به نقل از «خبرگزاری آریا»

«سونات پاييزي» بانوي سوئدي در تهران

تاریخ انتشار: ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۲۵۳۵۰۰

خبرگزاري آريا - هفته نامه چلچراغ - الهه حاجي زاده، سيد مهدي احمدپناه: کارگردانش مي گويد که اين نمايش تنها يک مواجهه با فيلم «سونات پاييزي» برگمان است، اما نام اثر و عوامل آن به اندازه ديدن فيلمش وسوسه انگيز است.

وقتي از نمايش «سونات پاييزي» حرف مي زنيم که نوشته برگمان بزرگ است و گلچهره سجاديه گزيده کار و بهاره رهنما در آن بازي مي کنند و جلال تهراني با وسواس هميشگي اش آن را کارگرداني کرده، داستاني که درباره يک مادر و دختر موزيسين است که لحظات در کنار هم بودنشان و تنش جاري بر صحنه ها، مانند يک قطعه موسيقي ما را با خود همراه مي کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آن چه خواهيدخواند، گفت و گويي است با جلال تهران و بهاره رهنما، کارگردان و بازيگر نمايش «سونات پاييزي»، براي آشنايي بيشتر با ويژگي هاي اين مواجهه.




وقتي از نمايش جلال تهراني صحبت مي کنيم، يکي از ويژگي هاي بارزي که خيلي سريع از ذهن مي گذرد، شيوه بياني خاصي است که بازيگرانش از آن استفاده مي کنند. از چه زماني و با چه رويکردي به اين شيوه علاقه مند شديد؟

جلال تهراني: اين يک شيوه خاص و تکراري نيست. هر بار به تناسب پروژه ممکن است شيوه اي در بيان اتخاذ شود. در زبان، زنجيره اي از قوي ترين قراردادهاي ارتباطي هست و اين قراردادها در بيان، به لحن نيز تسري مي يابد. دست بردن در اين قراردادها هنگام نوشتن کار من است. اما به وقت کارگرداني، به آنچه در متن اتفاق افتاده، بسنده نمي کنم. گاهي در لحن نيز دست مي برم. آويختن به قرادادهاي موجود با آن چه من به عنوان تئاتر به رسميت مي شناسم، نمي خواند.

به عنوان بازيگر، اين شيوه چه چالش ها و جذابيت هايي براي شما داشت؟

بهاره رهنما: من از فضاي کاملا رئال به فضاي اين نمايش پيوستم و برايم کمي سخت بود. به اين دليل که سبک بازي من و نمايش هايي که تا به حال تجربه کرده ام، متفاوت بوده است. به هر حال اين تجربه برايم جالب بود، به اين دليل که فضاهاي تازه، کليدهاي حسي را درونم روشن مي کرد.

شما جايي گفتيد نقشي که در نمايش «سونات پاييزي» بازي مي کنيد، سخت ترين تجربه بازي براي شما تا به حال بوده است. واقعا اين طور است؟

بهاره رهنما: بله، واقعا اين طور بوده و هر روز هم بيشتر مي فهمم که اين نفش چقدر مهم، سخت و جذاب است. من دوست داشتم با دکتر تهراني کار کنم و به اين دليل که شيوه کارش برايم آشنا نبود، تجربه کردن اين کار بسيار جذاب بود. وقتي در سينما و تئاتر دست به انتخاب نقش مي زنم، به اين دليل که خودم هم کارگرداني مي کنم، کار با کارگردان هاي ديگر به کار خودم هم کمک مي کند. نقشي که بازي مي کنم، يک زن موزيسين سرد، خوددار و افسرده است که فرزندش را از دست داده است، و از هر نظر از من دور بود. ما هر شب بدون هيچگونه گريم روي صحنه مي رويم و دکتر تهراني هم تاکيد بر ديده شدن تمام خطوط و حالات طبيعي چهره ما دارند.

کارکردن با گلچهره سجاديه چطور بود؟

بهاره رهنما: او يکي از بازيگراني بود که هميشه دوست داشتم در کنارش کار کنم. از نظر من، خداوند بازيگران را براي بازي در تئاترها انتخاب مي کند و در اين نمايش هم گلچهره سجاديه بهترين گزينه بود.

آيا شخصيت واقعي شما به شارلوت نزديک تر نيست؟ با توجه به اين که خودتان هم يک سلبريتي هستيد و هم يک دختر داريد؟

بهاره رهنما: اعتراف مي کنم اگر قرار بود واقع گرايي را در نظر بگيريم، جدا از تفاوت سني من و شارلوت، فکر مي کنم نزديکي بين من و شارلوت بود، اما براي من جالب است که دکتر تهراني در دورترين حالت ممکن از من به عنوان بازيگر استفاده کرده است و...




ما در اين نمايش شاهد هستيم که خيلي از عناصري که مي توانست در اين نمايش وجود داشته باشد، از صحنه حذف شده اند. با چه نگاه و رويکردي به اين سادگي در نمايش رسيديد؟

جلال تهراني: تئاتري که براي دست يابي به آن تلاش مي کنم، تئاتر آماتور است. اين تئاتر در دست اندازي به خيلي عناصر صحنه با احتياط عمل مي کند.

اگر اين عناصر از صحنه حذف نمي شدند، کار شما به عنوان بازيگر ساده تر نبود؟

بهاره رهنما: فکر مي کند کارش سخت تر شده است. من وقتي خودم هم کارگرداني مي کنم، طرفدار صحنه بي چيز هستيم و تا جايي که ممکن است، صحنه را مينيمال تر در نظر مي گيرم. پيش از اين با شيوه کار آقاي تهراني آشنايي داشتم و فکر مي کنم در اين شيوه، بازيگر تکيه گاه هايش را از دست مي دهد و مستقل تر وارد ذات بازي مي شود و درنهايت نتيجه هم متفاوت تر مي شود.

يکي از نقاط قوت اين نمايش، استفاده از لباس تمرين در حين اجراست که باعث مي شود فاصله نمايش با فيلم آن، در ذهن بيننده حفظ شود. آيا از ابتدا و در متن اوليه، اين رويکرد را نسبت به طراحي لباس داشتيد؟

جلال تهراني: اجرا در اين پروژه مرحله اي از تمرين است. در اين مرحله بسياري از طراحي ها از جمله طراحي لباس در اوايل شکل گيري خود هستند.

بهاره رهنما: دکتر تهراني از همان ابتدا به ما گفت که نمايش «سونات پاييزي» را کارنمي کنم، بلکه در واقع مواجهه اي با اين متن داريم که برگمان هم يک فيلم درخشان از آن ساخته و يکي از بهترين نوشته هاي اينگريد برگمان هم بوده. لباس تمرين به ما در اين حس و حال و نگاه به متن کمک مي کند و حس مي کنيم لحظاتي از متني درخشان در تاريخ تئاتر جهان را بازسازي مي کنيم.

در اين نمايش مي بينيم که شخصيت هاي ديگري که در فيلم حضور دارند، از نمايشنامه حذف شده اند، فکر مي کنيد حضور آن ها در روند مواجهه شخصيت ها با کنش متن موثر نبوده؟

جلال تهراني: ويکتور به عنوان راوي و هلنا به عنوان عنصر فضاساز يا دل غشه آور، به ترتيب، وجوه قصه گو و ملودراماتيک اين تئاتر را تقويت مي کردند. وجود آن ها مي توانست براي طيف وسيعي از مخاطبان توليد هيجان و جذابيت احساسي و عاطفي هم بکند. من چند سالي هست که ديگر به اقناع عواطف طيف وسيع فکر نمي کنم.

بهاره رهنما: آقاي تهراني در تئاتر يک چهره منحصر به فرد است، روش و سبک خودش را دارد و حذف اکسسوار از صحنه و لباس و گريم و... است و به ادامه نگاه تهراني به اين متن کمک مي کرد.

روابط در فيلم «سونات پاييزي» و به طبع آن، در نمايش شما بيشتر مبتني بر گذشته است. از سوي ديگر شما نيز اين نمايش را در گذشته نوشته بوديد و امروز دوباره با آن مواجه شده ايد. به طور کلي گذشته تا چه اندازه در زندگي امروز شما دخيل است؟

جلال تهراني: هيچ اندازه، گذشته اهميتي ندارد. ضمنا اين متن را برگمان نوشته است. من فقط آن را براي صحنه تنظيم کرده ام.



بهاره رهنما: فکر مي کنم در زندگي من و همه انسان هايي که در زمينه ادبيات کار مي کنند، گذشته سايه پررنگي دارد که هم مي تواند مثبت باشد هم منفي. از متن هايي که مي نويسم هم فکر مي کنم پيداست که درگير گذشته هستم، اما سعي مي کنم اين درگيري را کنترل کنم و در بستر ادبيات از اين گذشته بهره ببرم، چرا که بيشتر از اين من را به اضمحلال روحي مي کشاند.

اگر امروز اين امکان براي شما به وجود بيايد، چه بخشي از گذشته خود را تغيير خواهدداد؟

جلال تهراني: اين سوال خيلي کلي است. من فقط در زمينه تئاتر به آن پاسخ مي دهم: اگر همه چيز همان طور باشد که بوده است، من هم هيچ بخش آن را تغيير نخواهم داد.

بهاره رهنما: اصولا انسان حسرت خواري نيستم و به اين دليل که با برنامه ريزي زندگي مي کنم، تقريبا از هيچ کدام از اتفاقات زندگي ام پشيمان نيسم، اما حالا به اين دليل که در سني هستم که قدر پدر و مادر را بيشتر مي فهمم، با کار در اين نمايش که با وجدان انسان در برابر خانواده اش سر و کار دارد، شايد لحظه هايي را که با پدر و مادرم تندي کرده ام، حذف کنم. در اين سن انسان بيشتر متوجه اين مسائل مي شود. باور دارم هر نقشي براي من مثل معلم معنوي است که قرار است به من نکاتي را ياد بدهد و نقش ايوان در نمايش سونات پاييزي اين حس را به من انتقال مي دهد.

در اين نمايش دو شخصيت زن به ظاهر به هم علاقه مندند، ولي در باطن فاصله زيادي با يکديگر دارند. اين چنين روابطي را تا چه اندازه در جامعه امروز و بين نسل امروز مشاهده مي کنيد؟

جلال تهراني: من اين فاصله را نه تنها ميان نسل هاي متوالي، بلکه ميان اعضاي يک نسل هم عميقا مي کنم.

بهاره رهنما: خيلي زياد فاصله بين نسل ها در همه جهان خيلي بيشتر شده است و با گذشته خيلي فرق کرده. شايد يکي از دلايل تغيير روابط در فضاهاي مجازي و... باشد. والد و فرزند هميشه رابطه جزر و مدي دارند و لحظات مختلفي در زندگي آدم ها وجود دارد و هر کس اين نما را مي بيند، يا بار فکري خودش و روابطش با خانواده خودش رو به رو مي شود.




مشکل درک نسل هاي مختلف از يکديگر يکي ديگر از پيرنگ هاي اين نمايش است. شما خودتان با نسل قبل از خود درباره چه مسائلي اختلاف داشتيد، يا آن ها را درک نمي کرديد؟

جلال تهراني: درک نسل کذشته به نظر بعيد مي رسد. من از نسلي هستم که نسل گذشته را بي حرف و حديث هضم مي کردند.

بهاره رهنما: بيشترين مسائل هم نسل هاي ما مسائل سنت بوده است و ما از اين هنجارها گريزان بوديم و مي خواستيم تابو را بشکنيم. من هميشه تلاش مي کردم از تصوير تکراري زن و شمايل کاغذي که از هنرمند در جامعه ديده مي شود، دوري کنم.

آيا با نسل بعد از خود هم اين، مسائل را داريد؟ مثلا يا فرزندان؟

جلال تهراني: سعي مي کنم انتظاري نداشته باشم.

بهاره رهنما: من بين دوستي و مادربودن با پريا دست به انتخاب زدم و دوستي را انتخاب کردم. اختلافات بين من و برپا کم است، ولي نمي توانم بگويم بين ما هيچ اختلافي وجود ندارد.

خيلي از افراد مانند شخصيت شارلوت در «سونات پاييزي» که در زندگي حرفه اي شان موفق هستند، در زندگي خانوادگي با مسائلي مواجه مي شوند که شايد افراد عادي تر کمتر با آن رودررو باشند و در خيلي از موارد نمي توانند از پس حل کردن آن مسائل بربيايند. فکر مي کنيد اين افراد، چرا قدرتي را که در مواجهه با کار دارند، در رويدادهاي خانوادگي ندارند؟

جلال تهراني: افرادي مانند شارلوت فرزندانشان را عميق تر بار مي آورند، با توقعاتي عميق تر. و گاهي حتي لوس تر. مشکلات خانوادگي در همه اصناف وجود دارد. شارلوت و دخترش بلدند که درباره آن حرف بزنند. مي توانند خود را و رابطه خود را عميق تر بررسي کنند. شايد اغلب ديگران چنين تواني ندارند.





بهاره رهنما: نمي توان گفت اين قدرت در آن ها وجود ندارد. انسان هاي عادي هم گاهي نمي توانند بين زندگي شخصي و کاري موازنه و تعادل برقرار کنند. در کل به نظرم هر تصميمي در دنيا، چيزهايي به انسان مي دهد و چيزهايي را از او مي گرد. به هر حال بحث تمرکز کردن است که در دنيا مي گويند کساني که خيلي در کارشان موفق هستند، با شغلشان ازدواج کرده اند و اولويت آن ها شغل آن ها شده است و انسان هاي خيلي زبده و برتر در هنر و علم اصولا انسان هاي تنهايي بوده اند و نمي توانند اطرافيانشان را براي مدت طولاني کنار خودشان نگه دارند، به اين دليل که وقتي کار يک انسان جهاني و شاخص مي شود، انرژي و وقت فرد را مي گيرد، اما به هر حال استثنا هم وجود دارد و به انرژي افراد هم بستگي دارد.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۵۳۵۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفته هشتم رقابت چابکسواران در کورس سراسری بهاره یزد

به گزارش خبرگزاری صداوسیمامرکز یزد، مسئول برگزاری مسابقات کورس بهاره یزد گفت:این مسابقات در مسافت یک هزار و ۴۰۰ متر برگزار شد.
یثربی افزود:۷۷ سوارکار از ۱۲ استان کشور در این رقابت‌ها حضور داشتند و به برترین‌های این مسابقات سه میلیارد و ۷۵۰ میلیون ریال جوایز نقدی اهدا شد.
وی ادامه داد:این مسابقات سه هفته دیگر در مجموعه سوارکاری صفاییه یزد ادامه خواهد داشت.