به نقل از «ایرنا»

اخبار علمی و محیط زیستی ایرنا در اولین هفته کاری سال 96

تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۸۳۶۷۹۹

به گزارش روز جمعه گروه علمی ایرنا، تکیه زدن ایران به جایگاه نخست رشد کمیت تولید علم جهان، مهمترین خبری بود که در اولین هفته کاری سال جدید از سوی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اعلام شد.

** پیشی گرفتن ایران از مدعیان تولید علم جهان
دکتر محمدجواد دهقانی با استناد به تازه ترین اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی «آی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اس.آی» گفت: کمیت تولید علم کشور به 43 هزار و 292 مورد رسیده و نسبت به یک سال قبل از آن 14درصد رشد نشان می دهد.
وی خاطرنشان کرد: به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران در بین 25 کشور برتر تولید کننده کمیت علم دنیا حائز رتبه نخست رشد کمیت تولید علم دنیا شده است و براساس پایگاه «آی.اس.آی» 85 درصد از علم دنیا توسط همین 25 کشور تولید می شود.
دهقانی افزود: در سال 2015 میلادی کمیت تولید علم دنیا دو میلیون و 560 هزار و 334 بود و با وجود گذشت چندین ماه از سال 2017 میلادی، هنوز اطلاعات تولید علم سال 2016 میلادی تکمیل نشده است و براساس آمارهای فعلی، در سال 2016 میلادی تعداد دو میلیون و 526 هزار و 811 مدرک در پایگاه آی.اس.آی ثبت شده است بنابراین در مقایسه با سال 2015 میلادی رشد کمیت علم دنیا بیش از منفی یک درصد است.
وی یادآور شد: در سال های2011، 2012 ، 2013 ، 2014 و 2015 میلادی تعداد مدارک ثبت شده برای جمهوری اسلامی به ترتیب برابر با 29085 ،30652 ، 31142، 33174، 37986 و 43292 مورد است و بنابراین میزان رشد علمی در سال های 2012 ، 2013 ، 2014 ، 2015 و 2016 نسبت به سال قبل از آن به ترتیب برابر با 5.2 ( پنج و دو دهم) ، 1.6 (یک و شش دهم) ، 6.5 ( شش و نیم)، 14.5 ( چهارده و نیم) و 14 درصد است و به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران در دو سال اخیر بالاترین میزان رشد کمیت تولید علم را در طول پنج سال گذشته داشته است.
دهقانی ادامه داد: براساس پایگاه استنادی آی.اس.آی، در سال های2013، 2014 ، 2015 و 2016 میلادی میزان سهم ایران از کمیت تولید علم دنیا نیز به ترتیب برابر با 1.33 درصد، 1.38درصد، 1.48 درصد و 1.77 درصد بوده که از این نظر نیز رشد نسبتا مناسبی داشته به طوری که در سال 2016 میلادی بالاترین سهم تولید علم را در طول 15 سال اخیر داشته است.
به گفته سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، جمهوری اسلامی ایران از نظر کمیت تولید علم در سال 2016 میلادی تا این تاریخ رتبه 17 دنیا را دارد که این رتبه برای اولین بار در طول 6 سال گذشته بوده است زیرا در سال 2015 میلادی ایران رتبه 19 را داشت و در سال 2016 میلادی نسبت به سال قبل دو رتبه ارتقا یافته است.
دهقانی گفت: براساس اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی آی.اس.آی با مقایسه میزان رشد جمهوری اسلامی ایران در سال 2016 میلادی، با 14 درصد رشد کمیت تولید علم در میان 25 کشور برتر تولید کننده کمیت علم دنیا صدرنشین است و بعد از ایران، روسیه با 9 درصد، چین با 4 درصد و لهستان و ترکیه هرکدام با 3 درصد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

** برگزاری دوازدهمین مسابقات بین المللی ربوکاپ آزاد ایران
دوازدهمین مسابقات بین المللی ربوکاپ آزاد ایران از روز سه شنبه 15 فروردین در محل نمایشگاه های بین المللی تهران گشایش یافته و جمعه 18 فروردین ماه به کار خود پایان داد.
در این دوره از مسابقات، 697 تیم از ایران و کشورهای مختلف ثبت نام کرده بودند که پس از مرحله ارزیابی کیفی، 378 تیم از 14 کشور جهان برای حضور در رقابتهای نهایی انتخاب و معرفی شدند.
در مسابقات امسال، تیم هایی از کشورهای آمریکا، آلمان، هند، ژاپن، چین، سنگاپور، کره جنوبی، هلند، پاکستان، مکزیک، انگلستان، ترکیه، پرو و ایران حضور داشتند که در سه بخش دانشجویی، شبیه سازی و دانش آموزی به مصاف یکدیگر رفتند.
167 تیم دانش آموزی در هفت لیگ سبک وزن، وزن آزاد، امداد مقدماتی، امداد پیشرفته الف، امداد پیشرفته ب، فضای مشترک و نوآوری در رباتها با هم رقابت کردند.
رقابتهای بخش دانشجویی این دوره از مسابقات ربوکاپ آزاد ایران نیز با حضور 139 تیم از ایران و 21 تیم خارجی در 11 لیگ شامل رباتهای انسان نما، رباتهای فوتبالیست سایز کوچک، رباتهای فوتبالیست سایز متوسط ، ربات استاندارد پلت فرم، ربات زیردریایی، ربات خانگی، ربات های مین یاب، رباتهای امدادگر واقعی، ربات صنعتی، ربات پرنده و نوآوری در رباتها برگزار می شود.
در بخش شبیه سازی نیز 36 تیم از ایران و 15 تیم از دیگر کشورها در رقابتهای چهار لیگ شبیه ساز امداد و نجات، فوتبال دو بعدی، فوتبال سه بعدی و رباتهای مجازی حضور داشتند.

** برگزاری یازدهمین جشنواره ملی خلاقیت های علمی - پژوهشی لکوکاپ
یازدهمین دوره جشنواره ملی خلاقیت های علمی - پژوهشی لکوکاپ روز جمعه 18 فروردین ماه به میزبانی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
رقابتهای این دوره از جشنواره با شعار «آینده از آن ماست» و با حضور شرکت کنندگانی از 70 شهر و 140 نمایندگی از سراسر کشور در لیگ های مختلفی همچون روباتیک، هوافضا، محاسبات ذهنی و چرتکه، نانو، مزرعه فکر، خلاقیت، طراحی سه بعدی، علوم آزمایشگاهی و پل ماکارونی صورت گرفت.
در جشنواره لکوکاپ امسال، چند لیگ جدید از جمله طراحی سه بعدی، برنامه نویسی کودکان، ماشین های سوخت شیمیایی به مجموع بخش های رقابتی اضافه شده و بخش مزرعه فکر نیز در بیش از 30 بخش برگزار شد.

** همکاری های علمی فناوری ایران و لتونی افزایش می یابد
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین الملل و قائم مقام وزیر امور خارجه لتونی بر تمایل و آمادگی دو کشور برای توسعه همکاری های علمی و فناوری تاکید کردند.
حسین سالارآملی در دیدار با اندری پیلد گوویج، قائم مقام وزیر امور خارجه لتونی و هیات همراه، با تاکید بر جایگاه برتر علمی ایران در منطقه اظهار داشت: معتقدیم که زمینه های زیادی برای همکاری میان ایران و لتونی وجود دارد و ما در کنار روابط دوجانبه می توانیم برای توسعه همکاری های علمی در قالب برنامه اتحادیه اروپا نیز برنامه ریزی کنیم.
رئیس مرکز همکاری های علمی بین المللی وزارت علوم به تفاهم نامه هایی که این وزارتخانه در سال های اخیر با کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه، ایتالیا، اتریش امضا کرده است، اشاره کرد و افزود: آمادگی داریم به عنوان گام اول، تفاهم نامه همکاری های علمی میان دو کشور را به امضا برسانیم و سپس بر اساس آن، برنامه اجرایی و عملیاتی همکاری ها را تدوین کنیم.
وی از توسعه همکاری دانشگاه های برتر دو کشور، اعزام دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی برای دوره های کوتاه مدت، اعطای بورس به دانشجویان، توسعه همکاری در حوزه های ایران شناسی، شرق شناسی، هنر اسلامی، زبان و ادبیات فارسی به عنوان حوزه های همکاری دو کشور یاد کرد.
اندری پیلد گوویج قائم مقام وزیر امور خارجه لتونی نیز با استقبال از موضوعات مطرح شده در این دیدار گفت: با توجه به ظرفیت های لتونی در حوزه کشاورزی و جنگلداری، آماده ایم همکاری خود با ایران را در این حوزه ها افزایش دهیم.
وی همچنین بر توسعه همکاری در حوزه های زبان و ادب فارسی و مطالعات شرق شناسی میان مراکز علمی دو کشور تاکید کرد.

** درگذشت پدر علم تحلیل پوششی داده‌های ایران
درگذشت دکتر غلامرضا جهانشاه لو، پدر علم تحلیل پوششی داده‌های ایران نیز از جمله اخبار ناگوار روزهای اخیر بود.
وی روز چهارشنبه 16 فروردین ماه در تهران دعوت حق را لبیک گفت و مراسم تشییع پیکر وی روز پنجشنبه از مقابل دانشگاه خوارزمی به سمت بهشت زهرا برگزار شد.
جهانشاه لو متولد 27 اسفندماه 1322 در روستای سمقاور از توابع فراهان بود.
عضویت هیات علمی و معاونت دانشجویی و پژوهشی دانشگاه خوارزمی، معاونت دانشجویی وزارت علوم و معاونت سازمان هواپیمایی کشور از جمله مسوولیت های وی در دوران حیات بود.
چاپ 22 جلد کتاب، راهنمایی حدود 110 رسالۀ دکتری و بیش از 200 پایان نامۀ کارشناسی ارشد و چاپ بیش از 260 مقاله در مجلات معتبر داخلی و خارجی، بخشی از تلاش های تحقیقاتی جهانشاه لو است.

** سن معاینه فنی خودروهای نو 4 ساله شد
نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی با کاهش سن معاینه فنی به 4 سال برای وسایل نقلیه شخصی موافقت کردند و جریمه 30 میلیون ریالی برای مراکز معاینه فنی متخلف در نظر گرفتند.
نمایندگان در نشست علنی روز سه شنبه، 15 فروردین ماه مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه هوای پاک با ماده (6) موافقت کردند.
در ماده 6 این لایحه آمده است: به منظور اطمینان از صحت عملکرد خودرو در زمینه ‌های فنی و ایمنی و کنترل آلاینده ‌های هوا و صدا، انجام معاینه فنی تمام وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه سنگین، سنگین، موتورسیکلت که توسط بخش‌ های دولتی، عمومی و غیردولتی به کار گرفته می شوند، در دوره‌های زمانی منظم و توسط مراکز مورد تایید سازمان الزامی است.
تبصره 1- دوره معافیت انجام معاینه فنی، از زمان تولید، برای وسایل نقلیه شخصی و دولتی 4 سال و برای وسایل نقلیه عمومی یک سال تعیین می شود.
نمایندگان مجلس همچنین با ماده 7 لایحه هوای پاک موافقت کردند که براساس آن، شهرداری ها، نیروی انتظامی، وزارتخانه ها و سازمان های ذیربط موظفند نحوه تردد وسایل نقلیه موتوری و سامانه (سیستم) حمل و نقل شهری را به صورتی طراحی و سامان دهند که ضمن کاهش آلودگی هوا جوابگوی سفرهای روزانه شهری باشد.

** ریزگردها برای نخستین‌ بار وارد قانون شد
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تصویب هشت ماده قانونی در خصوص محیط زیست گفت: موضوع ریزگردها برای نخستین بار وارد قانون شد.
معصومه ابتکار عصر چهارشنبه در نشست شورای اداری استان لرستان ضمن تشریح فعالیتهای صورت گرفته در جهت مقابله با ریزگردها، افزود: با پیشنهاد و پیگیری ایران در سازمان ملل نخستین کنفرانس بین المللی با موضوع ریزگردها به میزبانی کشورمان برگزار می شود.
وی با اشاره به فعالیت 900 تشکل زیست محیطی در کشور خاطرنشان کرد: تلاش همه جانبه مردم در جمع آوری زباله ها از محیط زیست در نوروز امسال نشان از تلاش این تشکل های زیست محیطی است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مالیات های سبز را از اقدامات لازم برای تحقق اقتصاد سبز دانست و اظهار کرد: در این خصوص کار لایحه ارزش افزوده در مجلس تمام شده و مالیات های سبز برای نخستین بار در کشور عملی می شوند.

** تعیین ضرب الاجل شرکت های نفتی برای رفع موانع آبگیری هورالعظیم
معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با تاکید بر بازگشایی دریچه های جدید برای آبگیری تالاب هورالعظیم گفت: شرکت های نفتی فعال در هورالعظیم تا پایان خرداد مهلت دارند تاسیسات خود را به نحوی تغییر دهند تا موانع آبگیری تالاب برطرف شود، در غیر اینصورت مسیر آب به سمت قسمت های خشک تالاب بازگشایی می شود.
مصطفی شبه با اشاره به آبگیری تالاب هورالعظیم در ماه های گذشته اظهار داشت: تبادل آبی میان قسمت های مختلف تالاب هورالعظیم باید برقرار شود، اما جاده های موجود در این تالاب مانع رسیدن کامل آب به بعضی قسمت های هور می شود بنابراین نیاز است که دریچه های جدیدی که در زیر این جاده ها تعبیه شده، بازگشایی شود.
وی با بیان اینکه اکنون 75 درصد بخش ایرانی هورالعظیم آبدار شده است افزود: به رغم تامین حقابه، 15 درصد از مساحت تالاب، به دلیل فعالیت های نفتی هنوز خشک است که اقدام برای آبگیری این بخش ها در حال انجام است و توافقاتی نیز با شرکت نفت صورت گرفته است.
به گفته وی وسعت تالاب هورالعظیم بر اساس نقشه های مصوب سازمان آب و برق خوزستان و تصاویر ماهواره ای در زمان پرآبی، 102 هزار هکتار است که هم اکنون 80 هزار هکتار از آن آبگیری شده است.
تالاب هورالعظیم در جنوب غربی ترین نقطه کشور، در مرز عراق قرار دارد که یک سوم این تالاب در ایران و دو سوم آن در عراق است و به اعتقاد کارشناسان، خشک شدن تالاب هورالعظیم یکی از دلایل بروز ریزگردها در منطقه است.
در سال 87 حدود هشت هزار هکتار از اراضی تالاب برای عملیات اکتشاف و بهره برداری به وزارت نفت واگذار شد. در این مدت، پیمانکاران شرکت نفت 70 درصد تالاب را تخریب کردند و برای اینکه به تاسیسات نفتی آسیب نرسد، مخازن 3، 4 و 5 تالاب برای فعالیت میدان های نفتی خشک نگه داشته و اجازه ورود آب به این قسمت ها داده نشد اما از اواخر سال گذشته با وقوع سیلاب در رودخانه کرخه (منبع تغذیه کننده هورالعظیم) آبگیری این تالاب با بازگشایی دریچه هایی بین جاده های موجود در این تالاب، آغاز شد.

** عملیات اجرایی مقابله با گرد و غبار با همکاری عراق در سال جدید
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از اجرای برنامه ملی مقابله با گرد و غبار با تامین اعتبار 100 میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی خبر داد و گفت: دستاوردهای خوبی در احیای تالاب ها به ویژه در خوزستان داشتیم.
معصومه ابتکار روز چهارشنبه پس از جلسه هیات دولت در پاسخ به خبرنگار ایرنا مبنی بر برنامه های سازمان حفاظت از محیط زیست برای مقابله با ریزگردها و گرد و غبار افزود: برای مقابله با گرد و غبار ستاد ملی مقابله با گرد و غبار همچنان فعال است و کار خود را ادامه خواهد داد.
وی اضافه کرد: برنامه ملی مقابله با گرد و غبار امسال با 100 میلیون دلار که از محل صندوق توسعه ملی تامین می شود و در بودجه سال 96 پیش بینی شده، در زمینه مقابله با کانونهای گرد و غبار، کاشت نهال و احیای تالابها اجرا خواهد شد.
معاون رئیس جمهوری با بیان این که سازمان ملل را وارد موضوع گرد و غبار کردیم و این اهمیت بسیار زیادی برای جلب مشارکت کشورهای منطقه دارد، گفت: با همکاری دولت عراق، عملیات اجرایی در آن کشور را در هفته ها و ماه های آغازین سال 96 خواهیم داشت.

** خسارت 30 میلیارد ریالی ریزگردها به ریگان
فرماندار ریگان (استان کرمان) با اشاره به بروز پدیده ریزگردها طی سه روز گذشته پایانی هفته گذشته در این شهرستان گفت: این پدیده در این مدت بیش از 30 میلیارد ریال به بخش های مختلف این شهرستان خسارت وارد کرده که بیشترین خسارت به بخش کشاورزی بوده است.
امین باقری افزود: بروز ریزگردها، توفان شن و گردباد در ریگان طی سه روز گذشته موجب شن گرفتگی باغ ها، مزارع، نخیلات و کانال های آبرسانی در این شهرستان شده و موجب تخریب مزارع گندم و جو شهرستان شده است.
وی تعطیلی یک روزه مدارس را از دیگر عواقب پدیده ریزگردها و توفان شدید شن در شهرستان ریگان عنوان کرد و گفت: خیزش ریزگردها همچنین طی سه روز گذشته موجب مسدود شدن جاده ترانزیت ریگان - چابهار شد.
ریگان یکی از شهرستان های شرقی استان کرمان است که با 96 هزار پارچه آبادی یکی از کانون های بحران فرسایش بادی در شرق کشور محسوب می شود.

** درگذشت مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان فارس
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست روز دوشنبه 14 فروردین ماه در آیین وداع با شادروان حمزه ولوی مدیرکل فقید محیط زیست استان فارس در شیراز حضور یافت.
معصومه ابتکار گفت: عرصه محیط زیست هر سال شاهد از دست دادن نیروهایی خدوم و وفادار و صادق و شهادت محیط بانانی ایثارگر و با پشتکار است، این نیروها سرمایه های اجتماعی جامعه ما هستند.
دراین آیین، پیکر مرحوم ولوی با حضور اقشار مختلف مردم، مدیران استان و برخی نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی تشییع و برای خاکساپاری به زادگاهش واقع در شهرستان چرام استان کهگیلویه و بویر احمد منتقل شد.
دکتر حمزه ولوی مدیرکل فقید محیط زیست استان فارس