به نقل از «تابناک»

موافقان؛ محوریت آزمایشگاه های موفق با متخصصین علوم پایه است/ مخالفان؛ الگوی جهانی مدیریت آزمایشگاه بر عهده پاتولوژیست هاست

تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۴۸۸۸۱۷

با گذشت چند روز از موافقت وزارت بهداشت و درمان با صدور مجوز تأسیس و مدیریت آزمایشگاه های بالینی توسط متخصصین (ph.d ) علوم پایه که از این پس قادر خواهند بود در کنار متخصصین پاتولوژیست به این موضوع وارد شوند،واکنش هایی به ویژه از سوی پاتولوژیست های کشور شکل گرفت.به گزارش «تابناک»، پس از بالا گرفتن اختلافات بین فارغ التحصیلان رشته‌های علوم پایه و رشته‌هایی چون پاتولوژی که به دنبال صدور امکان تأسیس آزمایشگاه توسط فارغ التحصیلان علوم پایه از سوی وزارت بهداشت و درمان شکل گرفت، هر دو گروه در جریان مکاتبات و اعتراضات خود، تلاش کردند رأی و استدلال خود را به کرسی بنشانند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این بین پاتولوژیست ها با انجام مکاتبات اداری تلاش دارند تا وزارت بهداشت را متقاعد کنند تا این تصمیم خود را که بر اساس آن از این پس فارغ التحصیلان علوم پایه نیز قادر به اخذ مجوز احداث آزمایشگاه می شوند، لغو کند.از آن سو فارغ التحصیلان و دانشجویان علوم آزمایشگاهی که رشته های تحصیلی آنها ذیل علوم پایه تعریف می شود تصمیم اخیر وزارتخانه را اجرای قانون معطل مانده سال های گذشته می دانند.مروری بر نظر و استدلال هر دو گروه نشان از حرف و نظرهایی است که اگر بدون شنیدن نظر مخالف انجام شود، می تواند در تصمیم گیری مدیران کلان کشور را دچار خطای محاسباتی کند.«تابناک»، بدون جانبداری از گروه یا نظر خاصی تلاش کرد تا با انجام گفت و گو با چندتن از صاحب نظران دو گروه و بدون قضاوت شخصی رأی و استدلال آنها را برای اطلاع عموم منعکس کند.دکتر مهرناز مصداقی، پزشک و دبیر انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران در رابطه با اختلاف پیش آمده به «تابناک» گفت: من به دلیل اینکه پزشک هستم می توانم به صورت بی طرف در این باره نظر بدهم. بهترین شاهد من این است که برای بررسی وضعیت آزمایشگاه ها می توانیم آزمایشگاه هایی که با محوریت فارغ التحصیلان علوم پایه و پاتولوژیست ها داره می شوند را مقایسه کنیم.مصداقی اضافه کرد: آزمایشگاه های خصوصی چون در حال حاضر به سراغ متخصصان علوم پایه رفته اند و در این آزمایشگاه ها این افراد محوریت هستند، کیفیت کار به مراتب بالاتر از آزمایشگاه های بیمارستانی است که در آنها به صورت کامل پاتولوژیست ها مسئول و محور امور آزمایشگاهی هستند.پاتولوژیست ها، معمولی ترین خدمات را با پایین ترین سطح کیفیت ارائه می کنند
مصداقی افزود: من یقین دارم چون آزمایشگاه های بیمارستان های دولتی و دانشگاهی در اختیار پاتولوژیست هاست، معمولی ترین خدمات با پایین ترین سطح کیفیت ارائه می شود و این موضوع سبب می شود که بیماران برای اخذ خدمات بهتر به سمت آزمایشگاه های تخصصی بروند.وی ادامه داد: برای اینکه از کیفیت پایین کار پاتولوژیست ها اطلاع پیدا کنید می توانید از پزشک های معالج در بیمارستان ها در مورد این مهم سئوال کنید، اگر آنها 10 درصد از کیفیت کار آزمایشگاه های بیمارستانی رضایت داشتند، من حق را به پاتولوژیست ها می دهم.
دبیر انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران تأکید کرد: توجه داشته باشید که افرادی که در مقاطع پی اچ دی علوم آزمایشگاهی فارغ التحصیل می شوند در مقاطع مختلف تحصیلی آزمون های ورودی دشواری را سپری کرده اند و دروس سختی را در دوران تحصیل گذرانده اند که به آنها اجازه می دهد به نسبت پاتولوژیست ها در امور آزمایشگاهی و تشخیص توانایی بیشتری داشته باشند.این متخصص ایمونولوژی تصریح کرد: برخی از پاتولوژیست ها استدلال می کنند که کار ما تفسیر نتایج آزمایش است و این موضوع از حیطه کار متخصصان آزمایشگاهی خارج است. در پاسخ این استدلال باید گفت که اصلاً کار انجام شده در آزمایشگاه نباید تفسیر باشد و این موضوع حتماً باید توسط پزشک معالج صورت بگیرد و در غیر اینصورت به خطا ختم خواهد شد.
مصداقی اضافه کرد: برای مثال بیمار در ابتدای آزمایش می گوید، دچار بیماری دیابت است و این موضوع سبب می شود تا پاتولوژیست در تفسیر قند بالای جواب آزمایش، عامل را بیماری دیابت بداند، حال آنکه ممکن است مشکل بیمار چیز دیگری باشد.محور کار بهترین آزمایشگاه های تهران، متخصصین علوم آزمایشگاهی است
وی در پایان تأکید کرد: شما اگر بهترین آزمایشگاه های تهران را بررسی کنید، محور کار آنها متخصصین علوم آزمایشگاهی است و بر همین اساس سئوال من این است که چرا این افراد خود نمی توانند، موسس آزمایشگاه باشند؟جدا از گفته های دکتر مصداقی، دکتر محمد انصاری عضو هیئت مدیره انجمن بیوشیمی ایران و عضو هیئت علمی داشگاه علوم پزشکی تهران به «تابناک»، گفت: بخشی از کار پاتولوژیست ها آناتومیکال است که با اسفتاده از میکروسکوپ انجام می شود و در این راستا آنها بافت های بدن بیمار را برای تشخیص امراضی مثل سرطان بررسی می کنند. بخش دیگری از دوران تحصیل و کار پاتولوژیست ها مطالعه علوم پایه است که باید این علوم پایه را نزد متخصصین علوم آزمایشگاهی بگذرانند.وی افزود: علوم آزمایشگاهی را می توان به بخش هایی مثل بیوشیمی، میکروب شناسی، خون شناسی، ویروس شناسی، انگل شناسی و باکتری شناسی تقسیم کرد که هر کسی بخواهد در یکی از این موضوعات چیز یاد بگیرد باید بیاید در این گروه ها دوره بگذراند.پاتولوژیست ها می روند در آزمایشگاه های علوم پایه و زیردست کارشناس یا کاردان های علوم پایه دوره عملی می گذرانند این دانشیار علوم پزشکی تهران تأکید کرد: من شخصاً به مدت 10 سال مدیر گروه بیوشیمی دانشگاه تهران بودم و در این مدت هیچ پاتولوژیستی برای طی کردن این دوره ها که نیاز کار در آزمایشگاه است، نزد ما نیامد.پاتولوژیست ها باید این رشته های علوم آزمایشگاهی را هم بخوانند تا متخصص کامل حوزه بشوند ولی در دوران تحصیل اصلاً وقت نمی کنند که این کار را انجام دهند.وی افزود: به همین خاطر پاتولوژیست ها می روند در آزمایشگاه های علوم پایه و زیردست کارشناس یا کاردان های علوم پایه دوره عملی می گذرانند و به استناد همین دوره خود را متخصص حوزه های علوم پایه هم می دانند، در حالی که سواد آنها در این رشته ها در حد پزشک عمومی است.پاتولوژیست ها تخصصی در علوم پایه مثل بیوشیمی، خون شناسی، انگل شناسی و... به صورت یکسان ندارندانصاری ادامه داد: شعار پاتولوژیست ها آن است که آزمایشگاه باید توسط پزشک متخخصص اداره شود. در این رابطه نکته این است که اولاً این ها تخصصی در علوم پایه مثل بیوشیمی، خون شناسی، انگل شناسی و... به صورت یکسان ندارند.این استاد دانشگاه ادامه داد: بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، متخصصان علوم پایه اجازه دارند آزمایشگاه بزنند به شرط اینکه در دانشگاه های معتبر دوره های نهایی تخصص را بگذرانند و با این فرایند به آنها اجازه مدیریت ازمایشگاه داده می شود، اما دوستان پاتولوژیست ما با لابی هایی که دارند و لابی های بسیار قوی هم هست، اجازه نمی دهند این قانون اجرایی شود؛ لابی هایی که بخشی از آن را باید در کمیسیون بهداشت و درمان سال های گذشته دید که همواره در اختیار پزشکان بوده است.اینکه بگوییم آزمایشگاه تنها توسط پزشک ها باید اداره شود، ابداع این افراد است که مغایر با قانون مصوب است و این ها فقط آسیب شناس هستند. انصاری در مورد راهکار حل اختلاف نیز گفت: هر جایی که ما دچار بن است شویم یک راه بیشتر نداریم و آن مراجعه به قانون است. اگر قانون ایراد دارد باید صاحبان صاحب نظر آن را اصلاح کنند، نه اینکه افرادی بدون کارشناسی در این مورد نظر دهند.به رغم نظرات دو متخصص بالا که در حمایت از فارغ التحصیلان علوم پایه و نقد نظر پاتولوژیست ها ابراز شد، دکتر فرید کرمی، پاتولوژیست و نائب رئیس انجمن آسیب شناسی ایران به «تابناک»، گفت: بحث ما این است که الگوی اداره آزمایشگاه در جهان کدام است؟ در اختلاف نظری که پیش آمده است، یک گفتمان مبنا را بر این می گذارد که نفع ما در چیست و به دنبال درآمد بهتر است و یک گفتمان نیز الگوی مناسب اداره آزمایشگاه در جهان را ملاک و محور استدلال خود قرار می دهد. وی ادامه داد: در ابتدا این موضوع را بگویم که برای من به شخصه ادامه تحصیل و تخصص گرفتن در رشته پاتولوژی با گرایش های دیگر پزشکی فرق نمی کرد و امثال من اگر دنبال منافع شخصی بودیم، به سراغ رشته های پردآمد پزشکی می رفتم.کرمی تأکید کرد: در کشور ما زمانی دانشکده پزشکی به تعداد کافی نبود و پزشک های پاکستانی و هندری در شهرهای کوچکِ ما کار می کردند و در آن دوران بسیاری از کارهای آزمایشگاهی در کشور انجام نمی شد. پیس از انقلاب اسلامی و به مدد سیاست های صحیح وزارت بهداشت، دانشجوی پزشکی و متخصصان پزشکی در کشور ما بیشتر شد و در حال حاضر ما در حوزه های پزشکی کاملاً خودکفا هتسیم. این پاتولوژیست افزود: اگر در برخی رشته ها و تخصص های پزشکی نقصی هست، این موضوع نه به دلیل ناتوانی بلکه به دلیل مسائلی نظیر سوء مدیریت و تحریم است و الا پزشکان ما از نظر سطح علمی در منطقه حرف اول را می زنند و در سطح جهانی نیز در برخی رشته ها پیشتاز هستیم. الگوی جهانی حوزه آزمایشگاه بالینی را جزئی از پزشکی می داندنائب رئیس انجمن آسیب شناسی کشور تأکید کرد: الگوی جهانی حوزه آزمایشگاه بالینی را جزئی از پزشکی می داند که به زبان فارسی به آن طب ازمایشگاهی گفته می شود و کارش تشخیص آزمایش و نه انجام آن است. اگرچه انجام آزمایش در حیطه وظایف و کار کارشناس و متخصصان علوم پایه است، اما انطباق این آزمایش ها با مشکل بیمار و کاربرد کار پاتولوژیست هاست که در نقش مشاور برای پزشک معالج نقش ایفا می کنند.کسی که آزمایشگاه تأسیس می کند باید به همه قسمت ها کاری اش اشراف داشته باشد وی اضافه کرد: در گذشته تست های آزمایشگاهی کم بود و پزشک معالج می توانست تفسیر نتیجه آزمایش را هم انجام دهد، اما هم اکنون پاتولوژیست ها برای پزشک معالج نقش مشاور را دارند. این مضوع اینقدر وسیع شده است که پزشک معالج دیگر نمی تواند به تنهایی همه ی ابعاد نتیجه یک آزمایش را تفسیر کند.کسی که آزمایشگاه تأسیس می کند باید به همه قسمت ها کاری اش اشراف داشته باشد و یک پی اچ دی آزمایشگاه هر گز نمی تواند در چند ماه دانش و تخصص های دیگر را پیدا کند.
کرمی ادامه داد: پاتولوزیست چون کار تشخیص و مدیریت را دارد نیاز به داشتن تخصص کامل در همه موارد را ندارد بماند که در دوران تحصیل پزشکی عمومی تا حدود زیادی همه این موارد را مطالعه کرده است.الگوی بهینه و جهانی اداره آزمایشگاه این است که پاتولوژیست در صدر باشد و متخصصین علوم آزمایشگاهی نیز این مسئله را رد نمی کنند، اما علاقه دارند بدون در نظر گرفتن بسیاری از نکات آزمایشگاه تاسیس کنند، بماند که این افراد به دلیل دانش محدود و تک رشته ای که دارند، نمی توانند بر همه موارد اشراف داشته باشند.با این کار انگیزه متخصصین پاتولوژی برای ادامه تحصیل در این رشته از بین خواهد رفتوی در پایان با تأکید بر خسارت های احتمالی این تصمیم بر آینده رشته پاتولوژی کشور اضافه کرد: نگرانی امثال من اصلاً دغدغه مالی یا جایگاه نیست. چرا که حتی با فرض تغییر قانون جایگاه و موقعیت ما با چندین سال سابقه کاری که داریم، تغییر نخواهد کرد. آنچه ما را نگران می کند این است که با این کار انگیزه متخصصین پاتولوژی برای ادامه تحصیل در این رشته از بین خواهد رفت و دیگر کسی انگیزه ای برای ادامه تحصیل در این رشته را نخواهد داشت. این موضوع سبب می شود در سال های آینده دانشجویان قوی و مستعد وارد این رشته نشوند و پاتولوژی در کشور ما روز به روز ضعیف شود. کاهش کیفیت پاتولوژیست ها در آینده خسارت بزرگی برای علم پزشکی است و در آینده شاهد این خواهیم بود که کسانی وارد آن خواهند شد که در هیچ تخصص دیگری قبول نشده اند.

منبع: تابناک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۴۸۸۸۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران : آزمایشگاه‌های تشخیص‌طبی در بین گروه‌های پزشکی دارای کمترین شکایت هستند

 شهروز همتی؛ رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص‌طبی ایران در خصوص اخبار منتشر شده در برخی رسانه‌ها از نتایج، کیفیت و انجام آزمایشات پزشکی در آزمایشگاه‌های کشور، به منظور آگاهی افکار عمومی، اظهار داشت: آزمایشگاه‌های تشخیص طبی در بخش‌های دولتی و خصوصی به واسطه صدور جواب کتبی جزو مراکزی هستند که عملکرد شفافی داشته و این عملکرد قابل راستی آزمایی است و آزمایشگاه در قبال صدور جواب باید پاسخگو باشد.

وی گفت: نتیجه هر آزمایش باید در خروجی هر دستگاه وجود داشته باشد و ما از این خروجی به نام سند یاد می کنیم. در واقع از لحظه پذیرش درخواست آزمایش و این که توسط چه فردی خونگیری شده، به وسیله چه دستگاه یا دستگاه‌هایی آزمایش انجام و توسط چه کسی آزمایش تحویل بیمار شده است، همگی مستند و قابل رهگیری و اثبات بوده و هر گونه مخدوش بودن آن‌ها قابل بررسی و شکایت است.

همتی افزود: آزمایشگاه‌های تشخیص طبی کشور تحت نظارت ادارات امور آزمایشگاه‌های استان‌هاست و در سال چند بار در خصوص استقرار استانداردهای سخت‌گیرانه ایزو ۱۵۱۸۹ که از سال ۱۳۸۶ اجباری شده است، مورد بازرسی قرار می‌گیرند و تمدید پروانه آزمایشگاه‌ها منوط به استقرار این الزامات است که شامل پذیرش، جوابدهی، قیمت‌های اعلام شده توسط دولت، انجام آزمایش‌های کنترل کیفیت در بخش‌های مختلف، ایمنی فضا و تجهیزات، استخدام و آموزش پرسنل و بسیاری از موارد دیگر می‌شود.

رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص‌طبی ایران یادآور شد: از زمانی که پذیرش نسخ به صورت آنلاین صورت می‌گیرد، آزمایش توسط پزشک درخواست داده شده و توسط آزمایشگاه‌ها ثبت می‌شود و این درخواست قابل دخل و تصرف نیست.

همتی تاکید کرد: امروزه حدود ۸۰ درصد آزمایش‌های درخواستی بیماران به صورت آنلاین است که در سایت بیمه‌های پایه نیز همزمان ثبت می‌شودد. بنابراین امکان صدور جواب‌هایی که ضروری نباشد وجود ندارد.

وی همچنین گفت: از طرفی طی سال‌های اخیر با هدف افزایش کیفیت خدمات آزمایشگاهی تعداد زیادی از آزمایشگاه‌ها وارد فرآیند اعتبار بخشی داوطلبانه شده‌ و آزمایشگاه‌ها خود را به صورت داوطلبانه طی فرآیند سخت‌گیرانه‌ای مورد ممیزی نهاد اعتبار بخشی قرار می‌دهند.

همتی ادامه داد: با وجود این که سالانه میلیاردها جواب توسط آزمایشگاه‌های کشور صادر می‌شود، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی در بین گروه‌های مختلف پزشکی دارای کمترین شکایت در نظام پزشکی و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هستند.

وی افزود: برای  حفظ و افزایش کیفیت، آزمایشگاه‌ها سه نوبت در سال توسط نهادهای کنترل کیفیت خارجی مورد پایش قرار می‌گیرند و نتایج این ارزیابی‌ها توسط ادارات امور آزمایشگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس الزامات ۱۵۱۸۹ آزمایشگاه‌ها مکلفند بسته به نوع آزمایش، نمونه‌های بیماران را برای مدت مشخصی نگهداری کنند و اگر ادعایی مبنی بر عدم نمونه‌گیری و وجود نمونه در آزمایشگاه صورت گیرد، این ادعا کاملا قابل بررسی است و وجود نمونه در آزمایشگاه قابل اثبات می‌باشد.

وی تاکید کرد: ذکر این نکته قابل توجه است که با وجود تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی و بالا رفتن قیمت ارز، آزمایشگاه‌ها در تلاشند تا کیفیت خدمات خود را حفظ کنند. از آنجا که نتایج آزمایش‌ها  ۷۰ درصد در تصمیم‌گیری بالینی تاثیر دارد، آزمایشگاه‌ها تمامی تلاش خود را در ارائه یک جواب درست و قابل قبول معطوف می‌دارند. زیرا معتقدند که افزایش کیفیت خدمات و ارائه به موقع و درست آن تاثیری انکارناپذیر در سلامت بیماران دارد و موجب کاهش هزینه بیماران و نظام سلامت خواهد شد.

رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران گفت: در شرایط سختی که آزمایشگاه ها با آن ها روبرو هستند آزمایشگاهیان ترجیح می دهند که آزمایشگاه های خود را تعطیل کنند تا به کارهای خلاف روی بیاورند و ما شاهد آن هستیم که هر ساله تعدادی از آزمایشگاه‌ها به دلایل اقتصادی درخواست تعطیلی آزمایشگاه خود را به کمیسیون ماده ۲۰ دانشگاه ها ارائه می دهند.

وی در پایان گفت: امیدواریم استادان گرامی هنگام مصاحبه‌های خود با اشراف بیشتری موضوعات را تجزیه و تحلیل کنند و اگر مشکلی وجود دارد از طریق مجاری قانونی با آن برخورد کرده و موضوعات را به شنیده‌ها و حدسیات واگذار نکنند و صحت و سقم آن را بررسی نمایند. زیرا درج این‌گونه مطالب موجب کدورت خاطر مسئولان فنی و بیش از هزاران  پرسنل آزمایشگاه خواهد شد. قابل ذکر است که پرسنل و مسئولان آزمایشگاه‌ها طی دوران کرونا با از خود گذشتگی و تلاش فراوان در ساخت کیت‌های تشخیصی، نمونه‌گیری و انجام آزمایش‌ها و حتی کمک در امر واکسیناسیون سهم بزرگی در کنترل بیماری کووید ۱۹ داشتند که قابل تقدیر است.

منبع: قدس آنلاین