به نقل از «تسنیم»

روزی روزگاری اصفهان؛ اصفهان قدیم را در مشاغل فراموش شده پیدا کنید

تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۷۵۳۹۱۹

اغلب مشاغل دیروز که به خاطره‌ها پیوسته‌اند همگی حاصل هنر و صنایع دستی بودند کهدر واقع در روزگاری نه چندان دور بیشتر مردم از طریق صنایع دستی کسب روزی کرده و سفره خانه خود را پر می‌کرده‌اند.

به گزارش خبرگزای تسینم از اصفهان، سبک زندگی که تغییر می‌‌کند همراه خود مشاغل جدید هم می‌آورد، مشاغلی که اگر به 60 سال پیش برگردیم می‌بینیم بسیاری از آن‌ها منسوخ شده و دیگر کاربردی ندارند و به جای آن‌ها شغل‌های جدید متناسب با نیاز افراد ایجاد شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شغل‌های از رونق افتاده که نام آن‌ها تنها یاد و خاطره‌ای برای پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به یادگار مانده است و در دایره لغات نسل امروزی‌ها جایی ندارند. اگر چه برخی از این شغل‌هایمنسوخ شده را می‌توان در فیلم‌های قدیمی و یا تاریخی دید.

صدها سال از تشکیل اصناف در دنیا و ایران می گذرد و در طول این سال‌ها به تناسب تغییر فرهنگ ها و روش‌های زندگی، تغییرات زیادی در اصناف و مشاغل به وجود آمده است. برخی از مشاغل ختی تغییر نام داده‌اند و به شکل دیگر هنوز وجود دارند.

پالان‌دوزی یا خورجین بافی

این شغل از آن دسته مشاغلی است که لااقل در شهر اصفهان به کلی فراموش شده است، از زمانی که وسایل حمل و نقل وارد میدان شد چهارپایان جای خود را به اتومبیل داده‌اند اگر چه این صنعت که حاصل دست بوده در شهرستان‌ها و روستاها همچنان نفس می‌کشد.

در قدیم پالان یا خورجین پوشش و تجهیزاتی که به منظور حفاظت وبهره کشی بهتر، برای حیوانات بارکش می‌ساختند و کسی که پیشه اش دوختن این قبیل تجهیزات است است پالان دوز نامیده می‌شده است.

پالان از یک تشکچه‌ی کلفت 2 شاخه به قالب پشت و کمر حیوان، که از پارچه ی ضخیمی به نام جوال تشکیل می‌شده است؛ ابزار اصلی پالان دوزی ، یک سوزن خیلی ضخیم نوک تیز به نام جوال دوز و یک درفش سرکج خیلی بلند چنگک مانند است که با جوالدوز درزهای عادی را دوخته و با درفش سرکج در قسمت‌های خیلی ضخیم پالان، بدون استفاده از سوزن بخیه می‌زدند زنند یعنی از یک سو درفش را فرو می کنند و از سوی دیگر خود قائمه را به دهانه‌ی چنگک می اندازند و با خود درفش ، به سوی دیگر می‌کشد پالان دوزها در کار خود مهارت خاصی دارند.

رودوزی‌های سنتی

پیش از این نیز در قدیم‌الایام بانوان ایرانی به تزئیانت بر روی لباس خود اهمیت فراوانی می‌دادند از این جهت هنرهایی مانند رودوزی در میان جامعه بانوان رواج یافت. اگر چه این هرن هنوز هم به شکل‌های مختلف در بین برخی از خانواده‌های اصفهانی طرفداران خاص خودش را دارد.

رودوزی‌های سنتی هنرآراستن ورویه آرایی پارچه به وسیله انواع دوخت تزیینی رودوزی سنتی گفته می‌شود، معمولا در رابطه با پارچه‌هایی با زمینه ساده مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل انواع کوک و گره بوده که با به‌کارگیری انواع رودوزی‌ها و ابداع شیوه‌های جدید و ترکیبی در دوره‌های مختلف از هزاران سال پیش تاکنون وجود داشته است.

برخی از دوخت‌ها بیشتر روی سجاده، بقچه، جلد قرآن، رومیزی، دستمال ایجاد می‌شده است و طرح‌های آن شامل نقش محرابی، بته جقه، اسلیمی و ختایی ،نقش بازوبندی، پیچک ترنج و انواع گل‌ها بوده در ادامه چند نمونه رایج در اصفهان را معرفی می‌ نماییم :

ملیله دوزی: ملیله یا سرمه دوزی نوعی دوخت سنتی است که بسیار رواج دارد . ملیله در واقع همان نقده است که به صورت فنر پیچیده شده و در دو نوع اصل و بدل روی پارچه ترمه دوخت می‌شود.

سکمه دوزی: این دوخت بیشتر روی پارچه‌هایی انجام می‌شود که فشردگی تار و پود در یکدیگر زیاد نباشد و بتوان با راحتی با نوک سوزن تار و پود را از یکدیگر جدا نمود مانند انواع پارچه‌های کتانی ، متقال و... پس از انتقال طرح به پارچه قسمت‌هایی از طرح مشخص و تار از میان پارچه بیرون کشیده می‌شود.

نمد مالی و کلاه نمدی

این هنر و پیشه نیز جایگاه خاصی در جامعه امروزی ندارد زیرا از نمد استفاده خاصی در بین خانواده‌ها نمی‌شود و جای خود را به سایر صنایع داده است.

اما در کل نمد که به اصطلاح نسج نا بافته است، با ایجاد فشار ، رطوبت و حرارات درست می‌شود. ساختن نمد بر اساس 2 خاصیت جعد یابی و پوسته‌ای شدن پشم است، وقتی پشم در حرارت مرطوب مجعد شده و الیاف آن در هم می‌روند پوسته‌ها نمی‌گذارند الیاف دوباره از هم باز شوند .

پیرامون اینکه نمد برای نخستین بار در کجا درست شده هیچگونه اطلاعاتی در دست نیست جز اینکه از دوره نوسنگی مردمی که با پشم گوسفند سر وکار داشتند نمد را می‌شناختند؛ کهن‌ترین سند تاریخی مبنی بر استفاده از نمد در ایران مربوط به نقش برجسته‌های متعلق به 5000 هزار سال پیش از میلاد در سر پل ذهاب است، که پادشاه را با کلاه نمدی نشان می‌دهد.

اغلب مشاغل دیروز که به خاطره‌ها پیوسته‌اند همگی حاصل هنر و صنایع دستی وبده‌ان در واقع در روزگاری نه چندان دور بیشتر مردم از طریق صنایع دستی کسب روزی کرده و سفره خانه خود را پر می‌کرده‌اند.

شغل‌هایی که اکنون یا باید آن را در موزه‌ها دید و یا با نام‌های دیگر آن‌ها را جستجو کرد اگر چه تمامی آن‌ها جزئی از داشته‌های این مرز و بوم محسوب می‌شوند.

انتهای پیام/

R41346/P1377/S6,51/CT7

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۷۵۳۹۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ممنوع شدن توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

به‌گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز بوشهر، صادق پورسالم بیان کرد: از سوم تا نهم اردیبهشت هفته زمین پاک نام‌گذاری شده است. در این هفته برای افزایش آگاهی مردم و ترویج فرهنگ حفاظت از زمین، برنامه‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از آنها توزیع کیسه‌های پارچه‌ای بین مردم و فروشگاه‌ها است.

وی از آغاز توزیع هزار کیسه پارچه‌ای بین نانوایی‌ها و فروشگاه‌های بزرگ در استان خبر داد و افزود: کیسه‌های پلاستیکی با منشاء نفت از پلیمر‌هایی تشکیل شده‌اند که به‌سختی تجزیه می‌شوند و ماندگاری آنها در طبیعت ۴۰۰ سال است، اما کیسه‌های پارچه‌ای دارای بافت‌های گیاهی هستند که بعد از ۴ تا ۵ ماه در طبیعت تجزیه می‌شوند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بوشهر تولید کمتر زباله، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، کاهش هزینه و مقاومت بیشتر را از مزایای کیسه‌های پارچه‌ای عنوان کرد.

وی با اشاره به مصوبه اخیر هیات دولت با هدف مصرف کمتر کیسه‌های پلاستیکی در فروشگاه‌ها و حفاظت از محیط‌زیست، گفت: به فروشگاه‌های زنجیره‌ای ابلاغ شده تا از دادن کیسه پلاستیکی رایگان به مشتریان خودداری کنند.

پورسالم یادآور شد: این کار در بسیاری از کشور‌ها اجرا می‌شود و در کاهش مصرف پلاستیک نقش موثری داشته است.

 

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی