موج‌سواری عرفان‌های نوظهور با جریان‌های اجتماعی/ در ارائه آمار افراط نکنیم
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۹۹۳۶۴۹
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه عملکرد برخی از مدعیان دینداری و آسیب‌های اجتماعی از عوامل مهم گرایش به عرفان‌های نوظهور است، گفت: جریانات فرهنگی مرز نمی‌شناسند و سوار بر انواع کالاهای فرهنگی، محمل‌ها، محفل‌ها و جریانات اجتماعی می‌شوند و حرکت می‌کنند از این رو بعضا شناخت آنها بسیار دشوار است و نیازمند کار تحقیقاتی و کارشناسی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سیداحمد شاکرنژاد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه معنویت‌های نوظهور یا در قالب فرقه‌های دینی و معنوی یا در قالب محصولات و خدمات فرهنگی و آموزشی بروز و ظهور می‌یابند، اظهار کرد: شناخت دقیقی در مورد حجم و عمق معنویت‌های نوظهور در ایران در دست نیست؛ تحقیق تجربی چندانی در این زمینه صورت نگرفته است؛ لذا آمار مشخصی هم مبنی بر اینکه مثلاً در 12 هزار باشگاه ورزشی که یوگا آموزش داده میشود، چه چیزی، درچه سطحی و با چه هدفی ترویج میشود، نداریم.
شاکرنژاد با بیان اینکه معنویت‌های نوظهور به لحاظ کمی و کیفی در مقایسه با معنویت متأثر از انقلاب اسلامی که در این دوره چهل ساله ترویج شده، ناچیز است، افزود: اما با توجه به حساسیتی که در این عرصه وجود دارد نیاز به کارهای مطالعاتی بیشتری داریم تا مرزها، چالش‌ها و فرصت‌های فرارو در عرصه معنویت‌گرایی بهتر تبیین شود.
آمارهای غیردقیق سبب نومیدی دینداران
شاکرنژاد در مورد اینکه گاهی آمار خطرناکی در مورد فعالیت برخی فرقه‌ها ارائه میشود که به نظر می‌رسد منطبق بر واقعیت نیست، بیان کرد: اطلاعات و آمارهای غیردقیق باعث دلسردی مردم و ناامیدی درباره وضع آینده دینداری و معنویت‌گرایی در کشور میشود.
وی افزود: به همین دلیل در برگزاری همایش «معنویت‌های نوظهور؛ شاخصه‌ها و نقدها» که به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در هشتم اسفندماه سال جاری برگزار میشود تلاش کردیم تا تبلیغات عمومی صورت نگیرد و صرفاً برای علاقه‌مندان و پژوهشگران دانشگاهی و حوزوی اطلاع‌رسانی شود و شرکت در آن نیز بعد از ثبت نام باشد.
شاکرنژاد در پاسخ به این سؤال که با وجود هشدارهای زیادی که در مورد این نوع فرقه‌ها در کشور داریم باز هم شاهد تمایل برخی افراد به این جریانات هستیم، چرا چنین چیزی رخ می‌دهد؟ اظهار کرد: جریانات فرهنگی مرز نمی‌شناسند و سوار بر انواع کالاهای فرهنگی، محمل‌ها، محفل‌ها و جریانات اجتماعی می‌شوند و حرکت می‌کنند؛ از این رو شناخت آنها گاهی اوقات بسیار دشوار است و نیازمند کار تحقیقاتی و کارشناسی است.
افراط و تفریط در آمار معنویت‌های نوظهور
وی تأکید کرد: البته باید پذیرفت که حساسیتی که فعالان فرهنگی در برابر تغییرات اجتماعی دارند سبب میشود که برخی درباره نوع یا حجم این فعالیت‌ها افراط و تفریط کنند.
دبیر اجرایی همایش «معنویت‌های نوظهور؛ شاخصه‌ها و نقدها» اضافه کرد: نمی‌توان با قاطعیت گفت که این معنویت‌های نوظهور آگاهانه مورد پذیرش برخی افراد قرار می‌گیرد و از آن تبعیت می‌کنند؛ مثلاً ریشه یوگا در هندوئیسم است، اما بیشتر کسانی که در ایران به آن روآورده‌اند از طریق کلاس‌های ورزشی بوده است و هیچ آگاهی از وجوه عرفانی یا ریشه‌های آن در هندوئیسم ندارند و اگر واقعاً بدانند که این اعمال مربوط به دین دیگری است، انجام نمی‌دهند.
گرایش به یوگا پیروی از یک مد جهانی است
وی تصریح کرد: از آنجاکه شناخت درستی از این پدیده وجود ندارد و محققان هم به آن ورود نمی‌کنند، در برخی از دوره‌ها و کلاس‌ها زمینه‌ای برای گرایش افراد به هندویسم فراهم میشود. البته از طرفی دیگر دوره‌هایی است که صرفاً از اسم یوگا استفاده می‌کنند و درآن‌ها کلیاتی درباره آمادگی جسمانی آموزش داده میشود. مانند ورزش‌های رزمی که بیشتر آنها ریشه در عرفان‌های چینی و ژاپنی دارد اما امروز دیگر تبدیل به ورزش شده اند و فقط اسم آنها باقی مانده است.
شاکرنژاد بیان کرد: با این حال قضاوت دقیق، بسیار سخت است و باید تک تک موارد به شکل کارشناسی بررسی شود اما آنچه مشخص است این است که اکثر کسانی که به یوگا علاقه‌مند شده‌اند پیرو یک مد جهانی هستند. یعنی یوگا به شکل هندی اصیل و مرتاضانه آن شاید هیچ طرفداری نیابد اما وقتی در غرب بسته‌بندی می شود و دوباره به شرق می‌آید در همان هند نیز دوباره طرفداران زیادی می‌یابد. مانند پیتزا که اصالتا برای ایتالیاست اما این سبک پیتزایی که امروزه فراگیر شده است صادره از امریکاست که به همان ایتالیا نیز رفته است.
شاکرنژاد با تاکید بر اینکه برای تعمیم دادن حکمی باید مرزهای آن را روشن کنیم تصریح کرد: در ترویج فرقه‌های نوظهور در ایران، هم دست‌هایی وجود دارند که هدایت شده به ترویج آن می‌پردازند و هم تغییرات فرهنگی رخ داده و در حال رخ دادن است و افراد به شکل خودجوش به دنبال آن می‌روند.
عملکرد برخی از دینداران؛ زمنیه گرایش به معنویت‌های نوظهور
شاکرنژاد تصریح کرد: البته سرخوردگی از عملکرد نادرست برخی از دینداران باعث گرایش برخی از مردم به این جریان‌ها شده است. ولی اینکه چه مقدار این پدیده به عوامل بیرونی و ترویج عامدانه باز می‌گردد و یا چه میزان مربوط به عوامل دورنی است نیازمند پژوهش‌های دقیق و تجربی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: اگر صرفا بر خارجی بودن این فرقه‌ها و توطئه بودن آنها تاکید کنیم و از درون غافل شویم نادرست و هم برعکس آن یعنی صرفا بر داخلی بودن آن تاکید شود نادرست است؛ همچنین در این راه باید مباحث امنیتی را از مباحث علمی تفکیک کنیم.
وی افزود: حوزه و دانشگاه وظیفه دارند که به تبیین این پدیده و ارائه شاخصه‌های ارزیابی این معنویت‌ها اقدام کنند و سیاستگزاران فرهنگی و فعالان امنیتی وظایف تخصصی خود را دارند و باید مبتنی بر فعالیت‌های علمی به آن وظایف بپردازند. پس در هر بخش باید فعالیت به اهل آن سپرده شود. همه اینها البته باید به دور از نگاه ژورنالیستی و عوام‌زده باشد.
آسیب‌های اجتماعی؛ بستر گرایش به عرفان‌های باطل
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تاکید کرد: بخش عمده افرادی که جذب این پدیده‌ها می‌شوند به سبب رنج‌های روحی و ضعف‌های فرهنگی و مشکلات خانوادگی و یا آسیب‌های اجتماعی است که جذب شده‌اند و برخورد خشن و سخت شایسته مواجهه با آنها نیست یعنی برخورد تیمساری در اینجا جواب نمی‌دهد و باید برخورد تیمساری باشد مگر آنکه به خود، دیگران یا جامعه آسیب برسانند که این نیز نیازمند فعالیت دقیق و کارشناسانه انتظامی و قضایی است.
ترویج معنویت با قوه قاهره ممکن نیست
وی تصریح کرد: همانطور که در بیانیه گام دوم انقلاب آمده است ترویج معنویت با قدرت قاهره محقق نمی‌شود و برخورد با کانون‌های ضد معنویت و اخلاق نیز شیوه معقول می‌خواهد اما به هر حال تبیین علمی و دقیق این پدیده باعث میشود جلوی فریب‌کاری و یا خودفریبی به اسم معنویت گرفته شود و سواد معنوی مردم برای خودمصون‌سازی بالا رود.
منبع: ایکنا
کلیدواژه: قرآن ایکنا قم شاکرنژاد معنویت های نوظهور فرقه های انحرافی عرفان های نوظهور آمار اشتباه جریان های اجتماعی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۹۳۶۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اصفهانی‌ها ایده‌های خود را برای معرفی بهتر تخت‌فولاد ارائه دهند
مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد گفت: فراخوان ایده‌ها در هفته فرهنگی اصفهان اعلام شده است و شهروندان می‌توانند پیشنهادات خود را برای معرفی بهتر مجموعه تخت‌فولاد و رونق‌بخشی آن در حوزه گردشگری با شماره‌گیری ۰۹۰۲۸۰۱۱۳۵۵ مطرح کنند.
ابراهیم عمرانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا ضمن گرامیداشت هفته فرهنگی اصفهان اظهار کرد: فرارسیدن این هفته بهانه‌ای شد تا ظرفیت‌های گردشگری و زیارتی تخت‌فولاد را به‌عنوان گنجینه ارزشمند و معنوی در مناسبت‌های مختلف معرفی کنیم.
وی با اشاره به یکی از رویدادهایی که به‌طور مستمر در مجموعه تخت‌فولاد برگزار میشود، افزود: «نشست در محضر» یکی از این رویدادها است، در هفته فرهنگی اصفهان ما در محضر آیت‌الله سید محمدباقر درچه‌ای هستیم که یکی از شخصیت‌های بارز در مجموعه تخت‌فولاد است.
مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد با بیان اینکه دو نشست تخصصی در هفته فرهنگی اصفهان برگزار میشود، تصریح کرد: نشست بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی آیت‌الله سیدمحمد باقر درچه‌ای در دانشگاه اصفهان برگزار میشود و اساتید حوزه و دانشگاه حول شخصیت این فرد با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند، همچنین نشست دیگری حول محور بررسی ابعاد کلامی و اعتقادی آیت‌الله سیدمحمد باقر درچه‌ای در خیابان عبدالرزاق، بازار نیماورد در مدرسه نیماورد برگزار شد.
عمرانی با اشاره به رویداد ایده‌کاپ در بعد گردشگری تخت‌فولاد ادامه داد: تخت‌فولاد ظرفیت ایده‌پردازی بالایی دارد، ما سعی کرده‌ایم با مشارکت شهروندان در هفته فرهنگی اصفهان فعالیت این مجموعه را افزایش دهیم.
وی بیان کرد: زمانی که شهروندان ما را با خلاقیت‌های خود را در ایده‌پردازی برای مجموعه تخت‌فولاد یاری کنند، ما در شرایط بهتری این سرمایه عظیم را معرفی می‌کنیم.
مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اضافه کرد: مجموعه تخت‌فولاد برای تشویق مشارکت شهروندان در ایده‌پردازی، علاوه‌بر جوایز ویژه، آنها را برای تحقق آن ایده حمایت می‌کند.
وی گفت: فراخوان ایده‌ها در هفته فرهنگی اصفهان اعلام شده است و شهروندان می‌توانند پیشنهادات خود را برای معرفی بهتر مجموعه تخت‌فولاد و رونق‌بخشی آن در حوزه گردشگری با شماره‌گیری ۰۹۰۲۸۰۱۱۳۵۵ مطرح کنند.
عمرانی خاطرنشان کرد: سعی می‌کنیم بیست‌وششم خرداد به‌مناسبت «روز نکوداشت تخت‌فولاد» ایده‌های برتر را معرفی و اختتامیه ایده‌کاپ را برگزار کنیم.
وی ادامه داد: یک رویداد دیگر به‌عنوان «تکیه‌گرد» در تخت‌فولاد برگزار میشود که تکیه‌های این مجموعه در آن معرفی میشود، همچنین به مناسبت هفته فرهنگی اصفهان روز سیزدهم اردیبهشت، شهروندان می‌توانند در تکیه خاتون‌آبادی حضور پیدا کنند.
مدیر مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد گفت: خاتون‌آبادی از تکیه‌های کمتر دیده شده در مجموعه تخت‌فولاد است که مدت‌ها درِ آن به روی شهروندان بسته بود، اما به‌تازگی بازگشایی شده است، همچنین شهروندان می‌توانند از عناصر گردشگری و زیارتی این مجموعه استفاده کنند.
کد خبر 748141
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»