روایتی از زندگی اول بانوی مورخ ایران
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۸۸۶۹۹۹
به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج، همین جا، در همین تهران شلوغ و پرهیاهو و با وجود ارتباطات گسترده رسانه ای بین مردم، هنوز هم افرادی هستند که در عین خوشنامی، گمنامند؛ نام نیره زمان رشیدیان هم در همین فهرست جای گرفته است. بانویی که اکنون در آستانه ۸۰ سالگی در حال نگارش دوازدهمین کتاب خود است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نیره زمان رشیدیان را بیشتر از یک نویسنده و مورخ می توان یک شاعر و ادیب فرزانه دانست. در سال ۵۵ اولین دیوان اشعارش را روانه بازار می کند و پس از آن درب های دنیای پژوهش و نویسندگی را بر روی خود می گشاید. وقتی با او صحبت می کنم عشق به دانش و علم جویی، بیشترین چیزی است که توجهم را جلب می کند؛ شاید به خاطر همین علاقه بوده است که هرساله وقتی برای دیدار چهار پسرش که ساکن آمریکا هستند می رود، در آنجا بخشی از اوقات خود را صرف تحقیق و پژوهش درباره کیهان شناسی می کند.
این شاعر خوش سخن، در روانشناسی هم دستی بر آتش دارد، در کتاب «پژوهشی در خودشناسی تا روش زیبا سازی زندگی» که با مقدمه پروفسور بیگدلی نگاشته شده، نظرات خود را درباره روابط انسان ها و برخی مسائل روانشناسی بیان کرده است. نکته جالب اینکه در بخشی از همین کتاب، نظریات روانشناس معروف ”فروید” را محترمانه رد می کند. با این حال کتابش مورد استقبال سازمان یونسکو هم قرار می گیرد.
خانم رشیدیان درباره نحوه زندگی خود به خبرنگار طنین یاس می گوید: «زندگی من مسیر خاص خودش را طی می کند. در کل شبانه روز فقط سه ساعت استراحت می کنم؛ برنامه ام این طور است که از ساعت ۱۱ شب تا دو بامداد می خوابم و پس از آن بیدار شده و به یکی از فعالیت های خیاطی، گلدوزی، نقاشی، خواندن یا نوشتن مشغول می شوم تا اذان صبح. پس از نماز صبح هم به دیگر امورات زندگی می پردازم.»
از نیره زمان رشیدیان، تاکنون ۱۰ کتاب به چاپ رسیده و دو کتاب دیگر نیز در دست نگارش دارد. کتاب های چاپ شده وی دارای عناوین: ”دیوان شعر نیره زمان رشیدیان چاپ ۱۳۵۵” ، ”تاریخ شش هزار ساله خوزستان چاپ ۱۳۶۶” ،”دیوان اشعار” ”بن بست وجود ندارد”، ”تامین صلح جهانی” ،”روش رشد افکار”، ”ایران نامه به سبک شاهنامه”
”شاه راه عشق”، ”تاریخ پیدایش جهان”، ”پژوهشی در خودشناسی تا روش زیبا سازی زندگی” هستند.
کتاب ”ایران نامه به سبک شاهنامه” بر اساس مستند تاریخی و به سبک شاهنامه فردوسی به صورت نثر نوشته شده است. این کتاب از ده هزار سال میلادی تا زمان محمدرضا شاه می پردازد و شرحی است بر تمدن 10هزار ساله ایران. و اشعاری از نویسنده به سبک خراسانی همانند فردوسی دارد.
کتاب ”تاریخ شش هزار ساله خوزستان” رشیدیان را می توان مهم ترین اثر وی نامید که به خاطر نگاشتن آن در استان خوزستان مورد تقدیر قرار گرفت و دفتر یونسکو در ایران نیز با همکاری اداره میراث فرهنگی خوزستان آئین نکوداشتی را برای وی برگزار کرد. طبق گفته رشیدیان، وی با تالیف این کتاب عنوان اول بانوی مورخ ایران را به خود اختصاص داد، این در حالی است که پیش از او «احمد کسروی» کتاب ”تاریخ پانصد ساله خوزستان” را نگاشته بود اما خانم رشیدیان اولین زن مورخ پس از کسروی است.
رشیدیان توجه ویژه ای به علم آموزی دارد، در دوران زندگی با شوهرش هم همین روحیه در هر دوی آن ها وجود داشته است. او در این باره می گوید: «همه فرزندانم تحصیلات دکترا دارند و سه نفرشان هم تاکنون اختراعاتی ثبت کرده اند. برای دانش افزایی فرزندانم از کودکیشان تلاش کردم و با آن ها به دو زبان فارسی و انگلیسی صحبت می کردم تا بر هر دو زبان مسلط باشند. حتی به خدمتکار بی سواد منزلم هم انگلیسی آموزش دادم تا برای تقویت فرزندانم با آن ها صحبت کند.»
این بانوی نویسنده ۸۰ ساله دلبستگی اش به دنیا و به قول خودش «عالَم ماده» را سالهاست به کنار نهاده است: « از پنج، شش سال پیش عکسی را برای مجلس ترحیم خودم آمده کرده ام که هنوز سر طاقچه است. زیرش نوشته ام:
«نه من مرده ام، نام من زنده است چه آثار نیکو ز من مانده است
به سیمــا و بر سینـــه روزگـــار ز نیــر فزون مانده از روزگـار»
از خانواده ام می خواهم پس از من این شعر را برای مراسم ترحیمم استفاده کنند.»
نیره زمان رشیدیان علاقه ویژه ای به متفاوت بودن دارد:« بسیاری از اطرافیان از هنرها و کارهایم عکاسی می کنند. معماری خانه ام هم برایشان جالب است. نمونه کارهای خیاطی ام برگرفته از هیچ الگو یا ژورنالی نیست و همه از تراوشات ذهنی خودم صورت می گیرد. تابلوهای نقاشی ام را هم به جای رنگ و روغن با سوزن و ابریشم طراحی می کنم تا منحصر به فرد باشد.»
او تبار گرجی دارد اما بیش از سه دهه است که با ایرانیان آمیخته شده است و علاقه ویژه ای به هموطنان ایرانی اش دارد: «همه مردم کشورم را دوست دارم. بسیاری از دوستان و آشنایانم وقتی مشکلی دارند به من می گویند و من هم برای حل مشکلشان نماز و دعا خوانده و با هزینه خودم نذر می کنم و به شکر خدا مشکلشان رفع می شود.»
او به خانم های ایرانی توصیه جدی مبنی بر دقت در پرورش فرزندان کرده و می گوید: «ما مردم قابل اطمینانی داریم اما متاسفانه روحیه تملق در برخی از انسان ها باعث آزردگی خاطر من می شود. امیدوارم به کتاب بیشتر توجه کنیم؛ متاسفانه یکی از دلایل مشکلات فرهنگی در کشورمان، کتابخوان نبودن مردم است. من خودم به کتاب های علمی به خصوص مطالعات و پژوهش های فضاشناسی علاقه ویژه ای دارم خانم ها هم ببینند به چه کتاب هایی علاقه دارند، همان سبک کارها را به صورت جدی دنبال کنند.»
وقتی پای حرف های نیره زمان رشیدیان می نشینیم لابه لای صحبت هایش به آیات آخرین کتاب الهی اشاره و استناد می کند. او هم انجیل را به خوبی خوانده است هم قرآن را، با این حال می گوید: «با قرآن بسیار مانوس هستم به قدری قرآن خوانده ام که حفظ شده ام. قرآن مانند آیینه جلوی رویم قرار دارد.»
در ایران عزیزمان فرهیختگان زیادی وجود دارند که هیچ گاه به دنبال شهرت نبوده و نیستند، آن ها زندگی را طوری می سازند که برای مردم الگو می شوند. نیره زمان رشیدیان هم از همین دست افراد است. همین که ۸۰ سال زندگی خود را صرف تربیت فرزندان دانشمند، و مطالعه و تحقیق و پژوهش کرده نشان از افکار بزرگ و غیرمادی وی دارد. این بانو شاید در این روزگار شناخته شده نباشد اما بزرگترین آرزویش این است که هزاران سال بعد مانند شاعر محبوبش فردوسی بزرگ، لابه لای اشعار و کتاب هایش شناخته و ارج نهاده شود./طنین یاس
نیره زمان رشیدیان را بیشتر از یک نویسنده و مورخ می توان یک شاعر و ادیب فرزانه دانست. در سال ۵۵ اولین دیوان اشعارش را روانه بازار می کند و پس از آن درب های دنیای پژوهش و نویسندگی را بر روی خود می گشاید. وقتی با او صحبت می کنم عشق به دانش و علم جویی، بیشترین چیزی است که توجهم را جلب می کند؛ شاید به خاطر همین علاقه بوده است که هرساله وقتی برای دیدار چهار پسرش که ساکن آمریکا هستند می رود، در آنجا بخشی از اوقات خود را صرف تحقیق و پژوهش درباره کیهان شناسی می کند.
این شاعر خوش سخن، در روانشناسی هم دستی بر آتش دارد، در کتاب «پژوهشی در خودشناسی تا روش زیبا سازی زندگی» که با مقدمه پروفسور بیگدلی نگاشته شده، نظرات خود را درباره روابط انسان ها و برخی مسائل روانشناسی بیان کرده است. نکته جالب اینکه در بخشی از همین کتاب، نظریات روانشناس معروف ”فروید” را محترمانه رد می کند. با این حال کتابش مورد استقبال سازمان یونسکو هم قرار می گیرد.
خانم رشیدیان درباره نحوه زندگی خود به خبرنگار طنین یاس می گوید: «زندگی من مسیر خاص خودش را طی می کند. در کل شبانه روز فقط سه ساعت استراحت می کنم؛ برنامه ام این طور است که از ساعت ۱۱ شب تا دو بامداد می خوابم و پس از آن بیدار شده و به یکی از فعالیت های خیاطی، گلدوزی، نقاشی، خواندن یا نوشتن مشغول می شوم تا اذان صبح. پس از نماز صبح هم به دیگر امورات زندگی می پردازم.»
از نیره زمان رشیدیان، تاکنون ۱۰ کتاب به چاپ رسیده و دو کتاب دیگر نیز در دست نگارش دارد. کتاب های چاپ شده وی دارای عناوین: ”دیوان شعر نیره زمان رشیدیان چاپ ۱۳۵۵” ، ”تاریخ شش هزار ساله خوزستان چاپ ۱۳۶۶” ،”دیوان اشعار” ”بن بست وجود ندارد”، ”تامین صلح جهانی” ،”روش رشد افکار”، ”ایران نامه به سبک شاهنامه”
”شاه راه عشق”، ”تاریخ پیدایش جهان”، ”پژوهشی در خودشناسی تا روش زیبا سازی زندگی” هستند.
کتاب ”ایران نامه به سبک شاهنامه” بر اساس مستند تاریخی و به سبک شاهنامه فردوسی به صورت نثر نوشته شده است. این کتاب از ده هزار سال میلادی تا زمان محمدرضا شاه می پردازد و شرحی است بر تمدن 10هزار ساله ایران. و اشعاری از نویسنده به سبک خراسانی همانند فردوسی دارد.
کتاب ”تاریخ شش هزار ساله خوزستان” رشیدیان را می توان مهم ترین اثر وی نامید که به خاطر نگاشتن آن در استان خوزستان مورد تقدیر قرار گرفت و دفتر یونسکو در ایران نیز با همکاری اداره میراث فرهنگی خوزستان آئین نکوداشتی را برای وی برگزار کرد. طبق گفته رشیدیان، وی با تالیف این کتاب عنوان اول بانوی مورخ ایران را به خود اختصاص داد، این در حالی است که پیش از او «احمد کسروی» کتاب ”تاریخ پانصد ساله خوزستان” را نگاشته بود اما خانم رشیدیان اولین زن مورخ پس از کسروی است.
رشیدیان توجه ویژه ای به علم آموزی دارد، در دوران زندگی با شوهرش هم همین روحیه در هر دوی آن ها وجود داشته است. او در این باره می گوید: «همه فرزندانم تحصیلات دکترا دارند و سه نفرشان هم تاکنون اختراعاتی ثبت کرده اند. برای دانش افزایی فرزندانم از کودکیشان تلاش کردم و با آن ها به دو زبان فارسی و انگلیسی صحبت می کردم تا بر هر دو زبان مسلط باشند. حتی به خدمتکار بی سواد منزلم هم انگلیسی آموزش دادم تا برای تقویت فرزندانم با آن ها صحبت کند.»
این بانوی نویسنده ۸۰ ساله دلبستگی اش به دنیا و به قول خودش «عالَم ماده» را سالهاست به کنار نهاده است: « از پنج، شش سال پیش عکسی را برای مجلس ترحیم خودم آمده کرده ام که هنوز سر طاقچه است. زیرش نوشته ام:
«نه من مرده ام، نام من زنده است چه آثار نیکو ز من مانده است
به سیمــا و بر سینـــه روزگـــار ز نیــر فزون مانده از روزگـار»
از خانواده ام می خواهم پس از من این شعر را برای مراسم ترحیمم استفاده کنند.»
نیره زمان رشیدیان علاقه ویژه ای به متفاوت بودن دارد:« بسیاری از اطرافیان از هنرها و کارهایم عکاسی می کنند. معماری خانه ام هم برایشان جالب است. نمونه کارهای خیاطی ام برگرفته از هیچ الگو یا ژورنالی نیست و همه از تراوشات ذهنی خودم صورت می گیرد. تابلوهای نقاشی ام را هم به جای رنگ و روغن با سوزن و ابریشم طراحی می کنم تا منحصر به فرد باشد.»
او تبار گرجی دارد اما بیش از سه دهه است که با ایرانیان آمیخته شده است و علاقه ویژه ای به هموطنان ایرانی اش دارد: «همه مردم کشورم را دوست دارم. بسیاری از دوستان و آشنایانم وقتی مشکلی دارند به من می گویند و من هم برای حل مشکلشان نماز و دعا خوانده و با هزینه خودم نذر می کنم و به شکر خدا مشکلشان رفع می شود.»
او به خانم های ایرانی توصیه جدی مبنی بر دقت در پرورش فرزندان کرده و می گوید: «ما مردم قابل اطمینانی داریم اما متاسفانه روحیه تملق در برخی از انسان ها باعث آزردگی خاطر من می شود. امیدوارم به کتاب بیشتر توجه کنیم؛ متاسفانه یکی از دلایل مشکلات فرهنگی در کشورمان، کتابخوان نبودن مردم است. من خودم به کتاب های علمی به خصوص مطالعات و پژوهش های فضاشناسی علاقه ویژه ای دارم خانم ها هم ببینند به چه کتاب هایی علاقه دارند، همان سبک کارها را به صورت جدی دنبال کنند.»
وقتی پای حرف های نیره زمان رشیدیان می نشینیم لابه لای صحبت هایش به آیات آخرین کتاب الهی اشاره و استناد می کند. او هم انجیل را به خوبی خوانده است هم قرآن را، با این حال می گوید: «با قرآن بسیار مانوس هستم به قدری قرآن خوانده ام که حفظ شده ام. قرآن مانند آیینه جلوی رویم قرار دارد.»
در ایران عزیزمان فرهیختگان زیادی وجود دارند که هیچ گاه به دنبال شهرت نبوده و نیستند، آن ها زندگی را طوری می سازند که برای مردم الگو می شوند. نیره زمان رشیدیان هم از همین دست افراد است. همین که ۸۰ سال زندگی خود را صرف تربیت فرزندان دانشمند، و مطالعه و تحقیق و پژوهش کرده نشان از افکار بزرگ و غیرمادی وی دارد. این بانو شاید در این روزگار شناخته شده نباشد اما بزرگترین آرزویش این است که هزاران سال بعد مانند شاعر محبوبش فردوسی بزرگ، لابه لای اشعار و کتاب هایش شناخته و ارج نهاده شود./طنین یاس
منبع: بسیج نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۸۸۶۹۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (9 اردیبهشت)
دوش سودای رخش گفتم ز سر بیرون کنم
گفت کو زنجیر تا تدبیر این مجنون کنم
قامتش را سرو گفتم سر کشید از من به خشم
دوستان از راست می‌رنجد نگارم چون کنم
نکته ناسنجیده گفتم دلبرا معذور دار
عشوه‌ای فرمای تا من طبع را موزون کنم
زردرویی می‌کشم زان طبع نازک بی‌گناه
ساقیا جامی بده تا چهره را گلگون کنم
ای نسیم منزل لیلی خدا را تا به کی
ربع را برهم زنم اطلال را جیحون کنم
من که ره بردم به گنج حسن بی‌پایان دوست
صد گدای همچو خود را بعد از این قارون کنم
ای مه صاحب قران از بنده حافظ یاد کن
تا دعای دولت آن حسن روزافزون کنم
به تازگی کار جدیدی را شروع کرده اید که نباید آن را نیمه تمام رها کنید. از ناکامی ها و رنج هایی که در مسیر زندگی پیش می آید ناامید نشوید.
برای موفقیت در هر کاری باید با ریزبینی نقاط ضعف خود را پیدا کرده و برای رفع آن ها بکوشید. زندگی پستی بلندی های فراوانی دارد، از شکست ها ناراحت نشوید و به خداوند توکل داشته باشید.
حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.
این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.
حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.
حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.
در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.
آثار حافظ
دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.
شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (8 اردیبهشت)
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است