به نقل از «ایکنا»

تحقق معنویت بدون دین در «اوشو» و «یوفو»/ ضرورت بازگشت به میراث صوفیه

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۱۵۲۳۶

حجت‌الاسلام قادر حافظ، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و پژوهشگر عرفان در گفت‌وگو با ایکنا ضمن توضیح درباره چیستی معنویت بدون دین، به بیان راهکارهای مقابله با دین‌واره‌ها پرداخت. وی در این زمینه گفت: کتابی به نام «معنویت در سازمان» نگاشته شده است و در آن فرق فاحش بین دین، اخلاق، معنویت و عرفان مشخص شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معنویت به معنای معنا و روحانیت است؛ البته معادل عرفان نیست. عرفان بخش عمیق‌تر معنویت است. هر پدیدار عرفانی معنوی هست ولی هر پدیدار معنوی، عرفانی نیست. هر پدیدار دینی معنوی است ولی هر پدیدار معنوی دینی نیست. نسبت دین و عرفان عموم و خصوص مطلق است. هر دینی معنویت دارد ولی هر معنویتی دینی نیست.

سکولاریزاسیون در اولین معنا یعنی تفکیک نهاد دین از سیاست

پژوهشگر عرفان و ادیان در ادامه به تبیین معنای سکولاریسم پرداخت و گفت: سکولاریزاسیون در اولین معنا یعنی تفکیک نهاد دین از سیاست. دین هست اما بازیگر سیاسی نیست. در دومین معنا به معنای حذف متافیزیک ادیان است؛ یعنی دین هست ولی متافیزیک ندارد. در سومین معنا دین به حداقل بازیگری می‌رسد؛ لذا دین سِلفی می‌شود از این نظر به جنبش‌های نوین دینی «خودکیشی» هم می‌گویند. سکولاریزاسیون می‌گوید دین باشد ولی فردی باشد، یعنی جمعی نباشد. لذا معنویت سکولار باید عناصر متافیزیکال نداشته باشد، باید جهان‌بینی نداشته باشد. از این منظر «یوفو» یا بشقاب‌پرنده یکی از جنبش‌های نوین دینی است. این جنبش اصلا اعتقادی به متافیزیک ندارد. یوگا یکی از جنبش‌های نوین دینی است. سکولار و معنویت است اما اعتقادی به جهان‌بینی ندارد و کاملاً خداناباور است. معنویت سکولار با ویژگی‌های سکولاریزاسیون معنا پیدا می‌کند؛ یعنی متافیزیکال نیست، عنصر جمعی ندارد، بازیگر سیاسی نیست، تفسیر قدسی از جهان ندارد. مصداق این معنویت در «اوشو» و «یوفو» کاملاً عیان است. این معنویت الزاماً دینی نیست. ایدئولوژی ندارد. مناسک و گزاره‌های اخلاقی ندارد. معنویت سکولار صرفاً در پی پرکردن خلأ معنوی است که انسان معاصر آن را در نوردیده است. در یک جمله اگر دین سکولاریزه شود، می‌شود معنویت.

تصوف، بهترین جایگزین معنویت سکولار و دین‌واره‌ها

وی در ادامه به بیان راهکارهای خود برای مقابله با جنبش‌های نوین دینی پرداخت و توضیح داد: راهبردهای مختلف و متنوعی برای مقابله با دین‌واره‌ها وجود دارد؛ مانند راهبرد تدافعی، راهبرد جبرانی، راهبرد مقابله‌ای و ... . متأسفانه راهبرد کشور ما راهبرد امنیتی و مقابله‌ای است و ما فقط داریم بگیرو ببند می‌کنم و به همین خاطر تاکنون راه به جایی نبردیم. باید توجه داشته باشیم که رویکرد جبرانی هم وجود دارد. اگر شما این عرفان‌های کاذب را کنار می‌گذارید باید جایگزینش را هم معرفی کنید. تصوف ما بهترین جایگزین برای دین‌واره‌های جدید است. ما باید با تصوف سر سازش داشته باشیم. باید کتب عرفانی ما همه‌خوان و همه‌فهم بشود.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان ضمن انتقاد از رویکرد حوزه‌های علمیه نسبت به میراث صوفیه، تصریح کرد: وقتی هنوز نهادهای حوزوی ما نسبت به کتاب مثنوی معنوی بدبین هستند شما چه انتظاری دارید؟ خب جوان امروز به جای اینکه مثنوی بخواند، کتاب «کیمیاگر» پائولو کوئلیو را می‌خواند. کتاب «از سکس تا فراآگاهی» اوشو را می‌خواند. جوان ما مدرک لیسانس گرفته ولی هنوز با شاهنامه مأنوس نیست. هنوز با غزلیات حافظ و میراث صوفیه آشنا نیست. تا وقتی این جنبش‌ها در کشور ما دپارتمان نشوند و به صورت علمی مطالعه نشوند نمی‌شود با آن‌ها مقابله کرد. ما باید رویکرد جبرانی را برجسته کنیم و معنویت دین خودمان را معرفی کنیم.

حجت‌الاسلام حافظ ادامه داد: متأسفانه ما همیشه از میراث خودمان دوری گزیدیم. این مسئله بسیار مهم است که ما باید بازگشت به خویشتن داشته باشیم. باید سره از ناسره میراث صوفیه مشخص بشود. الآن سالیان سال است که «فصوص» و «فتوحات» محیی‌الدین و اسفار و ... تدریس می‌شود. ما مواجهه‌های مختلفی با صوفیه داریم. ما نباید ریخت صوفیه را محور قرار دهیم بلکه کتب کلاسیک صوفیه می‌تواند راهگشا باشد. مواجهه ما با صوفیه همواره بر اساس ریخت آن‌ها بوده است. اما آنچه مهم است این است که ما با متون خود صوفیه روبرو بشویم. مثلاً وقتی ما با متونی مثل مثنوی و منطق‌الطیر عطار مواجه می‌شویم آیا مواجهه بدی است؟ البته در طول تاریخ بین فقها و عرفا همواره نزاع بوده است اما اگر امروز هم این نزاع را ادامه بدهیم جوانان ما از دست می‌روند. جوانان ما همه آثار اوشو و پائولو کوئلیو را خوانده‌اند ولی یک اثر از میراث خودمان را نخواندند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان ترویج اباحه‌گری را علت فراگیری دین‌واره‌ها در نظر آورد توضیح داد: وقتی معنویت سکولار می‌شود مقبول واقع می‌شود. اگر سکولار نمی‌شد مقبول واقع نمی‌شود. در جهان سکولار هیچ بایدی وجود ندارد، نه باید اخلاقی وجود دارد و نه باید ایدئولوژیک. وقتی شما می‌گویید: «حلال محمد حلال الی یوم القیامه و حرامه حرام الی یوم القیامه»، این یعنی محدودیت؛ ولی در جهان سکولار این مرزها وجود ندارد. با این وجود باید عرض کنم اصطلاحاتی مثل «اباحه‌گری» اصطلاحات علمی جامعه‌شناختی نیستند. خود غربی‌ها نقدهای جدی‌تری را نسبت به این دین‌واره‌ها بیان کرده‌اند. این جنبش‌ها وارداتی هستند، نقدهایشان هم وارداتی است. ما باید نقدهای آن‌ها را وارد کنیم چون نقدهای جدی‌تری است.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: ایکنا فرقه های نوظهور عرفان کاذب مصاحبه معنویت سکولار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۱۵۲۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نیاز امروز جامعه ما معنویت است

رییس دیوان عالی کشور با اشاره به لزوم برنامه ریزی در جهت تحقق شعار سال بر تقویت ارتباط قضات دیوان عالی کشور با رؤسای کل دادگستری استان‎ها و نظارت ویژه بر پرونده‌های اقتصادی تأکید کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی دیوان عالی کشور، حجت الاسلام محمدجعفر منتظری صبح امروز ۸ اردیبهشت ماه در جلسه شورای معاونین با بیان روایتی از امام صادق (ع) فرمودند: سه چیز از علامات مؤمن است؛ شناختن خدا و شناختن دوستان و دشمنان خدا.

رئیس دیوان عالی کشور در تشریح این مطلب ادامه داد: نیاز امروز جامعه ما معنویت است، معنویتی که در پرتو قرآن و عترت ظهور می کند و در خداشناسی و اعتقاد به انبیاء و اولیاء و عمل به واجبات و ترک محرمات یافت می شود، دشمن شناسی، زمان شناسی، اطاعت از ولی امر و بصیرت چراغ عبور از فتنه های زمانه است.

 منتظری افزود: مردم مؤمن و متعهد ما همانگونه که در ۴۵ سال گذشته نشان داده‌اند، با حضور آگاهانه خود در صحنه‌های مختلف، نقشه های دشمنان زبون و استکبار جهانی را نقش بر آب ساخته و خواهند ساخت. ان شاءالله.

وی در ادامه با اشاره به سفر اخیر خود به استان سیستان و بلوچستان و حضور در مراسم معارفه رئیس کل دادگستری این استان تصریح کرد: مردم نجیب و انقلابی سیستان و بلوچستان شایسته بهترین‌‎ها هستند، هر چند مسئولین امر تمام تلاش خود را در جهت خدمت به مردم این استان به کار گرفته اند، اما مشکلات فراوان است و به فضل خداوند متعال شاهد شکوفایی اقتصادی در این استان پهناور خواهیم بود.

عضو شورای عالی قضایی با تبریک به حجت الاسلام والمسلمین خلیلی به عنوان معاون اول قوه قضائیه برای ایشان آرزوی توفیق نمود و از زحمات حجت الاسلام مصدق تقدیر و تشکر کرد و گفت: خدمت به مردم عزیز در دستگاه عدلیه توفیق بزرگی است که باید قدردان آن باشیم و شکر نعمت آن را با کار و تلاش جهادی در جهت اجرای هر چه بیشتر عدالت به جای آوریم.

وی با اشاره به برنامه های دیوان عالی کشور در سال جدید تصریح کرد: دیوان عالی کشور در سال جدید بر اساس سند تحول و تعالی قضایی و برنامه های ابلاغی سال ۱۴۰۳پیش خواهد رفت و در این راستا تکریم بیشتر ارباب رجوع و پیگیری مستمر برنامه‌های نظارتی بر محاکم در اولویت قرار دارد.

رئیس دیوان عالی کشور بر تعامل و ارتباط هر چه بیشتر قضات دیوان عالی کشور با رؤسای کل دادگستری استان ها در جهت تسریع رسیدگی، جلوگیری از اطاله دادرسی و اتقان آراء تاکید کرد.

وی با اشاره به لزوم برنامه ریزی در جهت تحقق شعار سال افزود: معاونت نظارت دیوان عالی کشور برنامه ریزی لازم را برای نظارت ویژه بر پرونده های اقتصادی با همکاری با رؤسای محترم دادگستری استان‌ها و شعب  ویژه محاکم در اولویت کاری خود قرار دهد.

منتظری تأخیر در رسیدگی‌ها و تجدید اوقات در سامانه‌های قضایی را یکی از مشکلات مردم عنوان کرد و گفت: اجتناب از صرف زمان زیاد و جلوگیری از اطاله در امر کارشناسی و تاکید بر دقّت و تمرکز و نیز اتخاذ تدابیری جهت پیشگیری حداکثری از ازدیاد درخواست‌های اعاده دادرسی از احکام، مورد توجه و اهتمام جدی رؤسای محترم کل دادگستری قرار گیرد.

انتهای پیام