اعلام گزارش دفتر بازرسی سازمان محیط زیست درباره مرگ هیرکان

مازندمجلس: به گزارش گروه جامعه خبرگزاری میزان، مرتضی فرید در خصوص نتیجه بررسی‌ها در مورد مرگ هیرکان (پلنگ  ماده رها شده در پارک ملی گلستان) گفت: با بررسی سامانه‌ای که سینگال‌های ارسالی ردیاب‌های ماهواره‌ای توسط آن تجزیه و تحلیل می‌شد، مشخص شد هیرکان که پس  از هماهنگی‌های اولیه و نصب ردیاب ماهواره‌ای در ۲ شهریورماه  ۱۳۹۵ در پارک ملی گلستان رهاسازی شده بود تا ۶ مهرماه ۱۳۹۵ یعنی ۳۵ روز پس از رهاسازی زنده بوده و اظهارات بعدی مبنی بر زنده بودن هیرکان صحیح و مطابق با واقعیت نبوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
فرید افزود: پس از غیرعادی شدن وضعیت سیگنال ردیاب ماهواره‌ای، چهار تن از افراد مرتبط با موضوع یعنی سیدمجتبی حسینی - معاون اداره کل محیط زیست گلستان، فرزاد اکبرنژاد - کارشناس حیات وحش اداره کل، سیاوش روشنیان - مسئول نگهداری و حمیدرضا نجاری - سرپرست معاونت پارک ملی گلستان- با مراجعه به منطقه، با لاشه متلاشی شده پلنگ ماده رهاسازی شده مواجه می‌شوند.
وی ادامه داد: افراد مذکور پس از مشاهده لاشه، ردیاب را در همان محل زیر یک درخت قرار داده و باقیمانده لاشه را در داخل کیسه پلاستیکی به محل اداره پارک ملی گلستان منتقل می‌کنند و برای بررسی DNA در داخل فریزر قرار می‌دهند.
مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص برخی ادعاهای مطروحه در مورد جابجایی ردیاب ماهواره‌ای، اظهار کرد: اینکه عنوان شده چندین ماه ردیاب در پارک ملی گلستان چرخیده، صحت ندارد و بررسی سامانه مربوطه و اطلاعات موجود در آن حاکی از آن است که ردیاب از تاریخ ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۶ برابر با شش مهر ۱۳۹۵ ثابت بوده و جابجایی در سامانه ثبت نشده است.
وی همچنین درباره برخی ادعاها مبنی بر اخذ حمایت‌های مالی از IUCN و مراکز بین‌المللی خاطرنشان کرد: هیچگونه اعتباری از طرف این مراکز به اداره کل محیط زیست گلستان یا سازمان حفاظت محیط زیست اختصاص داده نشده است و در بررسی‌های به عمل آمده نیز مستندی در این زمینه مشاهده نشد. ضمن آنکه اصولا بهره‌گیری از کمک‌های بین‌المللی، ساز و کار و فرآیند مشخص خود را دارد و این ادعا نشان از بی‌اطلاعی از روندها دارد.
فرید با بیان اینکه اظهارات غیرواقع معاون اداره کل محیط زیست استان گلستان و عدم اعلام مرگ پلنگ به گونه‌ای که عنوان شده به منظور پیشگیری از ورود افراد سودجو در زمینه خرید و فروش گونه‌های حیات وحش و نگرانی وی از احتمال جلوگیری از رهاسازی پلنگ نر بوده است، گفت: این تصمیم شخصی معاون اداره کل و کتمان موضوع از طرف سایر افراد و عدم اعلام آن به معاونت ذی‌ربط یا دفتر بازرسی سازمان حفاظت محیط زیست اقدامی اشتباه بوده و سازمان به طور قطع و بی‌اغماض با اینگونه رفتارها مخالفت دارد و به هیچ وجه دستوری از سوی سازمان به استان‌ها در این زمینه‌ها صادر نمی‌شود.
وی افزود: بی‌توجهی افراد ذی‌ربط به ضوابط اداری از جمله عدم اطلاع به هنگام تلف شدن پلنگ با هر توجیهی که باشد، مراتب مطابق قوانین و ضوابط دستگاه‌های دولتی و سازمان‌ها در کمیته مربوطه مورد بررسی و مورد اقدام قرار می‌گیرد.
مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: جدای از نحوه رسانه‌ای شدن این موضوع،محدودیت‌ها و ایراداتی که در فرآیند نگهداری و رهاسازی پلنگ ماده وجود داشته، تردیدی نیست که باید جنبه‌های مثبت آموزشی و علمی نگهداری و رهاسازی پلنگ به عنوان یک تجربه مهم که قبلا سابقه‌ای در کشور نداشته مد نظر قرار گیرد و شرایط برای تحقیقات و فعالیت‌های بعدی فراهم شود.
وی ادامه داد: آنچه در جریان رهاسازی هیرکان به دست آمد بی شک گران‌قیمت است. تجربیات دوران نگهداری و رفتارشناسی پلنگ و حفظ خصلت وحشی بودن آن همچنین پژوهش‌ها و تحقیقات کاربردی بعدی که می‌تواند بر پایه تجربیات فعلی صورت گیرد تنها برخی از دستاوردهای رهاسازی هیرکان در طبیعت است.
فرید با بیان اینکه طبق اظهارات افراد حاضر در محل، در سمت راست سر پلنگ تلف شده آثار پارگی وجود داشته که حاکی از درگیری پلنگ تلف شده با یک گونه قوی‌تر بوده است، اظهار کرد: بقایای میش شکار شده‌ای در معده پلنگ وجود داشته که نشان دهنده توانایی جانور در شکار طعمه بوده است.
وی با تاکید بر این موضوع که پلنگ رهاسازی شده به مدت ۳۵ روز - که زمان قابل توجهی به شمار می‌رود-  در طبیعت دوام آورده، موفق به شکار و تداوم زندگی خود شده و نهایتا توسط گونه رقیب و قوی‌تر و احتمالا به دلیل اختلاف بر سر قلمرو از بین رفته است، تصریح کرد: با مقایسه‌ای ساده بین این پروژه و پروژه احیای ببر که میلیاردها ریال هزینه از خرید تجهیزات تا ساخت محل نگهداری و غیره شد، نشان دهنده فاصله زیاد این دو پروژه است زیرا ببرها حتی به مرحله انتقال به سایت احداثی نیز نرسیدند. مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص شرایط پلنگ نر و رهاسازی یا عدم رهاسازی ورکان در طبیعت، گفت: روشن است که کمیته ارزیابی و رهاسازی گونه‌های شاخص و حائز اهمیت حیات وحش به ریاست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در مورد دومین پلنگ یعنی ورکان تصمیم گیری خواهد کرد.
وی با اشاره به سابقه نگهداری هیرکان و ورکان (دو توله پلنگ نر و ماده) در اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان اظهارکرد: در مرداد ۹۳ دو قلاده توله پلنگ نر و ماده که جلوی درب اداره حفاظت محیط زیست کردکوی رها شده بودند به اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان در گرگان منتقل شدند که البته این انتقال به دلیل وجود محدودیت‌ها و با توجه به ضرورت دسترسی و نظارت مستمر بر زندگی این توله پلنگ‌ها بود. گرچه در اداره کل نیز فضای چندان مناسبی برای نگهداری آنها وجود نداشت. فرید با بیان اینکه آماده‌سازی مکان دیگر و انتقال توله پلنگ‌ها که بر آنها نام هیرکان و ورکان گذاشته شده بود، مشکلات و ملاحظات خود را داشت، اظهار کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان از ابتدا بنا را بر عدم تحویل توله پلنگ‌ها به باغ وحش‌ها گذاشت و گزینه رهاسازی آن‌ها را با نصب ردیاب در نظر گرفت بنابراین با وجود مشکلات نگهداری، تلاش شد با نوع رژیم غذایی و عدم رویارویی با انسان، پلنگ‌ها را برای رهاسازی آماده کنند.
مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست افزود: مسئولیت نگهداری توله پلنگ‌ها در ابتدا به فردی به نام دکتر مسعود  شکیبا  سپس به سیاوش روشنیان به دلیل فعالیت‌های تجربی و سابقه همکاری وی در زمینه مراقبت و نگهداری حیات وحش با اداره کل و نیز به عنوان کارشناس اداره نظارت بر حیات وحش واگذار شد.
وی ادامه داد: طبق بررسی‌های انجام شده تغذیه دو قلاده پلنگ عمدتا از حیوانات وحشی آسیب دیده، تلف شده و شکار شده غیر مجاز بوده است و جهت نگهداری و تغذیه هیرکان و ورکان از مشاوره و تجربه افراد صاحب نظر استفاده شده بود. فرید تاکید کرد: برای سازمان حفاظت محیط زیست، اصل رهاسازی گونه‌های حیات وحش به منظور بازگشت به طبیعت در مقایسه با گزینه تحویل حیات وحش به مراکز مجاز و جداسازی از چرخه طبیعت که به مرگ اکولوژیک آنها منتج می‌شود ارجحیت دارد و تحویل به باغ وحش‌ها آخرین گزینه است.
وی در ادامه گفت: در خصوص هیرکان و ورکان نیز از آنجا که آماده‌سازی فضای مناسب و نگهداری حیوان در مکان بزرگ‌تر در مدت زمان کوتاه فراهم نشد و معرفی به باغ وحش‌ها هم جزو برنامه‌های اداره کل نبود، بنابراین پس از هماهنگی‌های اولیه و نصب ردیاب ماهواره‌ای در تاریخ ۲ شهریورماه ۹۵ نسبت به رهاسازی توله پلنگ ماده به نام هیرکان در پارک ملی گلستان اقدام شد.
مدیرکل دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست در پایان گفت: این اتفاق در حالی رخ داد که گزینه واگذاری پلنگ‌ها به باغ وحش،راحت‌ترین گزینه برای محیط زیست گلستان بوده و موجب خلاصی اداره کل از زحمت و هزینه نگهدای آنها می‌شد بنابراین نگهداری از هیرکان و ورکان با هزینه و زحمت فراوان تحمل شد تا آینده توله پلنگ‌ها به هیچ وجه با اسارت در باغ وحش‌ها گره نخورد و نباید از این تلاش مجدانه که حدود دو سال به طول انجامید غافل شد.

منبع: مازند مجلس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mazandmajles.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مازند مجلس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۷۵۳۲۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین وضعیت تالاب بندعلیخان

کارشناس مسؤول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه همچنان موضوع هدایت آب رودخانه شور به عنوان تامین‌کننده مهم آب تالاب بندعلیخان به مسیر اصلی در حال پیگیری است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

علی یعقوبی نژاد در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه در زمینه موضوع حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها دو مبحث مطرح است، اظهارکرد: یکی تعیین میزان حقآبه‌های اختصاصی و دیگری تخصیص و تامین حقآبه است. تعیین میزان حقآبه‌ها طی مطالعاتی از سوی سازمان محیط زیست صورت می‌گیرد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران اضافه کرد: قانون تالاب‌ها، یک قانون نوپا است که از سال ۹۶ ابلاغ شده و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی آن نوشته شده است البته طی برنامه‌های ۵ ساله چهارم و پنجم و در قانون‌های موازی مانند قانون اراضی مستحدثات و ساحلی  به مدیریت زیست بومی تالاب‌ها و منابع آبی توجه می‌شد ولی با ابلاغ قانون تالاب‌ها از سال ۹۶ این موضوع سریع‌تر و روشن‌تر پیگیری شده و با پیگیری اعتبارات و اعلام برنامه‌ها شرایط بهتری برای تحقق برنامه‌های زیست‌بومی برای مدیریت منابع آبی فراهم شده است.

وی با بیان اینکه علاوه بر خدمات اکوسیستمی منابع آبی، موضوع تعدد بهره‌برداران و ذینفعان و تعارض منافع آن‌ها نیز مطرح است، گفت: اولویت اول وزارت نیرو تامین آب شرب است، این درحالیست که کارکردهای موازی دیگر مانند تامین آب واحدهای خدماتی، آب کشاورزی و تخصیص حقآبه‌ زیست محیطی مطرح است که موجب تعارض منافع می‌شود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره تشدید خشکسالی در کشور طی سال‌های اخیر اظهار کرد:  بارندگی نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است و میزان آب‌های سطحی را خیلی تحت تاثیر قرار داده است، به‌طوری که ممکن است بخشی از رودخانه‌ها و تالاب‌ها در برخی فصول خشک باشند.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: هر سه ماه یا شش ماه ادارات محیط زیست استان تهران با انجام پایش‌هایی از منابع آبی استان، گزارش‌های مصوری  از میزان آب تالاب‌ها یا رودخانه‌ها تهیه می‌کنند. به عنوان نمونه تالاب بندعلیخان در پایاب حوزه آبخیز استان تهران قرار دارد و بیشتر طول سال بسیار کم‌آب است. بر اساس جدیدترین گزارش واحد تابعه در حال حاضر بخش عمده‌ای از این تالاب خشک است.

وی در ادامه گفت:  نیاز آبی این تالاب بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای  استان تهران حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب است اما اواخر بهمن و اوایل اسفند ماه سال گذشته تنها بخش محدودی از آن آبگیری شد بنابراین شرایط زیست‌محیطی این تالاب بسیار شکننده‌ است.

 کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اهمیت تالاب بندعلیخان اظهارکرد: این تالاب محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است علاوه بر آن می‌تواند در زمینه تغذیه سفره‌های زیرزمینی، تقویت آبخوان‌ها، کنترل سیلاب‌ها و فرسایش خاک، کاهش آلاینده‌ها و مهمتر از آن کاهش گرد و غبار نقش داشته باشد.

یعقوبی‌نژاد ادامه داد: وقتی منبع آبی تالاب تامین شود، می‌تواند میزان انتشار گرد و غبار در مناطق را کنترل کند اما وقتی آب مورد نیاز تالاب‌ها و حتی رودخانه‌ها تامین نشود، به‌طور قطع با پدیده گرد و غبار و در نهایت انتشار آلاینده‌ها مواجه خواهیم شد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با بیان اینکه تالابی از این استان در کنوانسیون رامسر ثبت نشده است، گفت: با این وجود بر اساس قانون تالاب‌ها و آیین‌نامه اجرایی آن، دو تالاب تعریف شده داریم که یکی تالاب بندعلیخان و دیگری دریاچه‌های تار و هویر است. تار و هویر خوشبختانه دائمی و طبیعی هستند که آب آن‌ها از نزولات آسمانی مانند بارش برف و بعضاً از آب چشمه‌ها تامین می‌شود و در بالادست حوزه آبخیز قرار دارند بنابراین حقآبه آن‌ها تامین می‌شود و به منبعی برای آلایندگی تبدیل نمی‌شوند.

یعقوبی نژاد ادامه داد: در حال حاضر تالاب‌ بندعلیخان شرایط آبی مناسبی ندارد اما تار و هویر شرایط خوبی دارند و به عنوان یک اثر طبیعی ملی جزو مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست محسوب و به‌طور مستمر توسط نیروهای اجرایی و کارشناس‌های ما پایش می‌شوند.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به احداث یک شرکت در مسیر رودخانه‌ شور که منبع تامین آب تالاب بندعلیخان است، گفت: این کار باعث انحراف مسیر رودخانه شد بنابراین از سوی ادارات تابعه اداره کل محیط زیست استان تهران در حال پیگیری است چرا بخشی از حقآبه‌ تالاب بندعلیخان در سال‌های گذشته از رودخانه شور تامین می‌شد.

وی اضافه کرد: ظاهرا بر اثر  فعالیت‌های عمرانی بخشی از رودخانه شور بر اساس مستنداتی که توسط مسئولان ذی‌ربط هم پیگیری می‌شد به سمت مرّه استان قم منحرف شد که احتمالاً این کاربرای تامین آب فعالیت‌های عمرانی احداث اتوبان قم  - گرمسار انجام شد ولی بعد از اتمام فعالیت، متاسفانه آب به مسیر اصلی رودخانه هدایت نشد این‌ درحالیست که این رودخانه آب مورد نیاز تالاب بندعلیخان و مراتع منطقه را تامین می‌کرد. پیگیری‌هایی هم از سنوات گذشته تا به حال برای  بازگشت رودخانه شور به مسیر اصلی توسط امور عشایری، جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای صورت گرفته است.

یعقوبی نژاد در ادامه گفت: موضوع مرتبط با سازمان حفاظت محیط زیست، بحث هدایت سرشاخه‌ها به سمت تالاب بندعلیخان است. مذاکراتی هم در سطح شهرستان و هم با استانداری‌های تهران و قم با حضور شرکت آب منطقه‌ای، امور عشایری، جهاد کشاورزی و محیط زیست در دفتر تخصصی تالاب‌ها و معاونت محیط دریایی تالاب‌ها صورت گرفت.

وی اضافه کرد: قرار شد پیگیری‌های لازم در این زمینه صورت بگیرد و تصمیمات نهایی در سطح استانداری و شرکت آب منطقه‌ای برای هدایت مسیر رودخانه به مسیر اصلی آن اتخاذ شود. در سال‌های اخیر اقدامات قانونی و قضایی هم از طریق محیط زیست و هم سایر ارگان‌های مسوول صورت گرفته است.

**یعقوبی‌نژاد با بیان اینکه هنوز پرونده مفتوح است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران به عواقب عدم تامین آب تالاب بندعلیخان پرداخت و اظهارکرد: اگر حقآبه بندعلیخان تامین  نشود، این تالاب تبدیل به یکی از کانون‌های تولید و انتشار ریزگرد می‌شود . با افزایش آلایندگی سلامت و بهداشت عمومی مردم مورد تهدید قرار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: تعیین نیاز آبی تالاب بندعلیخان نیازمند انجام مطالعات کارشناسی و دانشگاهی دارد. لازمه این کار تامین اعتبار است که از نظر محیط زیست هنوز انجام نشده است، با این حال با شرکت آب منطقه‌ای تهران برای تخصیص حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب در سال‌های گذشته تفاهم شده بود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران تاکید کرد: ما حداقل آبی را که برای تالاب بندعلیخان از طریق رودخانه شور و سایر رودخانه‌ها که باید تامین بشود را مرتب و مستمر از شرکت آب منطقه‌ای مطالبه می‌کنیم البته اولویت اول شرکت آب منطقه‌ای وزارت نیرو تامین آب شرب است.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: اگر حداقل میزان آب رودخانه‌ها و تالاب‌ها تامین  شود در نهایت سود آن را خود مردم خواهند برد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط  زیست استان تهران ادامه داد: محیط زیست چه در سطح سازمان، چه در سطح استانی، حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به‌طور مستمر پیگیری می‌کند. از لحاظ قانونی، ماده ۲ قانون حفاظت و احیای مدیریت تالاب‌های کشور به صراحت اعلام می‌کند که سازمان محیط زیست صرفاً تعیین نیاز آبی تالاب‌ها را  بر عهده دارد اما بخش تدوین و اجرای برنامه مدون برای تخصیص و تامین حقآبه‌ برعهده وزارت نیرو است بنابراین ادارات محیط زیست با شرکت‌های آب منطقه‌ای در جهت تحقق حداقل حقآبه‌ با توجه به میزان بارش‌ها و ذخیره نزولات آسمانی تعامل دارند.

یعقوبی نژاد درپایان با بیان اینکه تشدید خشکسالی، تامین حداقل نیاز آبی تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به چالش کشیده است، گفت: خوشبختانه با توجه به بارش باران در اواخر سال گذشته وضعیت رودخانه‌های استان تهران مناسب است ولی وضعیت تالاب بندعلیخان با توجه به خشکسالی های پی در پی سال‌های اخیر مناسب نیست.

 انتهای پیام