سالانه چند ایرانی در اثر مسواک نزدن میمیرند؟
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۷۳۵۰۰۳
به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا به نقل از دیدهبان علم ایران، تعدادی از مطالعات پیشین ارتباط میان بهداشت دهان و دندان و مرگ و میر به علل خاص را نشان دادهاند اما این مطالعات عمدتا در کشورهای پردرآمد انجام شدهاند.
دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در تازهترین تحقیق خود تحت عنوان Oral health and mortality in the GOLESTAN Cohort Study که در نشریه معتبر بینالمللی International Journal of Epidemiology (نشریه انجمن بینالمللی اپیدمیولوژی) منتشر شده، به بررسی ارتباط میان بهداشت دهان و دندان و بروز بیماریها و مرگ و میر به علل خاص در کشور پرداختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در این مطالعه که به سرپرستی دکتر رضا ملکزاده، استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران و پراستنادترین دانشمند علوم پزشکی ایران در بستر مطالعه کوهورت – بزرگترین مطالعه آیندهنگر خاورمیانه که از سال ۸۳ تاکنون، بیش از ۵۰ هزار ایرانی ۴۰ تا ۷۵ سال را با هدف بررسی عوامل خطر سرطانها و سایر بیماریهای مزمن در شمال شرق ایران (استان گلستان) مورد بررسی و پیگیری قرار داده است – تعداد دفعات مسواک زدن، استفاده از دندان مصنوعی و پروتز دندان بر اساس خوداظهاری شرکتکنندگان و نیز وضعیت سلامت دندان آنها شامل دندانهای از دست رفته، فاسد، خالی و پر شده، توسط پزشکان آموزش دیده مورد بررسی قرار گرفتند.
محققان در ادامه، شرکتکنندگان در مطالعه شامل ۴۲٫۴ درصد مرد و ۵۷٫۶ درصد زن را که با هدف بررسی وضعیت بهداشت دهان و دندان مورد بررسی بودند، به مدت ۹ سال مورد پیگیری قرار دادند.
از آن جا که تعداد مرگ و میرهای کلی گزارش شده طی مدت بررسی (۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴) نزدیک به ۴ هزار نفر (سه هزار و ۸۲۰ نفر) بود، نتایج بررسیها نشان داد از این بین، یک هزار و ۹۸۱ نفر بر اثر بیماریهای قلبی عروقی، ۸۳۹ نفر بر اثر سرطانها و ۲۱۷ نفر نیز بر اثر حوادث و جراحات فوت کردند.
پزشکان ایرانی در این تحقیق، پس از سالها پیگیری بهداشت دهان مطالعهشوندگان، «ارتباط مرگ و میرهای رخ داده در جمعیت مورد مطالعه با بهداشت دهان و دندان افراد فوت شده» را به دقت مورد کنکاش و بررسی قرار دادند.
نتایج بررسیها بسیار تاملبرانگیز بود: افزایش نرخ مرگ و میر کلی در شرکتکنندگانی که بیشترین دندان از دست رفته را در مقایسه با افراد دارای حداقل دندان از دست رفته، داشتند.
مسواک زدن در کاهش خطر بیماریها و مرگ به علل خاص بسیار موثر است
طبق بررسی و نتایج این تحقیق، مسواک زدن به هر شکل – اعم از یک بار، دو بار یا بیشتر از دو بار در روز – خطر مرگ به علل خاص از جمله بیماری قلبی، عروقی، سرطان، دیابت، انسداد مزمن ریوی و… را کاهش میدهد؛ چرا که نتایج نشان داد بین مرگ و میر و وضعیت بهداشت دهان و دندان افراد ارتباط وجود دارد و بهداشت ضعیف دهان و دندان و مسواک نزدن شانس ابتلا به این بیماریها را تا بیش از ۴۰ درصد افزایش میدهد.
از دیگر نتایج جالب توجه این مطالعه دانشمندان کشور آن است که حتی وضعیت بهداشت دهان و دندان افرادی که بر اثر خودکشی یا تصادفات فوت کرده بودند نیز با سایرین تفاوت داشت. بدان معنا که افراد دارای افسردگی که گاه منجر به خودکشی آنها شده است و نیز افرادی که در تصادفات صدمه دیده و فوت شدهاند، بهداشت دهان و دندان ضعیفتری نسبت به سایرین داشتهاند! این نتیجه که صرفا ارتباط وضعیت بهداشت دهان و دندان را با افسردگی در این مطالعه اپیدمیولوژی حاضر آشکار کرده است، میتواند به دلیل این احتمال باشد که افراد دارای افسردگی، کمتر از سایرین، بهداشت دهان و دندان را رعایت میکنند و در افراد خودکشی کرده، وضعیت بهداشت دهان و دندان به مراتب بسیار ضعیفتر بوده است.
همانطور که این تحقیق اشاره کرده است، مطالعات پیشین درباره تاثیر بهداشت دهان و دندان در بروز بیماریها عمدتا در کشورهای پردرآمد انجام شده است. به عنوان نمونه از مجموع ۱۵ مطالعه انجام شده در این زمینه، ۱۲ مطالعه، وجود ارتباط بین دندانهای از دست رفته و بروز بیماریها و مرگومیر به علل خاص را به اثبات رساندهاند اما نتایج مطالعه حاضر که در بستر مطالعه کوهورت بزرگ استان گلستان انجام شده، از آن جا که میتواند نتایج مشابهی را برای کشورهایی با درآمد کمتر و بهداشت دهان و دندان ضعیفتر ارائه کند، حائز اهمیت جهانی است و از این نظر مطالعه دانشمندان علوم پزشکی تهران میتواند منحصر به فرد باشد.
وضعیت بهداشت دهان و دندان در دنیا
بهداشت ضعیف دهان و دندان و بیماریهای لثه از بیماریهای شایع در دنیاست. در ایالات متحده شیوع بیماری پریودنتال (بیماری پیرادندانی یا بیماری بافتهای نگهدارنده دندانها شامل لثه، الیاف اتصال دهنده دندان به استخوان و بافت استخوانی اطراف دندان. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود با ایجاد پلاک دندانی و ترشح سموم از میکروبهای آن بافتهای مجاور تحت تأثیر قرار میگیرند. اگر مشکلی در هر یک از اجزا، نگهدارنده دندان در استخوان ایجاد شود فرد دچار بیماری پریودنتال شده است) در میان بزرگسالان ۴۶ درصد است.
طبق آماری که دبیر شورای عالی سلامت دهان و دندان اعلام کرده است، ایرانیها حدود ۲۰۰ میلیون دندان پوسیده دارند.
سعید عسکری گفته است: پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه شیوع بالایی در جهان و در کشور ما دارد.
وی اظهار داشته است که حتی شیوع پوسیدگی دندان در جهان در مقایسه با میگرن و آسم بیشتر است و بر اساس آخرین پیمایشهای انجام شده در میان افراد ۳۵ تا ۴۴ سال، به طور متوسط حدود ۳ دندان پر شده و ۶ دندان کشیده شده و ۴ دندان پوسیده وجود دارد. همچنین آمار دندانهای پوسیده در میان کودکان ایران، صعودی بوده است که این مساله هزینههای زیادی را برای درمان نیاز دارد.
چرا دندانهای خراب باعث بیماری و مرگ و میر میشوند؟
دهان ما محل زندگی هزاران گونه مختلف باکتریایی است. تعداد محدودی از این گونهها در بروز التهاب و عفونت نقش داشته و موجب بروز پوسیدگی دندان میشوند. بنابراین به گفته محققان، مسواک نزدن و بهداشت دهان و دندان ضعیف، از عوامل ایجاد تغییر در میکروبیوم دهان است و سبب بروز شرایط از دست رفتن دندان میشود. از دست رفتن دندان نیز سطح باکتری در حفره دهان را افزایش میدهد و تجمع باکتریایی خطر ابتلا به بیماریها را محتملتر میکند.
بهداشت ضعیف دهان و دندان و این همه بیماری؟
بیماریهای لثه با تشکیل پلاکها روی دندان به واسطه مسواک نزدن شروع میشوند. این پلاکها لایه چسبندهای هستند که از غذا و باکتری تشکیل شده و میتوانند باعث خونریزی لثه، تورم و ایجاد بیماری در آن شوند.
همچنین محققان ثابت کردهاند که بهداشت دهان و دندان، به طور قابل توجهی میتواند تشکیل پروتئینهای «سیریاکتیور» و «فیبرینوژن» را کاهش دهد؛ چرا که بالا رفتن میزان این پروتئینها در خون احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را به شدت افزایش میدهد. به گفته محققان احتمالا باکتریهای موجود در این پلاکهای دندانی میتوانند به راحتی وارد جریان خون شده و بعد از وارد شدن به اعضای حیاتی بدن انسان در آنها ایجاد عفونت کنند. همچنین این باکتریها توانایی مسدود کردن جریان خون در رگهای قلبی را دارند که در موارد شدید خطر ایست قلبی را در افراد مسن افزایش میدهند. یک فرد سالم باید ۳۲ دندان در دهانش داشته باشد و تحقیقات نشان داده است اشخاصی که کمتر از ۲۱ دندان در دهان خود دارند شانس ابتلای آنها به حمله قلبی ۶۵ درصد بیشتر است. تحقیقات محققان دانشگاه نیویورک روی ۹ هزار زن بالغ نشان داده است احتمال ابتلا به حمله قلبی در زنانی که دچار بیماریهای لثه هستند تا دو برابر نسبت به دیگران بیشتر است.
تاثیر بهداشت دهان و دندان ضعیف در ابتلا به دیابت و سرطانها
مسواکنزدن همچنین میتواند خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطانها را در انسان بیشتر کند. به طور کلی افرادی که به بهداشت دندان و لثههای خود توجه نشان میدهند با احتمال ۱۴ درصد کمتر به سرطان دچار میشوند. در بعضی موارد، ارتباط بین بیماریهای لثه و سرطان بسیار بیشتر است. برای مثال یک فرد با دندانهای خراب و لثههای متورم با احتمال ۴۹ درصد بیشتر از دیگران ممکن است به سرطان کلیه دچار شود. احتمال ابتلای این شخص به سرطانهای لوزالمعده و خون هم به ترتیب ۵۴ و ۳۰ درصد نسبت به سایرین بیشتر است.
دیدگاه برخی متخصصان بر این است که تورم و بیماریهای مزمن لثه میتواند منجر به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن انسان شده و سلولهای او را در برابر تومورهای سرطانی آسیبپذیر کند. بعضی دیگر از محققان هم معتقدند، باکتریهای موجود در پلاکهای دندانی به طور مستقیم میتواند منجر به تولید بافتهای سرطانی در اعضای حیاتی بدن شوند.
بروز انسداد مزمن ریوی با مسواک نزدن
دانشمندان در آخرین تحقیقات خود متوجه ارتباط قدرتمندی بین بهداشت دهان و ابتلا به بیماری انسداد ریوی مزمن یا COPD شدهاند. در این بیماری که چهارمین عامل مرگ و میر در ایالات متحده به شمار میآید، عملکرد سیستم تنفسی به تدریج کاهش پیدا میکند و ریهها به مرور زمان تخریب میشوند.
محققان معتقدند، باکتریهای موجود در دهان میتوانند وارد ریه شده و هر چند وقت یک بار باعث بروز عفونت در این قسمت بسیار حساس بدن شوند. متاسفانه این باکتریها میتوانند به سرعت تقسیم شده و بخش زیادی از ریهها را فرا بگیرند، به همین دلیل افرادی که دچار بیماریهای ریوی و تنفسی هستند باید بیشتر از دندانهای خود محافظت کنند.
آمارها نشان میدهد، میزان ابتلا به بیماریهای لثه در افرادی که دیابت دارند تا سه برابر بیشتر است. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط موسسه ملی بیماریهای کلیه و دیابت ایالاتمتحده، هر قدر وضعیت بهداشت دهان و دندان در یک فرد بدتر باشد، احتمال ابتلای او به دیابت و مرگ و میر بر اثر این بیماری افزایش پیدا میکند. البته این ارتباط دو طرفه است، یعنی دیابت هم میتواند روی سلامت لثهها تاثیر منفی گذاشته و سرعت خراب شدن دندانها را افزایش دهد.
پوکی استخوان در کمین آنها که مسواک نمیزنند
از سویی دیگر در افرادی که مسواک نمیزنند به تدریج استخوانهای دندان که در ریشه آن قرار گرفتهاند، تحلیل رفته و از بین میروند. این عامل باعث از بین رفتن بافت نرم لثه در اطراف دندان شده و در نهایت باعث تخریب کامل دندان میشود. این وضعیت در بعضی از مبتلایان به بیماری لثه میتواند نشاندهنده ابتلای آنها به بیماری پوکی استخوان باشد. در افراد مبتلا به این بیماری تراکم استخوانی به تدریج کاهش پیدا کرده و استخوانها به تدریج ضعیف میشوند. این موضوع به خصوص در میان زنان بالای ۵۰ سال اهمیت بیشتری پیدا میکند. بعد از رسیدن به سن یائسگی، تراکم بافت استخوانی در زنان کاهش مییابد که یکی از دلایل اصلی آن ایجاد تغییرات هورمونی در بدن است. دانشمندان معتقدند، زنانی که زیاد به دندانپزشک مراجعه میکنند، حتما باید یک بار آزمایش تراکم استخوان را هم انجام دهند تا از ابتلا نداشتن خود به پوکی استخوان اطمینان پیدا کنند.
«مسواک نزدن» و زوال عقل!
بهداشت نامطلوب دهان و دندانها در عین حال پیامدهای مضر و مخربی نیز برای مغز دارد. عدم رعایت بهداشت مناسب دندانها با تنگ شدن و انسداد سرخرگها در مغز مرتبط است. وقتی سرخرگها و عروق مغز به دلیل وجود باکتریها مسدود میشوند، این فرایند نیز به نوبه خود موجب تضعیف حافظه و افزایش خطر زوال عقل میشود.
تحقیقات محققان همچنین نشان داده است زنانی که به بیماری لثه مبتلا هستند دو برابر بیشتر با مشکلات دوران بارداری مواجه میشوند که از جمله این مشکلات تولد نوزاد زیر وزن و زودرس است. باکتریهای لثه در واقع موجب بروز این قبیل مشکلات در زنان باردار میشوند. یک مطالعه جدید نشان داده است که بیماریهای دندانی و لثهای و بهداشت نامناسب دهان و دندان زمان باردار شدن را در زنان به تاخیر میاندازد و امکان باردار شدن را دشوار میسازد.»
منبع: خبرگزاری برنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۷۳۵۰۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پرخطرترین مشاغل برای کارگران/ این بیماری ها سلامت کارگران را تهدید می کند
حسن اصیلیان مهابادی، با بیان اینکه مشاغل گوناگونی در جوامع انسانی وجود دارد، اظهار کرد: بررسی وضعیت مشاغل بیانگر این است که هرکدام از گروههای شغلی بنا به ماهیت خود با مشکلات سلامت و ایمنی مواجه هستند.
وی با بیان اینکه سازمان بینالمللی کار، «سلامت» را در کانون توجه قرار داده، خاطرنشان کرد: به طور قطع، رعایتنکردن اصول ایمنی و بهداشت در محیطهای کار منجر به بروز مشکلات فراوان برای جامعه کارگری میشود که در صنایع مختلف مشغول به فعالیت هستند. براساس آخرین برآوردهای سازمان بینالمللی کار، سالانه حدود ۳ میلیون کارگر به دلیل حوادث و بیماریهای ناشی از کار، جان خود را از دست میدهند.
استاد گروه مهندسی بهداشت حرفهای و ایمنی کار دانشگاه تربیتمدرس ادامه داد: میزان مرگ و میر کارگران به دلیل حوادث و بیماریهای ناشی از کار در سال جاری میلادی نسبت به سال ۲۰۱۵ بیش از ۵ درصد افزایش یافته است. بنابر بر گزارش سازمان بینالمللی کار، بیشترین میزان مرگومیر کارگران به دلیل حوادث و بیماریهای ناشی از کار مربوط به بیماریهای شغلی میشود که معادل ۲.۶ میلیون از ۳ میلیون مرگومیر سالانه حوادث و بیماریهای ناشی از کار در دنیا است. همچنین حوادث ناشی از کار که جزو مقوله ایمنی به حساب میآید موجب مرگ ۳۳۰ هزار کارگر در هر سال میشود.
بیماریهایی که سلامت کارگران را تحت تاثیر قرار میدهند
رئیس انجمن بهداشت حرفهای ایران با بیان اینکه برخی از بیماریها تاثیر بیشتری بر سلامت کارگران دارند، اظهار کرد: بیماریهای قلبی_عروقی، سرطان و بیماریهای تنفسی جزو مواردی هستند که سلامت کارگران را تحت تاثیر قرار میدهند؛ به نحوی که سهچهارم مرگومیرهای ناشی از کار مربوط به این بیماریهای است.
وی با بیان اینکه «ساختوساز»، «جنگلداری»، «کشاورزی» و «ماهیگیری» جزو پرخطرترین مشاغل هستند، افزود: ۶۳ درصد از آسیبهای شغلی منجر به مرگ برای مشاغل «ساختوساز»، «جنگلداری»، «کشاورزی» و «ماهیگیری» است.
وضعیت بهداشت حرفهای و ایمنی کار در ایران
اصیلیان درباره وضعیت بهداشت حرفهای و ایمنی کار کشور اظهار کرد: وضعیت بهداشت حرفهای و ایمنی کار کشور نسبت به روزهای نخست انقلاب از وضعیت خوبی برخوردار است. بررسی وضعیت بهداشت حرفهای و ایمنی کار ایران در مقایسه با برخی از کشورهای منطقه بیانگر این است که این مولفه، شرایط نسبتا خوبی دارد اما در مقایسه با کشورهای پیشرفته، با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد.
لزوم بهروزرسانی قوانین سلامت محیط کار
وی با بیان اینکه قوانینی در زمینه بهداشت حرفهای و ایمنی کار تدوین شده، افزود: اگرچه قوانین حوزه بهداشت حرفهای و ایمنی کار کشور طی سالهای گذشته بهبود یافته، اما با سطح مطلوب فاصله دارد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نسبت به ابلاغ قوانین سلامت محیط کار اقدام کرده و علاوه بر قوانین ابلاغی وزارت بهداشت، «قانون کار» نیز تدوین شده است. اگرچه قوانین ابلاغی وزارت بهداشت و قانون کار در کشور اجرا میشود اما این قوانین باید بهروزرسانی شوند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه فرهنگسازی در حوزه بهداشت حرفهای و سلامت کار یک موضوع ضروری قلمداد میشود، خاطرنشان کرد: به طور قطع، فرهنگسازی سبب بهبود وضعیت بهداشت حرفهای و ایمنی کار میشود. فرهنگ توجه به نکات ایمنی باید در وهله نخست در میان کارفرمایان جاری شود؛ پس از آن، کارگران باید به نکات ایمنی و بهداشتی خود توجه ویژه داشته باشند. فرهنگسازی در زمینه توجه به نکات ایمنی باید در کانون توجه قرار گیرد و تلاشهای فراوانی در این راستا محقق شود.
اصیلیان گفت: سازمان بینالمللی کار، موضوع فرهنگسازی توجه به سلامت را با توجه به میزان مرگومیر بیماریهای و حوداث ناشی از کار در کانون توجه قرار داده و در این مسیر گام برمیدارد. سازمان بینالمللی کار با توجه به ضرورت و اهمیت بهداشت حرفهای و سلامت کار، ۲۷ آوریل را به عنوان روز جهانی «ایمنی و بهداشت حرفهای» لحاظ کرده و هر ساله شعاری برای این روز تعیین میکند. سال گذشته، شعار «محیط کار سالم و ایمن، حق مسلم هر نیروی کار است» را انتخاب کرد.
تاثیر تغییرات اقلیمی بر محیط کار
وی درباره شعار روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفهای نیز اظهار کرد: «تغییرات آب و هوایی» در کانون توجه شعار سال جاری قرار گرفته است. دخل و تصرف و توسعه فعالیتهای انسانی در کره زمین سبب تغییرات اقلیمی و گرمشدن کره زمین شده و سبب بروز سیلاب، طوفان، کولاک و سونامی در نقاط مختلف کرهزمین شده است. افزایش دمای کره زمین، تغییرات اقلیمی، افزایش اشعه ماورای بنفش خورشید و همچنین افزایش حشرات که عامل بیماری به حساب میآیند، میتواند برخی از محیطهای کاری را تحت تاثیر قرار دهد.
رئیس انجمن بهداشت حرفهای ایران ادامه داد: کارگرانی که در مناطق رو باز فعالیت میکنند تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار میگیرند. موضوع تاثیر تغییرات اقلیمی بر محیطهای کار در کانون توجه سازمان بینالمللی کار قرار گرفته است و با توجه به اهمیت این موضوع باید در داخل کشور نیز مهم قلمداد شود. سازمان محیط زیست، وزارتخانههای «بهداشت» و «کار» و انجمن بهداشت حرفهای میتوانند دست به دست یکدیگر دهند و در این زمینه اقداماتی انجام دهند.
وی در پایان گفت: طرح جدید سازمان بینالمللی کار، محیط کار سالم از سال جاری تا سال ۲۰۳۰ اجرا میشود و برای تحقق این منظور سه هدف در نظر گرفته است. نخستین راهبرد برای تحقق این موضوع، «بهبود چارچوب ایمنی و بهداشت کار» است. همچنین ۲ راهبرد «تقویت هماهنگ، مشارکت و سرمایهگذاری در زمینه ایمنی و بهداشت کار» "OSH" و "تقویت OSH" نیز به عنوان دیگر راهبردهای سازمان بینالمللی کار در زمینه ارتقای سلامت محیط کار به حساب میآید. اگر به سه راهبرد سازمان بینالمللی کار توجه کنیم به حد مطلوبی در زمینه بهداشت حرفهای و ایمنی کار نایل میآییم.
منبع: خبرگزاری ایسنا