مشکل بانکها عمیقتر میشود اگر اصلاح ساختاری نشود
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۱۵۶۰۶
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) اظهار داشت: تاکنون تلاش کردهایم با ظاهرسازی، مسئله ربا را حل کنیم و کمتر به واقعیت ربا توجه کردهایم و به همین دلیل متأسفانه بانکها به این مشکلاتی که اکنون مشاهده میکنید، گرفتار شدهاند. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر کامران ندری گفت:: یکی از معضلاتی که مجموعه اقتصاد کشور و به ویژه نظام بانکی با آن مواجه است، بالا بودن نرخ سود بانکی است که باعث اعتراضات فراوانی چه از جانب مردم و چه فعالان اقتصادی و حتی مسئولان شده است؛ به گونهای که چند روز و قبل در بیستو هفتمین همایش سیاستهای پولی و ارزی، چند تن از مسئولان ارشد اقتصادی کشور از جمله اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور، علی طیبنیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی، ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی و جمعی دیگر از مسئولان اقتصادی بر لزوم کاهش نرخ سود بانکی تأکید کردند که قطعا بالا بودن شدید نرخ سود بانکی، تناسبی هم با اصول بانکداری اسلامی ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کامران ندری درباره اینکه آیا شرایط برای کاهش مجدد نرخ سود بانکی فراهم است، گفت:: چنین امکانی در حال حاضر وجود ندارد؛ چراکه بانکها با کسری نقدینگی مواجه هستند و بخشی از دارییهای آنها، مطالبات غیرجاری است و برگشت ندارد و بخشی از دارایی آنها به شکل املاک و مستغلات است که قابلیت نقد شدن ندارد؛ بنابراین نمیتوانند در حال حاضر نرخ سود را کاهش دهند.
وی ادامه داد: بانک مرکزی تصمیم جدی دارد که مؤسسات مالی و اعتباری بدون مجوز را ساماندهی کند؛ چون بخش مهمی از سودهایی که در نظام بانکی ما وجود دارد مربوط به این مؤسسات است.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت::، اما در بانکها هم ملاحظه میکنیم که برخی از آنها نرخهای سود بالایی را پیشنهاد میکنند و این مسئله حاکی از آن است که بانکها همچنان با مشکل کسری نقدینگی مواجه هستند و این مشکل کسری نقدینگی به دلیل ناسازگاری دارایی بانکها با بدهی آنهاست.
ندری با بیان اینکه متأسفانه داراییهای بانکی قابلیت نقدشوندگی ندارد در حالیکه بدهی آنها نقد است، اظهار داشت: هر روز تعداد زیادی از مردم به بانکها مراجعه کرده و خواهان دریافت سپرده خود هستند و این مسئله، بانکها را در تنگنای نقدینگی قرار داده و در بازار بین بانکی هم به نظر میرسد بانکهایی که مازاد دارند، میزان منابع مازاد آنها نمیتواند کسری موجود در بازار را پوشش دهد ضمن اینکه همه بانکها هم نمیتوانند منابع مورد نیاز خود را از طریق بازار بین بانکی تأمین کنند.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی عنوان کرد: لذا برای جذب نقدینگی و رفع مشکلات نقدینگی خود وارد یک بازی پانزی میشوند یعنی با پیشنهاد نرخ سود بالاتر بتوانند مشکل نقدینگی خود را در کوتاهمدت حل کنند. البته این شیوهای که بانکها در پیش گرفتهاند، در کوتاهمدت مشکلات بانکها را برطرف کرده، اما در بلندمدت، مشکلات بانکها را عمیقتر میکند.
وی ادامه داد: تا این مشکلات جدی در نظام بانکی ما حل نشود، امکان پائین آوردن نرخ سود سپرده میسر نیست. ضمن اینکه الان اخبار حاکی از آن است که نرخ تورم در حال افزایش است و این مسئله میتواند مشکلات را پیچیدهتر کند.
ندری یادآور شد: اگر هم موقعی که نرخ تورم پائین آمد و سود بانکی کاهش پیدا نکرد به دلیل همین مشکلات مربوط به مضیقه نقدینگی بانکها بود. اکنون بانکها با کسری نقدینگی مواجه هستند و لذا هنگامیکه نرخ تورم پائین آمد، آنها نتوانستند نرخ سود را متناسب با این مسئله پائین بیاورند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) درباره اینکه چرا بانکها با این مشکل مواجه شدهاند، اظهار داشت: این داستان مفصلی است و مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه مربوط به یک دهه گذشته یعنی از زمانی است که بانکهای خصوصی مجوز فعالیت گرفتند به دلایلی میتوان گفت: این معضلات به وجود آمد که بارها در مورد آن سخن گفته شده است، اما مسئله این است که مشکلات هنوز حل نشده و به همان شکل باقی مانده و نتیجه این شده است که اکنون بانکها نمیتوانند سود بانکی را کاهش دهند.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی درباره وضعیت توجه به سود بانکی در نقشه راه بانکداری اسلامی که در این پژوهشکده تهیه شده است هم گفت:: واقعیت امر این است که این مسائل و مشکلاتی که عرض کردم به بانکداری اسلامی مربوط نمیشود بلکه مربوط به مسائل حرفهای خود بانک است و بانکها به دلایلی که شاید جا برای باز کردن آن نباشد، اکنون داراییهایی را در ترازنامه خود دارند که امکان نقد شدن ندارد.
وی ادامه داد: در بانکداری اسلامی، مسئله مهم، قراردادهایی است که در بانکها وجود دارد و تلاش بر این است که این قراردادها به لحاظ حقوقی با موازین شرعی تطابق داشته باشند و عملیات بانکی که برای اجرایی کردن این قراردادها صورت میگیرد هم با شرع منطبق باشد.
ندری گفت:: اینکه اکنون بانکها دچار کسری نقدینگی هستند به مسئله انطباق با شرع ارتباط چندانی پیدا نمیکند، اما آن بازی پانزی که عرض کردم که بانکها برای پرداخت بدهیهای خود مجبورند با پیشنهاد سود بالاتر، دست به استقراض بزنند، این عمل، مقداری شبهه ربا دارد و اگر ربا به درستی در سیستم بانکی ما تعریف و شناسایی شده بود، بانکها اجازه پیدا نمیکردند که اینگونه عمل کنند.
وی با بیان اینکه متأسفانه مسئله ربا در نظام بانکی ما به خوبی شناسایی و تعریف نشده است، عنوان کرد: فقط مبلغ اضافی در قرارداد قرض را به عنوان ربا در نظام بانکی شناسایی کردهایم در حالیکه هر نوع عملیاتی که منجر به اضافه شدن بدهی در ازای مهلت گرفت برای بازپرداخت بدهی شده و بر مبلغ بدهی اضافه شود، شبهه ربا را دارد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) تأکید کرد: این اتفاقی است که اکنون در بانکهای ما به صورت روزمره صورت میگیرد بانکهای ما به سپردهگذاران بدهکار هستند و، چون این توانایی را ندارند که بدهی خود را به سپردهگذاران پرداخت کنند، مدام نرخ سود سپرده را افزایش میدهند و این امر به اضافه شدن بدهیهای بانکها منتهی میشود و داراییهایی هم که بتواند از این بدهیها پشتیبانی کند، وجود ندارد.
ندری افزود: این کار مصداق رباست، گرچه قرض همراه با شرط مبلغ اضافه در اینجا مدخلیت ندارد و همه عملیاتی که بانکها در اینجا انجام میدهند، بر حَسَب ظاهر با موازین شرعی روی کاغذ انطباق دارد، اما روح فعالیتها، خواسته یا ناخواسته و عمدی یا غیرعمدی به سمت ربوی بودن کشیده شده است.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهار داشت: این مشکل به بانکها برنمیگردد بلکه متأسفانه این مشکل به بنده و امثال بنده که در حوزه بانکداری اسلامی فعالیت میکنیم مربوط است که نتوانستهایم ربا در نظام بانکی را به خوبی شناسایی کنیم و در واقع خواستهایم با ظاهر سازی، مسئله ربا را حل کنیم و کمتر به واقعیت ربا توجه کردهایم و متأسفانه بانکها به این مشکلاتی که اکنون مشاهده میکنید، گرفتار شدهاند.
وی ادامه داد: این مشکلی که اکنون بانکها با آن مواجه شدهاند، ناشی از ربا به تعریفی است که عرض کردم که همان افزایش بدهیها در ازای اضافه شدن زمان بازپرداخت بدهی است و این واقعیتی است که اکنون در نظام بانکی ما اتفاق میافتد؛ گرچه بانکها اینکار را براساس قراردادهای به ظاهر منطبق با شرع انجام میدهند، ولی روح آن قراردادها، همان روح ربای آشکار یا ربای قرآنی است که در آموزههای دینی وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به وظیفه کارشناسان فقهی و بانکداری اسلامی اظهار داشت: البته همانگونه که عرض کردم، در این مورد نباید بانکها را ملامت کرد بلکه مشکل به کارشناسان حوزه بانکداری اسلامی و کارشناسان فقهی بر میگردد که نتوانستهاند مطابق با شرایط روز، مصادیق ربا و عملیات ربوی را شناسایی کنند و جامع را از گرفتار شدن در منجلاب ربا پرهیز دهند.
ندری در پایان گفت: نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که بانکها هم مطابق با اصول و استانداردهای بینالمللی عمل نکردند و چه بسا اگر مطابق با همان اصول و استانداردهای بانکداری متعارف عمل میکردند، گرفتار معضل ربا نمیشدند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۱۵۶۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پرونده ب_ز بسته شد؛ حالا نوبت به کرسنت است
به گزارش خبرنگار مهر امروز در رسانه ها به نقل از سخنگوی قوه قضاییه اعلام شد با تائید رئیس قوه قضاییه و موافقت رهبر انقلاب حکم اعدام «بابک زنجانی» نقض و تبدیل به ۲۰ سال حبس شد.
دی ماه ۹۲ بود که خبر بازداشت یک ابربدهکار بانکی در رسانهها منتشر شد. در روزهای بعد از انتشار این خبر و در حالی که هرکدام از دولتها و گروههای سیاسی تلاش میکردند طرف مقابل را متهم به قصوری کنند که این فساد مالی در زمان آنها اتفاق افتاده است، سوالی که در ذهن مردم ایجاد شده بود، این بود که چطور این فرد توانسته مبلغی نزدیک به ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بدهی بالاآورد؟
میزان بدهی بابک زنجانی چه قدر بود؟
بابک زنجانی یا همان ب_ز مشهور در آن سالها واسطه خرید و فروش نفت ایران در شرایط تحریمی بود و با بانکهایی که ذیل تحریم ایران نبودند، معاملات انجام میداد.
زنجانی در صحبتهای خود گفته بود بعد از سختشدن تحریمهای ایران، از طریق بانکی در مالزی که او عضو هیاتمدیرهاش بوده و موسسات مالی که در امارات داشته، با بانکها و تجار ایرانی که برای بازکردن السی و نقل و انتقال پول، دچار مشکل شده بودند، کار میکرده و اصطلاحاً تحریمها را دور میزدند. بعد از این و با بازشدن حسابی در هنگکنگ که زیرمجموعه شرکت ملی نفت بود، زنجانی رسماً وارد تجارت نفت ایران میشود و قرار بر این میشود که از طریق این حساب، نفت تحریمشده ایران به فروش برساند و حقالزحمه خود را از پول فروش بردارد و بقیه آن را به حسابها منتقل کند.
در مورد اینکه میزان بدهی دقیق بابک زنجانی به بانک مرکزی و شرکت نفت چقدر بوده، مسئولان وقت کشور عددهایی را مطرح کردند. جهانگیری، معاون اول دولت روحانی میزان بدهی او را ۲ میلیارد یورو یا ۸ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود.
مسعودمیرکاظمی، رئیس اسبق کمیسیون انرژی مجلس این میزان را ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار اعلام کرده بود، یوسفیان ملا، عضو ناظر وقت مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی نیز این میزان را ۹ هزار میلیارد دلار اعلام کرده بود. با این حال بابک زنجانی خود معتقد بود بدهی او به وزارت نفت تنها یک میلیارد و ۲۰۰ یورو بوده است. نهایتاً و برمبنای استنادات موجود مشخص شد میزان بدهی بابک زنجانی و پول اختلاسشده، چیزی نزدیک به ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بوده است.
نهایتاً به خاطر همین بدهیها و عدم برگشت آنها بابک زنجانی در دی ماه ۹۲ بازداشت میشود. زنجانی تقریباً نزدیک به ۲۰۹ جلد پرونده اتهامی داشت که هر جلد نزدیک به ۲۰۰ صفحه داشت. بعد از بازداشت او بخشی از اموالش توقیف میشوند، اما آنچه توقیف شد کفاف پرداخت همه بدهیها را نمیداد، از طرفی نیز زنجانی خود حاضر نبود که بدهی خود را پرداخت کند.
تسویه بدهی بابک زنجانی
اسفندماه سال گذشته بود که خبر تسویه بدهی بابک زنجانی در رسانه ها مطرح شد؛ پس از ان محمدرضافرزین رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد بدهی بابک زنجانی به بانک مرکزی رسیده است و هم اکنون در خزانه این بانک وجود دارد.
برخی از رسانه ها در گمانه زنی هایی اعلام کردند احتمالاً پالت های دلار یا شمش های طلا به بانک مرکزی رسیده است اما بعد ها مشخص شد آنچه به بانک مرکزی تحویل شده ارزشش بیشتر از فلز طلا است.
بابک زنجانی تعیین تکلیف شد؛ وضعیت پرونده کرسنت چه می شود؟
در ابتدای آغاز به کار دولت دوازدهم مساله پرونده کرسنت به دلیل حضور بیژن زنگنه در وزارت نفت در رسانه ها مطرح شد و حتی دادگاه بین المللی این پرونده نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داد؛ پرونده کرسنت هنوز در دادگاه انقلاب اسلامی مفتوح است بنابراین اکنون که پرونده فساد اقتصادی بابک زنجانی به نتیجه رسیده است انتظار می رود هرچه زودتر پرونده فساد قرارداد کرسنت که صد البته بیشتر از فساد بابک زنجانی است از ارتشا در این پرونده وجود دارد تا مساله تصرف خاک هرچه زودتر مورد بررسی قرار گیرد و تعیین تکلیف شود. باید تاکید کرد تعیین تکلیف پرونده کرسنت در داخل کشور می تواند منجر به بهبود وضعیت ایران در دادگاه بین المللی شود و احتمال جریمه ایران نیز نقض شود.
پرونده کرسنت چیست؟
پرونده کرسنت که برگرفته از قراردادی به همین نام است از جمله پروندههای اقتصادی -سیاسی است که علیرغم گذشت چندین سال از تشکیل آن، همچنان مفتوح است.
قرارداد کرسنت قراردادی برای فروش روزانه ۱۵ میلیون متر مکعب از گاز ترش میدان سلمان بودکه در سال ۱۳۸۱ و در زمان وزارت بیژن نامدار زنگنه در دولت هفتم، بین شرکت کرسنت پترولیوم و شرکت ملی نفت ایران منعقد شد.
بر اساس مفاد این قرارداد، مقرر شده بود که از سال ۲۰۰۵ میلادی با احداث خط لوله در خلیج فارس، گاز فرآورده نشده میدان سلمان در اختیار شرکت کرسنت قرار گرفته و این شرکت نیز گاز ایران را به کشور امارات صادر کند.
اما بررسی دقیقتر این قرارداد نشان داد که قرارداد فروش گاز به کرسنت از جهات مختلف در تعارض با منافع ملی کشور بوده است که از جمله آن میتوان به تحکیم ادعاهای امارات درباره جزایر سهگانه، رقم پایین و ثابت قیمت گاز ایران در قرارداد کرسنت و تحت تأثیر قرار گرفتن سایر قراردادهای گازی ایران با کشورهای مختلف از جمله ترکیه از قیمت پایین این قرارداد و غیره اشاره کرد.
کد خبر 6092884 محمدحسین سیف اللهی مقدم