Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایسکانیوز»
2024-04-25@16:43:55 GMT

عفونت‌های حلق را جدی بگیرید

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۰۲۲۱۱۱

عفونت‌های حلق را جدی بگیرید

به گزارش ایسکانیوز به نقل از زندگی آنلاین، عفونت‌های حلق به طور کلی فارنژیت نامیده می‌شوند و برحسب علت ایجاد کننده تقسیم بندی می‌شوند که در این بحث انواع مختلف آن را توضیح می‌دهیم.


فارنژیت‌ ویروسی‌


فارنژیت‌ ویروسی‌ اغلب‌ هم‌ سبب‌ درگیری‌ مخاطی‌ حلق بینی و هم‌ سبب‌ درگیری‌ حلق دهانی می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بیماران‌ معمولاً از گلودرد منتشر رنج‌ می‌برند. در کودکان‌کوچک‌تر ممکن‌ است‌ تب‌ بالا هم‌ دیده‌ شود.اغلب‌، سایرعلایم‌ عفونت‌ ویروسی‌ دستگاه‌ تنفسی‌ فوقانی‌ هم‌ وجوددارد.معاینه‌ گلو معمولاً قرمزی‌ ملایم‌ و تورم دیواره‌ پشتی حلق را نشان‌ می‌دهد. غدد لنفاوی‌ گردن‌ ممکن‌ است‌ کمی‌ بزرگ‌ شوند، ولی‌ به‌ ندرت‌در لمس‌ حساس‌ هستند.

درمان‌ شامل‌ مرطوب‌ کردن‌، غرغره‌ با محلول‌ نمکی‌ و استامینوفن‌ برای‌ کاهش‌ درداست‌. انتظار می‌رود که‌ در عرض‌ 4 ـ 3 روز بهبودی‌ حاصل‌آید.


فارنژیت‌ باکتریایی‌


فارنژیت‌ باکتریایی‌ در اکثر مواقع‌ توسط ارگانیسم‌های‌چرک‌زای‌ استرپتوکوکی‌ ایجاد می‌شود، ولی‌ ممکن‌ است‌توسط استافیلوکوک‌، نایسریا و سایر گونه‌های‌ باکتریایی‌هم‌ ایجاد شود.
اغلب‌ شروع‌ بیماری‌ ناگهانی‌ است‌. فارنژیت‌ باکتریایی‌ اغلب‌ همراه‌ با تونسیلیت‌ باکتریایی‌(فارنگوتونسیلیت‌) است‌. دمای‌ بدن‌ ممکن‌ است‌ تا بیش‌ از 39 درجه‌ بالا رود.اغلب‌، مخاط حلق‌ قرمزروشن‌ و متورم‌ است‌ و تورم زبان‌ کوچک‌ و قرمزی‌ کام‌ نرم‌وجود دارد.

زمانی‌ که‌ لوزه‌ها درگیر شوند، ملتهب‌ می‌شوند ودر حفرات‌ آن‌ها ترشحات چرکی (اگزودا) وجود دارد.
معمولاً، غدد لنفاوی‌فوقانی‌ گردن‌ در لمس‌ دردناک‌ هستند. درمان‌ فارنژیت‌استرپتوکوکی‌ پنی‌سیلین‌ بنزاتین‌ به‌ صورت‌ تک‌ دوزعضلانی‌ یا پنی‌سیلین‌ خوراکی‌ به‌ مدت‌ ده‌ روز و در صورت‌حساسیت‌ به‌ آن‌، اریترومایسین‌ است‌.

آنژین‌ لودویگ‌


آنژین‌ لودویگ‌، التهاب‌ فضاهای‌ تحت‌فکی‌، زیرزبانی‌ و تحت‌ چانه‌ای‌ با انتشار سریع‌ است‌ که‌ موجب‌ تورم‌، محدودیت شدید در بازکردن دهان‌، و ریزش‌ بزاق‌ از دهان‌ می‌شود.

زبان‌متورم‌ و به‌ طرف‌ خلف‌ جابه‌جا شده‌ است‌. در ناحیه‌تحت‌فکی‌ سفت‌ شدگی‌ بافت‌ها وجود دارد. التهاب و تورم ممکن‌ است‌ به‌ سرعت‌ پیشرفت‌ کرده‌، آبسه‌تشکیل‌ دهد و سبب‌ انسداد راه‌ هوایی‌ شود.
معمولاً سابقه‌ کشیدن‌ دندان‌ یا عفونت‌ دندانی‌ وجوددارد. ارگانیسم‌های‌ عامل‌ معمولاً استرپتوکوک‌، استافیلوکوک‌ و بی‌هوازی‌های‌ دهان‌ هستند.
درمان‌ شامل‌برش‌ و درناژ آبسه‌ به‌ همراه‌ استفاده‌ داخل‌ وریدی‌آنتی‌بیوتیک‌ها است‌. در موارد به‌ خطر افتادن‌ راه‌ هوایی‌، تراکئوتومی‌ ضروری‌ است‌.

مونونوکلئوز عفونی‌


مونونوکلئوز عفونی‌ بیماری‌ ویروسی‌ است‌ که‌ به‌ فارنژیت باکتریایی‌ حاد شباهت‌ دارد. فارنژیت دو طرفه چرکی‌ به‌ همراه‌ احساس‌ بی‌حالی‌، تب‌ خفیف‌ و تورم غدد لنفاوی ‌گردنی‌ باید پزشک‌ را به‌ این‌ بیماری‌ مظنون‌ سازد.

شمارش‌ کامل‌ سلول‌های‌ خونی‌ معمولاً نشانگر بالا رفتن لنفوسیت‌های غیرمعمول‌ است‌ و تشخیص بر اساس آزمون‌های‌ سرولوژیک‌ ‌ است‌.

التهاب‌ حاد لوزه‌های زبانی‌


التهاب‌ حاد لوزه‌های زبانی‌ یا تونسیلیت‌ زبانی‌ حاد اغلب‌ با صدای‌ سیب‌ زمینی‌داغ‌ (صدایی‌ شبیه‌ به‌ این‌ که‌ یک‌ سیب‌ زمینی‌ داغ‌ درپشت‌ زبان‌ بیمار قرار دارد) و وجود گلودرد تظاهر می‌کند.

معاینه‌ با آیینه‌، لوزه‌های‌زبانی‌ بزرگ‌ شده‌ را نشان‌ می‌دهد که‌ معمولاً با ترشحات‌ چرکی‌ پوشیده‌ شده‌اند. درمان‌ آنتی‌بیوتیک‌، مشابه‌ درمان‌ فارنژیت‌ باکتریایی‌ حاد است‌.

آنژین‌ ونسان‌


آنژین‌ ونسان‌ وضعیتی‌است‌ که‌ در آن‌ یک‌ یا هر دو لوزه‌ کامی‌، زخمی‌ پوشانده ‌شده‌ توسط غشای‌ چرکی‌ خاکستری‌ کثیف ‌را نشان‌ می‌دهد.

بیمار گلودرد دارد و مکرراً دردی‌ به‌ سوی‌گوش‌ را احساس‌ می‌کند. بوی بد دهان نیز اغلب وجود دارد. عامل‌ شایع‌ آن‌، باسیل‌ فوزیفرم‌ به‌همراه‌ اسپیروکت‌ است‌.


درمان‌ شامل‌ تجویز خوراکی‌ یا تزریق‌ پنی‌سیلین‌ و بهداشت‌ مناسب‌ دهان‌ است‌.

برفک


برفک یا کاندیدیازیس‌ عفونت‌ قارچی‌ است‌ که‌ در بیماران‌ دچار وضعیت‌های‌ ناتوان‌ کننده‌، دیابت‌، نقص‌ ایمنی‌ یا افرادی‌ که‌ سابقه‌ مصرف‌ طولانی‌مدت‌ آنتی‌بیوتیک‌ دارند، سبب‌ گلو درد می‌شود.

در معاینه‌، قرمزی‌ گلو و تورم به‌ همراه‌ ترشحات‌ سفید رنگی‌ که‌ می‌تواند کنده‌ شود، دیده‌ می‌شود.
در بررسی‌میکروسکوپی‌، اشکال‌ مخمری‌ در حال‌ جوانه‌ زدن‌ دیده ‌می‌شود.درمان‌ شامل‌ استفاده‌ موضعی‌ از دهان‌شویه‌های‌ نیستاتین‌، کلوتریمازول‌، یا هر دو، تا برطرف‌شدن‌ عفونت‌ است‌.

دیفتری‌ حلقی‌


گرچه‌ امروزه‌ دیفتری‌ حلقی شایع‌ نیست‌، می‌تواندسبب‌ فارنژیت‌ حاد با سیر سریع‌ شود که‌ مشخصه‌ آن‌تشکیل‌ غشای‌ سفید ـ خاکستری‌ است‌ که‌ روی‌ همه‌ساختمان‌های‌ حلقی‌ را می‌پوشاند.

غشای‌ کاذب‌ دیفتری‌کثیف‌ است‌ و در صورت‌ کنده‌ شدن‌، خونریزی‌ می‌کند. غشا از محدوده‌ لوزه‌ تجاوز Rape می‌کند. بیماری‌ با تب‌ خفیف‌، تورم غدد لنفاوی قدامی‌ گردن‌، نبض‌ تند و بی‌حالی‌ تظاهر می‌کند.تشخیص‌ قطعی‌ با کشت‌ میکروب‌ است‌. محافظت‌ از راه‌هوایی‌ مهم‌ است‌.

آبسه‌های‌ پشت‌ حلقی


آبسه‌های‌ پشت‌ حلقی یا رتروفارنژیال‌ بیش‌تر در کودکان‌ کوچک‌تررخ‌ می‌دهد. آبسه‌ پشت‌ حلقی اغلب‌ عارضه‌ عفونت‌دستگاه‌ تنفسی‌ فوقانی‌ است‌ که‌ در آن‌ غدد لنفاوی‌ پشت‌ حلقی چرکی‌ سبب‌ تشکیل‌ آبسه‌ می‌شوند.

ممکن است‌ به‌ علت‌ ضربه‌ نافذ ایجاد شود (به‌ مانند مدادی‌ که‌ دیواره‌ خلفی‌ حلق‌ را سوراخ‌ کرده‌ و موجب‌ رسوب‌ مقدارکمی‌ از ماده‌ مغز مداد شده‌ است‌).

گاهی‌ این‌ آبسه‌ در افرادبزرگسال‌، به‌ ویژه‌ در صورت‌ وجود زمینه‌ دیابت‌، در اثر علل‌مختلف‌ مانند خراشیدگی‌ ناشی‌ از اجسام‌ خارجی‌ ـاستخوان‌ ـ رخ‌ می‌دهد.

علامت‌ اصلی‌ آبسه‌ پشت‌ حلقی‌ گلودرد حاد، اختلال‌ در بلع‌ و بلع‌ دردناک‌ ـ حین‌ بلع‌ بزاق‌ ـ است‌که‌ با تب‌ بالا، سفتی‌ گردن‌ و گاه‌ اختلال‌ تنفسی‌ همراه‌است‌.

تورم‌ اغلب‌ در یک‌طرف‌ بیش‌تر است‌ و سبب‌ ورم‌حساس‌ به‌ لمس‌ در همان‌ سوی‌ گردن‌ می‌شود که‌ با تورم غدد لنفاوی گردنی‌ حساس‌ به‌ لمس‌ همراه‌ است‌.

در معاینه‌، دیواره‌ خلفی‌ برآمده‌ و قرمز است‌. رادیوگرافی‌ نیم‌رخ‌ بافت‌نرم‌ گردن‌ مؤید تشخیص‌ است‌.
علایم‌ رادیولوژیک‌ شامل ‌افزایش‌ ضخامت‌ نسج‌ نرم‌ قدام‌ ستون‌ فقرات‌ و از بین‌ رفتن‌ انحنای طبیعی‌ گردن‌ در اثر اسپاسم‌ عضلات‌ گردنی‌ است‌.

درمان‌، تخلیه‌ جراحی‌ از طریق‌ داخل‌ یا خارج‌ دهان‌، همراه‌ با حفظ راه‌ هوایی‌ ـ برای‌ جلوگیری‌ از استنشاق‌ مواد چرکی‌ ـ است‌. پس‌ از تخلیه‌ جراحی‌، درمان‌ آنتی‌بیوتیک‌ داخل‌ وریدی ‌ضروری‌ است‌.

آبسه‌های‌ دورلوزه‌ای


آبسه‌های‌ دورلوزه‌ای، در یک‌ طرف‌ بروز می‌کند و سبب‌ گلودرد شدید یک‌ طرفه‌ می‌شود که‌ به‌ گوش‌ همان‌طرف‌ انتشار می‌یابد.

ممکن‌ است‌ به‌ علت‌ التهاب‌ و تحریک‌ عضله‌ مجاور، موجب محدودیت شدید در بازکردن دهان‌ شود. درمعاینه‌، برآمدگی‌ قطب‌ فوقانی‌ لوزه‌ درگیر و انحراف‌ زبان‌کوچک‌ به‌ سمت‌ مقابل‌ دیده‌ می‌شود.

وجود محدودیت شدید در بازکردن دهان‌ ممکن‌ است‌ مانع‌ از انجام‌ معاینه‌ شود. درمان‌ شامل‌ آنتی‌بیوتیک‌، برش‌ و تخلیه‌ آبسه‌ است‌.

دست‌ کم‌ به‌ مدت‌ 10 روز تجویزآنتی‌بیوتیک‌ (مانند پنی‌سیلین‌) ادامه‌ می‌یابد. درمان ‌ناکافی‌ آبسه‌های‌ دور لوزه‌ای ممکن‌ است‌ منجر به‌عفونت‌های‌ عمقی‌ گردن‌ شود که‌ برای‌ حیات‌ مخاطره‌انگیز است‌.

دریافت کننده :سولماز ظریفی/ انتشار دهنده : زهره حاجیان

704/700

منبع: ایسکانیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۰۲۲۱۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزییاتی از بیماری ترانه علیدوستی و علت آن

در ۲ روز اخیر جامعه هنری و علاقمندان به سینما برایشان این پرسش مطرح شده است که بیماری ترانه علیدوستی چیست و او در چه مرحله‌ای از درمان قرار دارد؟

به گزارش همشهری آنلاین، بثورات دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک یا سندرم DRESS یک واکنش حساسیت شدید به برخی از انواع دارو‌ها به شمار می‌رود. علائم این بیماری شامل تورم پوستی، تب، ناهنجاری‌های خونی و درگیری اندام‌های مختلف است.

متخصصین این آلرژی نادر دارویی را به طور بالقوه تهدید کننده زندگی می‌دانند که به دنبال واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به برخی دارو‌ها رخ می‌دهد. علائم ممکن است هفته‌ها پس از شروع داروی مشکل زا توسط فرد تظاهر یابند. درمان اغلب شامل قطع دارو‌های مشکوک و استفاده از دارو‌های تعدیل کننده سیستم ایمنی به منظور کاهش علائم است.

سندرم دِرِس

سندرم DRESS که تحت عنوان سندرم ازدیاد حساسیت القا شده به وسیله دارو (DIHS) یا سندرم حساسیت به دارو نیز شناخته می‌شود، یک واکنش شدید به تعدادی از دارو‌های تجویزی است. متخصصین سندرم DRESS را در قالب یک واکنش ازدیاد حساسیت نوع ۴ طبقه بندی می‌کنند. این واکنش دارویی جدی، پوست و سایر اندام‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و میزان مرگ و میر آن تا ۱۰ ٪ گزارش شده است.

بر اساس گزارش هیئت آمریکایی استئوپاتیک پوست، بروز کلی سندرم DRESS غیرمعمول است و ریسک ابتلا از ۱ در هر ۱۰۰۰ تا ۱ در هر ۱۰۰۰۰ نفر پس از قرار گرفتن در معرض دارو‌های محرک متغیر است. این بیماری معمولا ظرف ۲ تا ۶ هفته پس از اولین مواجهه فرد با دارو رخ می‌دهد و باعث ایجاد ویژگی‌های مشخص و در عین حال متغیری می‌شود که بر پوست و اندام‌های متعدد تاثیر می‌گذارند.

علل

سندرم DRESS به دلیل واکنش بیش از حد سیستم ایمنی رخ می‌دهد که شامل فعال شدن سلول‌های T سیستم ایمنی و آزاد شدن سیتوکین‌ها است. با استناد به مقاله‌ای که از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی است، دارو‌های رایج مرتبط با این سندرم عبارت اند از:

- دارو‌های ضد تشنج

- دارو‌های ضد ویروس

- آنتی بیوتیک‌ها

- آلوپورینول

- مگزیلتین

- تثبیت کننده‌های خلق و خو و دارو‌های ضد افسردگی

- عوامل بیولوژیک

شواهد همچنین حاکی از آن است که عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند:

- استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سندرم DRESS

- ناتوانی کبد در متابولیسم برخی دارو‌ها

فعال شدن مجدد برخی ویروس‌ها مانند ویروس اپشتین-بار (EBV) یا هرپس ویروس انسانی ۶ (HHV۶)

علائم

برخی از افراد ممکن است به سندرم DRESS به عنوان یک واکنش چند سیستمی نگاه کنند. این موضوع بدین واقعیت اشاره دارد که بیماری مذکور می‌تواند علائم مختلفی به همراه داشته باشد. هرچند بیماران ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند، نام DRESS از مشخصه تعداد ائوزینوفیل‌های بالا، معروف به ائوزینوفیلی، و علائمی که معمولا در بدن ظاهر می‌شوند، گرفته شده است.

علائم معمول سندرم DRESS عبارت اند از:

- تب

- بثورات پوستی یا جوش

- ائوزینوفیلی

- لنفوسیتوز آتیپیک

- تورم غدد لنفاوی

- التهاب اندام‌های داخلی

تشخیص

سندرم DRESS می‌تواند با علائم مختلف تظاهر یابد که آن را مشابه بیماری‌های دیگر از جمله سلولیت، هپاتیت ویروسی و لوپوس اریتماتوز سیستمیک می‌سازد. به همین دلیل این بیماری با احتمال بالا برای تشخیص اشتباه رو به رو است.

به منظور تشخیص سندرم DRESS، فرد باید معیار‌های زیر را داشته باشد:

- سابقه بستری شدن در بیمارستان

- راش حاد

- واکنشی که احتمالا مرتبط با دارو است

علاوه بر این، سه مورد از چهار فاکتور زیر نیز باید وجود داشته باشند:

- تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد

- بزرگ شدن غدد لنفاوی حداقل در دو محل

- درگیری حداقل یک اندام داخلی

- ناهنجاری در شمارش سلول‌های خونی

در این میان محققان ژاپنی نیز مجموعه‌ای از معیار‌ها را پیشنهاد کرده اند که مشابه هستند، اما شامل فاکتور خاص فعال سازی مجدد HHV۶ هم می‌شود.

درمانتشخیص زودهنگام و قطع فوری دارو از مهمترین عوامل در درمان این بیماری به شمار می‌روند. این رویکرد ممکن است برای رفع علائم و هرگونه ناهنجاری خونی و همچنین جلوگیری از پیشرفت بیماری کافی باشد.

پس از این مرحله، درمان عمدتا حمایتی است و شامل مدیریت و تسکین علائم می‌شود. گزینه‌های مطرح می‌توانند متشکل از جایگزینی مایعات، تنظیم دما، تغذیه مناسب، مراقبت از زخم و کنترل عفونت باشند. سایر اقدامات حمایتی هم به اندام‌های آسیب دیده بستگی دارند.

کورتیکواستروئید‌های سیستمیک پرکاربردترین درمان برای این بیماری هستند. با این حال، هنوز هیچ اتفاق نظری در مورد دوز ایده آل، زمان و مسیر تجویز وجود ندارد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که از طریق سری مجلات انتشارات جان وایلی و پسران قابل دسترسی است، نشان داد که کورتیکواستروئید‌های سیستمیک می‌توانند به طور موثر در مراحل اولیه بیماری اقدام به مدیریت آن کنند.

علاوه بر این در مطالعه‌ای دیگر از ناشر بریتانیایی بایومد مرکزی در سال ۲۰۱۸ مشخص شد که ترکیبی از پالس تراپی کورتیکواستروئیدی و کورتیکواستروئید‌های خوراکی، یک درمان موثر برای بیماری محسوب می‌شود.

سایر درمان‌های موثر عبارت اند از:

- سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین

- کورتیکواستروئید‌های موضعی برای تسکین بثورات پوستی

- ایمونوگلوبولین داخل وریدی

- پلاسمافرزیس

عوارض

حتی پس از بهبودی، برخی از افراد ممکن است از پیامد‌های طولانی مدت سندرم DRESS رنج ببرند، از جمله آسیب دائمی به اندام‌ها و ایجاد اختلالات خودایمنی.

یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که اکثر افرادی که از سندرم DRESS بهبود یافته اند به بیماری‌های جدیدی مبتلا شده اند. بر اساس پژوهشی دیگر در سال ۲۰۱۷، بیماری‌های تیروئید مانند بیماری هاشیموتو، بیماری گریو، و تیروئیدیت بدون درد از جمله شایع‌ترین عوارض طولانی مدت سندرم DRESS هستند.

آسیب اندام ناشی از سندرم DRESS نیز با عوارض طولانی مدت همراه است. افرادی که آسیب شدید کبدی دارند، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشند. علاوه بر این افرادی که بیماری کلیوی زمینه‌ای دارند نیز ممکن است به همودیالیز طولانی مدت نیاز داشته باشند.

بیماری‌های عفونی یکی دیگر از عوارض شایع مرتبط با سندرم DRESS هستند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد افرادی که تحت درمان با کورتیکواستروئید قرار گرفته اند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند هرپس و ذات الریه باشند.

تمامی این مطالعات از طریق کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته اند.

دیگر خبرها

  • چطور جلوی بیرون ریختن آب دهان در خواب را بگیریم؟
  • دلیل اصلی و علت لق شدن دندان ها در بزرگسالی + درمان آن
  • سنگ کیسه صفرا چیست و چگونه درمان می‌شود؟
  • علت افزایش فشار داخل سر و راه های درمان آن
  • دلیل و عوارض بیماری ترانه علیدوستی چیست؟
  • جزییاتی از بیماری ترانه علیدوستی و علت آن
  • به ازای هر ۸۴۰ تولد یک نوزاد دچار شکاف لب می‌شود
  • عفونت‌های ادراری و پروستات از جمله بیماری‌های شایع
  • افسردگی پس از زایمان و ضرورت‌های درمانی و حمایتی 
  • ۷ موقعیت در زندگی که هنگام مواجهه با آن ها باید «نه» بگوییم