دز در آستانه یک فاجعه زیست محیطی
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۸۰۸۲۲۴
به گزارش فرهنگ نیوز، سد دز که نخستین و تنها سدی است که بر روی رودخانه دز احداث شده، در سال 1341 به بهره برداری رسید. در همان زمان، مهندسان مشاور ایتالیایی مشغول به کار در این طرح، از لزوم احداث سدی در بالادست سد دز خبر دادند که بهره وری و مدت بهره برداری از سد دز را افزایش دهد. حدود 10 سال بعد یعنی در دهه 50 شمسی، متخصصان سدسازی امریکایی که در ایران به مطالعات برخی حوضه های آبریز مشغول بودند، بار دیگر بر لزوم احداث سدی در بالادست سد دز تأکید کردند تا در آینده با انباشت رسوبات در این سد مواجه نشویم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از سالهای جنگ تحمیلی که سازندگی کشور در تمام زمینه ها آغاز شد، مطالعاتی برای ارزیابی پتانسیل برق‌آبی بر روی رودخانه بختیاری در ابتدای دهه 70 شمسی انجام گرفت و در سال 79 مطالعات فاز اول ساخت سد بختیاری در بالادست محل تلاقی دو رود بختیاری و سزار بر روی رودخانه بختیاری آغاز شد.
ساخت این سد که پس از انجام بازنگری ها در مطالعات مرحله اول و انجام مطالعات مرحله دوم پس از یک دوره 10 ساله آغاز شد، در میانه دهه 80 شمسی عملیاتی شد و ادامه یافت تا اینکه با روی کار آمدن دولت یازدهم، این پروژه با عنوان بازنگری در طرح سدسازی در عمل متوقف شد.
نکته ای که در تأخیرهای رخ داده در اجرای پروژه سد بختیاری باید مورد توجه قرار گیرد، همان تأکید 50 سال پیش کارشناسان سدسازی است. سد دز امروز به شرایطی رسیده که با انباشت حجم عظیمی از رسوبات مواجه شده است و کمتر از 10 سال به پایان عمر این سد باقی مانده؛ چرا که هیچ سازه ای در بالادست آن وجود ندارد که از ورود این حجم از رسوبات به مخزن سد دز جلوگیری کند.
تأخیرهای متعدد در مطالعات و روند اجرای پروژه سد بختیاری موجب شده که سد دز در آستانه خارج شدن از مدار بهره برداری قرار گیرد. در واقع اگر در سالهای پیش رو، ورود رسوبات به مخزن سد دز با همین روند ادامه یابد، ابتدا نیروگاه این سد از مدار خارج خواهد شد و سپس آورد سالانه 8 میلیارد مترمکعبی رودخانه دز که تاکنون با مخزن 2 میلیارد مترمکعبی سد دز، بخشی از آن برای مصارف شرب و کشاورزی منطقه مدیریت می شد، تماماً رهاسازی شده و بدون استفاده به خلیج فارس میریزد.
به عبارت دیگر مخزن سد دز دیگر توان ذخیره و مدیریت آب را نخواهد داشت و این مسئله در شرایطی که کشورمان در نقاط مختلف با تنش های تأمین آب مواجه است، فاجعه ای خواهد بود که تأخیرهای اجرای سد بختیاری به دنبال داشته است.
نیاز طبیعی رودخانه دز برای بقای محیط زیست پایین دست آن، به طور متوسط 150 مترمکعب در ثانیه برآورد شده؛ در حالی که حجم آوردهای رودخانه دز همچون هر رودخانه ای در فصول مختلف سال متفاوت است. در تابستان دبی لحظه ای رودخانه در ورودی به مخزن سد، به 40 مترمکعب بر ثانیه می رسد؛ اما در زمستان با وجود سیلابهای مخرب، با دبی لحظه ای 3 تا 5 هزار مترمکعب بر ثانیه مواجه ایم.
این سد در طول 50 ساله بهره برداری، توانسته تعادلی نسبتاً متناسب با نیاز پایین دست در فصول مختلف ایجاد کند و با رهاسازی مدیریت شده سیلابهای زمستانی، نیاز 150 مترمکعب در هر ثانیه ای سهم محیط زیست پایین دست دز را تأمین کند.
حال مطابق آنچه ذکر شد، اگر سد دز از مدار بهره برداری خارج شود، در زمستان سیلاب های مخرب بدون هیچ مهاری به پایین دست که مناطق مسکونی و زمین های زراعی است وارد می شود و تخریب های گسترده به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر، در تابستان دبی لحظه ای رودخانه به کمتر از نصف میزان مورد نیاز برای بقای محیط زیست منطقه می رسد.
همچنین در طول 50 سال گذشته، با تکیه بر منابع آبی ذخیره شده در سد دز، در پایین دست این سد اراضی متعدد کشاورزی ایجاد شده، که در صورت نبود سد دز، در تابستان هیچ آبی برای بقا نخواهند داشت. این مسئله فاجعه ای زیست محیطی است که با نبود سدی در بالادست دز و از دست رفتن این سد با انباشت رسوبات، با آن مواجه خواهیم شد و این مسئله، خود فجایع اقتصادی و اجتماعی دیگری را به دنبال دارد که امروز آخرین فرصت ها را داریم برای جلوگیری از آن از دست می دهیم.
منبع: فرهنگ نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farhangnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرهنگ نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۸۰۸۲۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برپایی پویش های هفته زمین پاک در مازندران
به گزارش خبرنگار مهر، عطا الله کاویان پیش از ظهر سه شنبه در گفت وگو با خبرنگاران از اجرای برنامه های مختلفی چون پاکسازی مناطق جنگلی، ساحلی و مواصلاتی، جلسات تخصصی پسماند، کارگاههای آموزشی، برگزاری مسابقات نقاشی ویژه کودکان، دیدار با ائمه جمعه استان و بیان معضلات زیست محیطی، برگزای میز خدمت در مصلای‌های نماز جمعه در سراسر استان و برگزاری نشستهای علمی تخصصی با حضور اساتید دانشگاهی و فعالین محیط زیست؛ در هفته زمین پاک امسال توسط ادارات حفاظت محیط زیست استان همزمان با سراسر کشور خبر داد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: برنامه های مختلفی در هفته زمین پاک در راستای اشاعه فرهنگ زیست محیطی توسط ادارات حفاظت محیط زیست استان همزمان با سراسر کشور با شعار «مشارکت مردم ایران در برابر پلاستیک، نجات زمین» اجرا شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران افزود: به مناسبت هفته زمین پاک؛ ادارات حفاظت محیط زیست استان با مشارکت دستگاههای اجرائی مرتبط و فعالان و دوستداران محیط زیست با اجرای ۲۸ برنامه مناطق جنگلی، ساحلی و راه های مواصلاتی را از زباله پاکسازی کردند.
کاویان تصریح کرد: دومین جلسه کمیته تخصصی پسماند پزشکی استان در سال ۱۴۰۳ در سازمان نظام پزشکی شهرستان رامسر برگزار و در این جلسه در خصوص ظرفیت بیمارستان ها و شرکت های توانمند در زمینه مدیریت پسماندهای عفونی، مدیریت پسماندهای دارویی و شیمیایی، نظارت بیشتر بر عملکرد مدیران اجرایی پسماند در این حوزه تاکید شد.
وی با اشاره به برگزاری ۳۰ کارگاه آموزشی گفت: در زمینه آموزش و تنویر افکار عمومی کارشناسان و محیط بانان استان با حضور درمدارس و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای دانش آموزان و کودکان پیش دبستانی مطالب زیست محیطی ارائه و دانش آموزان از پناهگاه حیات وحش سمسکنده ساری و موزه حیات وحش خشکه داران تنکابن بازدید کردند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اضافه کرد: کارشناسان و محیط بانان استان شش دوره مسابقه نقاشی با موضوع زمین پاک در مدارس استان را برگزار و دو فیلم مستند ازگونه های جانوری و گیاهی برای دانش آموزان دو روستا حاشیه پارک ملی کیاسر به نمایش گذاشتند.
کاویان بابیان اینکه سه جلسه کارگروه پسماند در استان برگزارشد، تصریح کرد: در این جلسات درخصوص معضل پساب، پسماند و پایش محل دفن زباله بحث و گفتگو شد.
وی از دیدار روسای شهرستان های استان با ائمه جمعه و دادستان ها خبرداد و گفت: در این دیدارها درخصوص معضلات زیست محیطی منطقه گفتگو و برخی ادارات استان بابرپایی میز خدمت در مصلی نمازجمعه پاسخگو مطالبات زیست محیطی نمازگزاران بودند.
کاویان افزود: همچنین در این هفته سه نشست علمی -تخصصی با حضور اساتید، دانشجویان و سمن‌های زیست محیطی برگزار و چالش های زیست محیطی را مورد بررسی قرار دادند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در پایان با اشاره به شروع پویش «امروز من بدون کیسه پلاستیکی» افزود: مطابق آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستکی، توزیع رایگان کیسه های پلاستیکی برای فروشگاه‌های زنجیره ای ممنوع بوده و سازمان حفاظت محیط زیست سعی دارد با هماهنگی و فرهنگ سازی با پویش «امروز من بدون کیسه پلاستیکی» در هفته زمین پاک نسبت به عملی شدن این اقدام از طریق اقناع افکار عمومی اقدام کند. گفتنی است، هفته زمین پاک از ۳ الی ۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ با شعار «مشارکت مردم ایران در برابر پلاستیک، نجات زمین» نامگذاری شده است.
کد خبر 6092909
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند