آتش توپ در سحرهای ماه رمضان قم/ از «کلوخ اندازون» تا سحرخوانی

قم - آداب ماه مبارک رمضان در گذشته هر شهری با سنت‌های مخصوصی همراه بود و قم هم یکی از شهرهایی است که آداب و سنن خود را در گرامیداشت ماه خدا برگزار می‌کرد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: ماه مبارک رمضان در گذشته دارای آداب و رسوم خاصی بود، آداب و رسومی که شیرینی و حلاوت ماه خدا را چندین برابر می‌کرد، آدابی که در برخی از شهرها با توجه به بافت و سنت آن شهر متفاوت بود و این روزها در پیج و خم فناوری‌های عصر امروز به فراموشی سپرده شده است و دیگه ردی از این آداب وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قم هم از جمله شهرهایی است که برخی از آداب و رسوم رمضان در آن مختص این شهر بوده است آدابی مانند توپ در کردن و کلوخ اندازون.

محمد قاضی از پژوهشگران ادبیات و تاریخ که در زمینه قم هم پژوهش‌های مختلفی داشته است، در گفتگو با خبرنگار مهر به تعریف آداب مراسم «کلوخ اندازون» می‌پردازد؛ گرچه وی معتقد است مردم آن زمان این واژه را به شکل «کلوق اندازون» تلفظ می‌کردند.

به گفته این قم پژوه در این مراسم که چند روز قبل از ماه رمضان آغاز می‌شد برخی از مردم کلوخ در جوهای آب می‌انداختند و به این طریق اعلام می‌کردند که زمان خورد و خوراک به پایان رسیده و ماه رمضان نزدیک است.

سحرخوانی در کوچه‌های شهر

وی با اشاره به نبود وسایل ارتباط جمعی در آن زمان می‌گوید: سحرخوانی یکی از سنت‌های رایج بود که به دلیل نبود وسایل ارتباط رواج داشت و برخی از مردم وظیفه اجرای آن را برعهده داشتند.

قاضی افزود: در این مراسم برخی از افراد قبل از سحر با طبل و آواز در کوچه پس کوچه‌های شهر حرکت می‌کردند تا مردم از خواب بیدار شوند و البته در آن زمان به دلیل اینکه شهر گسترش امروز را نداشت صدای این طبل در کل شهر می‌پیچید.

وی ادامه ادامه می‌دهد که در آن زمان که گلدسته‌های حرم حضرت معصومه(س) ساخته شده بود برخی از سحرخوان‌ها به بالای گلدسته‌ها می‌رفتند و سحرخوانی می‌کردند و صدای آن‌ها در نقاط مختلف شهر قم می‌پیچید.

برخی سحرخوان‌ها به بالای گلدسته‌های حرم می‌رفتند و سحرخوانی می‌کردند و صدای آن‌ها در نقاط مختلف شهر قم می‌پیچید

این کارشناس مسائل تاریخی حاج حسن قناد را یکی از سحرخوان‌ها معروف آن زمان معرفی می‌کند که در گلدسته‌های حرم حضرت معصومه(س) سحرخوانی می‌کرده است.

قاضی در ادامه به آداب (توپ در کردن) اشاره می‌کند، رسمی که در میدان مطهری شهر که آن زمان زمین زراعی بود انجام می‌شد.

رسم «توپ در کردن» این گونه بود که مردم برای دست کشیدن از خوردن سحری منتظر صدای توپ بودند و با شنیدن صدای شلیک توپ‌ها مردم متوجه می‌شدند که وقت اذان شده است و البته برای افطار هم در همین نقطه از شهر توپ‌ها شلیک می‌شد و مردم افطار را آغاز می‌کردند.

مراسم شب‌های قدر در مسجد امام حسن عسکری(ع)

وی همچنین از شب‌های قدر و احیای آن شب‌ها یاد می‌کند اینکه در آن روزها مسجد امام حسن عسکری(ع) که یکی از مساجد مهم شهر بود شبستان‌های مملو از جمعیت داشت که شبهای قدر را در آن مراسم احیا را برگزار می‌کردند.

حسن اعرابی هم از دیگر قم پژوهان این شهر است. وی در گفتگو با خبرنگار مهر از تفاوت ماه رمضان با دیگر ماه‌های سال می‌گوید.

به گفته اعرابی دعای جوشن کبیر که در مراسم احیای شب‌های قدر خوانده می‌شود در گذشته رمضان‌های قم در تمامی شب‌ها خوانده می‌شد و این امر باعث می‌شد که این دعا را تقریباً بسیاری از افراد حفظ باشند.

وی می‌گوید: در برخی از خانه‌ها در ماه مبارک رمضان هنگام افطار و سحر اذان گفته می‌شد و این باعث می‌شد تا خانه‌های مجاور از زمان افطار و سحری باخبر باشند

سفره‌های خالی از تجمل چیزی است که این روزها و در ماه‌ مبارک رمضان کمتر به چشم می‌خورد

اعرابی هم به مراسم طبل زنی اشاره می‌کند که برخی از افراد به شکل داوطلبانه و نوبتی این مراسم را اجرا می‌کردند و در کوچه و خیابان همراه با طبل زنی اشعار و مدیحه سرایی می‌کردند و از این طریق بود که هنگام سحر مردم از خواب بیدار می‌شدند و آن هم در زمانی که خبری از وسایل ارتباط جمعی نبود اما کسی خواب نمی‌ماند.

بر اساس آنچه که از خاطرات و گفته‌های قدیم از ماه رمضان وجود دارد در گذشته حال و هوای این ماه مبارک بسیار شیرین و دلنشین بود، اینکه همه شهر دست به دست یکدیگر می‌داند تا مردم را بیدار کنند و یا سفره‌های طول و درازی که با دعوت از بزرگان و فامیل در خانه‌ها پهن می‌شد همه حاکی از همراهی معنویت و همدلی در کنار یکدیگر بود.

اما سفره‌های خالی از تجمل و تجمل‌گرایی چیزی است که این روزها و در ماه‌ مبارک رمضان کمتر به چشم می‌خورد.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۷۲۲۷۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حذف دوباره قطار سریع السیر یزد

تین نیوز

نایب رئیس دفاتر خدمات مسافرتی یزد از فاجعه حمل و نقل ریلی یزد با حذف رام قطار سریع السیر این استان خبر داد.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایلنا،  محمدمهدی رجایی فرد در جمع خبرنگاران حوزه گردشگری استان با بیان اینکه فاجعه ای بزرگ در بحث حمل و نقل ریلی یزد رقم خورده که امروز موجب گلایه بسیاری از ما است، گفت: از ایام کرونا به هر بهانه ای بود چند قطار از مسیر یزد حذف کردند و بعد از دو سال پیگیری استاندار، نمایندگان مجلس و بخش خصوصی و مسئولان راه آهن یزد این قطار سریع السیر به یزد آمد و قرار بود دو رام از این قطار به یزد بیاید.

وی افزود: با عدم مدیریتی که شکل گرفت همین یک رام قطار افزوده شده نیز از یزد در دعوای بین راه آهن و شرکت رجا گرفته شد و در سکوت خبری کامل به استان دیگری یا شهر عزیزتری  واگذار شدو هیچ اعتراضی یا پیگیری از جانب مسئولین امر صورت نگرفت.

نایب رئیس دفاتر خدمات مسافرتی یزد با بیان اینکه مدیران راه آهن متوجه مسئولیت اجتماعی خود نیستند، تصریح کرد: ارکان اصلی راه آهن در کلان مسئولیت های خود میداند که باید ۳۳ درصد بار کشور از یزد عبور کند و یک سوم درآمد راه آهن کشور از یزد است و مسیر یزد را صرفا باری و درامدی میدانند پس چرا باید به وظیفه اجتماعی خود در قبال مردم یزد عمل کنند و با این همه آلودگی ایجاد شده حداقل چند قطار مسافرتی برای رفاه مردم و گردشگران در نظر بگیرند.

او با تاکید بر اینکه مردم یزد به علت نجابت همیشگی سکوت کرده اند، گفت: آیا اگر مردم شهر دیگری امروز به جای یزد بود در چنین وضعیتی حاضر به سکوت میشدند ؟

رجایی فرد با اشاره به اینکه احتمالا به علت تردد قطارهای باری قطار مسافرتی مسیر یزد حذف شده است، تصریح کرد: این خواسته زیادی نبود که روزانه ۶۰۰ نفر ظرفیت از حمل و نقل ریلی یزد حذف شد و کجا هستند مسئولان یزد که پاسخگو باشند در حالیکه دو هفته هست این قطار حذف شده است و همه قرار بود پیگیری کنند.

او با اشاره به اینکه مدیران راه آهن وعده های زیادی دادند که به زودی مشکل حل میشود، گفت: دو هفته گذشته و هیچ کدام اقدامی نکرده اند. از سوی دیگر شهرهایی مانند شیراز، اصفهان، کرمان و دیگر همجواران ما هرکدام روزانه چهار تا پنج قطار دارند و ما روزانه یک قطار ترنست که آن نیز حذف شده است.

او در پایان با اشاره به اینکه شرکت یزد ریل یک سال پیش تاسیس و هنوز مباحث مالی و ... دیگر آغاز نشده است، گفت: هنوز این شرکت در مرحله شعار مانده و اقدامی نشده و پرسش من از مسئولان این است که آیا این دورنمایی است که ما از شهر یزد دیده ایم ؟ آیا این دورنمای شهری جهانی و با امید به رفاه مردم  و توسعه گردشگری است؟

 

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید