هدف فرهنگ رشد و ارتقای ارزش‌های پست به ارزش‌های متعالی است
تاریخ انتشار: ۲ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۴۰۰۱۸۰
سرویس دین و اندیشه پایگاه خبری تحلیلیبی‌باک؛ بخش مهمترین عناوین:
رئیس هیئت مدیره موسسه تبیان گفت: فرهنگ عبارت است از نظام‌واره‌ای از عقاید و باورهای اساسی، ارزش‌ها، آداب و الگوهای رفتاری ریشه‌دار و پایا که اقدامات، رفتارها و مناسبات جامعه را شکل می دهد.
به گزارش بی‌باک،سعید مجردی، رئیس هیئت مدیره مؤسسه تبیان در نشست «بررسی آینده‌فضای مجازی و ضرورت بهره‌گیری از آن در حوزه فرهنگ و دین» فضای مجازی را بهترین بستر ترویج فرهنگ دینی دانست و افزود: هدف این بحث، فرهنگ و دین است و فضای مجازی ابزار این هدف به شمار می‌رود، بنابراین اگر از ابتدا بخواهیم نخست به ابزار بپردازیم، ممکن است منحرف شویم بنابراین ابتدا روی هدف و سپس بر روی ابزار متمرکز شویم که بر همین اساس عنوان این نشست، بررسی آینده‌فضای مجازی و ضرورت بهره‌گیری از آن در حوزه فرهنگ و دین ذکر شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه نسبت به فضای مجازی باید هم در موضع تدافعی و نیز موضع ایجابی و تهاجمی فعال باشیم، اظهار کرد: فعالیت مؤسسه زیتونبرای ترویج و نشر معارف اهل‌بیت علیهم السلام بسیار ارزشمند و در راستای فعالیت‌های ایجابی است، چراکه عده‌ای در فضای مجازی در حال تخریب هستند.
این پژوهشگر حوزه دین؛فضای مجازی، فرهنگ و دین را ۳ کلیدواژه اصلی و مستلزم توجه جدی دانست و گفت:با بررسی مؤلفه‌های هر یک از کلیدواژه‌ها، که روی یکدیگر نیز مؤثرند، بررسی خواهیم کرد که دین چیست و فضای مجازی چگونه می‌تواند بر آن تأثیر بگذارد.
مجردی، بحث خود را با موضوع فرهنگ آغاز کرد و گفت: با توجه به اینکه حرکت در مسیر فرهنگ، می‌بایست بر اساس راهبرد و برنامه‌ریزی باشد و ضمن تکمیل پازل معماری کلان فرهنگی کشور، نقاط خلأ را پر کند.
وی افزود: بر اساس تعریف این سند، فرهنگ عبارت است از نظام‌واره‌ای از عقاید و باورهای اساسی، ارزش‌ها، آداب و الگوهای رفتاری ریشه‌دار و پایا و نمادها و مصنوعات که اقدامات، رفتارها و مناسبات جامعه را شکل می‌دهد و هویت آن را می‌سازد. راجع به این تعریف می‌توان ساعت‌ها سخن گفت و اجزای مختلف این تعریف را تببین کرد. اما طبق این تعریفباید دید تأثیرگذاری فضای مجازی با نگاه به آینده چیست؟
رئیس هیئت مدیره تبیان، تعریف یادشده را تعریفی آینده‌نگر دانست و گفت: بسیاری از مواردی را که بر طبق آنها می‌توانیم فرهنگ کشور را اصلاح کرده،توسعه دهیم و بهبود بخشیم، در این تعریف ذکر شده است. بر اساس این تعریف به طور خلاصه، باید بر روی باورها، نگرش‌ها و ارزش‌ها کار شود.
مجردی گفت: در این تعریف، باور از آن‌چه که عقاید راسخ تلقی می‌شود، متفاوت است و اینجا باور یا believe موضوعی جزیی است که به چیستی آن معتقد می‌شویم. این باور موجب یک نگرش (attitude) در ما می‌شود و مجموع این نگرش‌ها به ترتیب ارزش‌ها را شکل می‌دهد.
وی هدف فرهنگ را رشد و ارتقای ارزش‌های پست به ارزش‌های متعالی بر اساس تعریف یاد شده دانست و گفت: به طور مثال،تبلیغ می‌شود که کمربند ایمنی موجب کاهش مرگ و میر در تصادفات می‌شود؛ در واقع چنین موضوعی یک باور است که با ترویج و تبلیغ آن در جامعه، به ایجاد نگرش مبنی بر اینکه بستن کمربند ایمنی کار خوبی است، منجر می‌شود. این نگرش کم‌کم در جامعه به ارزش بدل می‌شود که رعایت قوانین ترافیکی، در ابعاد گسترده امری ممدوح است و به تدریج، فرهنگ ترافیکی به عنوان یک ارزش در جامعه شکل می‌گیرد.
این پژوهشگر دینی، با بیان اینکه براینهادینه شدن یک فرهنگ باید به صورت ریشه‌ای مراحل یادشده طی شود، افزود: بر مبنایسند ملی یک فرهنگ ملی داریم که اسلامی و ایرانی است، همچنین یک فرهنگ عمومی و یک فرهنگ حرفه‌ای داریم که سند یادشده هریک را به صورت جداگانه و تفصیلی تعریف کرده است.
مجردی بیان کرد: بر اساس این سند؛فرهنگ ملی، نظام‌واره‌باورها، عقاید اساسی، ارزش‌ها، آداب، الگوها و باورهای رفتاری باثبات و ریشه‌داری مشتمل بر نمادها و مصنوعات مردم مسلمان ایران و عمومادر مرزهای جغرافیایی کشور است که طی قرون و هزاره‌ها تثبیت و به ملت هویت بخشیده است.
مجردی واقعه عاشورا را مثالی از این تعریف بیان کرد و گفت: عاشورا، فرهنگ ملی است که در دسته فرهنگ‌های ممدوح به شمار می‌رود چراکه برخی فرهنگ‌های غیرممدوح و مذموم نیز وجود دارند مانند فرهنگ چشم و هم‌چشمی یا فرهنگ تجملاتی که در کشور ما ریشه دوانده و در سایر کشورها به این شدت نیست.
وی با تاکید بر ضرورت تضعیف فرهنگ‌های مذموم و تقویت فرهنگ‌های ممدوح گفت: بر همین اساس فرهنگ عمومی، در مقابل فرهنگ ملی که ریشه‌دار و با ثبات است، تعریف می‌شود و با دارا بودن همان تعریف، عمق و پایداری کم‌تری نسبت به فرهنگ ملی دارد.
این فعال حوزه دین با بیان اینکه فرهنگ عمومی، تابع مقتضیات زمانی و مکانی جامعه و منعکس کننده‌سایر نظام‌هاست، افزود: فرهنگ عمومی مقطعی است و در یک زمان و مکان خاص شکل می‌گیرد بنابراین اگر مورد نظارت و مراقبت قرار نگیرد، ممکن است به فرهنگی ملی بدل شود؛ حال اگر این فرهنگ عمومی ممدوح باشد، به فرهنگ ملی ممدوح تبدیل می‌شود و بالعکس.
مجردی، با اشاره به تعریف فرهنگ حرفه‌ای گفت: این فرهنگ نیز مبتنی بر همان تعریف یادشده از فرهنگ ملی است، اما در عرصه اشتغال و متصدیان هر حرفه جای می‌گیرد و به واسطه آموزش‌های تخصصی یا تجربه و کارورزی بلندمدت حاصل می‌شود. مثلاپزشکان، روحانیون، تجار و به همین ترتیب دیگر مشاغل فرهنگ منحصر به حوزه خود شامل باورها، نگرش‌ها و ارزش‌ها و در نتیجه رفتارهای خاص خود را دارند.
رئیس هیئت مدیره پایگاه تبیان با بیان اینکه چیستی دین بدیهی است اما در اجزا، ابعاد و مؤلفه‌های آن اختلاف نظر وجود دارد، اظهار کرد: بر اساس یک تقسیم‌بندی بالا به پایین دین دارای ۵ جزء اساسی است. برای توسعه دین می‌بایست بر روی هر ۵ جزء تمرکز و کار شود زیرا تمرکز صرف بر روی یکیا چند حوزه، به ایجاد ساختمانی نامتوازن و نامتناسب با ستون‌های کج و ناکارآمد منجر خواهد شد.
مجردی، عقاید را اولین اصل دین و نخستین بحث برای توسعه فضای مجازی عنوان کرد و گفت: عقاید یا اصول دین، باید با روش‌های تحقیقی، علمی و استدلالی پذیرفته شوند که در ادامه توحید، نبوت و معاد و در ادامهتوحید بحث عدالت و عدل و در ادامه نبوت امامت در مذهب تشیعمطرح هستند. همچنین ولایت پس از امامت مطرح است و معتقدیم در زمان غیبت امام معصوم، ولایت فقیه و مراجع عالیقدر، ادامه‌دهنده‌راه ائمه و پیامبران هستند.
وی احکام را دومین حوزه مستلزم ترویجبرشمرد و گفت: بحث احکام که از آن تحت عنوان احکام خمسه‌تکلیفیه یاد می‌شود، شامل ۵ رکن حرام، واجب، مستحب،مکروه و مباح، است که هریک می‌باید به صورت مجزا در جامعه تببین شوند؛ شاهدیم که بسیاری از حرام‌ها در جامعه کنونی مورد شک و شبهه قرار گرفته و انجام می‌شوند و بالعکس، بعضی از حلال‌‍‌ها، البته کم‌تر از جنبه قبل، حرام دانسته می‌شوند.
این پژوهشگر دینی با بیاین اینکه بحث اخلاق به عنوان سومین کارکرد دین حائز اهمیتی بالا و مستلزم توجه است، افزود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلمدر راستای اهمیت این حوزه می‌فرماید «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ» و اساسافلسفه بعثت را اخلاق می‌دانند اما در این میان عده‌ای هم هستند که صرفاعقاید و احکام را ازدین دانسته و اخلاق را ازمستحبات می‌دانند در حالی‌که اخلاق حوزه‌ای مستقل است.
مجردی، چهارمین بحث را عرفان عنوان کرد و گفت: شناخت‌های عرفانی که دین باید آنها را توسعه دهد،نیازمند توجه است و به عنوان یکی از خلأهای مهم ما در فضای مجازی به شمار می‌رود؛ پیشنهاد می‌کنم مؤسسه زیتون روی این موضوع بیشتر فعال شود زیرا عرفان نیاز امروز جامعه بشری است و اگر ورود صحیحی به این عرصه صورت نگیرد، عرفان‌های کاذب با پرکردن فضا، افراد را به انحراف کشانده و جایگزین عرفان حقیقی می‌شوند.
وی از عواطف، به عنوانپنجمین محور یاد کرد و گفت: البته عده‌ای این بخش را اساطیر نام‌گذاری کرده‌اند که آن را عنوان مناسبی نمی‌دانم که حدیث «هل الدّین الّا الحبّ» در همین راستاست. عشق به اهل‌بیت (ع) و حب اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع)، وقتی‌که عاشورا را به عنوان یک فرهنگ در نظر می‌گیریم عمدتادر دایره عواطف ما قرار دارد. عزاداری‌ها و آیین‌های عاشورا جزو احکام، اخلاق فردی نیست و عرفان نمی‌تواند باشد و بنابراین عواطف است و دوستی با اهل بیت و تبری از دشمنان جزو عواطف به شمار می‌رود.
مجردی، با تاکید بر اینکه پنج حوزه یادشده باید به صورت متوازن و هم‌گام پیش رفته و برای توسعه آنها اقدام شود، بیان کرد: در نقشه مهندسی فرهنگی کشور، راهبردهایی بیان شده است. در ابعاد فرهنگی و اجتماعی، یکی از موضوعات مهم هویت ایرانی است و بر این اساس، هویت ایرانی، شیعی و اسلامی ما در هم تنیده است،شهید مطهری، در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران به زیبایی این موضوع را تبیین می‌کنند و راه توسعه فرهنگ تشیع و اسلامی را تأکید بر فرهنگ ایرانی می‌دانند.
رئیس هیئت مدیره تبیان با اشاره به گوناگونی و تنوع رسانه‌های اجتماعی و ضرورت توجه به تمامی این عرصه‌ها گفت: رسانه اجتماعی صرفامحدود به سایت و اخیراشبکه اجتماعی نیست؛بسیار فراتر از این دو حوزه بوده و افق‌های جدیدتری در حوزه رسانه‌های اجتماعی روزبه‌روز در حال گشایش است.
وی افزود: سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، سرویس‌های اشتراک‌گذاری منابع و فایل‌ها و همچنین دانشنامه‌ها تحت عنوان ویکی که نقش تأثیرگذار و تعیین‌کننده‌ای در فرهنگ جوامع دارند از رسانه‌ها به شمار می‌روند و همان‌طور که شاهدیم، امروزه ویکی‌پدیا به یک عنصر شکل‌دهنده‌فرهنگ‌ها تبدیل شده است.
مجردی، بر ضرورت توجه به نقش ویکی‌ها تأکید کرد و گفت: ویکی‌ها با یک ابتکار و با حداقل هزینه، فرهنگ و نگرش‌های خود را نسبت به موضوعات جهانی در تمامی ملل ترویج و نهادینه می‌کنند؛ البته اقداماتی همچون راه‌اندازی ویکی‌فقه هم شده که می‌تواند منبعی برای دانش فقهی و دینی باشد و اخیرانیز مؤسسه فرهنگی زیتون در همین راستا و با راه‌اندازی دانشنامه‌امام حسین (ع)، گام مثبتی برداشته است.
وی با بیان اینکه بازی‌های شبکه‌ای، میکروبلاگ‌ها و پیام‌رسان‌ها نیز در دسته شبکه‌های اجتماعی تعریف می‌شوند و امروزه به یک عنصر فرهنگ‌ساز بدل شده‌اند، گفت: پیشنهاد می‌کنم مؤسسه زیتون با محتوای مناسب به این عرصه اثرگذار نیز وارد شود و الان زمان مناسب برای ورود به این عرصه است؛این عرصه باید مبتنی بر محتوا بوده و با دارا بودن پیام، فرهنگ را ارتقا دهد.
رئیس هیئت مدیره تبیان، با بیان اینکه با توجه به رویکرد روبه آینده فضای مجازی، باید نخست گذشته تحلیل شود تا به آینده برسیم، افزود: یکی از این ضرورت‌ها و روش‌های مهم در آینده‌پژوهی، تحلیل روند است و بر این اساس باید گذشته را تحلیل کنیم تا به آینده برسیم.
مجردی، به ۵ موج غافلگیری در بررسی گذشته‌فضای مجازی اشاره کرد و گفت: نخستین موج را در سال ۱۳۷۸، که برای نخستین بار اینترنت وارد ایران شد با یک سری محتواهای نامطمئن و مستهجن در فضای مجازی شاهد بودیم. برای مقابله با این امر سایت‌های مذهبی ایجاد شد و فیلترینگ راه‌اندازی شد و در حالی که مشغول این اقدامات بودیم حدود سال ۸۶با پدیده وب ۲ یا فضای مجازی روبه‌رو شدیم. در وب ۲ بر خلاف وب۱ که تولید محتوا توسط صاحب سایت و تولیدکننده تولید می‌شود، محتوا توسط مخاطب تولید می‌شود که تحولی در وب محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه در دومین موج غافلگیری، شبکه‌های فیس‌بوک و توییتر سر بر آوردند افزود: راهبرد ما برای برخورد با این موج فیلترینگ بود؛ اما بعد از مدتی، دیدیم که موج سوم غافلگیری با پیام رسانهای موبایلی ایجاد شد. وایبر، واتس‌اپ، تلگرام و اینستاگرام پیام‌رسان‌هایی هستند که موج سوم را شکل دادند، اما در سال ۱۳۹۴، کانال‌های موبایلی که در تلگرام شکل گرفتند و توانستند حجم عظیمی از مخاطبان را به سوی خود بکشانند و با تکیه به چنین قابلیتی، هرکسی می‌تواند نقش یک رسانه عمومی را ایفا کند که صدا و سیما احساس خطر شدیدی در این حوزه کرده است.
رئیس هیئت مدیره مؤسسه تبیان گفت: پنجمین رویداد تحولی که در سال ۱۳۹۵ اتفاق افتاد یکپارچه‌سازی شبکه‌ها مبتنی بر پهن‌باند بوده است و یقینادر آینده نیز با موج‌های جدید غافلگیری مواجه خواهیم شد.
مجردی راه‌کار توسعه و بهره‌مندی از فضای مجازی را اقدامات فعالانه در این عرصه دانست و گفت: یقینا در آینده نیز با موج‌های جدید غافلگیری در عرصه فضای مجازی مواجه خواهیم شد اما می‌بایست با اقدامات فعالانه، تحقیق و پژوهش، مانند آن‌چه که در این مؤسسه صورت می‌گیرد بتوانیم با سوار شدن بر این موج‌ها از غافلگیری جلوگیری کنیم.
این صاحب‌نظر عرضه رسانه،با مروری بر نسل‌های پیشین فضای مجازی گفت: وب ۱ که با سایت‌های اینترنتی محتوایی شکل گرفت، در وب ۲ ارتباط بیشتر می‌شود و توانایی ارتباط افزایش می‌یابد. وب ۳ هنوز شکل نگرفته اما روی این موضوع اتفاق‌نظر وجود دارد که این عرصه، وب ادغام زمینه است حال این ادغام زمینه یا از طریق محتوا یا ابزار صورت می‌گیرد. وب اتصال اشیا و یا اینترنت اشیا و در نهایت وب افکار یا semantic web خواهد بود.
مجردی گفت: در مورد وب ۳، دانشمندان و صاحب‌نظران ۳ احتمال را مطرح می‌کنند که هریک، مخالفان و طرفدارانی دارد. عده‌ای وب واقعیت افزوده و واقعیت مجازی را وب۳ می‌دانند این در حالیست که عده‌ای دیگر وب اشیا را وب ۳ دانسته و در این فضای وب، می‌توانتمامی ابزارهای الکترونیک و غیرالکترونیک را از طریق اتصال سنسورها و گجت‌ها به هر دستگاهی با اختصاص IP منحصر به‌فرد از طریق اینترنت کنترل کرد.
وی افزود: با اصلاح پروتکل‌ها محدودیت IP برطرف شده است. وب ۳ یک وب مفهومی است که می‌توانند اطلاعات را بخوانند، تجمیع کنند و با یکدیگر به اشترک بگذارند.
رئیس هیئت مدیره مؤسسه تبیان، با اشاره به مواجهه اتحادیه اروپا با پدیده وب ۳ گفت: وب ۳ دارای ریشه‌ای آمریکایی است و اروپایی‌ها برای مواجهه با این فضای غالب، به دنبال ایجاد و شکل دادن یک سکو یا پلتفرم مشترکبوده‌اند و ساختاری را تعریف کرده‌اند که قصد دارند تا افق ۲۰۲۵ به این مهم دست پیدا کنند. بر اساس این ساختار، اینترنت اشیا، اینترنت افراد و اینترنت دانش به‌وجود می‌آیدکه در یک پلتفرم مشترکتلفیق شده و بر همین اساس، آینده اینترنت را شکل خواهند داد.
مجردی با بیان اینکه ساختار یادشده دارای تناسب بیش‌تری با فرهنگ ماست گفت: پروژه دولت الکترونیک در سازمان فناوری اطلاعات نیز همین مدل را مبنا قرار داده و بناست با تجمیع و یکپارچه‌سازی این ۴ اینترنت، به یک سکوی مشترک دست یابیم.
منبع: بی باک نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.bibaknews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بی باک نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۴۰۰۱۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شعری که در فضای مجازی ۱۰ میلیون بازدیدکننده داشت
محمود اکرامی فر درباره برنامه «سرزمین شعر» که از شبکه چهارم سیما پخش شد، گفت: این برنامه شعر را به یک گفتمان عمومی و از یک گزاره محفلی به یک گزاره عمومی تبدیل کرد، به طوریکه شعر را در جامعه رواج داد و توانست دوباره به زندگی عمومی، گفتگو‌ها و ارتباطات کلامی مردم برگرداند.
وی افزود: موسی عصمتی یکی از شاعرانی بود که بخاطر جاذبه رسانهای و شعر خوبش از او استفاده کردم و در گروه من قرار داشت. اشعار او را در صفحه مجازی ام منتشر کردم و بازخورد‌های زیادی از آن گرفتم.
این شاعر و داور برنامه تلویزیونی «سرزمین شعر» گفت: بیش از صد هزار نفر از این صفحه من بازدید کردند و شعر این شاعر حدود ۱۰ میلیون نفر بازدیدکننده داشت. خیلی‌ها برای ما نوشتند که با این شعر زندگی کردند و حتی به گریه افتادند. می‌توانم بگویم سرزمین شعر برنامه خوبی بود و می‌تواند بهتر هم شود.
برنامه «سرزمین شعر» در ادامه هجدهمین جشنواره بین المللی شعر فجر از ۲۶ اسفند پارسال در قالب مسابقه شعر به روی آنتن شبکه چهارم سیما رفت و فرصتی شد برای شنیدن اشعار جشنواره و انتخاب شاعران برتر بود. در قسمت اول این برنامه غزلی از موسی عصمتی درباره پدر و کارگران معدنعلاوه بر اینکه حضار برنامه را تحت تاثیر قرار داد، با اقبال عمومی هم همراه شد.
(پدر)
پدرم را خدا بیامرزد، مردِ سنگ و زغال و آهن بود
سال‌های دراز عمرش را، کارگر بود، اهل معدن بود
از میان زغال‌ها در کوه، عصر‌ها رو سفید برمی‌گشت
سربلند از نبرد با صخره، او که خود قله‌ای فروتن بود
پا به پای زغال‌ها می‌سوخت! سرخ می‌شد، دوباره کُک می‌شد
کوره‌ای بود شعله‌ور در خود، کوره‌ای که همیشه روشن بود
بار‌هایی که نانش آجر شد، از زمین و زمان گلایه نکرد
دردهایش، یکی دوتا که نبود! دردهایش هزار خرمن بود
از دل کوه‌های پابرجا، از درون مخوف تونل‌ها
هفت خوان را گذشت و نان آورد، پدرم که خودش تهمتن بود
پدرم مثل واگنی خسته، از سرازیر ریل خارج شد
بی خبر رفت او که چندی بود، در هوای غریب رفتن بود
مردِ دشت و پرنده و باران، مردِ آواز‌های کوهستان
پدرم را خدا بیامرزد، کارگر بود، اهل معدن بود
منبع: صداوسیما
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند