بررسی تأثیرات برجام بر روابط بانکی بینالمللی ایران + جدول
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۱۲۹۲۱۷
روزنامه «ایران» نوشته است: اکنون در دوران پسابرجام، کشور در عرصه بینالمللی جان تازهای یافته و با امکان فروش بیشتر نفت و نیز تدابیر مفید دولت در زمینه کنترل تورم، امکان دستیابی به ارقام مناسب رشد اقتصادی فراهم شده است. هرچند دستاوردهای برجام قابل انکار نیست ولی تحقق و عملیاتیشدن گشایشهای آن امری زمانبر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آنچه در ادامه میخوانید برخی از گشایشهای حاصل از این دستاورد بزرگ ملی است.
امکانپذیر شدن پرداختهای بینالمللی
در زمان تحریمها علیه ایران به دلیل همکاری نکردن بانکهای بینالمللی و نبود کانالهای پرداخت، امکان پرداختهای بینالمللی نظیر هزینه حق عضویت در سازمانهای بینالمللی و نیز مشارکت کشور در افزایش سرمایه و سهام در سازمانهای مذکور میسر نبود. این امر، از یک سو بهره مندی از امکانات و تسهیلات ارائه شده توسط سازمانهای بینالمللی را غیرممکن ساخته و از سوی دیگر جایگاه کشور را در سازمانهای مذکور با تهدید مواجه کرده بود. پس از حصول توافق برجام امکان پرداختهای معوق ایران فراهم شد و کشور تمام تعهدات بینالمللی خود را ایفا کرد. در حال حاضر، تمام اقساط تعهد دولت نسبت به سازمانهای بینالمللی، در تاریخهای از پیش تعیین شده، به موقع و بدون فوت وقت پرداخت میشود.
افزایش مراودات بینالمللی
بانک مرکزی پیش از سال ۱۳۸۷ دارای ۲۰۶ فقره حساب و ۴۶ کارگزار بود. طی سالهای ۸۷ تا ۸۹ با افزودن ۳۵ کارگزار و ۷۵ فقره حساب ارزی، بانک مرکزی مجموعاً دارای ۲۸۱ فقره حساب ارزی شد. در دوران تحریمهای بینالمللی و از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۳ بسیاری از بانکهایی که از قبل دارای روابط کارگزاری با بانک مرکزی بودند از انجام مراودات بانکی سرباز زدند. به منظور مقابله با تحریمها ۴۶ فقره حساب نزد ۱۲ بانک که عمدتاً از وضعیت مالی و اعتباری بسیار ضعیفی برخوردار بودند در کشورهای چین، روسیه و بلاروس افتتاح شد. در این دوران تعداد بانکهای کارگزار نظام بانکی کشور، در طول دولتهای نهم و دهم، روند مستمر نزولی را طی کرده و با توجه به افزایش فشار تحریمهای بینالمللی به پایین ترین حد آن در سال ۱۳۹۳ رسید.
پس از مذاکرات هسته ای و توافق برجام، روند رو به رشد روابط کارگزاری در سال ۱۳۹۴ آغاز شد و بر این اساس و از ابتدای بهمن ۱۳۹۴ تاکنون بانک مرکزی به افتتاح ۵۲ فقره حساب جدید نزد ۲۳ بانک مختلف اروپایی و آسیایی از جمله بانکهای مرکزی ایتالیا، اتریش و دیگر بانکهای تجاری بزرگ و متوسط اقدام کرد. با این حال باید این نکته را نیز مدنظر قرار داد که جلب اعتماد طرفهای مقابل امری زمانبر است که نیاز به تعاملات بینالمللی و ارائه تصویر مثبت از اقتصاد ایران و فعالیت بانکهای ایرانی در صحنه بینالمللی دارد که امید است با تلاشهای انجام شده روابط کارگزاری روند رو به رشدی را طی کند.
در حال حاضر بانک مرکزی مجموعاً دارای ۸۵ فقره حساب کارگزاری فعال نزد ۵۱ بانک مختلف است که از این تعداد ۹ بانک که در زمان تحریمها قطع همکاری کرده بودند، مجدداً اقدام به برقراری ارتباطات بانکی با بانک مرکزی کردهاند. همچنین ۴۳ فقره حساب جدید نزد ۲۳ کارگزار جدید به فهرست حسابهای بانک مرکزی افزوده شده است. همچنین تعداد بانکهای کارگزار شبکه بانکی کشور طی ۱۰ سال گذشته تغییرات زیادی داشته است. همان گونه که ملاحظه می شود روند صعودی را از سال ۱۳۹۴ آغاز کرده است.
علاوه بر این کل اقساط دریافت شده از ابتدای برنامه اقدام مشترک (JPOA) (تاریخ ۳۰ دی ۱۳۹۲) تا پایان دوره هفت ماه معادل ۱۱.۹ میلیارد دلار بوده است. همچنین در مجموع مبلغ ۸ میلیارد و ۷۷۰ میلیون دلار به حساب بانکهای ایرانی در ژاپن و سوئیس واریز شده است.
بر اساس این گزارش، از ابتدای برجام تا پایان سال ۱۳۹۵، مجموع حجم داراییهای ارزی آزاده شده بانک مرکزی رقمی بالغ بر ۲۶.۴ میلیارد دلار بوده است.
پیامرسانی مالی بینالمللی
برقراری ارتباطات سوئیفتی از نخستین دستاوردهای حاصل شده در برجام بود. سوئیفت یک ابزار ارتباطی است که باید آن را از دیگر خدمات بانکی همچون گشایش حواله، اعتبار اسنادی و دیگر خدمات بانکی که در رده روابط کارگزاری گنجانده میشود، تفکیک کرد. به بیان بهتر سوئیفت یا ارتباطات مالی بین بانکی، یک ابزار ارتباطی - مخابراتی است که به تنهایی نمیتواند گره گشای ارائه خدمات بانکی بینالمللی باشد و این ابزار باید با روابط کارگزاری که از پیش میان دو بانک ایجاد شده است همراه باشد تا بتوان از طریق آن به ارائه خدمات به مشتریان پرداخت.
بانکها هنگام ایجاد روابط کارگزاری ابتدا به مطالعه دقیق صورتهای مالی یکدیگر بر اساس هزینه و فایده میپردازند و بعد از حاصل شدن توافق طرفین، ارائه متقابل خدمات بانکی از طریق سیستمهای ارتباطی همچون سوئیفت به مرحله اجرا میرسد. بدین ترتیب سوئیفت را باید ابزاری در کنار ابزارهای ارتباطی همچون تلفن یا فکس دانست و اگر روابط کارگزاری ایجاد نشده باشد، سوئیفت نیز بیاستفاده خواهد بود. در دوران اوج تحریمها و در بحث پیامرسانی مالی بینالمللی سوئیفت اکثر بانکهای ایرانی قطع شده بود و از مکانیسمهای سنتی مانند تلکس و فکس رمزدار برای پیام رسانی مالی استفاده میشد. این امر دارای هزینههای بسیار بالاتر و ریسکهای بیشتر بود و در مواردی نیز با تأخیر انجام می شد.
پس از برجام، ارتباط سوئیفت تمام بانکهای ایرانی که نام آنها از فهرست تحریمها خارج شده بود، مجدداً برقرار شد و ارائه تمام خدمات پیام رسانی دیگر نیز مجاز اعلام شده است و پیامها به نحو ایمن و با کمترین هزینه مبادله میشوند. درحال حاضر نام ۲۹ بانک ایرانی در وبسایت سوئیفت آمده و این موضوع نمایانگر آن است که این بانکها به سیستم سوئیفت متصل هستند. سوئیفت در کاهش هزینههای بانکی بسیار تأثیرگذار است.
نمودار منتشر شده نشان میدهد که پیامهای سوئیفتی بانک مرکزی در زمان تحریم کاملاً قطع شده بود و پس از برجام و با تلاش دولت یازدهم مجدد شروع شد.
بازپسگیری سهم ایران از بازار جهانی نفت
انتقال وجه حاصل از فروش نفت و سایر درآمدهای صادراتی در اروپا و آسیا همچنان از طریق حسابهای گشایش شده نزد بانکهای مرکزی اتریش، ایتالیا و ژاپن همچنین بانکهای تجاری کشورهای اتریش، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، اسپانیا، هند، کره جنوبی، ژاپن، چین، ترکیه و روسیه در حال انجام است.
پس از تشدید تحریم ها، میزان صادرات نفت ایران، روند نزولی خود را در ابتدای سال ۱۳۹۱ آغاز کرد و خریداران نفت کشورمان تا حد امکان، میزان خریدشان را کاهش دادند. این روند نزولی از بهار ۱۳۹۴ و با توجه به فعالیتهای تیم مذاکرهکننده هستهای و توافقات برجام، روند صعودی در پیش گرفت و براساس آخرین آمار در پاییز ۱۳۹۵ تا ۲ میلیون و ۳۱۳ هزار بشکه در روز (بالاتر از میزان صادرات فصلی آن در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰) افزایش پیدا کرد.
متوسط تولید روزانه نفت خام نیز پس از افت در زمان اوج تحریمها، روند رشد را طی کرده و به سطح ۳ میلیون و ۹۶۳ هزار بشکه (بالاتر از سطح تولید روزانه در فصول سال های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱) در روز طی پاییز سال ۱۳۹۵ رسید.
انتهای پیام
منبع: ساعت24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۱۲۹۲۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از مذاکره در تهران تا احیای برجام در واشنگتن؟!
طبق برنامه ظهر دیروز دوشنبه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در صدر هیئت همراه وارد تهران شد. بر اساس این گزارش، نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای که در اصفهان در حال برگزاری است، دیروز (دوشنبه) با حضور و سخنرانی محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی افتتاح شد. طبق اخبار قرار است که گروسی امروز سهشنبه ضمن شرکت در اولین کنفرانس بینالمللی هستهای اصفهان با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار و در یک کنفرانس خبری به سؤالات خبرنگاران و رسانههای جمعی پاسخ دهد.
به گزارش شرق، رافائل گروسی در بدو ورود مورد استقبال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی قرار گرفت. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی عصر دوشنبه هم در مذاکراتی جداگانه با علی باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه دیدار و گفتوگو کرد.
گروسی عصر دیروز هم با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و رایزنی کرد. نکته شایانتوجه آنجا بود که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از دیدارش با امیرعبداللهیان مدعی شد که «مجموعهای از اقدامات عملی و ملموس را برای احیای بیانیه مشترک پیشنهاد داده است. رافائل گروسی در پیامی در صفحه شخصی خود در ایکس با اشاره به سفرش به ایران نوشت: «در تهران برای دیدارهای سطح بالا هستم». البته مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از سفر به ایران و در مصاحبه روز ۲۳ آوریل خود با دویچهوله آلمان گفته بود جمهوری اسلامی ایران اکنون به جای چند ماه فقط چند هفته با غنیسازی اورانیوم به حد مورد نیاز برای بمب اتمی فاصله دارد.
او بااینحال در این گفتوگو تأکید کرد «این بدان معنی نیست که ایران در این مدت به سلاح اتمی دست مییابد یا خواهد یافت. او افزود که غنیسازی اورانیوم تا حد مورد نیاز برای استفاده در سلاح هستهای اگرچه هشداردهنده است اما نمیتواند مستقیما به دستیابی به سلاح هستهای منتج شود». حال که گروسی خبر از انتقال پیشنهاد برای احیای برجام به طرف ایرانی را داده است، گویا فضای این سفر میتواند مثبت باشد.
پیرو این نکته، قبلتر در گزارشی به مذاکرات پشتپرده تهران – واشنگتن در آستانه سفر مدیرکل آژانس اشاره کرده بودیم؛ مذاکراتی که در روزهای گذشته خبرهای مربوط به آن به رسانهها درز پیدا کرده و از سوی دیگر، کشورهایی مانند عمان یا حتی ژاپن بهطور تلویحی از آمادگی خود برای «میانجیگری» در آن خبر دادهاند که ادعاهای گروسی و توییت عصر دیروز او و دیدارش پشت درهای بسته با باقریکنی و امیرعبداللهیان میتواند تأییدی بر آن باشد.
البته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم شامگاه چهارشنبه گذشته در گفتوگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برخی طرفهای مذاکرات برای احیای برجام را «زیادهخواه» دانست و گفت «همکاری آژانس و ایران در مسیر خوب قرار دارد و ما از سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران استقبال میکنیم».
به نوشته یورونیوز هم سفر رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی اگرچه بهواسطه حضور در نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای ایران انجام میشود اما نفس سفر ارشدترین مقام آژانس با درنظرگرفتن «اختلافات پادمانی حلنشدنی» با ایران اهمیت خاصی دارد.
اما با توجه به اینکه تنها شش ماه به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده مانده و با درنظرگرفتن نتایج نظرسنجیها زمزمه بر مسند نشستن دوباره دونالد ترامپ به گوش میرسد، به نظر میرسد جمهوری اسلامی درصدد باشد برای احیای برجام تلاش مضاعفی به خرج دهد.
این در حالی است که برخی از تحلیلگران و ناظران هم اذعان دارند که برجام دیگر قابل بازیابی نیست، زیرا شرایط به کلی تغییر کرده و ایران پیشرفتهای هستهای برگشتناپذیر بسیاری داشته و گروه ۵+۱ جای خود را به ۴+۱ داده است که تاکنون گامی مؤثر برنداشتهاند. حال باید دید سفر عالیرتبهترین مقام آژانس بینالمللی انرژی هستهای به ایران در آستانه برگزاری نشست شورای حکام چه نتایج ملموس و عینیای را بهدنبال خواهد داشت.