بازدیدی نوروزی از مدرسه فیضیه/حجره‌هایی که بوی امام می‌دهند

قم - مدرسه فیضیه از جمله مکان‌هایی است که در تاریخ پرشکوه انقلاب اسلامی همواره نامی از آن برده می‌شود مدرسه‌ای در جوار حرم حضرت معصومه(س) به قدمتی که به دوران فتعلی شاه بازمی‌گردد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: دومین روز از بهار ۵۲ سال پیش، وقتی مردمی که داغدار شهادت صادق آل محمد(ع) بودند، در مدرسه فیضیه جمع شدند تا بر این داغ بگریند، همان زمان مردم عزادار متوجه شدند صلوات‌های مکرری که سخنان خطیب مدرسه فیضیه را قطع می‌کرد، بی دلیل نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شروع حمله با سوت سرهنگ مولوی رئیس ساواک تهران آغاز شد. به دنبال آن چندین کماندو و مأمور با سلاح گرم و سرد به جان مردم بی پناه افتادند. چندین نفر توسط چاقو و پنجه بکس و زنجیر، زخمی و با جراحت‌های عمیق روانه بیمارستان و عده زیادی در بیوت علما پناهنده شده درحالی که تعداد زیادی نیز دستگیر و بازداشت شدند. در یک چشم به هم زدن مدرسه و میدان آستانه، به میدان جنگ تبدیل شد و شهر قم به صورت یک شهر جنگ زده درآمد. جنگی که نام مدرسه فیضیه را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد.

همه کسانی که خیابان امام خمینی(ره) را به شوق دیدن گنبد طلایی کریمه اهل بیت(ع) می‌پیمایند، در کنار حرمی که غرق در نور و صفا است، بنای زیبایی با ویژگی‌هایی مختلط از معماری دوران صفویه و قاجار می‌بینند که طلاب علوم دینی در آن رفت و آمد می‌کنند.

شاید همه ندانند این بنای زیبا چه قدمت و دیرینه‌ای دارد اما کاشی‌های فیروزه‌ای با نقش‌هایی که تداعی کننده بهشت است، نگاه تشنه جویندگان زیبایی را می‌رباید.

وجه تسمیه این مدرسه به نام فیضیه به فیض کاشانی برمی‌گردد که مدتی در شهر قم اقامت و در این مدرسه تدریس می‌کرد

آنطور که در برخی منابع تاریخی آمده قدمت این مدرسه به قرن ششم هجری می‌رسد و در ابتدا به دلیل واقع شدن در میدان آستانه به مدرسه آستانه معروف بود. بعدها در زمان صفوی تجدید بنا شده و در نیمه نخست قرن سیزدهم بنای مدرسه فیضیه جایگزین مدرسه آستانه شد.

مدرسه فیضیه گرچه به قرون گذشته باز می‌گردد اما رونق تازه احیای آن مرهون عزیمت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری(ره) از اراک به قم است

بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره فتحعلی شاه است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ هجری بنیاد شده که به جای بنای سابق نشسته است.

وجه تسمیه این مدرسه به نام فیضیه هم به فیض کاشانی برمی‌گردد که مدتی در شهر قم اقامت و در این مدرسه تدریس می‌کرد و محل تدریس یا محل اقامت دائمی او بوده است. شاید محبوبیت فیض کاشانی میان مردم موجب شد محل درس او به این نام خوانده شود و شاید هم درخواست علمای دوران قاجار در زمان احداث مدرسه موجب این نام‌گذاری شده است.

بنا و کارکرد مدرسه فیضیه گرچه به قرون گذشته باز می‌گردد اما رونق تازه احیای آن مرهون عزیمت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری(ره) از اراک به قم است.

امام خمینی(ره) پس از ورود به قم در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی در یکی از حجره‌های مدرسه فیضیه سکونت داشت، این حجره که شماره ۲۳ را بر پیشانی خود دارد تا سال ۱۳۲۵ هجری شمسی محل زندگی و کانون فعالیت‌های علمی و اجتماعی ایشان بود.

حجره ساده ایشان در گوشه‌ای از این مدرسه پرخاطره امروز میراث معنوی ملت ایران محسوب می‌شود. حجره‌ای با یک درب چوبی ساده و مقرنس‌هایی در دهلیز که جلوه خاصی به این مکان تاریخی داده است.

اولین فعالیت اجتماعی امام خمینی(ره) در فیضیه برگزاری درس اخلاق برای مردم و طلاب در سال ۱۳۱۵ شمسی و نقد حکومت رضا خانی بود. پس از شهریور سال ۱۳۲۰ و فرار رضا شاه از ایران، فیضیه شاهد فعالیت‌های جدی و گسترده‌تر امام (ره) علیه رژیم پهلوی بود.

یورش مأموران شهربانی و ژاندارمری قم در آن تاریخ به مدرسه فیضیه در پی اعتراض امام راحل به طرح آمریکایی شاه با عنوان انقلاب سفید بود.

در فروردین ۱۳۴۲ نیز فیضیه یک بار دیگر هدف حمله نظامی قرار گرفت، سخنرانی‌های امام راحل علیه قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی و گسترش اعتراضات مردمی، فیضیه را به مرکز انقلاب اسلامی تبدیل کرده بود.

گذشته از تمام خاطراتی که این مدرسه را از هر بنای تاریخی مجزا می‌کند، فیضیه امروز دارای چهار ایوان است و در دو طبقه با ۴۰ حجره تحتانی متعلق به عصر قاجار و ۴۰ حجره فوقانی متعلق به قرن چهاردهم هجری قمری است که با هدایت حضرت آیت الله حائری یزدی (ره) بر فراز حجره های پیشین در گرداگرد حیاط مرکزی بنا شد.

نقش‌های سرخ و سفید در زمینه لاجوردی و کاشی‌های هشت رنگ با نقوش اسلامی از ویژگی‌های این سردر باشکوه است

سر در ورودی این بنای تاریخی دارای طاق جناقی شکل است که تزئینات آویخته مقرنسی شکل با آجر و موزاییک آن را دلنواز تر کرده‌اند. این سردر کتیبه‌ای شمسه‌ای و سفید رنگ را در خود جای داده است.

نقش‌های سرخ و سفید در زمینه لاجوردی و کاشی‌های هشت رنگ با نقوش اسلامی از ویژگی‌های این سردر باشکوه است. تزئینات ساده کاربندی سردر را به هشتی متصل می‌کند. هشتی هم در بدنه خود نقاشی‌های زیبا روی گچ و کتیبه‌های خط ثلث را جای داده است.

صحن اصلی به مساحت ۵ هزار متر مربع، دارای چهار ایوان و حجره‌هایی است که محل استراحت طلاب محسوب می‌شود. حجره‌های طبقه دوم که جدیدتر هستند در رواقی با قوس‌های گوناگون در سمت شمالی – جنوبی صحن جای گرفته‌اند.

حجره‌های طبقه اول با قوسی جناقی شکل و ورودی‌های مجزا شناخته می‌شوند که ایوان‌چه‌هایی مستطیلی شکل با تزئینات مقرنس و کاشی‌کاری در پیشانی خود دارند.

ایوان شرقی که با طاق جناقی شکل گرفته و تزئینات مقرنس و نقاشی روی گچ زیبایش کرده‌اند، با توجه به استفاده از رنگ زرد در اشکال گیاهی، تداعی کننده هنرهای دوره قاجار است. ایوان شمالی هم وضعیتی مشابه دارد.

ایوان جنوبی با قوس جناقی شکل مشابه ایوان‌های دیگر اما پرکارتر و زیباتر است با این حال کاشی‌کاری‌های با ارزشش امروز در وضعیت خوبی نیست. گلدانی‌ها و مرغ‌های بهشتی ایوان جنوبی امروز گویا کمتر نشان از بهشت دارند.

لزوم توجه بیشتر به حفظ و مقام سازی مدرسه فیضیه

قدیمی‌ترین بخش مدرسه، همین ایوان جنوبی آن است با تاریخ ۹۲۹ هجری قمری، که طرف قبله و متصل به حرم مطهر است و سر در صحن عتیق حضرت فاطمه معصومه (س) از طرف فیضیه محسوب می‌شود. ساعت بالای این ایوان با برجک کلاه فرنگی تقریباً برای تمام زائران و مجاوران آشنا است.

این مدرسه هنوز محل تولید علم و نیایش است و هم‌نشینی فضاهای نیایشی و فضاهای تولید علم در آن به خوبی دیده می‌شود.

عمار کاووسی، معاون اداره‌کل میراث فرهنگی استان قم در گفتگو با مهر، با اشاره به اینکه آخرین مرمت در این بنا مربوط به سال ۱۳۶۱ است، می‌گوید: این مدرسه هنوز محل تولید علم و نیایش است و هم‌نشینی فضاهای نیایشی و فضاهای تولید علم در آن به خوبی دیده می‌شود.

با این حال کاووسی از لزوم توجه بیشتر به حفظ و مقام سازی مدرسه فیضیه می‌گوید. طبق گفته‌های وی زیر صحن اصلی مدرسه فیضیه برای ساخت یک حسینیه خالی شده است.

او اعتقاد دارد اگر مقاوم‌سازی‌های لازم صورت بگیرد این مسئله می‌تواند بی ضرر باشد اما استفاده کنندگان از این مدرسه باید در نظر داشته باشند با یک میراث ملی و مذهبی سر و کار دارند. میراثی که قرار است برای نسل‌های آینده هم نشانه دلبستگی مردم قم به معارف اهل بیت(ع) و تحصیل دانش باشد.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۷۰۰۵۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عبور از رودخانه با مخاطرات فراوان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز ایلام؛ مدیر امور عشایری آبدانان گفت: در این شهرستان ۵۲۰ کیلومتر راه عشایری وجود دارد که در بارش‌های اخیر حدود ۲۵۰ کیلومتر آن آسیب دیده است.
 نوروزی افزود: یکی از راه‌هایی که به صورت جدی آسیب دیده؛ راه عشایری دال زرین در مناطق عشایری هزارانی است. 
وی اضافه کرد: این راه از رودخانه دویرج می‌گذرد که بدون پل و ابنیه فنی است و با بارش باران حجم آب رودخانه بالا می‌آید.
 نوروزی اظهار کرد: عشایر از داخل رودخانه برای خانواده و دام هایشان آذوقه می‌برند و تا مشکل پل حل نشود، ۳۵ خانوار عشایری که در آن سوی رودخانه زندگی می‌کنند در مواقع طغیان رودخانه با مشکل مواجه می‌شوند.
 نوروزی مدیر امور عشایری آبدانان تشریح کرد: برای ساخت پل به اعتبار نیاز است که باید تأمین شود.
معاون توسعه و امور زیربنایی امور عشایری استان، گفت: استان ایلام ۲۵۰۰ کیلومتر راه عشایری دارد که بیش از ۲۰۰۰خانوار از این راه‌ها استفاده می‌کنند.
اسماعیلی افزود: در بارش‌های اخیر بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر از این راه‌ها آسیب جدی دیده است.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی