به نقل از «تابناک»

چرا سرعت رشد بدهی بانک‌ها بالاست؟

تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۵۴۱۷۹۱

شکاف بین دارایی‌ها و بدهی‌های نظام بانکی در ایران، محصول رشد بی‌وقفۀ بدهی‌های (سپرده‌ها) بانک‌ها آن هم درست در شرایطی است که قابلیت رشد دارایی‌ها محدود شده است.
به گزارش خبرنگار مهر؛ شکاف بین دارایی‌‌ها و بدهی‌های بانک‌ها به بیشترین اندازۀ خود در سال‌های مختلف رسیده است. این شکاف، محصول رشد بی‌وقفۀ بدهی‌ها (سپرده‌ها) ی بانک‌ها در شرایطی است که قابلیت رشد دارایی‌ها محدود شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این واقعیت با یک حقیقت شناخته‌شده در سیستم بانکداری مدرن (بانکداری ذخیره‌جزئی) متعارض است. در ادبیات پولی، حقیقتی شناخته‌شده وجود دارد و آن این است که بانک‌ها در شرایط رکود و رونق به ترتیب پول را منقبض و منبسط می‌کنند.
در شرایط رکودی به سبب افت قابلیت کسب بازدهی، تمایل اندکی به تعریف وام و تسهیلات جدید (خلق پول بیشتر) داشته و در شرایط رونق با ویژگی تورم و رشد حقیقی بالاتر، میل به خلق پول بیشتر از طریق وام‌دهی دارند. این خاصیت که همان «موافق سیکلی‌بودن خلق پول بانکی» است، در متن تشدید و حتی بروز چرخه‌های مرموز تجاری در اقتصاد قرار دارد. در چنین شرایطی انتظار می‌رود بانک‌ها زمانی که وضعیت اقتصادی را نامساعد می‌بینند از سرعت رشد بدهی‌های خود یا همان خلق پول بکاهند.
در ایران طی سال‌های اخیر افت محسوسی در تمامی عوامل مؤثر بر قدرت بازپرداخت تسهیلات بانکی رخ داده است. نرخ تورم کاهش یافته؛ رشد اقتصادی (غیرنفتی) ارقامی اندک بوده؛ بخش سابقاً پربازده مستغلات به خواب رکود رفته؛ و خبری از درآمدهای نفتی که عایدی‌های غیرنرمال برای بخش تجاری ایجاد کند نیست. با این حساب چرا سیستم بانکی همچنان با سرعت سابق به خلق پول ادامه داده است؟
واقعیت آن است که خلق پول بانک صرفاً محصول وام‌دهی جدید نیست. بانک هر نوع پرداخت به اشخاص غیربانکی را با خلق پول کارسازی می‌کند. این پرداخت‌ها شامل چهار جزء هستند: پرداخت وام، پرداخت بهره (به سپرده‌ها)، خرید دارایی، و پرداخت بابت هزینه‌ها؛ آنگونه که موسسات مطالعاتی و تحقیقاتی مبین اعلام کرده، جزء اول (پرداخت وام) متناسب با شرایط رکود و رونق منبسط و منقبض می‌شود. اما ممکن است به سبب قواعد بازی معیوب در سیستم بانکی و همچنین سیاست‌گذاری ناصحیح پولی، نرخ بهره متناسب با شرایط رکود و رونق اقتصاد تغییر نکند.
در ایران بطور مشخص با بروز افت در عوامل بازپرداخت بدهی، نرخ بهره در اثر تداوم بازی بین بانک‌ها و رفتار انقباض در خصوص پایۀ پولی توسط سیاست‌گذار (موسوم به سالم‌سازی نقدینگی)، همچنان بالا مانده است. این بدان معناست که خلق پول از محل پرداخت بهره به سپرده‌ها بی‌توجه به بنیان‌های اقتصادی همچنان بالا مانده است.
به طور خلاصه عامل اصلی در بالابودن سرعت رشد بدهی بانک‌ها و عدم تناسب آن با واقعیت‌های اقتصادی، نه خلق وام جدید بلکه پرداخت بهره‌های بالا به سپرده‌هاست. آنچه در ادبیات موضوع به نام موافق‌سیکلی‌بودن خلق پول بانکی مطرح است، مربوط به وام‌دهی جدید است. حتی در شرایط رکودی نیز ممکن است در عین بی‌میلی بانک به تعریف تسهیلات جدید، رشد نقدینگی از محل پرداخت بهره بالا بماند. این واقعیت شرح صحیح از وضعیت موجود نظام پولی و بانکی کشور است، شرحی که بیان می‌دارد چرا نظام بانکی در باتلاق بحران دارایی‌های سوخته دست و پا می‌زند.
برچسب ها: بدهی بانک ها

منبع: تابناک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۵۴۱۷۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سود ۳.۶۰۰ میلیارد یوروی بدهی بابک زنجانی را بخشیدند؟

آفتاب‌‌نیوز :

هیرش سعیدیان- بیژن زنگنه، وزیر نفت درسال ۱۳۹۸ و در یک برنامه زنده تلویزیونی در رابطه با بدهی بابک زنجانی اظهار کرد: «کل اموال دندان گیر زنجانی که دست ما را گرفته است، ۲۰۰۰ میلیارد تومان بوده». این در حالی است که اخیراً  توسط برخی مراجع رسمی ادعا شده، مبلغ یک میلیارد و ۹۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو تسویه شده توسط زنجانی از مجموع بدهی او نیز بیشتر است. پرسش بنیادین این است که مجموع بدهی او با سود آن چقدر بوده و در واقع و به دور از شانتاژ‌های سیاسی چه مقدار از این پول به کشور بازگردانده شده است؟

زنجانی واقعاً چقدر بدهکار است

بیژن زنگنه وزیر نفت در سال ۱۳۹۵ گفت: کل طلب وزارت نفت با سود آن بیش از ۳.۵ میلیارد دلار است و از این مقدار تنها ۲۰۰۰ میلیارد تومان تادیه شده است.

مراجع  رسمی در سال ۱۳۹۲ نیز مبلغ بدهی زنجانی را ۲.۵ میلیارد یورو برآورد کردند. نرخ یورو در این سال قریب ۴۱۰۰ تومان بود و کل اموال توقیفی وی شامل زمین شهرک غرب و خط هوایی سورینت و دیگر اموال ۲۰۰۰ میلیارد تومان قیمت گذاری شد که بر اساس نرخ روز یورو، ۴۸۷ میلیون یورو برآورد می‌شود.

با توجه به ارقام فوق‌الذکر و براساس اظهارات وزیر نفت، همچنین اضغر هندی مسئول کمیته وصول مطالبات، کارشناسان دادگاه و کیفرخواست دادستان، زنجانی در سال ۱۳۹۲ حداقل ۲ میلیارد یورو به مردم ایران بدهکار بود.

در آذرماه ۱۳۹۵ حکم اعدام بابک زنجانی از سوی دیوان‌عالی کشور تأیید شد، البته با این قید که اگر محکوم‌علیه، کلیه اموال را مسترد کند و خسارات را جبران نمایید، می‌تواند از ارفاقات قانونی ذیل ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی بهره‌مند شود. جبران خسارت به معنای پرداخت سود بدهی وی می‌باشد که مبلغ  قابل توجهی  محسوب می‌شود.

سال‌ها بازی موش و گربه زنجانی و کمیته وصول مطالبات اغلب بی نتیجه بود.

اصغر هندی مسئول کمیته مطالبات در این‌باره گفت: «با اینکه امید زیادی به بازگشت پول‌ها نداشتیم، اما هر موقع که گفتند می‌خواهیم پول بدهیم، رفته‌ایم، ولی نتیجه نگرفتیم. حتی یک درصد هم احتمال بدهیم امکان بازگشت وجوه به بیت‌المال وجود دارد، حاضر می‌شویم.»

به گفته مسئولین وزارت نفت در آن دوره زنجانی اموالی به ارزش ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار در تاجیکستان، ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار در ترکیه و مقداری هم پول در مالزی داشت، اما شرکای او حاضر به پرداخت پول نبودند. خواهر زنجانی بار‌ها برای صول طلب از شرکای خارجی مراجعه کرد، اما آن‌ها ظاهراً رغبتی به از دست دادن صد‌ها میلیون دلار پول شیرین نداشتند. ایران هم به دلیل مسائل تحریمی امکانی برای شکایت در مراجع بین المللی و وصول مطالبات نداشت، به ویژه که کل عملیات زنجانی در خارج مخفیانه و حتی در داخل نیز اغلب از طریق جعل سند صورت می‌گرفت.

سود بدهی زنجانی چقدر می‌شود؟

با احتساب ۲۰۰۰ میلیارد اموال تسویه شده، بسته به آنکه برای بدهی زنجانی چه درصد بهره بانکی در نظر بگیریم، رقم نهایی بدهی وی متفاوت خواهد بود. بر اساس مواد قانونی مختلفی از جمله ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی، جبران خسارت تاخیر تادیه یک  حق غیرقابل انکار ملت ایران است که هیچ مرجع قانونی و مسئول کشوری قادر به حذف آن نیست.

سود سپرده‌های بانکی با بازپرداخت ۳ ساله در حال حاضر حدود ۲۲.۵ است. با توجه به تاخیر ۱۲ ساله پرداخت بدهی بابک زنجانی حداقل سود منطقی برای وی عدد ۲۲.۵ است، با این همه اگر بدون هیچ دلیل عقلی برای وی ارفاق قائل شویم و سود تاخیر تادیه وی را به صورت میانگین سود بانکی یعنی ۱۵ درصد در نظر بگیریم، سود سالیانه اصل بدهی وی ۳۰۰ میلیون یورو خواهد بود. این سود در عرض ۱۲ سال بر ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو بالغ می‌شود که با احتساب اصل بدهی بابک زنجانی حداقل بدهی وی را به ۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو می‌رساند.

چقدر تسویه شده است؟

اخیراً در یک رپرتاژ آگهی هماهنگ که در رسانه‌های مانند دنیای اقتصاد و ایسنا منتشر شده، بر پایان خوب و خوش بدهی‌های بابک زنجانی تاکید و از این بابت از مسئولین تشکر شده است. در رابطه با مقدار رقم پرداخت شده، رئیس بانک مرکزی عدد پرداخت شده را ۱ میلیارد و ۹۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو اعلام کرده که از عدد بدهی واقعی با سود آن بسیار کمتر است.

این پول واقعاً وارد کشور شده است؟

با توجه به شرایط سخت تحریمی، برخی از کارشناسان حتی در خصوص صحت داشتن ورود این مقدار پول به کشور نیز ابراز تردید کرده‌اند. دوستان زنجانی با صرف میلیارد‌ها تومان هزینه، رپرتاژ آگهی‌های پرتعداد و تولید کلیپ و حتی تاسیس یک پایگاه خبری، بر بیگناهی او به عنوان «یک سرباز جنگ اقتصادی نظام ولایی جمهوری اسلامی» تاکید و بیژن زنگنه و مسئولین دولت حسن روحانی را دروغگو و بدخواه می‌خواندند.

خبرگزاری میزان به تازگی از بخشش بابک زنجانی و کاهش حکم او از اعدام به ۲۰ سال زندان خبر داده است،  با توجه به سپری شدن نصف این مدت، گفته شده که وی به زودی آزاد خواهد شد. برخی رسانه‌ها هم مدعی شده بودند که او در یک ویلا تحت نظر زندگی می‌کند، با این همه  این رسانه‌های خارج از کشور سندی برای این ادعای خود ارائه نکرده اند و مسئولان قضایی نیز آن را تکذیب کرده اند.

در حال حاضر هیچ کدام از مسئولین در مورد بخشش سود بدهی بابک زنجانی حاضر به پاسخگویی نشده‌اند، مسئولین خزانه‌داری و بانک مرکزی نیز در این رابطه حاضر نشدند به سوال خبرنگار آفتاب‌نیوز پاسخ دهند.