منظور از صلاحیت ذاتی و نسبی چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۸۶۴۳۲۲
خبرگزاری میزان- منظور از صلاحیت ذاتی صلاحیتی است كه قابل جابهجایی نبوده و با نظم عمومی گره خورده و قواعد آن از جملۀ قوانین آمره بوده و در اجرا تغییر ناپذیر باشد. به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، شخصی که برای اقامه دعوا به مرجعی، مراجعه میکند باید دعوای خود را در مرجعی که صلاحیت و شایستگی رسیدگی به موضوع دعوا دارد اقامه کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای این کار باید ابتدا مرجع قضاوتی که ذاتاً صالح است تشخیص دهد و سپس از بین مراجعی که ذاتاً صالح است مرجعی که صلاحیت نسبی در رسیدگی دارد، تعیین کند.
برای تشخیص مرجع قضاوتی صالح، یعنی مرجعی که به حکم قانون شایستگی و تکلیف رسیدگی به دعوا و صدور رأی را دارد، باید قواعد صلاحیت از دو نقطه نظر ذاتی (مطلق) و نسبی مورد بررسی قرار گیرد.
صلاحیت ذاتی
منظور از صلاحیت ذاتی صلاحیتی است كه قابل جابهجایی نبوده و با نظم عمومی گره خورده و قواعد آن از جملۀ قوانین آمره بوده و در اجرا تغییر ناپذیر باشد.
تخلف از صلاحیت ذاتی موجب بطلان مطلق عملی است كه از آن حاصل میشود. صلاحیت ذاتی دادگاه آن است كه دادگاه با توجه به عناصر سه گانۀ «صنف»،«درجه» و «نوع» تشكیل شود.
صلاحیت ذاتی امری اساسی بوده و در مقایسه با صلاحیت نسبی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
صنف دادگاهدستهای از دادگاهها هستند كه دعاوی همانند وهمخانواده را رسیدگی مینمایند و به این اعتبار دادگاهها به كیفری یا جزایی، حقوقی یا مدنی و دادگاههای اداری تقسیم میشوند.
درجه دادگاهدر هر صنف از محاكم درجاتی وجود دارد، مثلاً محاكم حقوقی به محاكم بدوی و تجدید نظر تقسیم میشوند.همین طور است محاكم كیفری و اداری. بنابراین درجات دادگاهها را نیز موقع تشخیص صلاحیت ذاتی دادگاه، باید در نظر گرفت.
مثلاً محاکم حقوقی به بدوی و تجدیدنظر تقسیم میشوند. رسیدگی بدوی طبق قانون لزوماً باید در دادگاه نخستین انجام شود. بر اساس ماده 10 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاههای عمومی و انقلاب جزء دادگاههای نخستین دانسته شدهاند.
به همین ترتیب دادگاه رسیدگی کننده به درخواست تجدیدنظر نیز دادگاه تجدیدنظر همان استان میباشد. بنابراین در حال حاضر، صلاحیت دادگاه عمومی (بدوی) نسبت به دادگاه تجدیدنظر استان و بالعکس، ذاتی میباشد.
نوع دادگاهمنظور از آن،تقسیمبندی دادگاهها از جهت «عمومی» یا «اختصاصی» است.
بنابراین بر فرض این كه موضوع دعوا مطالبۀ اجارهبهای به تأخیر افتاده باشد، از جهت صنف دادگاه این دعوا راجع به محاكم حقوقی یا مدنی و از جهت درجه دادگاه دعوا مربوط به محكمۀ حقوقی ابتدایی و بالاخره از جهت نوع دادگاه دعوا برگشت به محكمه عمومی خواهد داشت.
صلاحیت نسبی
این نوع از صلاحیت برای كلیه دادگاهها جز دیوان عالی كشور مطرح میشود، علت بر اینكه یگانه مرجع تجدید نظر در سرتاسر مملكت، دیوان عالی كشور است و قواعد صلاحیت نسبی به طور كلی دربارۀ آن موردی ندارد.
قواعد صلاحیت
قواعد صلاحیت نسبی شامل كلیه دادگاههای عمومی و اختصاصی میشود.
قواعد مربوط به صلاحیت ذاتی به نظم عمومی مربوط بوده و از جمله قواعد آمره انگاشته میشود. بنابراین، برای اعمال این قواعد، لازم نیست که حتماً طرفهای دعوا بر عدم صلاحیت ایراد کنند؛ بلکه به موجب بند 1 ماده 371 ماده 352 قانون آیین دادرسی مدنی حتی در صورت عدم ایراد عدم صلاحیت، دادگاه تجدیدنظر خود میتواند رأی صادره را نقض کند.
نکته مهم دیگر در مورد صلاحیت ذاتی آن است که چون این قواعد مربوط به نظم عمومی است، لذا اصحاب دعوا نمی توانند بر اساس توافق با هم به محکمه فاقد صلاحیت ذاتی مراجعه و به رسیدگی آن محکمه تراضی کنند و این قواعد به هیچ وجه قابل اغماض نیست.
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری میزان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۸۶۴۳۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش ابر و کاهش نسبی دما از چهارشنبه در گیلان
اداره کل هواشناسی استان گیلان با صدور اطلاعیهای اعلام کرد: نقشههای هواشناسی نشان دهنده استقرار جوی غالبا پایدار در منطقه است.
بر این اساس طی ۴۸ ساعت آینده آسمانی صاف تا نیمه ابری طی روز افزایش نسبی دما و در برخی نواحی پدیده مه (طی ساعات شب تا صبح) پیش بینی میشود.
همچنین طی این مدت گاهی به سبب ناپایداریهای موقتی، افزایش ابر و رگبار و رعد و برق پراکنده دور از انتظار نیست.
از چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت هم افزایش ابر و کاهش نسبی دما و به تدریج از جمعه ۱۴ اردیبهشت ماه با گذر جریانات کم و بیش ناپایدار از منطقه در بعضی نقاط رگبار و رعد و برق تا اوایل هفته آینده مورد انتظار است.
در اطلاعیه اداره کل هواشناسی گیلان همچنین آمده است: تغییرات احتمالی در پیش بینی جوی روزهای آینده اعلام میشود.
باشگاه خبرنگاران جوان گیلان رشت