به نقل از «قدس آنلاین»

سناریوی تقسیم سوریه؛ مسائل و پیامدها

تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۹۷۵۶۰۰

نکته مهم اینکه با وجود موانع در مسیر طرح تقسیم سوریه، اما این طرح بعنوان یکی از گزینه های فراروی آینده سوریه مطرح است و نباید به طور کلی آن را نادیده گرفت.

به گزارش قدس آنلاین به نقل از مهر، منازعه و جنگ نیابتی در سوریه بی تردید از مهمترین موضوعات سیاسی ـ امنیتی حال حاضر در منطقه جنوب غرب آسیا است که بسیاری از مناسبات و تحولات فرا منطقه ای را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در یادداشت زیر به بررسی مسائل و پیامدهای سناریوی تقسیم سوریه پرداخته ایم.

الف: از تقسیم سوریه به عنوان یکی از گزینه ها و احتمالات فراروی هرگونه راه حلی برای ترسیم آینده این کشور و پایان بحران کنونی یاد می شود.

گروه های افراط گرا و تروریستی و در راس آنها داعش و نیز شمار دیگری از طرفهای داخلی و کشورهای حامی تروریسم موجب شدند تا مسئله سوریه به جایی برسد که امروز احتمال تقسیم آن به عنوان یکی از گزینه های موجود مطرح شود. هرچند می توان این سناریو را در چارچوب سناریوی «نقشه جدید خاورمیانه» نیز بررسی کرد.

زمینه های اصلی طرح تقسیم سوریه را می توان در سه مساله جستجو کرد:

اول اینکه سوریه در قرن گذشته فراروی طرح های متعددی برای تقسیم قرار گرفت و به رغم اینکه برخی از آنها ـ به عنوان مثال در دوران قیمومیت فرانسه ـ به مرحله اجرا گذاشته شد، لیکن با شکست مواجه گردید.

دومین مساله ناشی از طرح «خاورمیانه جدید» است. در سال ۲۰۰۶، کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه‌ بوش پسر، در تل‌آویو و در حضور ایهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل غاصب، اصطلاح «خاورمیانه جدید» را به جای اصطلاح قبلی یعنی «خاورمیانه بزرگ» مطرح کرد .

این بیان، تأییدی بود بر نقشه‌ راه نظامی آمریکا، اسرائیل و انگلیس در منطقه جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا. طرحی که طبق آن مراحل متعددی برای سالیان متمادی ناپایداری، آشوب و خشونت از لبنان، فلسطین، سوریه، عراق تا خلیج فارس، ایران و افغانستان را در بر خواهد گرفت.

این طرح که به وسیله وزیر خارجه آمریکا و نخست وزیر اسرائیل معرفی و از حمله به لبنان آغاز شد؛ در صدد اعمال فشار برای اصطلاح «آشوب سازنده» (Constructive chaos) در تمام منطقه است. آشوب سازنده توسط سه کشور فوق‌الذکر شرایط را به گونه ای فراهم خواهد آورد تا نقشه‌ جغرافیایی جدیدی برای منطقه متناسب با نیازهای ژئواستراتژیک، فراهم سازند.

به زعم این طراحان، تا ترسیم مجدد مرزهای جغرافیایی خاورمیانه و در واقع بازنگری مرزهای کنونی، هرگز صلح در خاورمیانه محقق نخواهد شد و تا این مرزها تصحیح و مرزهای طبیعی ( organic) ایجاد نشوند، جنگ از بین نخواهد رفت و عدالت در خاورمیانه، تحقق نخواهد یافت.

مساله سوم، از وقایع، رویدادها و بحران کنونی سوریه و البته منطقه سرچشمه می گیرد. وقایعی که به شکل گیری شماری از مناطق خودمختار غیر رسمی منجر شده است.

مهم ترین این مناطق عبارتند از:

الف) منطقه جنوب سوریه، شامل استانهای درعا و قنیطره (سنی نشین) که هم اکنون زیر نفوذ ارتش آزاد است، گروهی که می کوشد تا استان درزی نشین سویدا را هم از چنگ نظام حاکم در آورد.

ب) منطقه دوم در محدوده نفوذ نظام حاکم قرار دارد که از دمشق (مرکز سیاسی) تا کرانه های شرقی دریای مدیترانه در استانهای (علوی نشین) طرطوس و لاذقیه امتداد دارد و به وسیله جاده ترانزیتی، استان های حمص و حماه را نیز شامل می شود.

ج) منطقه سوم شامل ادلب و تا پیش از این حلب در شمال غرب و شمال سوریه است که منطقه حکمرانی تشکیلات اسلام گرای افراطی مخالف نظام بشار می باشد.

د) چهارمین منطقه هم زیر نفوذ داعش است که از حومه شرقی استان های حلب و حماه آغاز و استان دیرالزور و بخشهایی از استان های رقه و حسکه (بخش عرب سنی نشین) را نیز در بر می گیرد.

ه) منطقه پنجم هم در اختیار یگانهای مدافع خلق کرد است. منطقه ای که شامل بخشهایی از استانهای حسکه و رقه می باشد.

با این توصیف و در سایه نقشه فعلی و با توجه به طرح های قدیم که دوباره مطرح شده است، سخن از تقسیم سوریه شدت می گیرد.

البته تقسیم سوریه اهداف سیاسی ـ تبلیغاتی خاصی را دنبال می کند و تحقق آن نیازمند ملاحظات مختلفی است. در واقع در سایه بحران فزآینده و معامله های سیاسی ـ نظامی ناپایداری که به سرعت تغییر می کند و همچنین در سایه تغییرات احتمالی در مواضع کشورهای خارجی فعال در سوریه و نبود تصمیمات شفاف بین المللی درباره آینده آن، نمی توان در باره گزینه خاصی به طور قطعی نظرداد.

اما آنچه مسلم است، آینده سوریه مانند تصویر قبل از ۲۰۱۱ میلادی نخواهد بود.

براین مبنا موانع تقسیم سوریه را می توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد: در بعد داخلی شکل گیری مناطق یادشده مورد توافق نظام سوریه و هم پیمانان آنان نیست. در بعد خارجی هم سیاستهای طرفهای فعال در عرصه سوریه هنوز تصویر مورد توافقی از تقسیم سوریه پیش رو ندارند و این خود یک توجیه منطقی برای منتفی کردن طرح تقسیم سوریه در مرحله کنونی است.

ب: واقعیت آن است که حضورگروه های تروریستی که کشتار و خونریزی را به وجود آوردند و همچنین منازعات مسلحانه و آوارگی مردم در سطح گسترده موجب شده است تا پیوستگی مردم سوریه برای زندگی مشترک و زیر سقف کشوری واحد به تدریج تضعیف شود؛ اما این موضوع را نباید جدای از شرایط غیر طبیعی و اوضاع کنونی سوریه در نظر گرفت.

از طرفی سیاستهای نظام سوریه در حمایت از مردم، آشکار شدن دست های پشت پرده برای براندازی بشاراسد از عواملی است که چنانچه سبب بازگشت مجدد آرامش و ثبات در سوریه شود، می تواند تغییرات ریشه ای در نگاه مردم ایجاد کند، به ویژه اینکه بافت جمعیتی سوریه به لحاظ طوایف و نژادی به گونه ای است که جداسازی آنها را از یکدیگر در همه استانها ناممکن کرده است.

در این راستا پیوندها و مشترکات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم سوریه را نمی توان نادیده گرفت، شاید مهمتر از آنچه اعلام شد، مسئله اراده مردم سوریه در زندگی مشترک و زیر سقف کشوری واحد مهمترین مانع فراروی تقسیم به شمار می رود، به همین دلیل تا این لحظه ایده های برخی سوریها که خواهان تقسیم است، ضعیف بوده و مورد توجه قرار نگرفته است.

تقسیم سوریه برای کشورهای موثر منطقه ای حامی تروریسم مانند ترکیه و عربستان سعودی می تواند هراس انگیز باشد. برخی از این کشورها مانند ترکیه نگران پس لرزه های فرایند تقسیم در اوضاع داخلی کشورشان هستند و برخی هم طبق موضع سیاسی خود مانند عربستان سعودی و مصر از حیات سوریه یکپارجه حمایت می کنند.

اما در بعد بین المللی، جامعه جهانی و کشورهای اثرگذار قادر نیستند که نقشه جدیدی را برای منطقه خاورمیانه ترسیم کنند؛ همانند نقشه ای که در آغاز قرن گذشته میلادی ترسیم شد و سایکس ـ پیکو شکل گرفت که مرزهای کشورهای کنونی منطقه را مشخص کرد.

شکی نیست؛ تقسیم سوریه زمینه را برای جنگها و منازعات جدیدی مهیا خواهد ساخت، منازعاتی که جهان درصدد اجتناب و دوری از آنهاست.

نکته مهم اینکه با وجود موانع در مسیر طرح تقسیم سوریه، اما این طرح بعنوان یکی از گزینه های فراروی آینده سوریه مطرح است و نباید به طور کلی آن را نادیده گرفت، چرا که تحولات میدانی و مواضع طرفهای خارجی به سرعت در حال تغییر است، به گونه ای که شاید این گزینه را تبدیل به موثرترین و تنها گزینه تبدیل نماید و در یک لحظه جنون آمیز به مرحله اجرا گذاشته شود، همانطور که وضعیت فعلی کشور سوریه به عنوان کانونی برای افراط گرایی و تروریسم، در رویا هم قابل تجسم نبود.

منبع: قدس آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۹۷۵۶۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

باید با روحیه جهادی، پیوسته دغدغه رفع مشکلات مردم را داشته باشیم

رئیس قوه قضائیه گفت: ما مسئولان باید با روحیه جهادی و حضور میدانی و تعریف شده و هدفمند در میان مردم، پیوسته دغدغه رفع مشکلات آن‌ها را داشته باشیم، با صرف در اتاق نشستن و دریافت گزارشات نمی‌توانیم مسائل و مشکلات مردم را به طور کامل درک کنیم.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از هرمزگان، حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای در جلسه شورای اداری استان هرمزگان، اظهار کرد: نسبت به سفر قبلی خود به استان هرمزگان در اسفند ۱۴۰۰ شاهد هستم که این استان به لحاظ شاخص‌های مشخصی از جهات گوناگون پیشرفت‌های محسوسی داشته است، به طور مشخص وضعیت بنادر، گمرکات و انبارهای اموال تملیکی استان هرمزگان همچون سایر مناطق کشور به طرز چشمگیری بهبود یافته است؛ البته همچنان نواقص و کاستی‌هایی در این حوزه وجود دارد که باید برای رفع آن‌ها اقدامات عاجلی را در دستور کار قرار دهیم.

وی افزود: ما مسئولان باید با روحیه جهادی و حضور میدانی و تعریف شده و هدفمند در میان مردم، پیوسته دغدغه رفع مشکلات آن‌ها را داشته باشیم، با صرف در اتاق نشستن و دریافت گزارشات نمی‌توانیم مسائل و مشکلات مردم را به طور کامل درک کنیم، البته هدف ما از حضور بدون واسطه در میان مردم و شنیدن مستقیم مشکلات و مسائل آنها، کار تبلیغاتی نیست که اگر چنین باشد اقدام ما برکت ندارد و کاری جلو نمی‌رود.

رئیس قوه قضائیه گفت: مشارکت مردم در امر مهم جهش تولید که شعار و هدف اساسی سال است با حرف زدن محقق نمی‌شود بلکه باید زمینه‌ها و بسترهای مشارکت مردم در جهش تولید را فراهم کنیم؛ در این رابطه دولت باید از تصدیگری خود بکاهد و بر حمایتگری و نظارت خود بیفزاید.

وی بیان داشت: طی مدت اخیر اتفاقاتی در صحنه جهانی و منطقه‌ای رخ داد که به واسطه آن اتفاقات، جایگاه نظام جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای ارتقا محسوسی پیدا کرد و بر بازدارندگی و عزت و شوکت نظام ما در منطقه و دنیا افزوده شد؛ بر همین اساس باید از این فرصت پیش آمده بهره بگیریم و ارتباطات وثیق و تعریف شده خود را با کشورهای منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای توسعه و عمق ببخشیم.

رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: مردم ما شایسته خدمت بیشتر هستند، امروز این مردم در زمینه‌های مختلف معیشتی و تأمین مسکن و برخی امور فرهنگی با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند؛ همه ما مسئولان و کارگزاران برای رفع این مسائل و مشکلات باید نهایت تلاش خود را به کار بگیریم.

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، اظهار کرد: موضوعات فرهنگی، اقتصادی و امنیتی بر یکدیگر تأثیر و تأثر دارند؛ توجه به امور فرهنگی از اولویت‌های مهم است؛ در این زمینه نباید فقط نیروی انتظامی در کف خیابان کار کند بلکه همه دستگاه‌ها حتی شهرداری‌ها و بخشداری‌ها و وزارتخانه‌های مختلف باید به امور فرهنگی توجه کنند.

رئیس عدلیه گفت: امروز دشمن اخلاق و فرهنگ و آموزه‌های دینی و اسلامی ما را هدف گرفته است لذا اگر به مقوله فرهنگی توجه نکنیم ممکن است تبعات این امر به مقولات امنیتی نیز سرایت کند.

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای بیان داشت: امروز قاچاق یکی از مشکلات کشور است؛ ما از یک طرف در مقوله بنزین با ناترازی در تولید و مصرف مواجهیم و از طرفی دیگر در کشور ما بنزین و گازوئیل قاچاق می‌شود. باید تلاش کنیم این مشکل را رفع کنیم.

رئیس قوه قضائیه خاطرنشان کرد: امروز نیروهای مسلح ما به پیشرفت‌های چشمگیر و بزرگی نائل شده‌اند و نکته قابل تأمل آنکه این پیشرفت‌های چشمگیر در زمان تحریم‌ها صورت گرفته است، حال موضوع این است که آیا ما در عرصه‌های دیگر نظیر خودروسازی نیز نمی‌توانیم به پیشرفت‌هایی همچون پیشرفت‌های چشمگیر عرصه دفاعی نائل بیاییم.

کد خبر 750158