«هری پاتر» احیاگر ژانر فانتزی
تاریخ انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۸۳۵۹۳۴
رویداد۲۴،مازیار وکیلی: قبل از هری پاتر ژانر فانتزی دچار رکود شده بود. شاید آثار متعددی در این ژانر خلق شده بود اما هیچ‌کدام از این آثار نتوانسته بودند جهانی شوند. هری پاتر توانست بعد از مدت‌ها ژانر فانتزی را به صدر اخبار برگرداند و آن را مجدداً احیا کند.
رولینگ توانست هری پاتر را به چیزی فراتر از یک کتاب تخیلی بدل کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما هری پاتر چه داشت که به چنین موفقیت عظیمی دست پیدا کرد؟ اولین نکته‌ای که باعث موفقیت کتاب هری پاتر شد سادگی آن بود. بر خلاف شاهکار بلامنازع این ژانر ارباب حلقه‌ها هری پاتر داستانی بسیاری ساده و قابل لمس داشت.
ارباب حلقه‌ها داستانی پچیده بود درباره ماهیت شر قدرت و پیچیدگی‌های فلسفی آن. پر از ارجاعات اسطوره‌ای و درون‌مایه‌های فلسفی. تالکین به خوبی توانسته بود این مسائل را در دل داستانی روان جا دهد و حماسه‌ای سترگ بیافریند.
علی‌رغم اینکه قدرت داستان‌گویی تالکین توانسته بخش زیادی از پیچیدگی‌های رمان را حل کند اما ارباب حلقه‌ها همچنان برای یک رمان فانتزی بسیار پیچیده است.اما هری پاتر چنین نیست. طرح داستانی این رمان بسیار ساده است و همین سادگی توانسته به رولینگ کمک کند تا به دور از پیچیدگی‌های مرسوم این ژانر داستان خودش را تعریف کند.
اما سادگی هری پاتر معنایش این نیست که کودکانه و دم‌دستی است. بر خلاف مجموعه داستان‌های ماجراهای نارنیا که بسیار کودکانه و ساده نوشته شده هری پاتر رمان ساده‌ای نیست. سادگی طرح داستان باعث نشده رولینگ از جزئیات غافل شود.
رولینگ مدرسه هاگوآرتز، روابط بچه‌ها با یکدیگر و ویژگی‌های گروه‌های درون مدرسه هاگوآرتز را با جزئیاتی دقیق برای مخاطب ترسیم می‌کند. در واقع رولینگ از مسیری ساده به پیچیدگی می‌رسد و این هنری است که هر نویسنده‌ای از آن برخوردار نیست.
از طرف دیگر زبان هری پاتر زبانی جهانی است. مصائب و مشکلات هری پاتر به عنوان یک کودک یتیم که به خاطر ماجراهای کودکی اسیر سرنوشتی شوم شده بسیار ملموس است. چنین خط داستانی می‌تواند با هر نوجوانی در هر کجای دنیا ارتباط برقرار کند.
از خاورمیانه تا اروپای غربی و از آفریقا تا شرق دور همه مشکلات و مصائب هری پاتر را درک می‌کنند و در غم‌ها و شادی‌های او شریک می‌شوند. از طرف دیگر رولینگ می‌دانسته مخاطب هدف این رمان چه کسانی هستند. برای همین به رمانش لحنی نوجوانانه و تین ایجری بخشیده است.
از دهه هشتاد سیاست‌های جهانی سازی با قدرت بیشتری اعمال شد و پیشرفت تکنولوژی هم به رشد هر چه سریع‌تر این سیاست‌ها کمک کرد. جهانی سازی باعث شد تا باورهای مشترکی در بین تمامی مردم جهان شکل بگیرد. خصوصاً جوانان و نوجوانان که کمتر وابسته به سنت‌های کشورهای خود بودند و به تکنولوژی دسترسی بیشتری داشتند بیشترین تاثیر را از سیاست‌های جهانی سازی دریافت کردند.
جهانی سازی علاوه بر تاثیرات سیاسی و اقتصادی که بر جای گذاشت تاثیرات بی‌شمار فرهنگی هم داشت که در جای خودش قابل بررسی است. این سیاست‌ها باعث شد آمال و آرزوهای نسل جوان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در یک راستا قرار بگیرد و علی‌رغم تفاوت‌های فرهنگی و نژادی که مردم سراسر جهان با یکدیگر داشتند به سرفصل‌های مشترکی در نگاه فرهنگی برسند.
در دل چنین فضایی است که هری پاتر ظهور می‌کند و بدل به یک پدیده جهانی می‌شود. رولینگ خواسته یا ناخواسته این فضا را به خوبی درک می‌کند و در راستای آن جهان داستانی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مشکلاتی که هری پاتر با آن دست به گریبان است مشکلاتی است که می‌تواند برای هر کسی در هر جای جهان رخ دهد.
این مسئله باعث همذات پنداری مخاطب با شخصیت محوری رمان می‌شود و او را مشتاق پیگیری سرنوشت هری پاتر و دوستانش نگه می‌دارد. در واقع رولینگ در فضایی که جهانی سازی به وجود آورده رمانی خلق می‌کند در راستای همان فضا و اتمسفر. رمانی که وابسته سنت‌های بریتانیایی نیست. زیاد با اسطوره‌های غربی کاری ندارد و بر خلاف ماجراهای نارنیا اسیر یک نگاه بنیاد گرایانه مذهبی نیست.
رولینگ با خلق یکی از جذاب‌ترین شخصیت‌های منفی ادبیات فانتزی موفق می‌شود داستانش را با تعلیق و قدرت شگرفی روایت کند. این اصل پذیرفته‌شده‌ای در داستان‌نویسی است که هر چقدر نیروی شر قوی‌تر باشد داستان جذاب‌تر خواهد بود.
لرد ولدمورت با تسلطش بر جادوی سیاه و قدرتی که در کشاندن افراد به سوی خودش دارد بدل به رقیبی قدرتمند برای هری می‌شود و او را مدام به چالش می‌کشد. از طرف دیگر ولدمورت هم گذشته‌ای شبیه شبیه هری پاتر داشته که تجلی آن گذشته مشترک را در زخمی که بر پیشانی هری نقش بسته می‌بینیم. با این تفاوت که هری و ولدمورت دو قرائت متفاوت این زیست مشترک هستند. هری نماد عشق است و ولدمورت نماد نفرت.
رولینگ کار پیچیده‌ای برای خلق هری پاتر انجام نداده بلکه از الگوها به درستی استفاده کرده. به خوبی چاشنی‌هایی مثل عشق و دوستی را به رمان افزوده تا حال و هوای رمان بیش اندازه سیاه و تلخ نشود. فضای رمانتیک هری پاتر همانقدر در جذب مخاطب نقش دارد که فضای فانتزی کتاب.
از جایی به بعد عشق هری به جینی ویزلی خواهر صمیمی‌ترین دوستش و همچنین عشق رون ویزلی به هرمیون گرنجر بدل به یکی از محورهای اصلی رمان می‌شود. ساختن این فضای رمانتیک داستان را تلطیف کرده و باعث شده هری پاتر بدل به رمانی شیرین شود.
هری پاتر از آن پدیده‌هایی است که به یکباره و در اتمسفری خاص ظهور می‌کنند. پدیده‌هایی که تاثیر شگرفی بر فرهنگ جهانی می‌گذراند و می‌توانند رویاهای مشترکی برای کودکان سراسر دنیا خلق کنند. به همین خاطر هم هست که دامنه تاثیر پدیده هری پاتر پس از بیست همچنان وسیع باقی مانده است.
شاید هری پاتر به لحاظ غنای ادبی و پیچیدگی مضمونی به پای شاهکار فناناپذیر تالکین ارباب حلقه‌ها نرسد. اما نمی‌توان کتمان کرد که از آن رمان ملموس‌تر است و به خاطر همین ملموس بودن مخاطب بیشتری هم دارد. مخاطبانی که محدود به جامعه‌ای خاص نیستند.
هر نوجوانی در سراسر جهان می‌تواند(یا می‌توانسته) یک هری پاتر باشد. به دلیل همین حس همذات‌پنداری هم هست که با شوقی عظیم سرنوشت این نوجوان لاغر با موهای پر کلاغی را پیگیری می‌کند. هری پاتر تنها یک رمان نیست بخشی از فرهنگ جهانی است و بار دیگر این نکته را اثبات می‌کند که فتح قله‌های فرهنگی نیاز به کار پیچیده‌ای ندارد. وقتی ذهنی خلاق وجود داشته باشد باقی چیزها خودش جور می‌شود.
منبع: رویداد24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۸۳۵۹۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسیر فلسطینی صهیونیست‌ها برنده بوکر عربی ۲۰۲۴ شد
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سایت جایزه بوکر عربی، «نقاب، رنگ آسمان» نوشته باسم خندقجی در اعلامیه‌ای از سوی نبیل سلیمان رییس داوران جایزه بین‌المللی داستان عربی ۲۰۲۴ به عنوان برنده معرفی شد.
در مراسم اهدای جوایز سالانه که در ابوظبی برگزار و به صورت آنلاین پخش شد، جایزه‌ای که به نام بوکر عربی نیز شناخته می‌شود، برنده خود را شناخت.
داوران کتاب برنده را از بین ۱۳۳ عنوان ارایه شده، به عنوان بهترین رمان منتشر شده به زبان عربی که در فاصله جولای ۲۰۲۲ تا ژوئن ۲۰۲۳ منتشر شده، انتخاب کردند. رعنا ادریس، صاحب انتشارات دارالادب مستقر در لبنان، این جایزه را در ابوظبی به نمایندگی از خندقجی که در زندان صهیونیست‌هاست، دریافت کرد.
بعید است که خندقجی بتواند جایزه ۵۰ هزار دلاری را دریافت کند زیرا مقامات زندان اسراییل پیشتر به رسانه‌ها گفته‌اند اگر قرار باشد یک تروریست جایزه بگیرد، دریافت آن برایش غیرممکن خواهد بود.
«نقاب» که در عنوان کتاب آمده، کارت هویت آبی متعلق به یک اسراییلی را تداعی می‌کند که توسط قهرمان داستان «نور» - باستان‌شناسی که در اردوگاه پناهندگان در رام‌الله زندگی می‌کند - در جیب یک کت قدیمی پیدا شده است. آنچه در پی می‌آید، روایتی تجربی و چند لایه است که با شخصیت‌پردازی‌های زنده و به یاد ماندنی سعی در بازیابی عناصر تاریخ و مکان دارد.
نبیل سلیمان، رییس هیات داوران گفت: «نقاب، رنگ آسمان»، امر شخصی را با امر سیاسی به روش‌های نوآورانه ترکیب می‌کند. برای کشف سه نوع آگاهی: خود، دیگری و جهان، اشکال روایی جدیدی را به کار می‌گیرد و واقعیت پیچیده و تلخ از هم پاشیدگی خانواده، آوارگی، نسل کشی و نژادپرستی را تشریح می‌کند. رشته‌های تاریخ، اسطوره و امروز با ظرافت در روایتی به هم تنیده شده‌اند که در مواجهه با انسان‌زدایی، با شفقت از میل رهایی از ظلم، هم در سطح فردی و هم در سطح اجتماعی، برانگیخته می‌شود. «ماسک، رنگ آسمان» عشق و دوستی را به عنوان محوری برای هویت انسانی بیش از همه وابستگی‌های دیگر به رسمیت می‌شناسد.
پروفسور یاسر سلیمان، رییس هیات امنا هم گفت: قهرمان کتاب سفری را آغاز می‌کند که در آن خود، در پوشش دیگری، به آسیب‌های روانی فلسطین مدرن می‌پردازد. یک زن فلسطینی اهل حیفا در اسراییل، که سرسختانه به روایت ملی خود پایبند است، به قهرمان داستان کمک می‌کند تا به خود بی‌نقاب خود بازگردد و رمان خواننده را در تله داستان‌های تند با طنزی ظریف و غیرمنتظره گرفتار می‌کند.
خندقجی که از سال ۲۰۰۴ در زندان به سر می‌برد، مجموعه شعرهای «آیین‌های اولین بار» (۲۰۱۰) و «نَفَس شعر شبانه» (۲۰۱۳) و همچنین سه رمان «نرگس انزوا» (۲۰۱۷)، «کسوف بدرالدین» (۲۰۱۹) و «نفس یک زن ناامید» (۲۰۲۰) را در کارنامه دارد.
جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی عربی که به عنوان «بوکر عربی» شناخته می‌شود، در سال ۲۰۰۷ به منظور قدردانی از ادبیات عربی معاصر و ترویج خوانندگان جهانی آثار ادبی عربی تأسیس شد و اکنون به‌عنوان معتبرترین جایزه ادبی در جهان عرب شناخته می‌شود.
در کنار خندقجی، در فهرست نهایی سال ۲۰۲۴، رمان‌هایی از راجا عالم (عربستان سعودی)، ریما بالی (سوریه)، اسامه العیسا (فلسطین)، احمد المرسی (مصر) و عیسی نصیری (مراکش) جای داشتند.
هر یک از ۶ نامزد نهایی ۱۰ هزار دلار دریافت خواهد کرد و به برنده جایزه ۵۰ هزار دلار دیگر به عنوان جایزه اهدا می‌شود. این جایزه همچنین هزینه ترجمه کتاب برنده به زبان انگلیسی را پوشش می‌دهد.
ریاست هیات پنج داور امسال را نبیل سلیمان نویسنده سوری بر عهده داشت. سونیا نمر، نویسنده، محقق و چهره دانشگاهی فلسطینی، فرانتیشک اوندراش چهره دانشگاهی از چک، محمد شعیر منتقد و روزنامه‌نگار مصری، و حمور زیاده نویسنده و روزنامه‌نگار سودانی، در این پنل با او به عنوان داوران همکاری کردند.
هدف از اهدای این جایزه تجلیل از نوشتار خلاق عربی معاصر و تشویق خوانندگان ادبیات عربی با کیفیت بالا در سطح بین‌المللی از طریق ترجمه و انتشار به دیگر زبان‌های اصلی است. رمان‌هایی است که به فهرست اولیه یا نهایی این جایزه راه می‌یابند، به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر می‌شوند.
هدی برکات (۲۰۱۹، برای «پست شبانه»)، احمد سعداوی (۲۰۱۴، برای «فرانکنشتاین در بغداد»)، و محمد آخاری (۲۰۱۱، برای «طاق و پروانه») از برندگان پیشین این‌جایزه هستند.
کد خبر 6092079
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند