به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

حضور «جهانگیری» پرچم ناتوانی و ضعف «روحانی» است

تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۲۴۸۶۰۲

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، پرویز امینی تحلیلگر مسائل سیاسی و عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح‌طلب با حضور در خبرگزاری فارس در مورد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با هم به مناظره پرداختند.

پرویز امینی در این مناظره گفت: بنده پنج الی شش سال است که ذیل ادبیات سیاسی در فضای سیاسی ایران بحث و به پژوهش می‌پردازم و معتقدم در انتخابات اخیر، مدل سیاست‌ورزی در دو قطب «دولت مستقر و رقبای دولت مستقر» حاکم است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی می‌گوید که قطب منتقد دولت مستقر، سیاست‌ورزی بهتری نسبت به دولت مستقر داشته است.

*حضور جهانگیری پرچم ناتوانی و ضعف آقای روحانی است

امینی کاندیداتوری اسحاق جهانگیری (معاون اول رئیس‌جمهور) تحت عنوان نامزد مکمل و پوششی را یک خطاب استراتژیک دانست و گفت: حضور آقای جهانگیری پرچم ناتوانی و ضعف آقای روحانی است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی در همین رابطه می‌گوید: کاندیداتوری جهانگیری به لحاظ ذهنی و روانی در بازیگری آقای روحانی اثر منفی دارد و ما در مناظره اول این نکته را لمس کردیم و در مناظره دوم سعی شد جهانگیری نقش فرعی‌تری را ایفا کند تا زمینه‌های ضعف روانی آقای روحانی پیدا نشود.

*ادبیات پرخاشگرانه روحانی؛ ضعف سیاست‌ورزی است

امینی به ادبیات انتخاباتی رئیس‌جمهور مستقر طی روزهای اخیر مبنی بر دیوارکشی در خیابان اشاره و تصریح کرد: این نوع ادبیات آقای روحانی جزو ضعف سیاست‌ورزی محسوب می‌شود، چرا که عصبانیت و پرخاش در آن موج می‌زند.

به باور وی، آقای روحانی در حال طرح گزاره‌هایی است که صحنه سیاست را از نُرم فعلی دور می‌کند و اینکه ایشان بخواهد رقیب‌تراشی و هراس‌انگیزی کند و از دیوارکشی سخن بگوید با استایل (شخصیت) رئیس‌جمهور مستقر در تضاد است، چرا که این نوع سخن گفتن بیشتر در افرادی به چشم می‌خورد که برای نخستین بار پا به عرصه رقابت می‌گذارد.

*معدل سیاست‌ورزی دولت مستقر از جناح رقیب پایین‌تر بود

این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به مناظرات کاندیدای ریاست جمهوری گفت: آنچه که در مناظرات رخ داد، معدل سیاست‌ورزی دولت مستقر از جناح رقیب پایین‌تر بود و در مناظره نخست، قالیباف چهره بهتری از خود به نمایش گذاشت و برجسته شد و در مناظره دوم نیز آقای روحانی نتوانست جبرانی که نسبت به مناظره اول نیاز بود را صورت دهد.

*مناظره سوم از دایره اقتصاد خارج می‌شود

امینی به پیش‌بینی خود از مناظره سوم با موضوع اقتصادی پرداخت و خاطرنشان کرد: مناظره سوم علی‌رغم اینکه موضوع اقتصادی است، اما چون مناظره پایانی محسوب می‌شود و مسائل اقتصادی ظرفیت لازم را برای تهدید اجتماعی و شکل‌ دادن به آرا به معنای مستقیم ندارد و با ادبیات رادیکالیسمی که آقای روحانی در پیش گرفته، موضوعات از دایره اقتصاد خارج خواهد شد و نزاع به سمت سیاست تغییر جهت می‌دهد.

به اعتقاد وی، قطب «دولت مستقر» و «رقبای دولت مستقر» با وضعیت نسبتاً پایاپا جلو می‌برد و اکنون آرایی بین 35 تا 40 درصد را به خود اختصاص داده است که البته این برای پیروزی دور نخست انتخابات کافی نیست.

این تحلیلگر مسائل سیاسی به استراتژی رقبا و دولت فعلی در مناظره‌ها اشاره و تصریح کرد: استراتژی مناسب برای دولت مستقر، تند کردن فضای سیاسی و تیک اف در صحنه سیاسی و اجتماعی برای به دست آوردن آرا خواهد بود.

امینی در همین زمینه بر این باور است که بهترین استراتژی برای رقبای «دولت مستقر» کشاندن انتخابات به مرحله دوم است تا فضای اجتماعی به صورت اساسی مدیریت شود و آرای آقای روحانی را زیر 50 درصد نگه دارد.

وی در عین حال می‌گوید که شرایط موجود برای قاطعانه سخن گفتن در مورد اینکه انتخابات دو مرحله‌ای یا یک مرحله‌ای خواهد بود، کافی نیست، اما قرائن، شواهد و نُرم آرایی که هر دو طیف نامزدها در انتخابات دارند، نشان می‌دهد کسب آرای جدید به دلیل اینکه آقای روحانی رئیس‌جمهور مستقر بوده پدیده نوظهوری نیست و از سمت دیگر، جناح رقیب نیز متکثر است و گزینه اصلی ندارد، به همین دلیل، احتمال دو مرحله‌ای شدن انتخابات وجود دارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی دو مرحله‌ای شدن انتخابات را ناظر به مناظره سوم کاندیداهای ریاست جمهوری دانست و تأکید کرد: فضایی که بعد از مناظره سوم در فضای اجتماعی شکل می‌گیرد، ما را از لحاظ اجتماعی و سیاسی تغییر خواهد داد و اولویت رسانه در هفته آخر به سمت فضای اجتماعی شیفت پیدا خواهد کرد.

امینی افزود: هر کس در کار میدانی و اجتماعی، فضای بهتری ایجاد کند، ظرفیت بهتری برای کسب آرا خواهد داشت.

وی معتقد است که هفته آخر انتخابات نیاز به ابتکارات جدید دارد و نامزدهای انتخابات باید در ادبیات و محتوا 30 درصد تغییر دهند و تکرار ادبیاتی که در روزهای نخست انتخابات شروع کرده‌اند، فضای کافی در انتخابات برای پیروزی ایجاد نمی‌کند.

گفتمان «توسعه، آزادی، پیشرفت و عدالت» را چهار گفتمان در جامعه ایران از نظر این تحلیلگر مسائل سیاسی است که حسن روحانی گفتمان «توسعه» سیدابراهیم رئیسی گفتمان «عدالت» و محمدباقر قالیباف گفتمان «پیشرفت» را نمایندگی می‌کنند.

*گفتمان آزادی توسط هیچ یک از کاندیداها در این انتخابات نمایندگی نمی‌شود

امینی در عین حال می‌گوید که هر چهار گفتمان نمایندگان بالفعل و درجه اول دراختیار ندارد و ما با تسامح و در اولویت‌های بعدی برای این گفتمان‌ها نمایندگانی را قرار داده‌ایم که البته گفتمان آزادی توسط هیچ یک از کاندیداها در این انتخابات نمایندگی نمی‌شود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی در همین رابطه تأکید کرد: این گفتمان‌ها (ناظر به گفتمان‌های فوق) چون در دوره‌های مختلف و در طی این چهل سال مصرف شده‌اند و نمایندگان مختلفی و به عبارتی دوران تجربه‌شده سیاسی و اجتماعی داشته‌اند، آنگونه که باید و شاید ظرفیت‌ها یا TAK OFهای (زمینه‌های بالا) فعال ندارند.

وی افزود: با همین تعبیر این گفتمان‌ها فقط پایگاه اجتماعی نسبی را متوجه فضای خود می‌کنند و گفتمانی که می‌خواهد به صورت استعاری ظهور کند و خود را پاسخگوی همه مسائل کشور بداند و جامعه را متقاعد کند، وجود ندارد.

*فضای اجتماعی ایران به‌گونه‌ای است که رادیکالیسم در آن جواب نمی‌دهد

به گفته امینی، فضای اجتماعی ایران به طوری است که رادیکالیسم در آن جواب نمی‌دهد و این فارغ از خوب یا بد بودن رادیکالیسم است، چرا که به لحاظ اجتماعی، جامعه ما استعداد پذیرش و ری‌اکشن (عکس‌العمل) مثبت به رادیکالیسم ندارد.

وی می‌گوید که به دلیل نبودن عکس‌العمل مثبت به رادیکالیسم در اجتماع ایران، آقای روحانی دچار خطای سیاسی شده و دلیل این خطا نیز احساس ناتوانی و ضعف اجتماعی ـ سیاسی در آقای روحانی است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: در این شرایط برخی از تکنسین‌های (متخصصین) انتخاباتی، ظرفیت پیدا می‌کنند که با سمت و سو و توجیه رأی‌آوری، مشورت‌هایی دراختیار نامزدها قرار دهد، چرا که این مسیر دفعتاً در آقای روحانی تغییر می‌کند و ما این را در ادبیات اخیر آقای روحانی شاهد هستیم.

*هراس ایجاد کردن روحانی به نفع رقباست

امینی، هراس ایجاد کردن توسط آقای روحانی را به نفع رقبای وی می‌داند و معتقد است که رقبا با این استراتژی در موقعیت بهتر اجتماعی و سیاسی قرار می‌گیرند، بنابراین این ادبیات رئیس‌جمهور مستقر جواب نخواهد داد.

وی با بیان اینکه نمی‌دانم این ادبیات تا پایان انتخابات تعدیل یا مدیریت خواهد شد یا خیر، گفت: احتمال می دهم بازخوردهای اجتماعی، حسن روحانی را به این جمع‌بندی برساند که مسیر را تغییر دهد و از این ادبیات خارج شود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: در سیاست‌ورزی و کار سیاسی همواره تلاش می‌شود که در انتخابات قاعده‌گذاری‌هایی صورت بگیرد و چارچوب‌های امتیازات شما، طرف مقابل را برجسته کند.

امینی با اشاره به پیشنهاد مناظره بین احمدی نژاد و روحانی گفت: این به این منظور مطرح شده چون آقای روحانی مسیری در سیاست‌ورزی دنبال می‌کند که عمده‌ترین توجیه وی برای تکرار دولت یازدهم، خود تعریفی و قیاس با دولت احمدی نژاد است.

*رئیسی و قالیباف نمی‌توانند مسئولیت اجتماعی دولت قبل را برعهده بگیرند

وی اضافه کرد: وقتی این گزاره‌ها بخواهد طرح شود، یعنی بدلی در انتخابات فعلی وجود دارد و آقای رئیسی و قالیباف نمی‌توانند مسئولیت اجتماعی آن دولت را برعهده بگیرند و یا از زبان و نمایندگی از او به این چالش‌ها پاسخ بگوید که البته فردی که مسئول ارشد آن دولت بوده نیز باید در این گفت‌وگو قرار بگیرد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی در پاسخ به اظهارات عباس عبدی مبنی بر اینکه بخشی از دولت احمدی نژاد در ستاد رئیسی حضور دارند، گفت: این استدلال برای آقای رئیسی مسئولیت ایجاد نمی‌کند که مسئول پاسخگویی دولت گذشته باشد و البته آقای احمدی نژاد نیز اجازه نمی‌دهد شخصی به جای وی درباره دولتش نظر بدهد.

امینی خاطرنشان کرد: اینکه آقای عبدی بگوید احمدی نژاد خلاف قانون کرده و حق حرف زدن ندارد، منطقی و معقول نیست. اگر ما در مورد عملکرد او قضاوت و نظری داریم، باید یک حق مدنی برای وی قائل باشیم تا او فرصت داشته باشد درباره گزاره‌های شما صحبت کند.

وی درباره اعلام لیست اموال کاندیدای ریاست‌جمهوری گفت: این پیشنهاد خوبی است چون قطب دولت مستقر فضایی دارد که این میدان، میدان مناسبی برای رقابت برای او نیست.

این تحلیلگر مسائل سیاسی با تأکید بر اینکه اصل شفافیت اطلاعات اقتصادی و درآمدها باید امری عمومی باشد، گفت: همه شهروندان ایرانی در طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی می‌توانند این کار را انجام بدهند و برایشان مشکل‌سازی نیست، اما برای مسئولان این امر یک اهمیت مضاعف دارد، چون آنها منابع عمومی را دراختیار داشتند و از رانت اطلاعاتی هم برخوردار بودند.

امینی افزود: شفافیت مضاعف است که تمامی دولتمردان که فقط قوه مجریه مدنظر نیست، باید این امر مثبت را انجام دهند، البته در مجمع تشخیص مصلحت نظام، بحث اعلام اموال و دسترسی این اطلاعات مطرح شد، اما باز نشد، بلکه آن را مجرمانه هم تلقی کردند که این خطایی در حکومت‌داری است و زیان آن کاهش اعتماد جامعه به حکومت خواهد بود.

*رئیس‌جمهور و اطرافیانش نباید مصونیت داشته باشند

این تحلیلگر مسائل سیاسی در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر اینکه آیا بحثی که در مورد اطرافیان رئیس جمهور مطرح است می‌تواند پاشنه آشیل آقای روحانی باشد و ارزیابی شما از پاسخ جهانگیری به مسأله واردات دختر وزیر آموزش و پرورش چیست، گفت: من معتقدم که رئیس جمهور و اطرافیان ایشان نباید هیچ مصونیتی داشته باشند و مثل بقیه شهروندان با آنها برخورد شود.

امینی تأکید کرد: من معتقدم که چنین مباحثی نمی‌تواند یک موضوع یا پاشنه آشیل فعال در فضای سیاسی و اجتماعی باشد چرا که بنده با چنین ادبیاتی در رقابت‌های انتخاباتی موافق نیستم.

وی، گفت: ورود آقای قالیباف به آن موضوع (واردات دختر وزیر آموزش و پرورش) در مرحله اول مناظره قابل توجه بود اما بنده به لحاظ سیاست‌ورزی از ایشان دفاع نمی‌کنم اما باید توجه داشت که توضیحات آقای جهانگیری کمکی به آقای قالیباف بود تا بتواند از آن مسأله عبور کند و گر نه آن مسأله می‌توانست به پاشنه آشیل آقای قالیباف تبدیل شود.

*جهانگیری احتمالاً در مناظره دوم عامدانه حضور ضعیفی داشت

این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه جهانگیری در مناظره دوم شاید عامدانه و یا ذاتی حضور ضعیفی داشت،اظهار داشت: جهانگیری نتوانست بدنه اصلاحات را خوب نمایندگی کند.

*مناظره پایانی می‌تواند تعیین‌کننده تک مرحله‌ای و یا دومرحله‌ای بودن انتخابات باشد

به باور این تحلیلگر مسائل سیاسی مناظره سوم و هفته پایانی انتخابات می‌تواند تعیین‌کننده تک مرحله‌ای و یا دومرحله‌ای بودن انتخابات باشد و دو استراتژیک از سوی دولت مستقر و رقبا می‌تواند وجود داشته باشد.

امینی تأکید کرد که اگر مناظرات سوم بین کاندیدای انتخابات بخواهد صرفاً اقتصادی و در دایره عدد، رقم، تورم، رکود و گرانی چرخش کند زمینه تهییج و بسیج اجتماعی را نخواهد داشت اما مناظره در حوزه اقتصادی باقی نخواهد ماند. بنابراین می‌توانیم منتظر یک مناظره غیراقتصادی باشیم.

*بدنه ایدئولوژیک اصلاح‌طلبان از روحانی عبور نکردند

وی با بیان اینکه بدنه ایدئولوژیک اصلاح‌طلبان از روحانی عبور نکردند، گفت: اینکه بدنه ایدئولوژیک داوطلبانه و پرانگیزه فضای اجتماعی را به نفع روحانی پر کند و مناسبات فعال اجتماعی داشته باشند نسبت به گذشته در آنها وجود ندارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی با تأکید بر اینکه وظیفه بدنه ایدئولوژیک رأی دادن نیست بلکه رأی‌سازی است، اظهار کرد: وظیفه بدنه ایدئولوژیک تولید فضای اجتماعی محسوب می‌شود، اما چنین بازخوردی را در بین اصلاح‌طلبان نمی‌بینیم اما آقای رئیسی توانسته پایگاه ایدئولوژیک را فعال کند و باشکوه‌ترین اجتماعات انتخاباتی متعلق به ایشان است که این محصول بدنه ایدئولوژیک محسوب می‌شود.

امینی، عدم فعال‌سازی پایگاه ایدئولوژیک توسط روحانی را یکی از ضعف‌های وی می‌داند و باور دارد که یکی از دلایل پناه بردن روحانی به مسائل رادیکال، چنین مسئله‌ای باشد و می‌خواهد زمینه رأی‌آوری خود را از طریق این ادبیات فراهم کند.

وی با تأکید بر اینکه بنده رقیب‌هراسی را به طور مطلق منفی نمی‌دانم، گفت: اگر تمام تمرکز و استراتژی انتخاباتی شما متمرکز بر هراس از رقیب باشد، این به معنای این است که زمینه‌های ایجابی قابل توجهی در مجموعه مورد تعلق شما وجود ندارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تأکید کرد: این رقیب‌هراسی که‌ آقای روحانی در این چند روزایجاد کرده من را یاد رقیب‌هراسی آقای ناطق نوری در سال ۷۶ انداخت، چرا که ایشان همین رقیب‌هراسی را نسبت به آقای خاتمی انجام دادند، البته محتوای این رقیب‌هراسی متفاوت است.

امینی ادامه داد: بین رفتار آقای ناطق و آقای روحانی از رقیب‌هراسی در سال ۷۶ و ۹۶ شباهت وجود دارد.

*طرح مسائلی چون دیوار بندی پیاده‌رو ها مرغ پخته را می‌خنداند

وی می گوید که طرح مسائلی مثل دیواربندی پیاده‌روها و زنانه و مردان کردن آن اگر جلوی مرغ پخته هم قرار داده شود می‌خندد که اگر آقای رئیسی یا هر شخص دیگری به جای ما رئیس‌جمهور شود می‌خواهد در پیاده‌روها هم دیوار بکشد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: اگر آقای روحانی در دولت مستقر در مسکن مهر کار کرده بود و می‌دانست هزینه یک دیوار ساختن چقدر است، چنین حرف‌هایی را نمی‌زد.

امینی بر این باور است که اگر بخواهد فضا کاندیداها به مسائل شخصی ورود یابد به طراح این مسائل ضربه می‌زند، بر همین اساس، اشاره آقای قالیباف به مسئله واردات پوشاک دختر یکی از وزرا جواب نخواهد داد، به عبارتی باید وجه سلبی و ایجابی توأمان داشته باشیم.

*جامعه حساسیت خود نسبت به فساد را از دست داده است

وی با بیان اینکه امروز دو گزاره فساد فراگیر و عدم انگیزه در مبارزه با فساد در این مقوله وجود دارد، گفت: باید نامزدها این ایمان را به کاندیداها بدهند که من اگر انتخاب شوم با فساد مبارزه می‌کنم و البته جامعه ما نیز کمی حساسیت خود را نسبت به فساد از دست داده است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصرح کرد: در هفته پایانی انتخابات، گزاره‌های سلبی تأثیرگذار نخواهد بود، دیگر موفقیت‌آمیز نخواهد بود و ما باید برای مخاطبان سطح گزاره‌های ایجابی برویم و ادبیات انتخاباتی باید۳۰ درصد تغییر کند و ایجاب اجتماعی را دردستور کار قرار دهیم و حرف‌های ما در جامعه باورپذیر باشد.

امینی معتقد است که کیفیت برنامه‌های صدا و سیما در قالب انتخابات باید تغییر کند، یعنی مناظره‌ها به سمتی برود که کارکرد تعیین‌کننده از نظر توانایی نامزدها برای اداره کشور داشته باشد که در حال حاضر اینگونه نیست.

*نگرانی در خصوص پذیرش نتیجه انتخابات از سوی اصلاح طلبان

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اصلاح‌طلبان از پیروزی تمکین می‌کنند گفت: با توجه به ادبیات آقای روحانی و احتمال چنین ادبیاتی در فضای عمومی دولت مستقر می‌توان در این زمینه نگرانی‌هایی داشت.

این تحلیلگر مسائل سیاسی به پاسخ برخی وزرای دولت مستقر در مورد اظهارنظر نامزدهای ریاست‌جمهوری اشاره و تأکید کرد: نمی‌دانم چقدر سابقه داشته که وزرا پاسخ نامزدهای ریاست‌جمهوری را بدهند، اما این مسائل نگران‌کننده است.

منبع: خبرگزاری دانشجو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۴۸۶۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعریف دولتمردان برجام از خود به خاطر نابودی یک دهه فرصت رشد اقتصادی!

«برجام صرفاً یک مخدر بود که حواس مسئولین را از تحولات پرت کرد. برجام هویت دولت قبل است و به همین دلیل نمی‌خواهند شکست آن را بپذیرند. بدفهمی دولت روحانی از پدیده تحریم باعث از دست رفتن دهه۹۰ شد».

به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اخیرا در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد به بیان نقاط ضعف و قوت دهه نود پرداخت و در حالی که بیان می‌کرد دهه نود، بدترین دهه مردم ایران بوده، به تعریف و تمجید درباره برجام پرداخت. در واکنش به این اظهارات، مسعود براتی کارشناس مسائل اقتصادی به رجانیوز گفت: برخی از صحبت‌های آقای جهانگیری درباره وضعیت اقتصادی و تحولات دهه ۹۰ قابل‌قبول و برخی تحلیل‌ها غیرواقعی هستند. دهه ۹۰ دهه گمشده اقتصاد ایران است، اما آقای جهانگیری به دلایل این گمشدگی اشاره نکردند. بر خلاف آن چیزی که مدنظر آقای جهانگیری است که برجام توانست شرایط اقتصادی جامعه را متحول کند، اتفاقاً نوع مواجهه دولت‌های یازدهم و دوازدهم در بحث تحریم‌ها و مسیری که انتخاب شد، یعنی مسیر مذاکره برای رفع تحریم‌ها، بدون شک اثر خیلی جدی در گم‌شدن دهه ۹۰ در اقتصاد ما داشته است.

آن چیزی که متأسفانه در دهه ۹۰ اتفاق افتاد، بدفهمی از پدیده تحریم، از نحوه کارکرد تحریم و از جایگاه تحریم در سیاست خارجی آمریکا و اهداف خصمانه‌ای بود که دولت آمریکا در قبال ایران دنبال کرد و برنامه‌هایی که علیه مردم ایران داشت. این بدفهمی سبب شد که راه اشتباهی انتخاب شود و این راه اشتباه باعث شد که ما دهه ۹۰ را برای رشد اقتصادی و استحکام اقتصادی از دست بدهیم. این نکته‌ای است که آقای جهانگیری اصلاً به آن اشاره نکرده است.

از طرفی ایشان در بحث اقتصادی برجام اغراق‌هایی هم کرده است. البته برجام آورده‌ها و نتایجی داشته، اما نه آن چیزی که به‌صورت اغراق گونه بیان شود. مهم‌ترین آورده برجام فروش فیزیکی نفت ایران و بازگشت سطح فروش نفت به قبل از تحریم‌ها بود که در سال‌های ۹۵ و ۹۶ اتفاق افتاد. نوع تعاملات اقتصادی خارجی ایران به‌گونه‌ای شد که کاملاً نسبت به بازگشت تحریم‌ها آسیب‌پذیر شد و لذا هر چند شاهد رشد نفتی خوب در سال ۹۵ بودیم، اما این رشد در سال ۹۶ رخ نداد، چون مهم‌ترین متغیر آن نفت بود و یک‌بار اتفاق افتاد و وقتی در سال ۹۷ با تحریم‌ها مواجه شدیم و خروج آمریکا از برجام اتفاق افتاد، دو سال پیاپی رشد منفی را تجربه کردیم که کل آن رشد مثبت را به محاق برد و در مجموع دهه ۹۰ برای ما دهه درجازدن محسوب می‌شود.

برجام نتوانست مشکلات ما را با دنیا رفع‌ و رجوع کند، بلکه صرفاً یک مسکن موقتی بود و بیشتر برای ما نقش مخدر را ایفا کرد و ما نسبت به روندهایی که برای ما تهدید بودند، چه در منطقه و چه در سطح جهان، بی‌توجه شدیم و حتی به توسعه زیرساخت‌های تحریم که در دولت اوباما و بعد ترامپ انجام شد؛ از جمله راه‌اندازی مرکز هدف‌گیری تأمین مالی تروریسم در منطقه خلیج‌فارس در کشور عربستان توجه نکردیم. قانون کاتسا که توسط کنگره آمریکا تصویب شد، برای ما امر مهمی تلقی نشد و به آن توجه نکردیم و ضرباتی هم که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بر ما وارد شدند، ماحصل همین بی‌توجهی‌ها بودند، لذا نه‌تنها مشکلی از ما حل نشد، بلکه ما را در یک خلسه و فضای ناهشیاری قرارداد که آسیب آن را دیدیم. این ادعا که برجام در جذب سرمایه‌گذاری خارجی موفق بوده، با آمارهای موجود تطابق ندارد. در سال‌های ۹۵ و ۹۶ که سال اجرای برجام است، روی کاغذ رشد سرمایه‌گذاری خارجی رخ ‌داده، اما در واقعیت طرح‌هایی که عملیاتی شدند و سرمایه‌های که به‌صورت واقعی وارد کشور شدند، اعداد بسیار کمی هستند که نشان می‌دهند سرمایه‌گذاران نتوانستند اعتماد کنند و ریسک تحریم‌ها کماکان برقرار بوده است؛ لذا در سال ۹۵ زیر ۲ میلیارد دلار تحقق سرمایه‌گذاری خارجی رخ‌ داده و در سال ۹۶ هم همین حدود بوده است؛ درصورتی‌که در دوره آقای رئیسی در سه سال اخیر اعداد بسیار قابل‌توجهی ثبت شده‌اند که در مسیر اجرا قرار دارند. برای مثال در سال ۱۴۰۲ مبلغ سرمایه‌گذاری طبق اعلام رسمی متولی امر ۵.۵ میلیارد دلار بوده است.

علت دفاع آقای جهانگیری از برجام این است که مهم‌ترین ایده دولت آقای روحانی مذاکره بود و نتیجه آن که برجام باشد، هویت آنها را می‌سازد. طبیعی است که از آن دفاع و طبیعتاً تمام تحلیل‌های خودشان را به این سمت معطوف کنند که برجام اتفاق مهمی بوده و تجویز فعلی‌شان هم برجام باشد. ناموفق بودن این مسیر و عدم توفیقاتش برای همه ایرانی‌ها شفاف و تثبیت شده است.