به نقل از «مهر»

«اوروشلیق»یادآورآیین های کهن/تعیین زمان افطاربارشته نخ سیاه وسفید

تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۵۴۹۱۲۱

زنجان-با فرا رسیدن ماه رمضان آیین هایی از گذشته تا به امروز در مناطق مختلف استان زنجان اجرا می شود که برخی از این آیین ها هویت خود راحفظ کرده و تعدادی هم با تغییر سبک زندگی فراموش شده است.

خبرگزاری مهر-گروه استانها: ماه مبارک رمضان با سحری های به یادماندنیش، با افطاریهایی که بوی صمیمیت می دهد و با شب های قدرش که ارزشمندترین لحظات است در حال سپری شدن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روز هایی که نماد عشق و دلدادگی به حضرت حق است. این ساعات و روزها در دیار زنجان جلوه های ویژه ای از سنت های رایج مردمان این سرزمین را به نمایش می گذارد.

رمضان از سال‌های دور تاکنون در فرهنگ مردم استان از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی‌ به اجرا درآمده است. مومنان این خطه با غبارروبی از مساجد، امامزاده‌ها، تکایا و منازل و خرید اقلام و مایحتاج ضروری خود، از روزهای پایانی ماه شعبان رسما به پیشواز رمضان، ماه نزول قرآن می‌روند.

رگه هایی از آئین های گذشته در ویژه برنامه های ماه رمضان در زنجان

هرچند زندگی ماشینی همواره تاثیر خود را بر روی سنت ها و آداب و رسوم در مناسبت های مختلف داشته است ولی باز هم می توان رگه های از سنت های گذشته را در آئین ها و برنامه های ویژه ماه مبارک رمضان در بین خانواده های زنجانی دید به گونه ای که این آداب و سنن بیشتر در بین خانواده های قدیمی و سنتی بخصوص در بخش ها و روستاها نمود دارد.

روزه‌داری مومنین زنجان معمولا همزمان با آخرین روز ماه شعبان‌المکرم و برخی مواقع نیز یک هفته قبل از آغاز ماه رمضان، تحت عنوان«روزه پیشوا» آغاز می‌شود و با عیدسعید فطر خاتمه می‌یابد. درطول ماه رمضان که به زبان ترکی«اوروشلیق» خوانده می‌شود مساجد، اماکن مقدس و نمازخانه‌های این استان مملو از جماعت روزه‌داری می‌شود که‌با انگیزه‌ تکمیل عبادت و کسب فیض بیشتر، نمازهای یومیه را به‌جماعت اقامه می‌کنند.

فعالیت‌های دینی و مذهبی در ماه رمضان در شهرها و روستاهای استان به‌اوج خود می‌رسد و کلاس‌های ویژه قرائت، تفسیر و تعلیم قرآن، جلسات احادیث، علوم دینی به‌طور گسترده در اماکن مقدسه و منازل برگزار می‌شودفعالیت‌های دینی و مذهبی در این ماه در شهرها و روستاهای استان به‌اوج خود می‌رسد و کلاس‌های ویژه قرائت، تفسیر و تعلیم قرآن، جلسات احادیث، علوم دینی و فقهی به‌طور گسترده در اماکن مقدسه و منازل مردم برگزار می‌شود.

آحاد مختلف مردم این استان از قدیم‌الایام اعتقاد دارند، ماه رمضان با خود خیر و برکت می‌آورد و اعضای خانواده‌ای که‌در آن روزه‌خوار بدون عذر موجه وجود داشته باشد از نعمات و برکات بیکران ضیافت خداوندی محروم می‌شوند. مردم زنجان روزه گرفتن در دهه اول ماه مبارک رمضان را "یوقوشا داشینان- چیخماق" (حرکت در سربالایی تند کوه با بار سنگ)، 10 روز دوم این ماه را "یوقوشا کرپیجینن چیخماق" (بالارفتن از دامنه‌کوه با بار خشت) و روزه‌داری در دهه‌ سوم این ایام پربرکت را "انیشه قاشماق سو ایچماق کیمیندی" (پایین آمدن از دامنه کوه مثل آب خوردن) تعبیر می‌کنند.

به‌اعتقاد مردم زنجان، در ماه مبارک رمضان اعضای بالغ خانواده‌ها از ثواب روزه‌های کله‌گنجشکی کودکان و افراد نابالغ برخوردار می‌شوند و به‌همین خاطر، والدین، کودکان خود را به‌گرفتن روزه‌ نصفه‌روز ترغیب می‌کنند و در قبال پرداخت وجهی، روزه‌ کله‌گنجشکی آنان را می‌خرند.

مردم این منطقه در شب‌های قدر نیز با برپایی آیین‌های ویژه و خاصی از قبیل دعا و نیایش، شرکت در محافل معنوی دعای جوشن کبیر، دعای فرج امام زمام و ابوحمزه، اقامه نماز هفت قل‌هواللهی، حضور درمساجد و تکایا و قرآن‌سرگرفتن، ‪ ماه مبارک رمضان را گرامی می‌دارند. خواندن سوره‌های عنکبوت ، روم ، دخان و قدر از دیگر باورهای کهن مردم این استان است که در شب‌های قدر عملی می‌شود

مردم این منطقه در شب‌های قدر نیز با برپایی آیین‌های ویژه و خاصی از قبیل دعا و نیایش، شرکت در محافل معنوی دعای جوشن کبیر، دعای فرج امام زمام و ابوحمزه، اقامه نماز هفت قل‌هواللهی، حضور درمساجد و تکایا و قرآن‌سرگرفتن، ‪ ماه مبارک رمضان را گرامی می‌دارند. خواندن سوره‌های عنکبوت ، روم ، دخان و قدر از دیگر باورهای کهن مردم این استان است که در شب‌های قدر عملی می‌شود

برپایی جشن و شادی در شب بیست و هفتم ماه رمضان (شب قصاص ابن ملجم مرادی) تا هنگام سحر و خوردن کله‌پاچه‌ای که همراه با سیر پخته است برای افطار و سحری در این شب نیز جزیی از باورهای مردم زنجان را تشکیل می‌دهد. دوختن کیسه برات "برات کیسه‌سی" در آخر ماه رمضان به تعداد اعضای خانواده نیز از آداب و رسوم مردم این منطقه است و مادر خانواده این کیسه را در مسجد و بین دو نماز ظهر و عصر و دعاهای تعقیبات نماز، با پارچه‌ سفید چلواری و نخ و سوزن کارنکرده می‌دوزد. برای بریدن نخ و پارچه‌ این کیسه به‌جای چاقو و قیچی از دندان‌ها استفاده و یک سکه‌ "پول" نیز در قسمت پایین آن قرار داده می‌شود.

به‌اعتقاد زنجانی‌ها اگر این کیسه‌ها توسط پنج زن سیده که اسامی آنها فاطمه یا یکی‌از القاب حضرت زهرا (س) باشد لمس شود، برکت و نعمت خدا به‌همراه این کیسه‌ها به خانه‌های آنان وارد می‌شود و اعضای خانواده به آرزوی خود می‌رسند. خواندن نماز مغرب و عشا پس از قرائت دعا و آیاتی از قرآن کریم چون سوره‌ مبارکه قدر به‌ تعداد سه یا هفت بار قبل‌از خوردن اولین لقمه افطاری از دیگر آداب و رسوم زنجانی‌ها به‌شمار می‌رود و روزه‌داران این دیار معمولا افطار خود را با خرما و یا نمک باز می‌کنند.

چای چورگه ، بربری ، فتیر ، شیرمال روغنی و شیرین ، زولبیا وبامیه و پشمک نیز از جمله نان‌ها و شیرینی‌های سنتی است که بیشتر در ماه مبارک رمضان در این استان پخت و عرضه می‌شود.

از دیگر مراسم بسیار زیبای ماه رمضان بردن افطار به خانه عروس است که توسط طبق کش ها به همراهی نقاره چی ها اجرا می شد و خلعت و هدایای عروس را چند طبق کش در حالی که نقاره چی ها مارش های مختلفی را می نواختند، به طرف خانه عروس می بردند و خانواده عروس در حالی که هر کدام فانوسی به دست داشتند، به محض رسیدن کاروان طبق کش ها به درخانه عروس به استقبال آنها می شتافتند و فانوس ها را بالای سر خود می گرفتند و این نمادی از آمدن نور به خانه بود.

زنجانی‌ها همچنین در ایام ماه مبارک رمضان، کدورت و اختلاف‌های فیمابین را برطرف و نسبت به‌هم محبت بیشتری ابراز می کنند چراکه معتقدند لطف خدا بیشتر شامل حال کسانی می‌شود که دل مومن روزه‌داری را شاد می‌کند. تهیه و توزیع مایحتاج عمومی از قبیل برنج ، روغن، گوشت و آرد و توزیع بین افراد و خانواده‌های نیازمند در آستانه‌ ماه مبارک رمضان و همزمان با شب‌های قدر نیز از دیگر آدابی است که‌از سالیان دور بین زنجانی‌های رایج است.

تعیین زمان افطار بااستفاده از رشته‌های نخ سیاه و سفید سنتی به جا مانده از گذشته

مومنان این خطه با غبارروبی از مساجد، امامزاده‌ها، تکایا و منازل و خرید اقلام و مایحتاج ضروری خود، از روزهای پایانی ماه شعبان رسما به پیشواز رمضان، ماه نزول قرآن می‌روند. روزه‌داری مومنین زنجان معمولا همزمان باآخرین روز ماه شعبان‌المکرم و برخی مواقع نیز یک هفته قبل از آغاز ماه رمضان، تحت عنوان "روزه پیشباز" آغاز می‌شود و عیدسعید فطر خاتمه می‌یابد.

زنجانی‌ها در سال‌های دور که وسایل ارتباطی چون رادیو و تلویزیون به‌ندرت و تنها در منازل تعدادی از متمولین شهر یافت می‌شد، زمان افطار را بااستفاده از رشته‌های نخ سیاه و سفید تعیین می‌کردند. به‌همین منظور دو رشته نخ سیاه و سفید را در مقابل چشم قرار داده و زمانی که چشم قادر به تشخیص این دو رنگ از هم نمی‌شد، افطار می‌کردند.

آش کشک، آش ترش، شیربرنج، آش بلغور ، تاس کباب ، فرنی، کله پاچه، حلوا، آبگوشت کوفته ، کالاجوش ، پیاز آب ، سوپ، رنگینک و انواع خورشت‌ها از جمله غذاهایی است که برای افطاری و سحری خانواده‌ها در ماه رمضان طبخ می‌شود
آش کشک، آش ترش، شیربرنج، آش بلغور ، تاس کباب ، فرنی، کله پاچه، حلوا، آبگوشت کوفته ، کالاجوش ، پیاز آب ، سوپ، رنگینک و انواع خورشت‌ها از جمله غذاهایی است که برای افطاری و سحری خانواده‌ها در ماه رمضان طبخ می‌شود.

در نهایت شب های آخر رمضان که ایام الوداع نامیده می شد، مراسم الوداع خوانی دسته جمعی روزه داران شوق بی حد و حصری را در انسان جاری می کرد، الوداع خوانی نوعی خداحافظی با ماه رمضان و اندوه افسوس از به پایان آمدن ماه ضیافت می باشد.الوداع خوانی در مساجد اتفاق می افتاد، اما جوان ها نیز دسته به دسته در کوچه و کومه ها راه می افتادند و شعرهایی در بیان اتمام این ماه می خواندند و از آنجایی که این ماه به راستی ماه شور و نشاط بود و شب های ماه رمضان نیز از شب های خاطر انگیز و فراموش ناشدنی محسوب می شد، پایان ماه رمضان نوعی اندوه ایجاد می کرد و بخاطر همین شعرهایی که برای الوداع خوانی انتخاب می شد، شعرهایی محزون بود.

شب فطر هم مراسم مخصوص خود را داشت و خانواده ها، پس از اعلام رویت ماه، سفره ای در خانه پهن می کردند و این سفره محتوی یک کاسه گلاب، یک کاسه آب، یک جلد کلام الله مجید و یک جام آئینه و ظرفی پر از گل محمدی خشکیده بود و اهل خانه دور سفره می نشستند و شکر خدا را بجای می آوردند و پس از قرائت سوره ای از قرآن مجید توسط دانای منزل، هر کدام جرعه ای از گلاب و مقداری از گل خشک شده می خوردند و همانطور که آغاز ماه صیام را با خوردن گلاب شروع کرده بودند با خوردن گلاب به پایان می رساندند.

بی شک توجه به سنت ها و تلاش برای احیا و ترویج این سنت ها موجب تعمیق روابط خانوادگی و فراگیر شدن فرهنگ های اصیل در جامعه می شود پاسداشت سنت های گذشته رویکردی مثبت و تاثیرگذارد دارد.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۵۴۹۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حسینی: خدا را شکر کمیته انضباطی ۴ روزه حکم من را داد!

دروازه‌بان تیم فوتبال استقلال گفت: کمیته انضباطی برخی حکم‌ها را یکی دو ماهه می‌داد ولی خدا را شکر برای من ۴ روزه رأی صادر کرد. - اخبار ورزشی -

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، سیدحسین حسینی پس از برتری 3 بر 2 استقلال مقابل شمس آذر قزوین در هفته بیست‌وچهارم لیگ برتر فوتبال، گفت: بازی خیلی خوبی انجام دادیم و یکی از بهترین نمایش‌های فصل‌مان بود اما اواخر بازی تلخ شد و دو گل خوردیم. برای تیم بزرگ استقلال بد است که نتیجه 3 بر صفر را 3 بر 2 کنیم. گل که می‌خوریم همه مقصر هستیم. متأسفانه غفلت کردیم و دو گل خوردیم. خدا را شکر برنده شدیم و هنوز 6 بازی دیگر داریم.

هاشمی‌نسب: هواداران استقلال لایق این همه استرس نیستند

وی در مورد حواشی هفته گذشته در دیدار با آلومینیوم اراک و جریمه 300 میلیونی‌اش توسط کمیته انضباطی گفت: اول اینکه خوشحالم کمیته انضباطی لطف کرد و 4 روزه حکم من را داد. اتفاقات دیگری افتاده بود که یکی دو ماه طول می‌کشید حکم دهند ولی برای من 4 روزه دادند. این 300 میلیون تومان را می‌دهم؛ فدای سر آن هوادار خانم!

دروازه‌بان استقلال در خصوص اعتراض هواداران به فرایند داوری‌ها علیه تیم‌شان گفت: من نمی‌توانم صحبت کنم و اگر می‌خواهید 6 ماه محروم شوم، صحبت کنم!

انتهای پیام/