به نقل از «قدس آنلاین»

فلسفه سیاسی امامیه در عصر غیبت مستمر است

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۲۰۰۴۸۱

مهدوی زادگان گفت: بر خلاف نظر برخی که منکر فلسفه سیاسی در عصر غیبت هستند، معتقدیم که فلسفه سیاسی امامیه همچنان در عصر غیبت مستمر است و از آن با عنوان فلسفه سیاسی انتظار یاد می کنیم.

به گزارش «قدس آنلاین»، پنجاه و هشتمین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی مجمع عالی حکمت اسلامی با موضوع «مواقف فلسفه سیاسی امامیه در دوره غیبت» با ارائه حجت الاسلام دکتر داوود مهدوی زادگان برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه در ادامه می آید چکیده ای از این نشست است:

ما در کنار اندیشه ورزی در حوزه سیاست به مطالعه تاریخی آن اندیشه ورزی نیاز داریم تا معلوم گردد اکنون در چه موقعیتی از اندیشه و نظر قرار داریم. برای این کار، لزومی ندارد بحث خود را مبتنی بر فلسفه تاریخ بدانیم. زیرا بدون آن هم می توان سیر تاریخی اندیشه را خورد مطالعه قرار داد.

بر این اساس، هدف عمده در این نشست پاسخ به این پرسش است که آیا می توان برای فلسفه سیاسی امامیه در عصر غیبت، مواقفی از اندیشه ورزی را باز خوانی کنیم و آیا می توان از ورود به موقف جدید سخن گفت یا خیر؟ مقصود از فلسفه سیاسی امامیه به اجمال عبارت از باور راسخ به اینکه حاکمیت در حیات تشریعی از آن خداوند و منصوب از سوی خداوند یا افراد ماذون است.

بر خلاف نظر برخی که منکر فلسفه سیاسی در عصر غیبت هستند، معتقدیم که فلسفه سیاسی امامیه همچنان در عصر غیبت مستمر است و از آن با عنوان فلسفه سیاسی انتظار یاد می کنیم. این فلسفه بی آن که در تعامل با حیات سیاسی مجبور به کوتاه آمدن از اصول خود شود، به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی عمل کرده است.

در این تعامل می توان سه موقف و دوره اندیشه ورزی سیاسی را باز خوانی کرد:
۱٫ موقف تقیه؛ در این دوره به دلیل روی کار بودن دولت های ایدیولوژیک و متعصب، اندیشه ورزی سیاسی امامیه در قالب تقیه و پنهان کاری انجام می شد. این وضعیت موجب دست شستن از اندیشه سیاسی نبود. شیخ صدوق با وجودی که رعایت تقیه را لازم می دانست از پرداختن به عقاید تشیع در اندیشه و فقه سیاسی غافل نبود. شاید بتوان گفت عنوان کتاب شریف نهج البلاغه تالیف سید رضی هم متاثر از همین فضای تقیه بوده باشد. چون متن این اثر مربوط به دوره حکومت امام علی علیه السلام است. پس شاید اگر عنوان این کتاب «نهج السیاسه» یا «نهج الولایه» می بود، مناسب تر بود. به هر روی با کم رنگ شدن دولت های متعصب و روی کار آمدن حکومت های بعد حمله مغول مانند ایلخانی و صفویه، به تدریج از فضای تقیه نیز کاسته شد.

۲ . موقف قدر مقدور؛ در این دوره که تقریباً با تاسیس حکومت صفوی شکل می گیرد، فضای سیاسی حدی از امکان ظهور و بروز فلسفه سیاسی را به امامیه می دهد. یعنی مقدوریت به بستر سیاست حاکم نسبت داده می شود. آن مقداری که سیاست حاکم مجال می دهد، فلسفه سیاسی امامیه هم فرصت ابراز پیدا می کند. ادبیات سیاسی در این دوره متاثر از قدر مقدور است و آموزه تقیه جلوه کمتری پیدا می کند. می توان گفت ادبیات علمای مشروطه خواه، آخرین گروه از متفکران قدر مقدوری باشند.

۳ . موقف ولایت مقدور؛ این دوره با انقلاب اسلامی و تاسیس نظام اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) پدید آمده است. در این دوره فقیهان موفق به تاسیس حکومت شدند. از این رو، مقدوریت به ولایت فقیهان نسبت داده می شود. آنان هستند که باید بتوانند اعمال ولایت کنند. این دوره بر خلاف دو دوره گذشته که توسط محیط سیاسی پدید آمده بود؛ توسط خود علمای امامیه پدید آمده است و شخصیت برجسته آن امام خمینی ره است. ایشان برای شکل گیری موقف سوم مجبور بود فلسفه وجودی دوره تقیه و قدر مقدور را تحدید یا به چالش بکشد. گفت و گوهای امام خمینی ره به ویزه با علمای نجف با محوریت بسر آمدن اندیشه قدر مقدور بود. چنان که فکر قدر مقدور در آستانه انقلاب اسلامی خیلی ضعیف شده بود و به همین دلیل مشارکت علما در این نهضت بسیار گسترده بود. از این پس، عنصر تقیه و قدر مقدور ذیل مفهوم ولایت مقدور تعریف می شوند.
اکنون با درک موقف جدید بهتر می توان ادبیات سیاسی این دوره را فهمید و نکته مهم آن است که هنوز هستند کسانی که در فضای قدر مقدور می اندیشند و در پی تاسیس فقه مشروطه هستند و در نتیجه اندیشه ورزی آنان نوعی حرکت ارتجاعی و سیر قهقرایی محسوب می شود، البته نکته مهم آن است که سکولارها به استقبال این سیر ارتجاعی رفته اند.

منبع: خبرگزاری مهر

منبع: قدس آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۰۰۴۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رسیدن به فلسفه زندگی از راه خودشناسی

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درگیری بیش از اندازه همه انسان‌ها به فضای مجازی و کمرنگ شدن ارتباطات میان فردی در جوامع مختلف از آن دست مسائلی است که در سالیان اخیر توجه بسیاری از تحلیلگران و جامعه‌شناسان را به خود جلب کرده است. از طرفی بسیاری از هنرمندان و نویسندگان نیز از این شرایط استفاده کرده و سوژه اصلی آثار هنری و ادبی‌شان را به مواجهه با این فضای جدید اختصاص داده‌اند. 

در سینما و ادبیات کشورمان نیز هستند هنرمندانی که به این مسئله توجه نشان دادند و آثاری را مرتبط با این فضا تولید کرده‌اند. یکی از جدیدترین آثار این ژانر در زمینه داستان‌نویسی کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» است، اثری در ژانر اجتماعی و مفهومی که ۱۰۶ صفحه دارد و انتشارات سیب کال در خوزستان آن را منتشر کرده است. 

این کتاب را مصطفی عظیمی‌فر به رشته تحریر درآورده است و داستان کلی آن در رابطه با یک نویسنده است که تصمیم می‌گیرد یک روز کامل از زندگی را بصورت تحلیلی و نگاه عمیق به محیط پیرامون و جامعه سپری کند. او از ابتدای صبح تا اواخر شب به این سبک از زندگی ادامه می‌دهد. عظیمی فر در این کتاب توانسته از دل  کارهای روزمره زندگی مفهومات و پیام‌های مفیدی را بیرون بکشد. به بهانه انتشار این کتاب گفت‌وگویی با نویسنده آن ترتیب داده‌ایم. 

عظیمی‌فر در رابطه با ایده اصلی که باعث نگارش کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» شد، گفت:  با توجه به فراگیر شدن دنیای مجازی و پیشرفت تکنولوژی احساس کردم آدم‌ها کمتر از گذشته‌ ( قبل از همه‌گیر شدن فضای مجازی) رای به با خود بودن و دوستی عمیق با خود می‌دهند. از این رو تصمیم گرفتم کتابی بنویسم که بتواند مخاطب را دعوت به با خود بودن و وقت گذاشتن بیشتر برای خود درونی دعوت کند.

وی در مورد چالش‌های مربوط به نوشتن کتابی با این ایده خاص هم عنوان کرد: در طول یک سالی که برای نوشتن این کتاب وقت گذاشتم با توجه به سبک کتاب مجبور بودم ارتباط‌ عمیق‌تری با خود برقرار کنم. از این رو مجبور بودم بیشتر در محیط پیرامون شنونده باشم. فرقی هم نمی‌کرد این شنیدن شامل شنیدن صحبت‌های آدم‌ها باشد یا حتی گوش دادن به صدای یک رودخانه، به هر حال برای  بهتر شدن کار باید هر چه بیشتر شنونده باشم. این سبک زندگی در طول یک سال برای من سختی‌های زیادی داشت اما خب نتیجه کار باعث شده تا خستگی از تن من تا حدودی خارج شود.

نویسنده این کتاب با اشاره به جزئیات این اثر درخصوص سخت‌ترین بخش نوشتن کتابش هم اظهار کرد: با توجه به اینکه کتاب در قالب یک داستان بلند یک پارچه طراحی شده، فکر می‌کنم مرتبط ساختن مفاهیم و موضوعات مختلف در قالب یک خط داستانی مستقیم سخت‌ترین کار هنگام نوشتن کتاب بوده است.

عظیمی‌فر در پایان سخنانش در خصوص حسی که کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» در مخاطب ایجاد می‌کند نیز گفت: فکر می‌کنم مخاطب پس از مطالعه کتاب به این موضوع فکر کند که چقدر در انجام کارهای معمول روزمره فلسفه و مفهوم نهفته است و شاید خود نیز تا حدودی به این سبک از زندگی روی بیاورد و برای او جذاب باشد.

در بخش‌هایی از این کتاب آمده است: 

آنقدر غرق فکر کردن هستم که متوجه نمی‌شوم چه زمانی کنار اجاق گاز رسیده‌ام. آرام آن را خاموش می‌کنم و دوباره راهی نانوایی می‌شوم. در کودکی مسیر خانه تا نانوایی بسیار دور بود. اما در جوانی و میانسالی نزدیک است‌. ولی در دوران پیری دوباره دور خواهد شد.

این یعنی قبل از پیر شدن باید مسیرهای طولانی‌تری را طی کنم تا به مقصدهای تازه‌تر و زیباتری برسم. زیرا اگر چنین نکنم و به مسیرهای نزدیک اکتفا کنم، روزی همین مسیرها بر من چیره خواهند شد و طی کردنشان آرزویی غیر ممکن می‌شود.

بعد از چند دقیقه پیاده‌روی به نانوایی که مشتری همیشگی آن هستم می‌رسم. ولی در کمال تعجب با کرکره‌ای تا انتها پایین آمده مواجه می‌شوم! یعنی چه اتفاقی می‌تواند افتاده باشد؟ نکند امروز روز تعطیل نانوا است و من بی‌خبر هستم؟ صبر کنید صبر کنید یک پیرمرد در حال آمدن است...

کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» در قطع رقعی و با کاغذ بالک (نخودی رنگ) از طرف انتشارات سیب کال منتشر شده است. بهای کتاب نیز 250 هزار تومان است. 

انتهای پیام/