به نقل از «تابناک»

رمزگشایی از «ایران منطقه‌ای» در نامه محسن رضایی به روحانی

تاریخ انتشار: ۲۴ اسفند ۱۳۹۵ | کد خبر: ۱۲۶۴۰۴۶۴

دکتر محسن رضایی نامه اي به رييس جمهور نوشته و تذكراتي در دو حوزه ديپلماسي و اقتصاد به وي داده است. در بخشی از نامه مذکور آمده است: «اشتباه غرب‌زده‌های ایران، این است که به جاي برخورد تاکتیکی با آمریکا به دنبال یک رابطه راهبردی با ایالات‌متحده هستند، که تجربه نشان داده سرابی بیش نیست و باید از این تجربه، درس عبرت گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»
لازم به یادآوری است در طول مذاکرات با امريكا تازه ترین نمود این غرب زدگی را شاهد بودیم. غرب زدگی و خوش بینی زایدالوصف به غرب در این برهه، در قالب سناریوی معجزه خود را نشان داد.صورت بندی سناریوی معجزه ـ بخوانید سناریوی نولیبرال ـ بعضاً چنین بود که غنی‌سازی توسط غرب پذیرفته می‌شود و تمامی مصائب در اثر گفت و گو رخت برمی‌بندد. اینان تصور می‌کردند که شرایط تحریم از ميان می‌رود و روابط ایران و غرب حسنه می‌شود. می‌توان این نوع نگاه را در بهترین حالت خود در چارچوب نظریه نولیبرال «همگرایی بخشی» یا «سرایت بخشی» ارنست هاس تحلیل کرد. هاس معتقد بود که همکاری در بخشی به بخش دیگر سرریز شده و همگرایی در آن بخش را نیز به وجود خواهد آورد. برای مثال همکاری ایران و آمریکا در پروندة هسته‌ای، همکاری در بخش اقتصاد و سپس سیاست را رقم خواهد زد. در واقع این گروه دنبال «راهبردی کردن» برجام و مذاکره با آمریکا و سپس «تسری یا سرایت» مذاکره و مفاهمه از پرونده هسته ای به سایر زمینه های اقتصادی و سیاسی و بنابراین تعمیم بخشي بدان بودند؛ به دیگر سخن، قصد و آرزو داشتند «مذاکرات هسته ای جزئی» تبدیل به «مذاکرات کلی» شود. این «تسری و تعمیم» چنان كه دیدیم، شکست خورده و ناموفق نشان داده شده است.دکتر رضایی در بخش دیگر از نامه خود نوشته اند : «اخیراً یکی از مشاوران جنابعالی که از اساتید روابط بین‌الملل است به فقدان اندیشه در سیاست خارجی تصریح کرده است. البته این سخن، در خصوص دولت‌های گذشته و فعلی، سخن سنجیده‌ای است ولی نظام و رهبری، اندیشه مشخصی در سیاست خارجی دارد. ثمره این اندیشه را می‌توانید در «ایران منطقه‌ای» ببینید. «ایران منطقه‌ای»، حلقه گمشده سیاست خارجی ایران بوده است.»
در تحلیل این سخن باید گفت که ایران به منزله «state» همواره موضعی ثابت، مشخص و استوار نسبت به امریکا داشته است و در این میان، تنها دولت ها بوده اند که تقدم و تأخری نسبت به موضع ثابت و روشن نظام داشته اند.دکتر رضایی در بخشی دیگر از نامه خود با اشاره به لزوم «بسیج سرمایه‌های انسانی» چنین نوشته است:«...اگر در فرصت تاریخیِ چند سال گذشته، دولت، در کنار دیپلماسی سیاسی و برجام به‌عنوان یک تاکتیک و نه راهبرد، همت اصلی خود را بر تبدیل کردنِ تهدیدات اقتصادی به یک فرصت تاریخی با بسیج سرمایه‌های انسانی و مالیِ داخلی متمرکز کرده بود و سیاست خارجی را در اختیار تولید و اشتغال و پول ملی می‌گذاشت جامعه ما به يك شکوفایی کم‌نظیری دست‌یافته بود.»در تحليل اين بخش از نامه انتقادي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام به رييس جمهور باید گفت عنصر «بسیج» عنصر ي راهبردی و از مزیت های نسبی ایران در منطقه است که مقوّم بسیج منطقه ای و پدیده هایی مانند بیداری اسلامی بوده است.گفتنی است توانایی‌های منطقه ای ما در سه محور قابل ذکرند:
۱. بسیج اجتماعی بالا که در منظقه و حتی جهان بی‌نظیر است.
۲. قرار گرفتن بر گلوگاه انرژی.
۳. موقعیت‌مندی و فضاییّت واهبردي از حیث ژئواکونومی، ژئوپولیتیک و...با توجه به محورهای سه گانه قدرت منطقه ای ایران، ایران منطقه ای، انگاره ای میان درون گرایی افراطی(انزوا) و برون گرایی افراطی(جهان سازی امریکایی) است و به دیگر سخن، میان انفعال و ماجرا جويي قرار مي گيرد.

لازم به ذکر است که ایران منطقه ای پیرو نعل به نعل نظریه «منطقه گرایی» نیست، بلکه ایران منطقه ای، می تواند تأثیرات جهان نیز داشته باشد و این با توجه به رسالت فرهنگی واستکبارستیزی ایران، هم ممکن و هم مطلوب است. در اشاره به مزیت های منطقه گرایی باید اشاره کرد در «جغرافیای سیاسی» گفته می شود که منطقه گرایی در مقابل «جهانی سازی» فرایندی ارادی و غیرتحمیلی دارد. بدین معنا که دولت ها با فهم توانایی های خود و دیگر بازیگران، با اذعان به منافع مشترک و وابستگی متقابل به همکاری مبادرت می ورزند. برای همین، افزون بر تقارن اقتصادی-سیاسی، شباهت های فرهنگی و تاریخی نیز حائز اهمیت است.در توضیح تفاوت ظریف و ضمنی «ایران منطقه ای» و نظریه «منطقه گرایی» باید گفت با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران رویکردی جهان‌گرایانه(از سنخ فرهنگی) را با اتکای به ایدئولوژی اسلامی در پیش گرفت تا آن‌که با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، جمهوری اسلامی با توجه به حفظ بقا و ام‌القری به درون معطوف شد و رویکرد امنیتی– نظامی در سیاست خارجي مستولی گردید تا ایران را نه تنها از جهان‌گرایی (Internationalism) که از منطقه‌گرایی (Regionalism )نیز به معنای موفق آن تا حد قابل توجهی دور نگه داشت. با وجود این، به سبب ایدئولوژی سیّال و دینامیسم استثنایی ایدئولوژی انقلاب اسلامی-ولایت فقیه- ایران توانست نه تنها متحدانی در فراسوی مرزهای خود بیابد که حتی بر نظریه‌های مرزگرا و منطقه‌گرایی کلاسیک نیز تأثیر ساخت‌شکنانه بگذارد؛ بدین معنی که نظریه‌های منطقه‌گرایی پیش از انقلاب (دهه 80 میلادی) نظریه‌هایی بودند که بر مرزهای فیزیکی و جغرافیای عینی اتکا و ابتنا داشتند، اما بر اثر وقوع انقلاب اسلامی(به عنوان مهم‌ترین دلیل تغییر و نه تنها دلیل) نظریه‌های منطقه‌گرایی پس از حک و اصلاح در قالب نظریه‌های نومنطقه‌گرایی مورد بازبینی و بازتعریف قرار گرفتند؛ به این مفهوم که مرزهای عقیدتی و فکری و معنایی در روابط بین‌الملل بیش از مرزهای فیزیکی اهمیت یافت و به دنبال این تغییر معناگرایی در روابط بین‌الملل مورد اقبال قرار گرفت. از این رو، «ایران منطقه ای» ناظر به آرمانگرایی واقع بینانه و ارزش های فرهنگی و انقلابی، نمی تواند محدود به مرزها باشد. در نتيجه، محدودشدن به مرزها، با رهبری معنوی ایران در تضاد است. در عین حال، «ایران منطقه ای» دقت به توانمندی ها(مقدورات) و نیز محذورات و خصوصاً به منزله اولویت منطقه بر سرزمین های فرامنطقه ای است. همچنان كه بدیهی است مرزهای ملی و سرزمین ایران، بر منطقه برای ما الویت دارد. روی این ملاحظات، ایران منطقه ای بر مرزها تأكيد مي ورزد و در عین حال محصور و محدود به جغرافیای منطقه ای نیست. در پايان باید گفت «ایران منطقه ای» بااتکا به وزن فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران، نقطه ثقل منطقه و مطمئن ترین تکیه گاه سیاست خارجی در عرصه بین الملل و فرامنطقه ای خواهد بود. برچسب ها: تابناک ، نامه محسن رضایی ، حسن روحانی ، ایران منطقه ای ، دیپلماسی منطقه ای ، اقتصاد ایران ، سرمایه های انسانی ، محسن سلگی

منبع: تابناک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۶۴۰۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمام اتفاقات منطقه بی ارتباط با خلیج فارس نیست

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی استانداری، سید محمد حسینی معاون امور مجلس رئیس جمهور صبح امروز دهم اردیبهشت ماه، در آئین اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملی خلیج فارس اظهار داشت: از دولت دهم تاکنون به این جشنواره تعلق خاطر دارم و دوست دارم در این محفل گرم و صمیمی حضور داشته باشم.

وی افزود: درباره بحث خلیج فارس نظریه پردازان از ایام قدیم به علت منابع انرژی به این منطقه هارت لند می‌گفتند و باور داشتند تسلط بر این منطقه یعنی فرمانروایی بر جهان و بر همین مبنا همواره به دنبال حضور در منطقه هستند و امروز تمام اتفاقات منطقه بی ارتباط به مسئله خلیج فارس نیست.

وی با اشاره به چند سند تاریخی در ارتباط با نام خلیج فارس و تعلق آن به ایرانیان اظهار داشت: یک محقق غربی به نام ژان ژاک پرینی در کتاب خود اعتراف کرده که ملل و طوایف مختلفی بر خلیج فارس استیلا یافتند و فرمانروایی کردند و روزگارشان سپری شد و منقرض شدند اما تنها ایرانی‌ها هستند که با هوش و درایت خود از این میراث‌شان نگهداری کرده و می‌کنند.

حسینی با اشاره به فرهنگ ۸ هزار ساله خلیج فارس نیز گفت: پرتغالی‌ها ۱۱۷ سال بر این منطقه تسلط داشتند اما امام قلی خان با یارانش توانستند این استعمارگران را از منطقه اخراج کنند بر همین مبنا روز ۱۰ اردیبهشت در شورای عالی فرهنگی به نام روز خلیج فارس نامگذاری شد.

وی با اشاره به لزوم شناخت و صیانت از تاریخ و هویت ملی تاکید کرد: استکبار در هر کجا ورود کرد به دنبال تغییر زبان و فرهنگ آن منطقه بود اما ملت ایران در تمام دوره‌ها از هویت ایرانی خود دفاع کردند و استکبار ستیزی خود را نشان دادند.

معاون امور مجلس رئیس جمهور با اشاره به پیشینه راه‌اندازی جشنواره خلیج فارس گفت: در دولت دهم این جشنواره با محوریت بندرعباس با نگاهی بین المللی ایجاد شد و امید داریم پس از فراز و نشیب‌های برگزاری این جشنواره ابعاد جهانی پیدا کند و ایرانی‌ها در سراسر جهان با آن ارتباط برقرار کنند.

وی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد دریا پایه از سوی رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: برای اجرایی شدن این سیاست‌ها، دولت و سایر قوا باید در کنار هم باشند و اقدامات عملی برای بهره وری کامل از ظرفیت ساحل و دریا انجام دهند و توسعه کشور را در سواحل خلیج فارس رقم بزنند.

وی افزود: استان هرمزگان هم برنامه‌های خود را در مورد اجرای این سیاست‌ها به تهران ارسال کند تا با جمع بندی و بررسی و کار کارشناسی در نهایت بتوان از این مزیت خدادادی بهره لازم را برد.

کد خبر 6092080