سودجویی شرکای خارجی ایران در زمان تحریم‌ها
تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۰۴۱۲۷۴
هندی ها از پول بلوکه ایران ٢,٢ میلیارد دلار سود بردند
«قیمت نفت ایران دلبخواه شد، هندی‌ها از پول بلوکه ایرانی‌ها ٢,٢میلیارد دلار سود بردند، کالاهای بنجل‌شان را به جای پول نفت تحمیل کردند، خودروهای چینی ٢٠درصد گران‌تر از قیمت واقعی به ایرانی‌ها فروخته می‌شد و تا ایران اعتراض می‌کرد دبه می‌کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
واردات گرانقیمت کالاهای بنجل
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، سوءاستفاده شرکای خارجی از تحریم‌های ایران ابعاد و زوایای گوناگونی دارد. تحریم‌های سنگینی که حدود ١٠سال علیه ایران اعمال شد، دست شرکای خارجی ایران از هند و چین گرفته تا ترکیه و امارات و کره‌جنوبی را باز گذاشت تا نهایت استفاده از شرایطی که برایشان فراهم شده بود را ببرند؛ از خرید نفت ایران به قیمت‌های پایین تا سود سرشاری را که از پول‌های بلوکه‌شده ایران نصیب خود کردند.
بعد از آغاز ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و شدت یافتن تحریم‌ها، صادرات نفت ایران با مشکلات جدی مواجه شد و بشدت سقوط کرد، پول‌های ناشی از فروش نفت که امکان برگشت آن به ایران وجود نداشت، سود قابل توجهی را نصیب شرکای محدود خارجی ما کرد و در مقابل کالاهای وارداتی به قیمت گزاف‌تری وارد کشورمان شد.
مصداق بارز این موضوع اقدام چینی‌ها در فروش تولیدات و محصولات خود به قیمتی بالاتر از آنچه که به سایر کشورها می‌فروختند، بود که حتی این افزایش قیمت تا دو برابر هم می‌رسید؛ آن هم کالاهای بنجل چینی. در همان زمان فعالان صنعت خودرو اعلام کردند که چینی‌ها خودروهای خود را ٢٠درصد گران‌تر از قیمت واقعی به ایران می‌فروشند.
فروش نفت به نصف قیمت واقعی
در شرایطی که ایران پیش از اعمال تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای بیش از ٢میلیون بشکه صادرات نفت داشت، پس از تشدید تحریم‌ها میزان صادرات نفتش به کمتر از یک‌میلیون بشکه رسید و در این میان فقط چند کشور محدود مانند چین، هند، ترکیه و امارات نفت ایران را خریداری می‌کردند. از سال ١٣٩٠ که قانون تحریم نفت ایران در آمریکا به تصویب رسید و به دنبال آن اقدام شرکت سوئیفت مبنی بر قطع همکاری با طرف‌ها و بانک‌های ایرانی، نقل و انتقالات پولی بانک‌های ایرانی با خارج از کشور از راه‌های رسمی ناممکن شد؛ درمجموع این مسائل فروش نفت ایران و دریافت پول آن از خریداران را دشوار کرد، تا جایی که حتی شرکای خارجی ایران نفت را به قیمت دلخواه خود و به نصف قیمت واقعی از ایران می‌خریدند.
در همین حال به دلیل قطع‌شدن ارتباطات بانکی ایران با بانک‌های دنیا، امکان دریافت پول فروش نفت از خریداران وجود نداشت و این پول باید به شکل نقدی تحویل ایران می‌شد. در این میان کشوری مانند هند حتی از پرداخت نقدی پول نفت به کشورمان هم امتناع کرد و این شرط را گذاشت که ایران باید به جای پول نفت، کالاها و محصولات هندی را خریداری کند.
٢,٢میلیارد دلار سود هندی‌ها از پول ایران
در این میان نباید از سود هنگفتی که نصیب شرکای خارجی ایران شد، غافل بود. چند ماه پیش از امضای برجام و لغو تحریم‌ها، کارشناسان و تحلیلگران از این سود سرشار صحبت کردند.
به گفته غلامحسین دوانی، عضو انجمن حسابداران خبره و کارشناس اقتصاد درواقع این کشورها نه‌تنها چندین سال منابع عظیمی از ذخایر ارزی ایران را در اختیار داشته‌اند، بلکه بابت نگهداری آن هم درصد قابل توجهی سود برداشت کردند.
آن‌گونه که این کارشناس عنوان می‌کند، چینی‌ها و هندی‌ها در قبال بخشی از بدهی‌های خود به ایران که مربوط به پول نفت بود، خط اعتباری برای بانک‌های ایرانی و برخی مشتریان ایرانی با نرخ سود بین ٧ تا ٩درصد باز کردند و از پرداخت پول خودمان به خودمان، سود ٧ تا ٩درصدی ارزی دریافت کردند. چنانچه میزان ارزی که در زمان تحریم‌ها در اختیار این کشورها بود را حدود ٥٠میلیارد دلار در نظر بگیریم و سود آن را ٢ درصد، سود حق بیمه محافظت از ذخایر را ٢ درصد، سود خطوط اعتباری (معادل ١٠میلیارد دلار) را ٧درصد و سود تسعیر دوباره ارزها به وجوه محلی و وجوه محلی به ارزهای معتبر را ٢درصد تلقی کنیم، حداقل ٢/٢میلیارد دلار از این ذخایر از کف رفته است.
منافع خارج از عرف تجاری در جیب شرکای خارجی
در همین رابطه محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: در برهه‌ای از تاریخ که مصادف با شدت یافتن تحریم‌ها علیه کشورمان بود، کشورهایی مانند هند، چین، ترکیه و امارات به دلیل محدودیت‌هایی که برای ایران وجود داشت، توانستند شرایط بهتری را در چانه‌زنی‌ها داشته باشند.
لاهوتی با بیان اینکه در زمان تحریم‌ها ایران نمی‌توانست با تمام کشورها تعاملات تجاری داشته باشد، تأکید می‌کند که در زمان تحریم‌ها شرکایی مانند چین، هند، ترکیه و امارات از شرایط به وجود آمده به نفع اقتصاد خود استفاده کردند و منافع خارج از عرف تجاری و اقتصادی را در معامله با ایران نصیب خود کردند و درواقع سودهایی که عاید این کشورها شد، بیشتر از سودهای عرف جهانی بود.
به گفته این فعال اقتصادی به دلیل حجم بالای تجارت میان ایران و چین، سودی که چشم‌بادامی‌ها در زمان تحریم‌ها از معامله با کشورمان نصیب خود کردند، بیشتر از سایر کشورها بود.
لاهوتی در عین حال می‌گوید: البته در زمان تحریم‌ها هند هم از پرداخت منابع مالی ناشی از فروش نفت به ایران سرباز زد که البته در دولت یازدهم با تدبیر بانک مرکزی، این مشکل مرتفع شد.
رئیس کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران توضیح می‌دهد که در زمان تحریم‌ها شرکای خارجی در تجارت با ایران کمتر جانب انصاف را رعایت می‌کردند و البته این اقتضای تحریم است که هزینه‌های زیادی را به کشور تحریم‌شده وارد می‌کند.
به گفته لاهوتی فقط سوءاستفاده‌ها به شرکای خارجی ایران محدود نمی‌شد، بلکه کسانی که از درون یا بیرون کشور واسطه‌های انجام معاملات بودند هم ثروت‌های هنگفتی را به دست آوردند.
او در مورد شرایط فروش نفت در زمان تحریم‌ها هم می‌گوید: در آن زمان تقاضا برای نفت ایران کاهش یافته بود و این ماده ارزشمند به قیمت کمتر از عرف و قیمت جهانی آن به فروش می‌رسید و حتی در یکی دو سال پیش از امضای برجام ایران نمی‌توانست پول نفت خود را دریافت کند و خوشبختانه پس از امضای برجام و لغو تحریم‌ها این پول‌ها بتدریج در اختیار بانک مرکزی قرار گرفت.
تحریم طبقه‌ای نو کیسه ایجاد کرد
مجیدرضا حریری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین هم در همین رابطه توضیح می‌دهد که در زمان تحریم‌ها شرکای خارجی ایران ریسک تجارت با کشورمان را پذیرفتند و البته در مقابل منافع ملی خود را هم لحاظ کردند و ما هم مجبور بودیم امتیازاتی را به این شرکا بدهیم. حریری در عین حال تأکید می‌کند که برخی از تاجرهای چینی از شرایط خاص ایران در زمان تحریم‌ها استفاده می‌کردند اما این‌گونه نبود که دولت چین سیاستی برای سوءاستفاده از شرایط ایران داشته باشد.
به گفته او در شرایط تحریم‌ها برخی تاجرها شرایطی را از نظر قیمت و شرایط پرداخت پول قرار می‌دادند و در نتیجه قدرت چانه‌زنی ما در معاملات کم می‌شد و طرف معامله از این شرایط به نفع خود استفاده می‌کرد و تمام اینها نشانه‌های زیانبار بودن تحریم‌ها برای کشورمان بود.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه فقط شرکای خارجی از تحریم بودن ایران سوءاستفاده نکردند، می‌گوید: به اندازه و شاید حتی بیشتر از شرکای خارجی، ایرانی‌هایی که به خارج از کشور می‌رفتند تا تحریم‌ها را دور بزنند، برای خودشان منافع زیادی ایجاد کردند. به گفته حریری سوءاستفاده برخی افراد از مسأله تحریم‌ها معروف شد و درواقع ایجاد یک طبقه نوکیسه از بلایای ناشی از تحریم به وجود آمد.
منبع: اقتصاد آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۰۴۱۲۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهبود اقتصادی؛ از میدان «واقعیت» تا میدان «تصویر»
در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند.
به گزارش ایسنا، محمد اسکندری، کارشناس رسانه در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی طی یک دهه گذشته با یک نگاه راهبردی تلاش داشته‌اند تا حمایت از تولید داخل و رونق اقتصادی را به «گفتمان غالب» کشور تبدیل کنند. در راستای دستیابی به این هدف که تحقق آن می‌تواند «قدرت ملی» را دستخوش یک تحول شگرف کند عمدتاً - و البته بدرستی - راهکارهای اقتصادی مورد توجه بوده است. با این حال به نظر می‌رسد که یکی از ابعاد مغفول در زمینه دستیابی به هدف مهم «جهش تولید» آن هم در چهارچوب بهره‌گیری از مشارکت مردم، «بر ساختن سیمای اقتصاد ایران» است.
واقعیت آن است که کشور ما طی چهار دهه گذشته تحت فشارهای اقتصادی رقبا و دشمنان خود قرار داشته است، با این حال در یک دهه گذشته عملاً ما درگیر یک «جنگ تمام عیار اقتصادی» بوده‌ایم. هدف اصلی این جنگ، فروپاشی اقتصاد ایران و به تبع آن افزایش فشارهای مردمی به حاکمیت و در نهایت تسلیم شدن نظام در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمن است. فراموش نمی‌کنیم که وزیر خارجه وقت آمریکا پیشتر به صراحت گفته بود: «ایران اگر می‌خواهد مردمش غذا بخورند باید به حرف آمریکا گوش کند!»
با این حال به نظر می‌رسد جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران دو رکن اساسی دارد؛ رکنی در واقعیت اقتصاد ایران و رکنی در تصویر اقتصاد ایران. در عرصه واقعیت اقتصاد ایران باید گفت آمریکایی‌ها تقریباً تمامی تیرهای در چنته خود را به سمت اقتصاد ایران پرتاب کرده‌اند و اگر جرمی هم باقی مانده است که در این جنگ نامشروع مرتکب نشده‌اند به این دلیل است که توانایی ارتکاب آن را ندارند. به اذعان خود آمریکایی‌ها ایران اکنون در عرصه صنایع دفاعی، هسته‌ای، انرژی، بانکی، کشتیرانی، تجارت بین‌المللی، بیمه، فلزات، معادن و حتی تبادل‌های علمی و... تحریم است و تقریباً آنها هدفی برای تحریم در ایران باقی نگذاشته‌اند. اما با وجود تمام این تحریم‌ها، هدف اصلی تحریم که فروپاشی اقتصاد ایران بوده محقق نشده است. البته این سیل تحریم برای کشور هزینه‌ها و فرصت‌هایی با خود به همراه آورده است.
اما در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند. متأسفانه یکی از پاس گل‌های دولت قبلی به دشمن نیز شرطی‌سازی اقتصاد ایران نسبت به لبخند و تلخند دشمن بود؛ خطایی راهبردی که اثرات و پیامدهای شومی همچون سقوط ۱۰ برابری ارزش پول ملی در دهه ۹۰ را در پی داشت.
کارشناسان حوزه اقتصادی براین باورند که اقتصاد به عنوان معادله بین طرف عرضه و تقاضا می‌تواند تحت تأثیر مؤلفه‌های ذهنی، شناختی و ادراکی در سطوح فردی و جمعی باشد. ساده‌ترین مثال اثر تصویر اقتصاد بر واقعیت اقتصاد را می‌توان در مفهوم «تورم انتظاری و انتظارات تورمی» دانست. بر اساس این مفهوم درک و استنباط کنشگران اقتصادی از معادلات اقتصادی آینده - که می‌تواند صحیح یا ناصحیح باشد - بر معادلات واقعی اقتصاد در زمان حال و آینده اثرگذار خواهد بود.
در شرایط کنونی نیز ما شاهد یک شکاف بین واقعیت‌های اقتصاد ایران و تصویر آن و آینده اقتصاد ایران هستیم. آمارهای مراجع رسمی کشور می‌گوید دولت در سال ۱۴۰۲ توانسته است نرخ رشد نقدینگی را از ۳۳.۱ درصد در فروردین به ۲۴.۳ درصد در اسفندماه، تورم تولیدکننده را از ۴۴.۷ درصد به ۲۴.۵ درصد و تورم نقطه به نقطه مصرف کننده را از ۵۵.۵ درصد به ۳۲.۳ درصد کاهش دهد. در سال ۱۴۰۲، بر اساس برآورد بانک مرکزی، تراز تجاری برابر ۲۰.۵ میلیارد دلار مثبت بوده است. همچنین نرخ رشد اقتصاد برای سال۱۴۰۲ بیش از ۶ درصد بوده است. طبق گزارش‌های بین‌المللی، در سال گذشته میلادی، ایران بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در منطقه داشته است. همچنین در سال ۱۴۰۲، معادل ۶۹ میلیارد دلار ارز کالاهای اساسی، مواد اولیه و تجهیزات سرمایه‌ای با نرخ مصوب بموقع تأمین شده است که ۳۰ درصد بیشتر از متوسط آن طی۴ سال قبل بوده است. بخش عمده این ارزها به کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه کارخانجات تولیدی اختصاص یافته است.
با این حال شاید برای بخش عمده‌ای از نخبگان و مردم تصویر شرایط اقتصادی کشور چه در سال ۱۴۰۲ و چه سال‌جاری نه بر اساس آمارهای رسمی بلکه بر اساس ادراک برساخته در فضای رسانه‌ای باشد و این احساس که با ریل‌گذاری جدید قطار پیشرفت حرکت خود را آرام آرام آغاز کرده است ایجاد نشده باشد؛ فضای رسانه‌ای که بخش عمده‌ای از آن مملو از «داده‌های تسلیح‌شده» از سوی دشمن در راستای ناامن‌سازی فضای اقتصادی و پمپاژ یأس و ناامیدی است.
البته پر واضح است که گزاره فوق به معنای گل و بلبل نشان‌دادن شرایط اقتصادی کشور یا اینکه تمام سیاست‌های اقتصادی دولت به موفقیت رسیده است، نیست. به تعبیر دقیق یکی از مسئولان دولتی «آواربرداری از یک خرابی ۱۰ ساله کار آسانی نیست و زمان‌بر است» اما باید در کنار بهبود تدریجی شاخص‌های اقتصاد واقعی ایران برای ترمیم تصویر اقتصاد ایران نیز چاره‌اندیشی کرد.
این موضوع جزو تذکرات اخیر رهبر معظم انقلاب به مسئولان نظام نیز بود؛ آنجایی که ایشان فرمودند: «انتظار مردم آن است که تصمیم‌ها و اقدام‌هایی که مسئولین کشور در مسائل اقتصادی انجام می‌دهند، در زندگی آنها اثر محسوس و ملموس داشته باشد؛ این انتظار مردم است. کاری کنیم که این انتظار برآورده بشود؛ انتظار بجایی هم هست.»
در خصوص اینکه تصویر اقتصاد ایران به عنوان پایه اصلی ادراک و احساس مردم از فضای اقتصادی چگونه باید سامان یابد گفتنی‌های بسیاری وجود دارد اما خلاصه اینکه در دو بعد سلبی و ایجابی، به صورت متمرکز و با وحدت فرماندهی باید روایت‌های صحیح را تحکیم و روایت‌های ناصحیح را متزلزل کرد. آنچه که راقم این سطور تلاش داشت در این مجال کوتاه بر آن تأکید کند آن بود که تصویر اقتصاد ایران می‌تواند الزاماً مطابق با واقعیت‌های اقتصاد ایران نباشد و در مسیر جهش تولید می‌بایست این تصویر را به دور از پارازیت‌های ارسالی دشمن و با استفاده از سیگنال‌های بومی، هنرمندانه و باورپذیر در جامعه ترمیم کرد.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است