به نقل از «الف»

سرانجام در پارس جنوبی به قطر رسیدیم

تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۸۰۸۸۳۱

روزنامه ایران از یک تحول تاریخی در افزایش چشمگیر تولید گاز به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: بی شک سال 95، یکی از باشکوه ‎ترین سال ‌های پارس جنوبی بود. چراکه در پایان این سال برداشت گاز ایران از این میدان مشترک با کشور رقیب یعنی قطر برابر شد.در ادامه این گزارش می خوانیم: هرچند که اکنون این فازها در مدار تولید هستند اما به گفته وزیر نفت قرار است که بزودی این 6 فاز به طور رسمی افتتاح شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ادامه نگاهی به وضعیت کنونی این میدان و فازهایی که قرار است در روزهای بهاری 1396 به بهره‌برداری برسد، می‌اندازیم.

** گامی بلند برای دو برابر کردن برداشت گاز از پارس جنوبی

میدان گازی مشترک پارس جنوبی 24 فاز اسمی و 29 فاز استاندارد توسعه‌ای دارد. فازهایی که کم و بیش توسعه یافته‌اند و در این میان فقط طرح توسعه 6 فاز اسمی 11، 13، 14، 22، 23 و 24 به اتمام نرسیده است.

پیش از شروع به کار دولت یازدهم فازهای 1 تا 10 این میدان نیز با کمک شرکت‌های داخلی و خارجی به تولید رسید. البته طرح توسعه میدان از سال 76-77 آغاز شده بود و عملاً تا شروع دولت یازدهم برداشت گاز ایران از این میدان مشترک فقط به 240 میلیون مترمکعب در روز رسید. زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد با تغییر سیاست‌ های توسعه‌ای توانست گره‌های توسعه این میدان را تا اندازه‌ای بگشاید. به طوری که امروز می‌بینیم علاوه بر 10 فاز نخست میدان، فازهای 12، 15، 16، 17، 18، 19، 20 و 21 نیز در مدار تولید قرار گرفته‌اند و تولید ایران از این میدان نه تنها بیش از دوبرابر شروع به کار دولت یازدهم بلکه بعد از سال‌ها با تولید روزانه کشور قطر برابر شده است. موضوع مهمی که رهبر معظم انقلاب در بیانات‌شان در نخستین روز سال نو به خاطرش از عملکرد وزارت نفت در سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام وعمل» ابراز رضایتمندی کردند.

البته در این راستا برنامه‌ریزی شده که با توسعه فازهای باقیمانده که تا سال 97 تمام فازهای پارس جنوبی به‌جز فاز 11 در مدار تولید قرار گیرند که در این صورت تولید ایران از قطر پیشی خواهد گرفت.

اتفاق ویژه دیگری که در این دولت رقم خورد به تولید رسیدن لایه‌های نفتی این میدان مشترک بود. پس از سال‌ها وقفه بالاخره در روزهای پایانی سال 95 با تدابیر ویژه بیژن زنگنه، وزیر نفت، تولید نفت خام ایران از این بخش میدان با حجم بیش از 20 هزار بشکه در روز آغاز شد.

اگرچه تولید قطر از این لایه نفتی از 200 هزار بشکه در روز عبور کرده است اما اگر تأکید رهبر معظم انقلاب بر توسعه هرچه سریعتر میادین مشترک و رویکرد دولت یازدهم در پیش نبود، هنوز هم این بخش از میدان مشترک پارس جنوبی به تولید نرسیده بود.

بیژن زنگنه وزیر نفت در این باره می‌گوید: هم‌اکنون روزانه بیش از ٢٠ هزار بشکه نفت تولید می‌شود که برای افتتاح فاز اول آن این میزان باید به روزانه ٣٥ هزار بشکه برسد. وی عقیده دارد که تحول بزرگی در تولید گاز کشور به وجود آمده و افزایش بیش از دو برابری تولید گاز، سبب افتخار برای کارکنان، مدیران، پیمانکاران و سازندگان است. زنگنه در آخرین سفری که به عسلویه برای بازدید از پارس جنوبی رفت، با اشاره به فازهایی که در دولت یازدهم ١١ فاز جدید پارس جنوبی وارد مدار شده است، اظهار کرد: هم‌اکنون ٢١ فاز در دست بهره‌برداری داریم که ان‌ شاء الله تا پایان امسال به ٢٤ فاز خواهد رسید.

گفتنی است فاز 12 معادل سه فاز استاندارد و فاز 19 معادل دو فاز استاندارد است. فازهایی که بزودی افتتاح می‌شوند فازهای ١٧ ، ١٨، ١٩ ، ٢٠ و ٢١ هستند. با در نظر گرفتن این فازها دولت یازدهم تولید از پارس جنوبی را حدود 300 میلیون متر مکعب در روز افزایش داده است.

** پیش به سوی برداشت 750 میلیون مترمکعبی گاز

تولید هر فاز استاندارد میدان مشترک پارس جنوبی روزانه حدود 25 میلیون متر مکعب گاز ترش، 40 هزار بشکه میعانات گازی و 200 تن گوگرد است. بنابراین هر فاز که زودتر به تولید برسد می‌تواند به همین نسبت تولید گاز و مشتقات آن و در نهایت درآمد ایران از این میدان مشترک را افزایش دهد.

همان ‌طور که اشاره شد میدان گازی پارس جنوبی میدانی مشترک میان ایران و قطر است که در برداشت گاز از این میدان مشترک متأسفانه سال‌ها ایران عقب‌تر از کشور رقیب حرکت می‌کرد. قطر سال‌ها بود که با حداکثر ظرفیت، از این میدان گاز استحصال می‌کرد اما ایران به دلایلی نظیر تحریم، نبود منابع مالی کافی، سوءمدیریت نتوانسته بود همپای کشور رقیب خود طرح توسعه میدان را به اتمام برساند. به همین خاطر تولید تجمیعی قطر تقریباً دو برابر تولید ایران بوده است.

اما دولت یازدهم با تغییر برنامه توسعه این میدان و اولویت‌ بندی فاز‌ها با توجه به درصد تکمیل و قرار گرفتن آن در بلوک‌ های مرزی توانست تا اندازه‌ای این عقب ماندگی را جبران کند و اکنون می‌بینیم که فاصله تولید روزانه گاز ایران از این میدان با تولید روزانه قطر به صفر رسید. حتی این میدان اکنون در مسیر رسیدن به هدف تولید روزانه بیش از ٧٥٠ میلیون متر مکعب گاز و یک میلیون بشکه میعانات گازی است و با حداکثر سرعت در این راه پیش می‌رود.

** ارزش 90 میلیارد دلاری محصولات پارس جنوبی در 96

محمد مشکین فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس که مجری طرح توسعه پارس جنوبی است، در این باره به «ایران» گفت: اکنون 5 فاز اسمی پارس جنوبی برای افتتاح رسمی آماده شده است. تا سال 97 طرح توسعه این میدان در تمام فازهای آن به‌جز فاز ١١ نیز به اتمام خواهد رسید. در سال‌جاری با در نظر گرفتن قیمت‌های فعلی گاز و فرآورده‌های همراه آن نظیر میعانات گازی ارزش محصولات پارس جنوبی ٩٠ میلیارد دلار خواهد بود. این عدد که با فرض گاز ٢٥ سنتی و میعانات گازی ٥٠ دلاری محاسبه شده است، که رقم قابل ملاحظه‌ای برای درآمدهای ارزی کشور محسوب می‌شود.

کل مساحت میدان مشترک گازی پارس جنوبی ٩ هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع است که سه هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع آن در ایران قرار دارد. همچنین 8 درصد ذخیره گاز دنیا در این مخزن مشترک جای گرفته است؛ ضمن اینکه ١٤ تریلیون مترمکعب ذخیره گاز و ١٨ میلیارد بشکه هم ذخیره میعانات گازی این میدان است. براساس برنامه‌ریزی انجام شده ١٣ پالایشگاه در میدان گاز پارس جنوبی برای پالایش تولیدات این میدان فعالیت خواهند کرد و تاکنون ١٠ پالایشگاه اجرا شده و در حال بهره‌برداری است.

با تکمیل فازهای پارس جنوبی سرانجام ٤٠ سکوی گازی نصب و ٤١٥ حلقه چاه حفاری خواهد شد؛ ضمن اینکه تاکنون ٢ هزار و ٤٠٠ کیلومتر خط لوله دریایی اجرا شده و 26 سکو هم نصب شده است که با احتساب سکوهای فاز ١١و 14 سکوی دیگر نیز در آینده نصب خواهد شد. همچنین حدود 260 حلقه چاه هم‌اکنون درحال تولید است. به گفته مشکین فام با توسعه کامل پارس جنوبی ایران می‌تواند روزانه یک میلیون بشکه میعانات گازی، ٩ میلیون تن اتان در سال، ١٠ میلیون تن ال پی‌جی و پنج هزار تن گوگرد در روز برداشت کند.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۸۰۸۸۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جهش ۴۳درصدی تولید طلای سیاه ایران در دولت سیزدهم

تولید نفت ایران در حالی در اسفند پارسال به روزانه ۳ میلیون و ۵۰۸ هزار بشکه رسید که این رقم در ابتدای دولت سیزدهم روزانه ۲ میلیون و ۴۴۱ هزار بشکه بوده است و این حکایت از افزایش ۴۳درصدی دارد.

به گزارش شانا، ایران یکی از بزرگ‌ترین دارندگان منابع هیدروکربوری در جهان به‌ شمار می‌رود، تا آنجا که از نظر داشتن مجموع ذخایر نفت خام و گاز طبیعی در میان کشورهای جهان، رتبه نخست به ایران می‌رسد. بااین‌حال، در دهه‌های گذشته هر زمان که فشار تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران بیشتر شده، تولید نفت و به دنبال آن درآمدهای نفتی ایران نیز با چالش همراه بوده است.

اما در دولت سیزدهم و با وجود تنگ‌ترشدن حلقه تحریم‌های نفتی علیه ایران، تولید نفت نه‌تنها محدود نشده، بلکه با افزایشی بیش از یک میلیون بشکه در روز همراه بوده است. تولید نفت ایران که در دولت گذشته و پس از خروج آمریکا از برجام به‌شدت افت کرده و به ۲ میلیون و ۴۴۱ هزار بشکه در روز رسیده بود، با فعال‌شدن دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم در زمینه بازاریابی‌های تازه و تکیه بر توان ایرانی برای توسعه میدان‌های مشترک و مستقل نفتی در اسفند ۱۴۰۲ به ۳ میلیون و ۵۰۸ هزار بشکه در روز رسید.

درواقع، دولت سیزدهم توانست در ۳۰ ماه بیش از یک میلیون و ۵۰ هزار بشکه معادل ۴۳.۷درصد به تولید نفت ایران بیفزاید و با توجه به اینکه ظرفیت پالایش پالایشگاه‌های کشور و مصرف داخلی نفت خام تا حدودی ثابت بوده، این افزایش تولید صرف صادرات و افزایش درآمدهای نفتی ایران شده است.

احیای ظرفیت تولید نفت خام با تکمیل طرح‌های ناتمام

اگرچه بخشی از این افزایش تولید مربوط به احیای ظرفیت ازدست‌رفته به‌واسطه تحریم‌ها در دولت گذشته بوده، اما توسعه و بهره‌برداری از طرح‌های نفتی نیز نقشی مهم در این زمینه ایفا کرده که توسعه، نگهداشت و افزایش ظرفیت تولید از میدان‌های نفتی کشور با اولویت میدان‌های مشترک در اولویت است.

در این زمینه، از ابتدای استقرار دولت سیزدهم تاکنون ۱۳۲ طرح کلان ناتمام در صنعت نفت به ارزش ۲۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تکمیل شده؛ البته این تمام ماجرا نیست و برای تداوم روند افزایش تولید نفت در کشور و توسعه توان چانه‌زنی ایران در بازارهای جهانی نفت عملیات اجرایی ۵۰ طرح کلان تازه به ارزش ۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار هم آغاز شده است.

از مهم‌ترین این طرح‌ها می‌توان به تکمیل و راه‌اندازی فاز اول طرح توسعه میدان‌های نفتی سپهر و جفیر با تولید روزانه ۴۸ هزار بشکه نفت‌خام با تکیه بر توان بخش خصوصی ایرانی و استفاده حداکثری از ظرفیت پیمانکاران داخلی اشاره کرد.

با توسعه کامل این میدان با سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار که از میدان‌های مستقل نفتی کشور است، تولید روزانه نفت در این میدان به ۱۱۰ هزار بشکه خواهد رسید.

همچنین در این زمینه، تکمیل و بهره‌برداری از هشت طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت (میدان‌های اسفند و سیوند، دانان، نرگسی، سعادت‌آباد، نفت شهر، کبود، لالی آسماری و منصوری آسماری) با مجموع افزایش تولید روزانه ۴۸ هزار بشکه نفت‌خام با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون دلار در دولت سیزدهم انجام شد.

بهره‌برداری از طرح افزایش تولید نفت‌خام از میدان‌های چشمه خوش، دالپری و پایدار شرق با مشارکت شرکت‌های روس و ایرانی نیز از دیگر اقدام‌های دولت سیزدهم برای افزایش ظرفیت تولید نفت بوده است.

تضمین تولید پایدار نفت با امضای قراردادهای جدید نفتی

با هدف افزایش ظرفیت تولید نفت در ایران، قراردادهای تازه هم امضا شد که در سال‌های آینده تولید پایدار نفت خام ایران را تضمین خواهد کرد.

مهم‌ترین این قراردادها، قرارداد توسعه یکپارچه میدان نفتی مشترک آزادگان با شرکت دشت آزادگان اروند بود که پارسال امضا شد. با اجرای این قرارداد، افزایش ظرفیت تولید نفت‌خام این میدان مشترک به ۵۵۰ هزار بشکه در روز می‌رسد.

به‌منظور رسیدن به این هدف، سرمایه‌گذاری ۱۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری پیش‌بینی شده است و برای اجرای آن از همه ظرفیت‌های ملی و توان شرکت‌های صاحب صلاحیت داخلی استفاده خواهد شد. این میدان مهم‌ترین مخزن جوان (گرین‌فیلد) و کمترتوسعه‌یافته کشور است که ظرفیت بالایی برای افزایش تولید نفت کشور دارد.

افزون بر امضای قرارداد توسعه یکپارچه میدان آزادگان و تا زمان آغاز اجرای این طرح، گام نخست توسعه میدان نفتی مشترک آزادگان جنوبی با قدرتی بیشتر در دولت سیزدهم پیگیری شده است.

تا آنجا که پیشرفت فیزیکی بیش از ۸۵درصدی در گام نخست توسعه میدان نفتی مشترک آزادگان جنوبی، افزایش ۷۰درصدی ناوگان حفاری فعال در این میدان و تکمیل و بهره‌برداری از ۶۰ حلقه چاه با افزایش تولید روزانه ۶۰ هزار بشکه در دولت سیزدهم، از جمله این دستاوردهاست که به افزایش تولید نفت از این میدان انجامید.

اقدام عملی وزارت نفت برای افزایش ظرفیت تولید

امضای قرارداد توسعه میدان مشترک سهراب با هدف دستیابی به تولید ۳۰ هزار بشکه در روز نفت خام با شرکت دانا انرژی، با برآورد سرمایه‌گذاری ۸۴۰ میلیون دلار و نیز در این دولت انجام شد، همچنین بهره‌برداری از این میدان با تولید روزانه ۲ هزار بشکه، در بهمن ۱۴۰۲ آغاز شد.

براساس پیش‌بینی‌ها، در مرحله نخست توسعه انتظار می‌رود تولید این میدان به روزانه ۳۰ هزار بشکه برسد و در طول ۲۰ سال قرارداد این میدان، انتظار تولید تجمعی ۱۶۰ میلیون بشکه نفت می‌رود. این قرارداد با هدف تولید تجمعی ۱۶۰ میلیون بشکه نفت‌خام از میدان مشترک نفتی سهراب امضا شد.

امضای قرارداد گام دوم توسعه میدان نفتی آذر با سرمایه‌گذاری بیش از یک میلیارد دلار به‌مدت ۲۰ سال با حجم تولید برآورده تجمعی اضافی حدود ۱۷۷ میلیون بشکه نفت‌خام نیز از دیگر قراردادهای وزارت نفت در دولت سیزدهم با هدف افزایش تولید است.

این طرح به‌منظور برداشت حداکثری از میدان مشترک آذر، تسریع در تکمیل فازهای توسعه میدان، هدایت نقدینگی کشور به طرح‌های منتخب نفت و گاز و با حداکثر سوددهی، استفاده حداکثری از ظرفیت شرکت‌های ایرانی اکتشاف و تولید (E&P)، ایجاد اشتغال و توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی استان ایلام در دستور کار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.

گام دوم توسعه میدان نفتی مسجدسلیمان با سرمایه‌گذاری ۲۶۰ میلیون دلار، از دیگر قراردادهای صنعت نفت است که در دولت سیزدهم امضا شد و به‌مدت ۱۴ سال با هدف تولید تجمعی اضافی حدود ۲۱ میلیون بشکه نفت‌خام اجرایی خواهد شد.

امضای قرارداد توسعه میادین نفتی سومار، سامان و دلاوران با دو شرکت‌ ایرانی با سرمایه‌گذاری ۲۴۵ میلیون دلار به‌مدت ۲۰ سال با میزان تولید تجمعی حدود ۴۰.۴ میلیون بشکه نفت‌ خام نیز در این دولت انجام شده است.

همکاری برای تولید صیانتی از میدان‌های مشترک

در دولت سیزدهم، توسعه میدان‌های نفتی از مرزهای کشور فراتر رفته و ایران با هدف تولید حداکثری و البته صیانتی نفت به دنبال همکاری‌های مشترک با کشورهای همسایه است. در این زمینه، امضا و اجرای تفاهم‌نامه همکاری مشترک در میادین هنگام بین ایران و عمان در دولت سیزدهم انجام شد.

این میدان، تنها میدان مشترک ایران و عمان است و در تنگه هرمز در بخش شرقی خلیج فارس و ۴۵ کیلومتری جزیره قشم واقع شده است. بخش ایرانی این میدان «هنگام» و بخش عمانی «بوخای غربی» نامیده می‌شود. مخزن اصلی این میدان سازند سروک و از سنگ‌های کربناته تشکیل شده است. سیال این مخزن نفت سبک است. براساس این اعداد و ارقام مربوط به نفت درجا و ذخیره قابل برداشت، این میدان یک میدان کوچک به‌ شمار می‌آید. همچنین از نظر ویژگی‌های سنگ، مخزن تولیدی این میدان به‌عنوان یک مخزن متراکم (با تخلخل کم) و دارای نفوذپذیری کم تا متوسط شناخته می‌شود.

طبق گزارش‌های رسمی، هرکدام از دو کشور ایران و عمان در بخش‌های مربوط به خود اقدام‌هایی برای توسعه میدان انجام داده‌اند که به تولید منجر شده‌اند؛ اما در هر دو حالت، تولید از آن بخش‌ها به‌دلیل موارد فنی بعد از مدتی با کاهش مواجه شده است.

بنابراین مطرح‌شدن موضوع توسعه یکپارچه این میدان و تفاهم‌نامه امضاشده فرصت مناسبی برای استفاده از مزایای این الگو از توسعه است تا ایران از آن برای توسعه دیگر میدان‌های مشترک توسعه‌نیافته استفاده کند.

تقویت حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در افزایش تولید نفت

توسعه میدان‌های نفتی و بهره‌برداری از آن‌ها تنها مسیری نبود که وزارت نفت در دولت سیزدهم با هدف افزایش تولید طی کرد. در کنار این اقدام، احیای چاه‌های نفتی که در گذشته به دلیل نبود فناوری، سرمایه‌گذاری مورد نیاز و یا کاهش تکلیفی تولید نفت در زمان تحریم بسته شده بودند یا بازدهی آن‌ها کاهش یافته بود در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت.

درواقع طرح پیشران احیای چاه‌های بسته و کم‌بازده با هدف توسعه فناوری‌های بهبود تولید نفت خام از طریق ایجاد محیط کسب‌وکار فناورانه، استفاده از ظرفیت شرکت‌های فناور و با هدف اشتغال‌زایی و کارآفرینی، ذیل پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت طراحی و ایجاد شد.

در این زمینه، درمجموع ۱۲ قرارداد احیای چاه‌های بسته و کم‌بازده با شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و تخصیص ۳۰ حلقه چاه امضا و تنفیذ شد و پیش‌بینی می‌شود نخستین برداشت از این چاه‌ها در نیمه نخست امسال انجام شود.

با این اقدام‌ها، وزارت نفت توانست در دولت سیزدهم ظرفیت تولید نفت را به پیش از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها برساند و این در حالی است که همچنان دور تازه‌ای از تحریم‌ها به صنعت نفت کشور تحمیل می‌شود.

در کنار افزایش تولید نفت، صادرات نیز جانی تازه‌ گرفت و ایران توانست نفت تولیدی خود را به هر کشوری که می‌خواهد صادر کند. صنعت نفت در این دولت نه‌تنها متوقف نشد، بلکه با تکیه بر توان داخلی، اجازه نداد تحریم مانعی بر سر معیشت مردم باشد.

حوری قاسمی