش مناسبات با ایران، ترمیم رابطه با ترکیه و حضور نظامی در سوریه، همچنان به دنبال یافتن شرکای بیشتر در منطقه است تا فرصت های خود در خاورمیانه و در نتیجه وزن خود در معادلات راهبردی منطقه را افزایش دهد. اما به نظر نمی رسد کردها در صورت اراده نیز بتوانند با اعطای امتیازی به روسها نسبت به حمایت احتمالی آنها بر خلاف روند بین المللی امیدوار باشند. زیرا ضمن اینکه موضوعات و مسایل روسیه با آمریکا افزایش یافته، هرگونه فرایند بی ثباتی در خاورمیانه منافع روس ها را هم تهدید می کند.
52312
کلید واژه‌ها : کردستان عراق -منبع: خبرآنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۲۸۲۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تقدیر از مقاومت عراق، موضع کلمبیا و خیزش دانشجویان آمریکایی/ تاکید بر شکست قطعی هرگونه تجاوز احتمالی اشغالگران به رفح
به گزارش حوزه بین الملل خبرگزاری تقریب، تجمع علمای مسلمان لبنان در نشست دوره‌ای خود آخرین تحولات لبنان و منطقه به ویژه تحولات غزه و نیز جبهه‌های مختلف مقاومت از جمله جبهه لبنان را بررسی کرد.
تجمع علمای مسلمان لبنان اعلام کرد: رژیم صهیونیستی همچنان به تجاوزات و جنایات مستمر خود در نوار غزه ادامه میدهد که دویست و نه روز از آن گذشته و وارد دویست و دهمین روز خود شده است. این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر متوهم این رژیم که مدعی امکان پیروزی شده، همچنان به سخنان خود مبنی بر اینکه به رفح حمله خواهد کرد، ادامه میدهد و اهم‌پیمانانش در کابینه این رژیم با درخواست‌ها برای آتشبس موافقت نخواهند کرد و وی اصرار دارد پیش از به نتیجه رسیدن مذاکرات با جنبش حماس، به رفح حمله کند.
در ادامه بیانیه تجمع علنای مسلمان آمده است: ما به نتانیاهو می‌گوییم که حمله به رفح هم هیچ دستاوردی برای وی به همراه نخواهد داشت، بلکه نظامیانش را در داخل نوار غزه در معرض کمین‌ها، بسته‌های انفجاری و انهدام ادوات و هلاکت نظامیان قرار خواهد داد و این رژیم شکست خورده خارج خواهد شد و نتانیاهو مجبور خواهد شد با اعلام تسلیم خود، موافقت خود با شرط حماس برای روند مبادله اسیران را اعلام کند.
بر اساس بررسی جامع تحولات صحنه فلسطینی و لبنانی و میادین محور مقاومت، تجمع علمای مسلمان موارد زیر را مورد تاکید قرار میدهد که به این شرح است:
1-تجمع علمای مسلمان، معتقد است که رژیم صهیونیستی در مسئله مذاکرات سیاست وقت‌کشی و فریبکاری را در پیش گرفته و برای پیشبرد تجاوزات خود به رفح بر عامل زمان حساب باز کرده است تا دستاوردی را کسب کند تا بتواند موقعیت خود را در مذاکرات بهبود بخشد.اظهارات اخیر بلینکن، وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه پیشنهاد ارائه شده به حماس یک پیشنهاد سخاوتمندانه است، در حقیقت یک دام است، در نتیجه ما در تجمع علمای مسلمان بر حمایت خود از موضع جنبش حماس تاکید می‌کنیم که گفته است در صورتی که رژیم صهیونیستی به رفح حمله کند،مذاکرات متوقف خواهد شد، زیرا مقاومت زیر آتش مذاکره نخواهد کرد.
2-تجمع علمای مسلمان، اقدام نیروهای وابسته به دستگاه‌های تشکیلات خودگردان در ترور احمد الفول از اعضای گردان طولکرم را محکوم کرده و آن را یک جنایت بزرگ و توطئه و همدستی با رژیم صهیونیستی برای از بین بردن مقاومت در کرانه باختری قلمداد میکند. تشکیلات خوگردان باید موضع خود را به صراحت اعلام کند، باید همراه و حامی مردم خود باشد که به خاطر عزت و کرامت فلسطین مقاومت میکند، تشکیلات خودگردان نباید ابزاری در دستان رژیم‌صهیونیستی برای پیگرد رزمندگان مقاومت و حمایت از شهرک نشینان صهیونیست باشد.
3-تجمع علمای مسلمان از موضع گوستاو پترو، رئیس جمهور کلمبیا مبنی بر قطع روابط دیپلماتیک با رژیم اشغالگر صهیونیستی به سبب ادامه جنگ نسل‌کشی علیه مردم فلسطین در نوار غزه، تقدیر میکند.
تجمع علمای مسلمان، این موضع رئیس جمهور کلمبیا را پیروزی جانفشانی‌ها و فداکاری ملت فلسطین و مسئله عادلانه آنها قلمداد کرده و از تمام کشورهای جهان به ویژه کشورهای عربی که روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی کرده‌اند، درخواست میکند که از این رویکرد رئیس جمهور کلمبیا در اتخاذ موضع انسانی، تبعیت و روابط خود را با رژیم صهیونیستی قطع کنند.
4-تجمع علمای مسلمان به دانشجویان شجاع و قهرمانی که در دانشگاه‌های آمریکا با ماشین سرکوبگری و وحشیانه آمریکایی مقابله می‌کنند، درود می‌فرستد، این رفتارهای سرکوبگرانه بیانگر واقعیتت دول جنایتکار آمریکاست که با نسل کشی ملت فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی همراه است. تجمع علمای مسلمان، مقابله دولت آمریکا با جنبش‌های مسالمت‌آمیز دانشجویان آمریکایی را بیانگر حالت ضعف این دولت دانسته و تاکید میکند که سرنوشت آن روال به زوال و نابودی است و انتفاضه(خیزش دانشجویان) روز به روز گسترش خواهد یافت.
5-تجمع علمای مسلمان به مقاومت اسلامی عراق به سبب ادامه ضرباتش به رژیم صهیونیستی از طریق حملات پهپادی تبریک می‌گوید که اخیرا یک هدف حساس در ایلات در جنوب اراضی اشغالی و هدف حساس دیگری در جولان اشغالی سوریه را هدف قرار داد. تجمع علمای مسلمان از موضع مقاومت عراق در خصوص ضربه زدن به اهداف آمریکایی در داخل عراق حمایت میکند به ویژه پس از آنکه آمریکا به صراحت اعلام کرده از عراق عقب نشینی نمی‌کند و این ادعا که نیروهایی که در عراق حضور دارند، نظامی نیستند بلکه مستشاران نظامی هستند، در حالی که این رویکرد بر خلاف آن چیزی است که پارلمان عراق اعلام کرده است(بر ضرورت خروج نظامیان آمریکایی تاکید کرده است)
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد