کدام استان ایران رکورددار ابتلا به سرطان است
تاریخ انتشار: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۱۷۹۳۴۰
کنفرانس بین المللی «زنجیره تامین سبز» در حالی در گیلان برگزار شد که مسئولان از رکوردداری این استان در ابتلا به سرطان و مصرف بالای آب در کشور تا مرز دو برابر خط قرمز خبر دادند.
به گزارش جهان نيوز، کنفرانس بین المللی «زنجیره تامین سبز» پیش از ظهر پنج شنبه در تالار حزین لاهیجی دانشگاه آزاد لاهیجان، در حالی برگزار شد که مشاور عالی رییس سازمان حفاظت محیط زیست از بحران آب در کشور سخن گفت و رییس انجمن لجستیک نیز بر ضرورت توجه به زنجیره سبز محصولات تولید شده از مرحله تولید، توزیع، حمل و نقل و مصرف و تا پسماند آن و تلاش برای بازگرداندن به چرخه طبیعت تاکید کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کنفرانس که تا عصر امروز به طول انجامید با هدف تبیین راهکارهای علمی حفاظت از محیط زیست در صنایع دستی و مدیریت شهری و بررسی فرصت های توسعه اقتصاد سبز برگزار شد.
در این مراسم رییس کنفرانس بین المللی زنجیره تامین سبز، به اهمیت زنجیره سبز از مرحله تولید تا مصرف اشاره کرد و گفت: در تمام دنیا، بیشترین پایان نامه های دانشجویی، در حوزه لجستیک زنجیره سبز پژوهش می شود و این اهمیت زنجیره تامین سبز را نشان می دهد.
ابراهیم تیموری مسیر ایجاد زنجیره های تامین سبز را تشریح کرد و افزود: تعداد نهادهایی که در یک زنجیره تولید درگیر هستند، بسیار زیاد است و باید در تمام مراحل اعم از تولید، توزیع و مصرف، به حفظ محیط زیست توجه کرد.
وی ابراز کرد: در دو دهه اخیر، محصولاتی در کشور تولید می شود که بخشی از ضایعات آن برگشت ناپذیر است و به شدت به محیط زیست آسیب می زند در حالی که در دنیا، یک چرخه تولید تا مصرف تشکیل شده و ریجکت ها مجدد به چرخه تولید بازمی گردد و همین امر میزان انرژی مصرف شده برای تولید و مصرف را کاهش می دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، توجه به حوزه حمل و نقل در زنجیره تولید و عرضه را تاکید کرد و افزود: متاسفانه در کشور ما به کاهش اثرات آلودگی در حوزه ترابری توجه نشده است.
وی ادامه داد: نگاه تولید کنندگان تا کنون هزینه ای بوده در حالی که با یک تغییر نگاه ارزشی، می توان هم هزینه های تولید را کاهش داد و هم به حفظ محیط زیست توجه کرد.
تیموری به جایگاه گیلان به عنوان کریدور ترانزبت کالا در عرصه صادرات کالا اشاره و تاکید کرد: مستهلک بودن ناوگان حمل و نقل در چرخه عرضه محصولات تولید شده، به شدت به محیط زیست آسیب می زند.
رییس این کنفرانس علمی اضافه کرد: اقبال عمومی به سمت خرید محصولات ارگانیک افزایش یافته ولی تولید تا مصرف یک چرخه است و تنها نباید به مرحله تولید محصول ارگانیک فکر کرد و تولید کنندگان باید به سبز بودن چرخه تا مرحله ریجکت و پسماندها هم توجه کنند.
تیموری تاکید کرد: ما محیط زیست را از گذشته به ارث نبردیم، بلکه امانتداری هستیم که باید فرهنگ سازی خوبی در تمام مراحل از تولید تا مصرف صورت گرفته و به فکر چرخه بازگشت مواد به طبیعت بود.
وی به سقوط ۶۳ پله ای عملکرد ایران در توجه به محیط زیست اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به بحران های زیست محیطی در کشور، لزوم توجه به مسولیت های اجتماعی در زنجیره سبز بیش از پیش مشهود است.
ابراهیم تیموری یادآور شد: در حوزه تحقیقات دانشگاهی در زنجیره سبز، کارهای اساسی شده ولی این تولید دانش زمانی به مرحله فن آوری و عمل می رسد که مراکز صنعتی با حمایت مسولان بتوانند این تولید علمی را در حوزه صنعت کاربردی کنند.
گیلان بالاترین آما سرطان در کشور را دارا است
رییس دبیرخانه شورای عالی میراث فرهنگی کشور، نیز در کنفرانس علمی زنجیره تامین سبز، بر بازگشت و استفاده از فن آوری نیاکان تاکید کرد و گفت: استانی که در دوران دیلمیان آل بویه، خواستگاه تحولات علمی در کشور بود و بر علوم دنیای غرب در قرن ۹میلادی تاثیرات شگرف گذاشت، متاسفانه امروز بالاترین آمار سرطان در کشور را دارد.
دکتر مهدی طالع ماسوله، ابراز کرد: روزانه ۴۰۰ لیتر شیرابه سمی وارد دریای خزر می شود و آلودگی آبزیان این دریا موجب شده خود من دیگر ماهی سفید مصرف نکنم.
وی با اشاره به دستاوردهای علمی دیگر کشورها که در حفظ محیط زیست داشته اند و بازگشت به چرخه سبز، یادآور شد: در یکی از بازدیدها در یکی از جزایر ژاپن در سال ۲۰۰۲مشاهده کردم تمام فاضلاب یک شهر جزیره ای تصفیه و قابل شرب شده است. سال ۲۰۱۴ بنده همین تکنولوژی را برای احیای رودخانه های رشت پیشنهاد دادم ولی هنوز در گیلان رودخانه های رشت و مرکز دپوی زباله های سراوان یک معضل اساسی زیست محیطی شده است و عزم عملی در مسئولان برای رفع این معضل دیده نمی شود.
طالع ماسوله ابراز کرد: در قرن ۲۱ دیگر وقت خطا کردن نیست و موتور توسعه با توبیخ و تشویق همراه است.
وی تاکید کرد: توسعه قطاری نیست که ایستگاه داشته باشد تا کسی مفت سوار آن شود. دنیا به سرعت در حال توسعه است و ما اکنون هنوز نتوانسته ایم فن آوری های عملی در حفظ و تجدید محیط زیست را عملیاتی کنیم.
میهمان ویژه کشوری کنفرانس علمی زنجیره تامین سبز، تاکید کرد: در هر پروژه بین المللی امروز دو محور اساسی در اجرا مورد توجه قرار می گیرد؛ سلامت انسان امروزی و سلامت پیرامون انسان و محیط زیست.
طالع ماسوله که در زادگاه تولید چای سخن می گفت، ضمن ابراز تاسف از تخریب باغ های چای اظهار کرد: کمتر از ۱۰۰ سال پیش، پدربزرگ های بی سواد ما ۷۴ هزار تن چای تولید می کردند و امروز با وجود پیشرفت تکنولوژی، سهم تولید چای به یک سوم کاهش یافته است.
وی افزود: امروز باغ های چای تخریب و ویلاهای کاریکاتوری ساخته می شود و کشور از خارج چای وارد می کند.
رییس دبیرخانه شورای عالی میراث فرهنگی کشور تاکید کرد: چرا از تکنولوژی سنتی خود در تولید محصولات ارگانیک غافل شده ایم و در عوض مواد خوراکی تولید می کنیم که سرطان زا است؟
وی راهکارهای عملیاتی برای زنجیره تامین سبز را برشمرد و افزود: طرحی مصوب شده که هر اداره باید یک کارشناس محیط زیست داشته باشد اما هنوز این طرح عملیاتی نشده است.
طالع ماسوله یادآور شد: درحالیکه گردشگری فرهنگی و تاریخی شش درصد رشد داشته، اکوتوریسم ۱۷ درصد رشد داشته است بنابراین در این حوزه باید بیشتر سرمایه گذاری کرد.
وی بر لزوم فرهنگ سازی در حفظ محیط زیست برای کودکان تاکید کرد وگفت: توسعه صنایع دستی از ضایعات و تفاله های طبیعی، تولید محصولات ارگانیگ حتی در منازل و تولید محصولات سالم از مزرعه تا سفره باید در دستور کار قرار گیرد.
مصرف آب در ایران؛ دوبرابر خط قرمز
نائب رئیس کمیته ملی توسعه پایدار سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این کنفرانس علمی در مورد بحران آب در کشور و میزان مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی و صنایع سخن گفت.
دکتر رضا مکنون با ارایه آماری در میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و صنایع افزود: در دنیا تنها ۴۰درصد آب تجدید پذیر مصرف می شود ولی این میزان مصرف در ایران ۹۰درصد آب تجدید پذیر است و ایران دو برابر خط قرمز، مصرف آب داشته است.
وی شرایط بحرانی کمبود آب در کشور را توضیح داد و افزود: اکنون به برخی از شهرها با تانکر آب رسانی می شود و اگر روند ناصحیح مصرف آب در کشور به همین شکل تداوم یابد، ظرف چند سال دیگر ایران پایدار نمی ماند و این سرزمین با این وضعیت جمعیتی از بین می رود.
وی به اتلاف منابع آبی در تولیدات بخش کشاورزی اشاره کرد و یادآور شد: در شرایطی که عدس و لوبیا را از خارج وارد می کنیم، افتخار می کنیم که صادر کننده هندوانه ای هستیم ، که بیست برابر آورده خود، هزینه مصرف آب داشته است.
مکنون افزود: افتخار ما این نباشد که در تولید گندم بدون «روی» خودکفا شده ایم، آن هم با آبیاری سنتی، ما باید مواد غذایی تولید کنیم که سلامت مصرف کننده را تضمین کند.
وی به وضعیت تولید مواد غذایی ناسالم در کشور اشاره و اضافه کرد: برای تولید یک واحد مواد غذایی گوشتی، ۲.۵ لیتر آب مصرف می شود ولی برای همین مقدار غذای گیاهی نیم لیتر آب مصرف می شود و همین یافته موجب شده در کشورهای اروپایی، الگوی مصرف تغذیه از سمت مصرف گوشت به سمت فراورده های گیاهی و یا ترکیبی سوق یابد تا ضمن مصرف آب کمتر، به سلامت مصرف کننده هم بیشتر توجه شود.
وی به موقعیت ممتاز گیلان در تولید مواد غذایی گیاهی اشاره کرد و افزود: گیلان باید به سمت تولید غذاهای گیاهی روستایی و عرضه در مراکز شهری برود و این کاری است که در ایتالیا عملیاتی شده و از همین راه آورده اقتصادی بالا دارند.
مشاور عالی سازمان محیط زیست، همچنین گفت: متاسفانه ۳۰درصد مواد غذایی تولید شده در کشور دور ریخته می شود و برای تولید همین مواد غذایی آب زیادی مصرف شده و ۱۰۰میلیون تن واردات محصولات کشاورزی داریم ضمن اینکه همین میزان مواد غذایی دور ریز می تواند ۱۶میلیون نفر را تغذیه کند.
مکنون تاکید کرد: وضعیت اقلیمی ایران نشان می دهد روند بارش تا ۲۰ سال دیگر بسیار کاهش یافته و ۱۰ درصد کمتر نزولات جوی خواهیم داشت، افزون بر آن یک و نیم درجه به گرمای فلات ایران اضافه می شود.
وی تاکید کرد: با این افزایش جمعیت و ایرانی که به سمت خشکی بیشتر پیش می رود، باید خود را با شرایط جدید تطبیق دهیم و استفاده صحیح از آب در چرخه تولید و بازگشت به این چرخه بسیار ضروری است.
منبع: مهر
منبع: جهان نيوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۱۷۹۳۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا پروژه بارورسازی ابرها در ایران به بنبست خورد؟
سال ۱۴۰۲ ایران گرمای کمسابقهای را تجربه کرد، طوریکه در ماههای سرد سال هم خبری از سرما نبود. حالا معاون سازمان حفاظت از محیط زیست میگوید: «گرمترین ماه آذر را طی ۳۰ سال گذشته تجربه کردیم.» این در شرایطی است که وضعیت بارشها هم در سال گذشته چنگی به دل نزد، وضعیتی که بهنظر میرسد استمرار خشکسالیهای چند سال گذشته باشد، داریوش گلعلیزاده در اینباره میگوید: «بیش از ۲۰ سال هست که در ایران خشکسالی را بهصورت ناپیوسته تجربه میکنیم.»
به گزارش خبرآنلاین، دخالت انسانی در کاهش بارنگیها، مسئله جنجالی عدم ورود ابرها به ایران در مرز ترکیه، تولید گازهای گلخانهای و پدیده تغییر اقلیم در ایران، همچنین مواجهه با مسئله جدیدی بهنام مهاجرت اقلیمی در یکی دو سال گذشته موضوعاتی بودند که درباره آنها با رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست گفتگو کردیم. متن کامل گفتگو در ادامه آمده است.
چرا سال ۱۴۰۲ هوای کشور به شکل محسوسی در همه فصلها گرم بود؟
در ۷۰ سال گذشته میانگین دمای هوا در ایران ۱.۵ درجه افزایش داشته است، امسال هم گرمترین آذر ماه را طی ۳۰ سال اخیر تجربه کردیم. همه این موارد از پیامدهای تغییر اقلیم است. گرمایش جهانی سبب شد خیلی از کشورها برای کاهش گازهای گلخانهای تلاش کنند تا افزایش دما کنترل شود.
افزایش دما در کشور ما هم به دلیل انتشار گازهای گلخانهای است؟
گازهای گلخانهای مربوط به یک مرز نیست، در همه جهان درحال انتشار است و تاثیرات خودش را روی لایه اوزون گذاشته است، بهطوری طبیعی نازک شدن لایه اوزون سبب گرم شدن زمین میشود. بسیاری از کشورهای توسعه یافته مانند چین، آمریکا، هند، ژاپن، روسیه، آلمان، کشورهایی هستند که با این پدیده درگیر هستند.
وضعیت تولید گازهای گلخانهای در ایران چهطور است؟
ایران جزو ۷ کشور اول انتشار دهنده گازهای گلخانهای در جهان است.
حتی با وجود اینکه کشور صنعتی محسوب نمیشویم، چرا انتشار این گازها در ایران زیاد است؟
ما یک کشور نفتی هستیم برای همین اقتصاد در اینجا سالها مبتنی بر نفت است.
سایر کشورها چهطور؟
اتفاق مشابه با کشور ما در سایر کشورها رخ داد، اما آنها صنعت خودشان را توسعه دادند، برای همین الان هم از نظر مالی و هم از نظر تکنولوژی زمینه مناسبی برای مقابله با انتشار گازهای گلخانهای دارند. البته قرار بود کشورهای پیشرفته از نظر تکنولوژی و مالی کشورهای درحال توسعه را حمایت کنند، اما هیچ وقت تعهد خودشان را انجام ندادند، کشورهایی که خودشان سالها گازهای گلخانهای زیادی را منتشر کردند و الان اگر قرار است دنیا با این پدیده مقابله کند کشورهای پیشرفته باید تعهدات خودشان را انجام دهند.
درخصوص ایران بعد از تشدید تحریمها عملاً انتقال تکنولوژی اتفاق نیفتاد، حتی مسائل محیط زیستی مشمول تحریمها شد، الان بسیاری از شرکتها که در حوزه کاهش انتشار آلایندهها فعالیت دارند تجهیزات در اختیارشان قرار نگرفت، درخصوص ایستگاههای پایش کیفیت هوا هم همینطور، وقتی تحریمها تشدید شد حمایتهای مالی و تکنولوژی انجام نشد.
شما میگویید اثر انتشار گازهای گلخانهای جهانی است و حد و مرز ندارد، گازهایی که سببساز تغییرات اقلیمی هم میشود، اما ما شاهد بودیم در همین منطقه و در همین همسایگی ایران کشورها بارش باران و برف داشتند، بارشهایی که در ایران چندان نبود؟
خیلیها دراینباره ایران را با ترکیه مقایسه کردند، حتی گفتند که مداخلههای انسانی مانع از بارش باران در ایران شده و البته سبب افزایش بارشها در ترکیه، درهمین اواخر سال ۱۴۰۲ چند روز گذشته در ایران بارشهای خوبی داشتیم، یعنی در اینجا هم مداخله صورت گرفته است؟ همین الان در آمریکا مشکل خشکسالی داریم، کانادا شرایط خوبی نسبت به سالهای قبل نداشت، تکنولوژی مداخله انسان برای افزایش بارش در اختیار آن کشورها هم هست چرا استفاده نکردند، هنوز جهان به این جمعبندی نرسیده که مداخلهها در افزایش بارندگی تاثیر دارد یا نه، اگر تاثیر دارد چقدر اثرگذار است و چقدر توجیه اقتصادی دارد، آیا این اقدام پیامدهایی دارد یا نه؟
درباره مسئله تفاوت بارش باران در مرز ایران و ترکیه که ماجرای اقدام انسانی اثرگذار نبود؟ شما بررسی کردید؟
نه، این بارشها در ترکیه و عدم بارشها در ایران کاملاً سیر طبیعی خودش را داشت.
ما در ایران بارور کردن ابرها را انجام میدهیم؟
در سال ۱۳۹۰ سازمان محیط زیست بارور کردن ابرها را برای دو هدف، اولی جلوگیری از انتشار گرد و غبار در اهواز و دومی افزایش بارش در حوضه دریاچه ارومیه انجام داد.
نتایج رضایت بخش بود؟
به جمعبندی لازم نرسیدیم که تاثیر مدنظر را دارد، چراکه ابهاماتی وجود داشت.
چه ابهاماتی؟
اینکه مثلاً کشورهایی که این کار را در ایران انجام دادند شرایط بارش در ایران را میدانستند.
چه شرایطی؟
مثلاً اینکه چه موقعی در ایران بارندگی وجود دارد و همان موقع اقدامات بارور کردن را انجام میدادند، به تعبیری روغن ریخته را نذر امامزاده کردند؛ بنابراین به جمع بندی نرسیدیم که پروژه اثرگذار است و متوقف شد. الان هم مصوبه هیات وزیران داریم که از طریق یک کمیته این مسئله مجدد مورد بررسی قرار بگیرد. بارور کردن ابرها بیش از ۹۰ سال هست که در دنیا پیگیری میشود. اما همچنان به نتایج قطعی نرسیدهاند.
اینکه گفته میشود بارشهای سیلآسا که ما در سالهای اخیر شاهد آن هستیم از اثرات بارور کردن ابرها هست صحت دارد؟
خیر، یکی از مهمترین پیامدهای تغییر اقلیمی همین تغییر مکان، زمان و شدت بارش است. بارشهای اخیر بهصورت رگباری است، این نوع بارش اجازه نفوذ آب به خاک را نمیدهد و آب بهصورت سطحی و در مواردی بهصورت سیلاب جاری میشود. از طرفی هم ما در خیلی جاها به طبیعت دست درازی کردیم، مثلاً در سیل شیراز در مسیر گذر آب ساخت و ساز عمرانی انجام شده بود، با وجود این موانع وقتی آب نتواند مسیر طبیعی خودش را طی کند طبیعی است که وارد سطح شهر شود.
این دوره خشکسالی که ما الان در آن هستیم تا چه زمانی ادامه دارد؟
در چهار سال اخیر تداوم دوره خشکسالی داشتیم، اما باید یک چیز را بپذیریم، ما کشوری نیستیم که خشکسالی برای ما پدیده باشد، این تفکر غلطی است، میانگین بارشها در ایران کمتر از ۵۰ درصد میانگین بارشها در آسیا و یکسوم بارش دنیا است، ایران در پهنه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد، بنابراین تمام برنامههای ما باید براساس خشکسالی باشد، اگر ترسالی داشته باشیم آن موقع هست که با پدیده مواجه شدهایم. بیش از ۲۰ سال هست که در ایران خشکسالی را بهصورت ناپیوسته تجربه میکنیم.
شما معتقدید هم کاهش بارندگی، هم بارندگیهای سیل آسا و هم افزایش دما در این سالها نتیجه تغییرات اقلیمی است، در این وضعیت چه باید کرد؟
ما سالها غافل بودیم، اما الان یک سند بالادستی داریم تا کشور را با پیامدهای تغییر اقلیمی سازگار کنیم، وقتی هرسال با سیلاب مواجه هستیم چرا نباید خودمان را برای مواجه شدن با آن اماده کنیم؟
البته این سوال را ما باید از شما بپرسیم.
دستگاه محیط زیست خودش یک دستگاه مطالبهگر است، ما در برنامه هفتم برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی را با چهار هدف تقویت سازگاری، کاهش آسیبپذیری، گسترش اقتصاد سبز و صنعت کم کربن دنبال کردیم.
با وجود اهمیت زیاد چرا اخیراً وضعیت تغییر اقلیم در کشور مورد توجه قرار گرفته است؟
در سال ۱۳۹۴ برنامه اقتصاد کم کربن مصوب شد، اما مواجهه با تحریمها کار را سخت کرد.
یعنی مانع اصلی ما تحریمها است؟
به هرصورت تحریم مشکلات را تشدید کرد. البته ایران بیش از تعهدات خودش کاهش گازهای گلخانهای دارد، این درحالی است که برخی کشورها به خطر منافع خودشان از معاهده پاریس خارج شدند، مانند کشور امریکا.
تبعات اجتماعی تغییر اقلیم و خشکسالی چیست؟
یکی از تبعات آن مهاجرت اقلیمی است، این مهاجرتها از فلات مرکزی ایران بهعلت کاهش کیفیت شاخصهای زیستی به مناطق شمال کشور بسیار زیاد شده است، شاخصهایی مانند افزایش گردو غبار، کمبود آب سبب این مهاجرتها شده. برخی از مهاجرتهای اقلیمی برای کسب شغل است چراکه با افزایش تغییرات اقلیمی مانند سیل و گرد و غبار معیشت مردم تحت تاثیر قرار میگیرد. یکی از پیامدهای تغییر اقلیم تهدید امنیت غذایی است، تولید بیش از ۹۰ درصد غذای دنیا وابسته به خاک است، اما با جاری شدن سیل سلامت این خاک به خطر میافتد و سبب فرسایش آن میشود. براساس آمارها در دو سال گذشته حدود ۸۰۰ هزار نفر مهاجرت اقلیمی در کشور داشتیم، که مقصد آنها بیشتر استانهای شمالی کشور و شهرهای اطراف تهران است.
کدام استانها در ایران تحت تاثیر تهدید درباره امنیت غذایی هستند؟
استانهایی که با پدیده گرد و غبار مواجه هستند، مانند سیستان و بلوچستان، کرمان، خوزستان. وقتی گرد و غبار پراکنده شود علاوه بر تهدید سلامتی انسان فعالیتهایی مانند زنبورداری، دادمداری و باغداری را تحت تاثیر قرار میدهد. گرد و غبار کیفیت آب و صنعت گردشگری را متاثر میکند، وقتی گردشگری اتفاق نیفتد معیشت مردم را متاثر میکند.
حالا که صحبت از تهدیدها است، کمبود آب چقدر کشور ما را تهدید میکند؟
خیلی، آب الفبای آبادانی است، اما ما باید به بالاتر توجه کنیم، به موضوعی مثل تغییرات اقلیمی، ان تغییرات در آب، خاک، آلودگی هوا، محیط زیست، توع زیستی تاثیر دارد. ما امروز داریم تنوع زیستی خودمان را از دست میدهیم، بنابراین الان مهمترین چالش دنیا و البته کشور ما مسئله تغییرات اقلیمی است، آلودگی هوا اصلاً چالش نیست بلکه یک مسئله هست که با برنامههای چند ساله میشود آن را حل کرد.
شما با انتقال آب از دریا به فلات مرکزی ایران موافق هستید؟
انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس به مناطق مرکزی ایران برای کشاورزی و صنایع موجود است، بارگذاری صنایع جدید باید به مناطقی که دارای آب هستند فرستاده شود.
اما وقتی برای همین صنایع موجود آب از دریا تامین شود، آنهم در شرایطی که در شهرهای حاشیهای کشور مشکلات گرد و غبار و تامین آب داریم طبیعی هست مردم به شهرهای مرکزی کشور مهاجرت کنند، اینطور نیست؟
انتقال آب در خیلی از جاهای دنیا انجام میشود، اما به عنوان آخرین راهکار، ما قبل از انتقال آب آیا سیاستهای دیگری را انجام دادهایم؟ بهینهسازی مصرف آب انجام شده است یا افزایش بهرهوری در کشاورزی انجام شده است؟ ما اینها را انجام ندادیم و به گزینه انتقال آب رسیدیم. این روشها اگر بدون مطالعه انجام شوند امکان دارد شکست بخورد.
شما خودتان با پروژه انتقال آب به اصفهان موافق هستید؟
سیاستگذاری درباره آب به عهده وزارت نیرو است، سازمان محیط زیست ارزیابی پروژهها را انجام میدهد که سبب تخریب محیط زیست میشوند یا خیر. در اصل ۵۰ قانون اساسی ممنوعیت هرگونه فعالیت اقتصادی که منجر به تخریب و آلودگی غیرقابل جبران شود ممنوع است.
سازمان محیط زیست چقدر توان جلوگیری از پروژههای آسیبرسان را دارد، مثلاً درباره پتروشیمی میانکاله چقدر توانستید جلوی آن را بگیرید؟
واگذاری زمین برای احداث پتروشیمی منوط به مجوز محیط زیست بود، و مجوز هم صادر نشد.
اما دور زمین فنس کشیدند.
زمین از طریق سازمان امور اراضی واگذار شد. کسیکه زمین را منوط به گزارش محیط زیست کرده بود و محیط زیست هم مخالفت کرده بود نباید اجازه میداد به زمین دست درازی شود، این به سازمان محیط زیست ارتباطی نداشت.
شما میگویید که ابعاد محیط زیستی یک پروژه توسط سازمان محیط زیست بررسی میشود اگر مجوز ندهد اجرا نمیشود، اما با وجود مخالفت سازمان بازهم پروژه اجرا شده است، این یک دور کامل نیست؟
پتروشیمی امیرآباد با مخالفت سازمان محیط زیست متوقف شد.
سازمان محیط زیست یک سازمان نظارتی است، اگر ما مجوز صادر کرده باشیم و برخلاف مجوز پروژه انحراف داشته باشد ایراد درست است چراکه در زمان اجرا و بهرهبرداری باید نظارت انجام شود.
اجازه بدید راه دور نرویم، درباره دریاچه ارومیه سازمان محیط زیست خیلی از مجوزها را نداد، اما باز پروژهها انجام شد.
وقتی فعالیتهای پیرامونی دریاچه ارومیه منجر به برداشت بیش از حد آب از سفرههای زیرزمینی شد کار سخت میشود. دریاچه ارومیه مثل یک کاسه شده که سوراخ است و هرچه آب در آن بریزید از بین میرود چراکه سفرههای آن حوضه خالی شدهاند. فعالیتهایی که در دریاچه ارومیه انجام شده بود ناگهان اثرات مخرب خود را نشان داد.
در همان گذشته هم احتمالاً سازمان محیط زیست گزارش تخلف داده، اما کسی توجه نکرده است، اینطور نیست؟
نه، مسئله کشاورزی بوده، مثلاً تبدیل باغات انگور به سیب که بسیار آببر هستند، یا مثلاً صدور مجوز برای چاه، موتور بسیاری از چاهها با بنزین و گازوئیل بود، اما آنها را برقی کردند و قدرت برداشت بیشتر شد.
در تمام این موارد نقش سازمان محیط زیست چه بوده است، آیا ارزیابی کرده بود؟
خیر ارزیابی نکرده چراکه این پروژهها مشمول ارزیابی محیط زیست نمیشود. ما حدود ۵۶ پروژه مشمول ارزیابی داریم که شامل فعالیت کشاورزی و باغداری نمیشوند. البته سازمان باید در سطح کلانتر ارزیابیها را انجام دهد، باید در گذشته طرح آمایش سرزمینی انجام میشد، اما آنقدر تعلل کردیم که دیگر سرزمینی برای آمایش باقی نمانده است، چراکه تمام مناطقی که قابلیت داشتند را دستخوش اتفاقات کردیم، جایی که قابلیت گردشگری داشت صنعت گذاشتیم، بسیاری از مناطق کشور لازم نیست صنعتی شود.
جدا از کشاورزی مثلاً درخصوص سدسازیهای متعدد وظیفه سازمان چه بود؟
مدیریت آب به عهده وزارت نیرو است، سازمان محیط زیست بهطور طبیعی درباره پروژههایی که احساس کند سبب تخریب محیط زیست میشود هشدارهای خودش را میدهد. ولی یک نکته را باید توجه کنیم بهطور کلی نباید حفظ محیط زیست را صرفاً از سازمان محیط زیست بخواهیم، اگر حفظ محیط زیست در باور من باشد در هر سازمانی قرار بگیرم بهطور طبیعی اصل اول حفظ محیط زیست است بعد منافع سازمانی، و این نیاز به توجه سیستم آموزشی ما به محیط زیست دارد. چقدر قهرمانان ما در فیلمها به محیط زیست توجه میکنند.
ما باید به سیاستهای کلان توجه کنیم، ما در ایران حکمرانی محیط زیست نداریم، اگر حکمرانی محیط زیست داشته باشید دیگر وزارت نیرو یا جهاد کشاورزی راه خودش را نمیرود و محیط زیست هم در مقابل این وزارتخانهها قرار نمیگیرد. اما ما در مسیر چشماندازها حرکت نکردیم.
شما به ما بگویید چرا در مسیر چشمانداز حرکت نکردیم؟
برای تغییر ریلهایی بود که اتفاق افتاد، این تغییر ریل به این دلیل است که زمان لازم و اقدامات کارشناسی شده برای تهیه طرحها و لوایح نمیگذاریم. مشکل ما در عدم توجه به اجرایی بودن یا نبودن بسیاری از قوانین است و در مرحله بعد اجرا کردن آن. من میگویم اگر فقط ۱۰ درصد اجرای یک قانون ممکن است فقط روی همان ۱۰ درصد تمرکز کنیم، مثلاً برای هوای پاک قانون گذاشتیم، اما منابع تامین این قانون یا پیشبینی نشده یا از محلهایی پیشبینی شده که هیچ پولی در آن نیست. ما قانونگذاری میکنیم صرفاً برای اینکه قانونگذاری کرده باشیم.
ما تا زمانی که جسارت مواجهه با واقعیتهای تلخ را نداشته باشیم یعنی دنبال خروج از وضعیت بحرانی نیستیم، وقتی نخواهیم بپذیریم طبیعتاً دنبال حل مسئلهها نیستیم، ما ابتدا باید بپذیریم که شدت مصرف انرژی در کشور ما بالا است، باید بپذیریم که وضعیت آب بسیار نگران کننده است و بسیاری از تصمیمات ما در حوزه کشاورزی تناسبی با اقلیم ایران ندارد، وضعیت محیط زیست ایران خوب نیست و ما نیاز داریم ریل خودمان را عوض کنیم. سازمان محیط زیست متناسب با توسعه باید رشد کند، اما الان ۰.۱۷ درصد اعتبار کشور برای محیط زیست است، آیا این سازمان امکان نظارت و پایش را دارد؟ البته من به دنبال بزرگ کردن سازمان نیستم، اما همه باید در حفظ محیط زیست شریک باشیم.