به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

گردشگری بخش مهمی از اقتصاد دریایی اما در مسیری ناهموار

تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۵۵۲۰۹۶

گردشگری بخش مهمی از اقتصاد دریایی است اما همچنان در مسیری ناهموار قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ؛ فعالان و برخی از مسئولان حوزه گردشگری دریاییبا حضور در سازمان بنادر و دریانوردی ، برخی از مهمترین مشکلات این حوزه رابررسی و تاریخ برگزاری همایش نیز در هفته آخر تیر ماه تعیین کردند .گردشگری دریایی با توجه به امکانات بی بدیل طبیعی که در کشور وجود دارد این توانایی را دارد که بخش مهمی از مهاجرت نیروی کار از سواحل و مرزها را به سمت مرکز کشور معکوس کند و با درآمدزایی که دارد در کنار دیگر بخش های گردشگری به عنوان یکی از ارکان افزایش درآمد ملی قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما مسئله این است که آیا تنها امکانات طبیعی برای برخورداری از مواهب این حوزه کافی است؟ طبیعتا پاسخ منفی است. اما چگونه می توان گردشگری دریایی را رونق داد؟ چه کسانی و یا نهادها و دستگاه هایی باید در این زمینه نقش راهبری را بر عهده بگیرند؟ سرمایه گذاری در این بخش چگونه تسهیل خواهد شد؟ و...
بازنگری قوانین دریایی الزامی است
حسن تیمورتاش فعال حوزه دریایی که ریاست جلسه را بر عهده داشت ، گفت: 13 ارگان مختلف در این زمینه دخیل هستند که نشان از تنوع و پیچیدگی بحث دارد.وی یکی از مهترین مشکلات پیش روی بخش دریایی و گردشگری دریایی را قدیمی بودن قوانین دریایی کشور دانست و خاطر نشان کرد: از تدوین قوانین دریایی کشور 53 سال می گذرد و نیاز به بازنگری دارند.تیمورتاش یکی دیگر مشکلات بر سر راه گردشگری دریایی را فقدان سندی مجزا در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرد و تاکید کرد: در بعد فنی نیز در بخش های تازه ای مانند سواحل مکران که در حال ساخت هستند نباید اجازه داد که طرح های بدون مطالعه شکل بگیرد.به گفته این فعال حوزه دریا در بخش آموزش نیز باید به دنبال توسعه فعالیت ها باشیم چه آنکه در حال حاضر از 13 هنرستان دریایی به زودی تنها در یکی از آنها رشته گردشگری دریایی وارد خواهد شد.وی سرمایه گذاری در بخش گردشگری دریایی نیازمند نگاهی دانست که در آن کار به سرمایه گذار به صورت یک پکیج تحویل داده شود.تیمورتاش گریزی نیز به بحث انجمن گردشگری دریایی داشت و در این باره گفت: تکمیل فرآیند تشکیل انجمن گردشگری به ما کمک خواهد کرد که با سرعت بسیار بیشتری به نتیجه برسیم. به نظر می رسد در این انجمن می باید دکتر محمد سعیدی مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، دکتر معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست و مهندس محمد سعیدنژاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی نیز حضور داشته باشند.
عباس نژاد: باید در قالب استراتژی واحد عمل کنیم
حسین عباس نژاد معاون مدیر کل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی هم گفت: برای ورود به مبحث گردشگری دریایی نیازمند پشتیبانی هایی هستیم.وی یکی از مهمترین بخش های گردشگری دریایی را شناورهای تفریحی و کشتی های کروز دانست و اظهار داشت: در حال حاضر در بخش کشتی های کروز 160 فروند کشتی کروز فعال در دنیا داریم که 20 فروند نیز به زودی به آنها اضافه خواهند شد.عباس نژاد ضمن اینکه ورود کشتی های کروز به سواحل کشور را یک فرصت مناسب قلمداد کرد آماری از وضعیت کشورهای منطقه در این زمینه به سمع حاضران رساند. وی گفت: طی یکی دو سال اخیر ورود گردشگران از طریق دریا در کشورهای منطقه به شدت افت داشته است. در مصر این مقدار تقریبا صفر شده در ترکیه شاهد کاهش 85 درصدی هستیم، در بقیه کشورها نیز وضعیت چندان مناسب نیست. اما این کشور چین است که به عنوان امید آینده گردشگری دریایی در جهان شناخته می شود. در این میان و با رفع تحریم ها شرکت های معتبر فعال در گردشگری دریایی به ویژه در بخش کشتی های کروز بسیار مشتاق حضور و فعالیت در ایران هستند.این مقام مسئول از سفر اخیر خود و برخی دیگراز مسئولان و فعالان حوزه گردشگری دریایی به یونان برای شرکت در همایشی مرتبط با گردشگری دریایی گفت و در این باره اظهار داشت: در حاشیه همایش با برخی از شرکت های بین المللی فعال در گردشگری دریایی مذاکراتی داشتیم که بسیار مثبت و امیدوار کننده بود. اما ما برای جذب این شرکت ها می بایست در پسکرانه تحولات و تغییراتی را در بخش مختلف حمل و نقل گردشگر، مباحث اقامتی و... ایجاد کنیم. به همین منظور به نظر می رسد باید مجموعه پیچیده ای از سازمان های مختلف را در کنار هم قرار دهیم تا آن اتفاق نهایی رخ دهد. هم اکنون تیمی از بخش خصوصی، سازمان میراث فرهنگی و سازمان بنادر و دریانوردی تشکیل شده تا اطلاعات لازم برای جذب کشتی های کروز جمع آوری شود.عباس نژاد همچنین تاکید کرد: برای موفقیت گردشگری دریایی از مدیریت شهری گرفته تا سازمان های مختلف ذیربط در قالب یک استراتژی هدفمند با همدیگر همکاری کنند.وی در ادامه سخنانش در رابطه با همایش گردشگری دریایی به عنوان یکی از موضوعات اصلی در دستور کار جلسه گفت: پیش از این معاون اموردریایی سازمان بنادر و دریانوردی پیشنهاد کرده بودند که همایشی با حضور کارشناسان و شرکت های بین المللی در یکی از جزایر کیش یا قشم برگزار کنیم اما علیرغم مزایای این پیشنهاد به نظر می رسد نخست باید در بُعد داخلی همایشی را ترتیب دهیم و سپس در اشل بین المللی به دنبال برگزاری هماش باشیم.معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر خاطرنشان کرد : باید از قبل چند محور برای بررسی و مباحثه و ارائه مقالات مشخص کنیم.سازمان میراث فرهنگی نیز آماده است که در برگزاری این همایش با سازمان بنادرو دریانوردی و بخش خصوصی مشارکت کند. بنابراین باید پس از تعیین محورهای همایش در میان ارگان های مختلف و بخش خصوصی این محورها را و زمان برگزاری مراسم را اعلام عمومی کنیم تا مقالات هرچه زودتر برای ممیزی و انتخاب بهترین و کاربردی ترین آنها به دست دبیرخانه آن برسد.
همایش باید خروجی مشخص داشته باشد
ابراهیمی فر فعال بخش خصوصی و عضو هیئت مدیره انجمن لیتوگرافی ایران تعیین وقت و نحوه برگزاری همایش را بسیار مهم دانست و در این باره خاطر نشان کرد: واقعیت این است که ما نباید اجازه بدهیم که این همایش نیز همانند ده ها همایشی که به صورت روزانه در کشور برگزار می شود و کمترین خروجی نیز ندارد برگزار شود.وی راهکار هرچه پربار شدن همایش گردشگری دریایی را حضور کارشناسان خبره که دارای تجربه عملیاتی و بین المللی نیز باشند اعلام کرد که برای ارائه مقاله و انتقال تجربیاتشان بسیار ضروری است.
در همایش کارگاه آموزشی برگزار می کنیم
پس از سخنان ابراهیمی فر حسن تیمورتاش به عنوان رئیس جلسه درباره زمان برگزاری همایش گردشگری دریایی گفت: من فکر می کنم اگر این همایش در هفته آخر تیرماه برگزار شود بسیار خوب خواهد بود.وی درباره کم و کیف برگزاری همایش اظهار داشت: برخی دوستان پیشنهاد می کنند که همایش به صورت کارگاه های آموزشی(ورک شاپ) برگزار شود. به این صورت که پنج کارگاه آموزشی مختلف داشته باشیم که طی آن یک کارگاه را مستقیما سازمان بنادر و دریانوردی برگزار کند، یک کارگاه را نیز سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بر عهده بگیرد کارگاه سوم نیز بر عهده سازمان حفاظت از محیط زیست باشد و دو کارگاه آخر نیز به بخش خصوصی واگذار شود تا این بخش نیز بتواند دغدغه ها و توانمندی های خود را به نمایش بگذارد. همزمان به دنبال برگزاری یک پنل تعاملی نیز باشیم که در آن تمام دست اندرکاران و مسئولان به تبادل نظر بپردازند.
تعیین استانداردها اولویت گردشگری دریایی
محمد رضا قادری مدیر کل جدید ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان دیگر سخنران جلسه گردشگری دریایی در رابطه با برخی موانع و مشکلات بر سر راه گردشگری دریایی اظهار داشت: باید توجه داشت که 13 ارگان مختلف دخیل در حوزه باید به نوعی از هماهنگی دست پیدا کنند. یکی از مهترین عوامل در این هماهنگی می تواند تعیین حدود اختیارات، مسئولیت ها و وظایف هر یک از سازمان ها نسبت به این حوزه گردشگری دریایی است. به طور مثال سازمان بنادر و دریانوردی برای ثبت یک کشتی کروز و یا صدور مجوز تردد آن در آب های ایران باید یک استاندارد و دستورالعمل مشخص تعیین و اعلام کند.وی در این زمینه ادامه داد: همین حالا در مارینای کیش شاهد حضور شناورهایی هستیم که ثبت نشده اند و طبق قانون باید برای فعالیت آنها از سوی سازمان بنادر به عنوان مرجع دریایی کشور پروانه فعالیت صادر می شد. اما به جای سازمانی که باید حق مالکیت ملی بر دریا را اعمال کند این سازمان منطقه آزاد کیش است که به ثبت این شناورها اقدام کرده است.قادری ضمن اعتراض به این وضعیت خاطر نشان کرد: نمی شود که کشور مرجع دریایی رسمی داشته باشد ولی شناورهای داخلی و خارجی گردشگری که در سواحل ما تردد می کنند بدون اعمال مقررات این سازمان فعال باشند. این مقام مسئول در سازمان بنادر در این ارتباط مثالی زد و گفت: چندی پیش و در ایام نوروز فردی ایرانی شناور تفریحی را از ایتالیا به سواحل جزیره کیش آورده بود، ایشان تنها با هماهنگی با نیروی انتظامی اجازه پیدا کرده بود که سه بار در روز گردشگر به سمت دریا ببرد. این اتفاق ها در زمانی می افتد که حدود و نحوه فعالیت یک شناور گردشگری استاندارد سازی نشده است. در مقابل به دلیل فقدان همین استانداردها بر سر راه متقاضیان ثبت شناورهای گردشگری در ایران موانع زیادی ایجاد شده و به دلیل تعدد سازمان های تصمیم گیر و عدم تجمیع در این حوزه آنها باید دائما در میان این دوائر در حال تردد باشند.به گفته قادری به نظر می رسد سازمان بنادر به عنوان سازمان حاکمیتی دریایی کشور می تواند به این مشکل پایان دهد.به همین منظور وی ادامه داد: از حالا تا زمان برگزاری همایش گردشگری دریایی فرصت خوبی است که این سازمان در جهت شفافیت هر چه بیشتر وضعیت گردشگری دریایی کشور آماری از شناورهای گردشگری ثبت شده و... را استخراج و اعلام کند.به گفته مدیر کل جدید ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر همچنان که حدود مسئولیت های سازمان های میراث فرهنگی حفاظت از محیط زیست نیز در رابطه با مقوله گردشگری و تعیین استانداردهای شناورهای گردشگری مشخص شود به نظر می رسد همایش فرصت بسیار خوبی برای تعیین این حدود است.قادری گریزی نیز به بحث ماریناها زد و تاکید کرد: بحث ماریناها به اندازه شناورها مهم است و جا دارد به آن نیز توجه ویژه شود. در کمیته صدور مجوزها کاربری که تعریف شده و متقاضیان می توانند درخواست کنند، بندر تفریحی یا اسکله تفریحی است که هر کدام استاندارها و کاربری های مشخص خود را دارد. در واقع در این بخش استانداردها مشخص است و آیین نامه ها نوشته شده؛ با این حال مثلا مارینای کیش هنوز از کمیته صدور مجوز ها مجوزی برای فعالیت خود دریافت نکرده است. به همین دلیل دو سازمان بنادر و دریانودری و مناطق آزاد باید برای فع این مشکل اقدام کنند تا سرمایه گذاری هایی که انجام شده معطل نمانده و به هدر نرود.وی در انتهای سخنانش به بحث اکوتوریسم و مشکلات بر سر راه آن اشاره کرد و بیان داشت: از دیگر مباحثی که می بایست به آن نیز توجه داشت و سازمان حفاظت از محیط زیست باید به آن اهتمام ویژه داشته باشد بحث اکوتوریسم است. در این بخش نیز ما فاقد استانداردهای لازم هستیم. هم اکنون به دلیل فقدان این استانداردها و ضوابط شاهد هستیم که برخی مناطق بعد از ورود و خروج گردشگران با معضلات زیست محیطی متعدد روبرو می شوند و عملا به سمت تخریب زودهنگام می روند. همایش گردشگری می تواند در این زمینه و در معرفی فرصت های گردشگری ایران در زمینه اکوتوریسم نیز موثر باشد.قادری در آخر برای سازمان بنادر پیشنهادی داشت و گفت: در رابطه با استاندارد شناورهای گردشگری بنده پیشنهاد می کنم که سازمان بنادر و دریانوردی استاندارد MSA انگلستان را که یک استاندارد نسبتا کاملی درباره فعالیت شناورهای گردشگری است را در کشور ما فعال کند و تمام شناورها را ظرف مدت معینی تحت این استاندارد درآورد.
نیازمند ایجاد کمیته های تخصصی هستیم
حمید سلیمانی مقام کارگزار گردشگری دریایی در بخش اول سخنانش به سازمان های محوری و اصلی دخیل در گردشگری دریایی پرداخت و گفت: واقعیت این است که چه در برگزاری همایش و چه اساسا در بحث گردشگری دریایی باید پنج سازمان را به عنوان محورهای اصلی دانست. از جمله: سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان منابع طبیعی و سازمان آب منطقه ای. این سازمان ها باید در جریان هدایت مقوله گردشگری دریایی، اکوتوریسم و... قرار بگیرند و حضور داشته باشند. دیگر سازمان های مرتبط نیز بنا به نیازی که به تخصص و حوزه مسئولیت آنها هست باید برای تصمیم گیری ها دعوت شوند.وی اما مشکل اصلی را مشخص نبودن نحوه همکاری این سازمان ها دانست و خاطر نشان کرد: به همین دلیل و برای هر چه هدفمند شدن همکاری های مشترک در عین حال برای بررسی و رفع مشکلات حوزه گردشگری دریایی پیشنهاد می کنم که در کنار برگزاری همایش ها و جلسات مختلف به فکر ایجاد کمیته های تخصصی با حضور کارشناسانان خبره و نمایندگان سازمان های ذیربط باشیم.سلیمانی مقام در تشریح نحوه تشکیل این کمیته ها اظهار داشت: این کمیته ها می توانند با این عناوین تشکیل شوند: کمیته گردشگری، کمیته دریایی، کمیته حقوقی، کمیته فرهنگی،آموزشی، پژوهشی و کمیته سرمایه گذاری. با تشکیل این کمیته ها و تقسیم بندی نوع فعالیت آنها افراد توانمند و متخصص در کنار یکدیگر گرد هم می آیند و مراحل کار به شکلی تخصصی و مداوم به پیش می رود.این فعال بخش خصوصی خروجی این کمیته ها را مهم ارزیابی کرد و ادامه داد: این خروجی ها نهایتا برای بحث و بررسی و تعیین راهبردها به جلسات اینچنینی وارد می شود. اما شرط لازم برای پیشبرد کار این کمیته ها حضور نمایندگان تام الاختیار سازمان های ذیربط است.
همه باید در حیطه فعالیت خود اظهار نظر کنند
رسول فلاحت رئیس گروه برنامه ریزی گردشگری داخلی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از جمله حاضران در این جلسه بود که برگزاری این جلسات را بسیار خوب دانسته و آن را امیدوار کننده خواهند و افزود: آنچیزی که به چشم می خورد و به نوعی کمبود این جلسه است عدم حضور بخش خصوصی موثر در حوزه گردشگری مانند جمعه تورگردانان، شرکت های خدمات مسافری و جمعه هتل داران است که به نظر می رسد باید برای دفعات بعد نمایندگانی از سوی آنها نیز در این جلسات حضور داشته باشد.وی در ادامه اظهاراتش به یکی از ضعف های مهم حوزه گردشگری دریایی پرداخت و گفت: از ضعف های گردشگری دریایی فقدان تفاهمنامه ای مشترک بین سازمان بنادرو دریانوردی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. جالب است که سازمان میراث فرهنگی با وزارت راه و شهرسازی تفاهنامه همکاری دارد اما با خود سازمان بنادر این تفاهمنامه وجود ندارد.فلاحت دلیل نیاز به این تفاهمنامه را به نوع نگاه دو سازمان به مقوله گردشگری عنوان کرد و خاطر نشان ساخت: سازمان بنادر به عنوان مرجع حاکمیت دریایی کشور عمدتا نگاهی فنی و سخت افزاری به مسائل دریایی دارد در مقابل سازمان میراث فرهنگی به دلیل ماهیت فرهنگی و تجربه ای که در زمینه گردشگری که داراست می تواند در تعیین استانداردهای گردشگری و خدمات در این بخش بسیار موثر باشد.به گفته این مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی در حال حاضر در معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی به صورت روزمره در رابطه با تعیین استانداردهای گردشگری تبادل نظر و اقدام می شود.وی ادامه داد: حوزه گردشگری دریایی نیز از جمله بخش هایی است که به آن پرداخته شده و هم اکنون فعالان بخش خصوصی برای تبادل آراء و نظر به سازمان میراث فرهنگی دعوت شده و می شوند.رئیس گروه برنامه ریزی گردشگری داخلی سازمان میراث فرهنگی در رابطه با برگزاری همایش گردشگری دریایی و برگزرای کارگاه های آموزشی در آن اظهار داشت: به نظر می رسد برای هر چه بهتر شدن برگزاری این کارگاه ها بهتر است کمیته ای در جهت تعیین محتوا تشکیل شود. در این زمینه باید همه ما از بخش خصوصی گرفته تا سازمان های متولی جایگاه خودمان را بشناسیم و در حیطه تخصص خودمان فعالیت کنیم.فلاحت اشاره ای نیز به سخنان سلیمانی مقدم و پیشنهاد تشکیل کمیته ها از سوی وی داشت و گفت: کمیته های تخصصی که دوستان به آن اشاره داشتند از قبل در سازمان میراث فرهنگی وجود داشته است. به همین دلیل و با توجه به این تجربه بهتر است دوستان گرامی برای برگزاری جلسات و تبادل افکار در سازمانی که متولی و سیاست گذار اصلی گردشگری در کشور است حضور به هم برسانند.این مقام مسئول در ادامه اظهارتش به مصوبه گردشگری پرداخت و در این باره خاطر نشان کرد: لازم است در همین جا اعلام کنم که مصوبه گردشگری دریایی برای بررسی و تصویب از سوی سازمان میراث فرهنگی به هیئت وزیران ارجاع شده است. در گام دوم همانطور که می دانید سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف گردشگری کشور آماده هستند اما دو سازمان میراث فرهنگی و بنادر و دریانوردی باید برای تعیین استانداردهای لازم در این حوزه به سرعت وارد شوند تا تکلیف سرمایه گذاران هر چه زودتر روشن شود. البته در این زمینه کار شروع شده است.
چرا کمیته های سازمان میراث به سرانجام نرسید؟
حسن تیمورتاش پس از سخنان رسول فلاحت بار دیگر تریبون را دراختیار گرفت و در رابطه با کمیته های تخصصی سازمان میراث فرهنگی گفت: با توجه به سخنان اقای فلاحت که کمیته های تخصصی از قبل وجود داشته است باید بررسی کنیم که چرا تاثیر آنها احساس نشده و کار پیش نرفته است. به همین دلیل و برای بررسی این موضوع پیشنهاد می کنم که چند روز قبل از برگزاری همایش گردشگری دریایی جلسه ای را در سازمان میراث فرهنگی برگزار کنیم.کتایون معینی مدیرعامل شرکت کیش پارس مارین نیز به سخنان فلاحت در رابطه با کمیته های تخصصی سازمان میراث فرهنگی واکنش نشان داد و اظهار داشت: من سابقا عضو کمیته گردشگری دریایی سازمان میراث فرهنگی بوده ام. اولین جلسه این کمیته 6 سال پیش تشکیل شد. اما این گلایه از سازمان میراث فرهنگی وجود دارد که چرا در تمام این سال ها آن جلسات و خروجی آنها به صورت منسجم پیگیری نشد؟وی افزود: واقعیت این است که در این سازمان با تغییر یک معاونت شیرازه کار و تمام جلسات و تبادل نظرها و نتایج آن به هم می ریزد. البته این مشکل در سازمان بنادر بسیار کمتر است به همین دلیل اگر سازمان میراث فرهنگی می خواهد به عنوان متولی در امر گردشگری دریایی نیز وارد شود باید در فعالیت خود تداوم و استمرار داشته باشد.احمدی: سازمان میراث فرهنگی با اراده کامل پای کار استمصطفی دهقان معاون و دستیار ویژه رئیس سازمان میراث فرهنگی که خود نتوانست در جلسه گردشگری دریایی حضور پیدا کند ...احمدی را به نمایندگی از خود به این جلسه فرستاده بود.احمدی نیز در آغاز سخنانش ضمن پذیرش انتقادات به سازمان میراث فرهنگی خاطر نشان کرد: تا پیش از این و در دولت های پیشین گهگداری موضوع گردشگری برای مدتی به بحث روز تبدیل می شد و بعد فراموش می شد. اما در اینجا به همه شما دوستان اطمینان می دهم که در حال حاضر از بالاترین مقامات کشور تا کارشناسان و دست اندرکاران اراده ای وجود دارد که طی آن گردشگری و به طریق اولی گردشگری دریایی در کشور با قدرت راه اندازی شود. در واقع گردشگری دریایی یکی از اولویت های مهم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.وی در این زمینه ادامه داد: جدای از معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، ریاست سازمان دستیار ارشد خود را به عنوان نماینده تام الاختیار مسئول کارگروه گردشگری دریایی قرار داده اند.احمدی ضمن تاکید بر حضور بخش خصوصی در فرآیند توسعه گردشگر دریایی به ضعف های این حوزه اشاره کرد و گفت: گردشگری دریایی در کشور ما بسیار تازه و نوپاست به گونه ای که به جرات می توان گفت که آنچه که ما در ایران تاکنون به عنوان گردشگری دریایی شناخته ایم نسبت به تجربه جهانی بیشتر یک شوخی بوده است. در ضمن به نظر می رسد وزارت خارجه و نیروی انتظامی نیز باید از آن دسته سازمان هایی در نظر گرفته شوند که در زمینه گردشگری دریایی باید مورد مشورت قرار گیرند.ابراهیمی فر: بخش دریایی متولی مشخص نداردابراهیمی فر پس از سخنان احمدی باردیگر فرصتی یافت تا نظرات خود را بیان کند.وی این بار به مسائل راهبردی حوزه دریا پرداخت و گفت: باید در نظر داشت که تا پیش از این به دلیل فقدان راهبردی روشن هر فعالیتی که در حوزه گردشگری دریایی انجام شد عملا به نتیجه نرسید. امروز هم اگر این حوزه پا نمی گیرد به این دلیل است که بخش دریایی و صنعت دریایی کشور متولی مشخصی ندارد در حقیقت این بخش هزار صاحب بی صاحب است!عضو هیئت مدیره