به نقل از «عصر ایران»

خراسان جنوبی چرا این بار رای بالاتری به رقیب روحانی داد؟!

تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۵۰۰۷۶

عصر ایران؛ یوسف ناصری- در انتخابات سال 1392 حسن روحانی با 192 هزار رای حدود 44 درصد رای مردم استان خراسان جنوبی را به دست آورد و نفر اول در کسب رای از این استان شد. سعید جلیلی با 103 هزار رای و کسب 23 درصد در رده دوم قرار گرفت.

اما در انتخابات سال 96 تعداد آرای حسن روحانی در این استان و نسبت به رای سال 92 کاهش پیدا کرد و فقط 159 هزار رای(34 درصد) را به خود اختصاص داد و سیدابراهیم رئیسی تعداد 301 هزار را از این استان کسب کرد و 61 درصد آرا را به خود اختصاص داد و این میزان رای به درصد، بالاترین مقدار رای کسب شده توسط رئیسی بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استان خراسان جنوبی یکی از استان های 8 گانه است که رئیسی در آنها رای بالاتری به دست آورده است و حسن روحانی در 23 استان.
عصر ایران در گفت و گو با دکتر احمد بخشی استاد علوم سیاسی دانشگاه بیرجند، نوع رای دادن مردم استان خراسان جنوبی در سال های 1392 و 1396 را بررسی کرده است. این گفت و گو را می خوانید.
***

*در انتخابات ریاست جمهوری 8 استان کشورمان به آقای رئیسی رای بالاتری دادند اما در 4 استان، هم رای بالاتری داده شده و هم مرکز استان رای بیشتری به آقای رئیسی داده و 4 مرکز استان این طور عمل نکرده اند. خراسان جنوبی، استانی است که هم بالاترین درصد رای را به آقای رئیسی و هم مرکز استان یعنی شهرستان بیرجند رای بالاتری به آقای رئیسی داده اند.
در سال 1392 استان خراسان جنوبی رای بالاتری به آقای روحانی داده بود. به چه دلیل خراسان جنوبی این بار به این صورت عمل کرده است؟

-ما برای تحلیل آرای انتخابات ریاست جمهوری باید به جغرافیای آرا نیز مراجعه کنیم. این که پایگاه بخشی از رای دادن مردم و بخشی از کنش های سیاسی مردم تابع جغرافیا هست. یعنی این که آن جغرافیا از چه سطحی از توسعه برخوردار است. بعد بحث قومیت ها یا بحث این است که آیا کاندیداهای مختلف در آن حوزه جغرافیا پایگاه دارند یا خیر.



همچنین شعارهایی که یک کاندیدا مطرح می کند با وضعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی و معیشتی شان، چه سنخیتی را دارد.

استان خراسان جنوبی، بالاترین درصد رای در بین استان های 31 گانه را به آقای رئیسی داده است. چرایی این نوع رای دادن، این است که آقای رئیسی بالاخره در اینجا پایگاه رای را دارد. به این دلیل است که در 2 دوره نماینده مجلس خبرگان است و منتخب خبرگان استان خراسان جنوبی است.

پس به طور کلی باید در نظر داشت که بخشی از آن پایگاه، ناشی از حضور آقای رئیسی است و ناشی از ساخت قدرتش است که آقای رئیسی در این استان دارد و ممکن است آقای روحانی نداشته باشد. آقای روحانی ممکن است در ساختار رسمی این استان، به نام استاندار داشته باشد. البته باید در خصوص استاندار خراسان جنوبی باید بحث کنیم. چرا که عملکرد استاندار، چندان خوب نبوده است.

آقای رئیسی، کاندیدای 2 دوره مجلس خبرگان است و ایشان حضور خیلی زیادی در استان دارد. چون برای انتخابات مجلس خبرگان، جاهای مختلف این استان حوزه نفوذش است. بالاخره دفتر مرکزی و دفتر نماینده مجلس خبرگان در استان دارد.

به دلیل شناختی که از آقای رئیسی وجود داشت، ما انتظار داشتیم در استان های خراسان، رای آقای رئیسی بالا باشد.

استان خراسان، زادگاه آقای رئیسی است. ما انتظار داشتیم مثلا کاندیداها در زادبوم خودشان، به طور نسبی رای بالاتری داشته باشند. هر چند این موضوع می تواند در خیلی از مصادیق و در خیلی از معیارها صدق نکند. اما به طور حتم این یکی از کُنش هایی است که ما انتظار داریم افراد رای دهنده بر اساس آن، کُنش داشته باشند.

*عوامل دیگر که نقش داشته اند در این که آقای رئیسی رای بالاتری در استان خراسان جنوبی داشته باشد چه بود؟

-آقای رئیسی در دوره 7 یا 8 ساله اخیر که در مجلس قبلی خبرگان و در خبرگان جدید حضور دارند، به عنوان یکی از شخصیت های معروف مملکتی در مراسم های مختلف و مکان های مختلف به عنوان سخنران اصلی استانی هستند.

به طور کلی و در یک کلمه باید بگوییم آقای رئیسی شناخته شده هستند. موضوع بعدی این است که پایگاه قدرت دارد. این پایگاه قدرت ناشی از حضور ایشان و دفتر نمایندگی در استان است. افراد وقتی قدرت سیاسی پیدا می کنند اعتبار پیدا می کنند.



بعد از آن اعتبار سیاسی، ممکن است به واسطه این که نفوذ دارند برخی افراد دیگر به آن شخص علاقه مند شوند یا جهت دهی شوند. برای مثال افراد به کاندیدای شهر خودشان یا کاندیدایی که جزو اقوام و طایفه و تبارشان است، رای می دهند.
این به این دلیل است که فردا آن شخص می تواند به قدرت برسد و بخشی از آن قدرت یا بخشی از آن امتیازاتی که ممکن است به عنوان رانت باشد، بتواند به سمت زادگاه آن فرد و به سمت حوزه نفوذ یا حوزه جغرافیایی یا پایگاهش، سمت و سو پیدا کند.

*آقای رئیسی متولد محله نوغان مشهد هستند. خراسان جنوبی هم در سال 1383 تاسیس شده. چطور آقای رئیسی به عنوان نماینده خبرگان استان خراسان جنوبی رای آورده اند؟

-آقای رئیسی در انتخابات دوره قبل مجلس خبرگان که در سال 1385 بود حضور داشتند و به عنوان نماینده رای آوردند. در اسفند 1394 هم برای دوره فعلی مجلس خبرگان کاندیدا شدند و رای آوردند.
البته ما قبلا تقسیم بندی خراسان را نداشتیم. استان خراسان قبل از تقسیم شدن 6 نماینده مجلس خبرگان داشت. بعد از تقسیم استان خراسان به سه استان، الان خراسان جنوبی یک نماینده مجلس خبرگان دارد.

آقای رئیسی از کاندیداهای استان خراسان رضوی بودند ولی به دلیل ارتباطی که در استان وجود داشته است یا احساس کردند کاندیداهای مطرح و شناخته شده در سطح ملی، در استان خراسان جنوبی کاندیدا نشده اند یا رقیبی ندارند، در نتیجه حوزه رقابت خودشان را در دوره قبلی به حوزه خراسان جنوبی تغییر دادند.
در این دوره هم نماینده استان خراسان جنوبی در مجلس خبرگان هستند و حضور دارند.

درست است که مشهد، زادگاه آقای رئیسی است ولی نفوذ سیاسی دارند و به عنوان کُنشگر سیاسی مطرح هستند. آقای رئیسی، همزمانی که دادستان کشور است نماینده استان خراسان جنوبی در مجلس خبرگان می شود. الان هم ایشان نماینده خبرگان رهبری از حوزه استان خراسان جنوبی است.

به واسطه دادستانی و به دلیل نفوذی که در قوه قضاییه وجود داشته است، بخشی از آرا و بخشی از جهت گیری آرا به سمت آقای رئیسی بوده است.

نکته دیگر این است که حوزه فعالیت اصول گرایی در استان خراسان جنوبی و به ویژه در دوره بعد از تشکیل استان، خیلی پر رنگ بوده است. این موضوع هم دلایلی دارد. از جمله این که کنشگرانی که مثلا به عنوان استاندار انتخاب می شدند گرایش سیاسی خاصی داشتند. به ویژه در دوره هشت ساله آقای احمدی نژاد.

استان خراسان جنوبی در سال 1383 تاسیس شد و در سال 1384 دولت آقای احمدی نژاد تشکیل شد. در ایجاد زیرساختی که برای این استان شکل گرفت، عملا اصلاح طلبان خیلی وقت پیدا نکردند. دوره یک ساله ای حضور داشتند و بعد دولت آقای احمدی نژاد تشکیل شد.

خاندان «عبادی» که یک خاندان تاثیرگذار هستند، در جهت گیری و حوزه نفوذ اصول گرایی، خیلی تاثیر داشتند. در آن دوره 8 ساله، این خاندان موثر بودند. خود پدر[آیت الله سیدعلیرضا عبادی]، الان نماینده ولی فقیه در استان است و پسر هم نماینده مجلس[سیدمحمدباقر عبادی] است. چند دوره است که این رقابت ها وجود داشته است.

در دوره ششم مجلس، آقای مهدی آیتی نماینده بیرجند بودند. در آن دوره نماینده جریان اصلاح طلبی به مجلس رفت. در دوره های اول، دوم و سوم، مرحوم حائری زاده نماینده بیرجند بوده اند ولی در بقیه سال ها، اصول گراها نماینده بوده اند.

این پایگاه اصول گرایی وجود دارد و بافت سنتی در این استان وجود دارد. با وجود این که استان خراسان جنوبی، به عنوان یک استان دانشگاهی مطرح است اما نوع کنش هایی که وجود دارد و پایگاه های رای و حوزه های مختلف رای، بیش تر به سمت اصول گرایی پیش می رود.

*اشاره ای پذرا به تاثیر شعارهای انتخاباتی داشتید. شعارهای انتخاباتی چه تاثیری داشته که آقای رئیسی رای بالاتری در این استان داشته است؟

-به غیر از این که دکتر رئیسی، به نحوی جغرافیای انتخاباتی دارد و ساختار قدرت خودش را در این استان شکل داده است، شعارهای انتخاباتی هم قابل بررسی است.

بالاخره در زمینه فقر و رتبه بندی فقر در استان ها، استان خراسان جنوبی معمولا در رتبه های 28 و 29 در کشور است یا در رتبه های 30 و 31 است. یعنی جزو 3 یا 4 استان محروم کشور است.

وقتی که افرادی از درجه ای از محرومیت برخوردار هستند جذب این شعارها می شوند. در سال های اخیر این محرومیت شدت پیدا کرده است و آثاری که به خاطر تحریم ها بر جای گذاشته شده و بحران سال 1390 و فشارهای اقتصادی که در دوره دوم آقای احمدی نژاد وارد شد، اثراتش در دوره آقای روحانی مشاهده شد.

اقتصاددانان و فعالان سیاسی، مقصر اصلی را آقای احمدی نژاد می دانستند. اما در استان خراسان جنوبی، حتی اگر امروزه هم بررسی کنیم، آقای روحانی را مقصر می دانند. چون نمود عینی این فقر و شکاف اقتصادی و مشکلات را در دوره آقای روحانی لمس کردند.

از طرفی هم خیلی از افراد جامعه، یارانه بگیر هستند و این یارانه در دوره آقای احمدی نژاد برقرار شده. ذهنیت خوبی نسبت به آقای احمدی نژاد دارند. خیلی هم قابل تحلیل نمی دانند که این یارانه در سال 89 ارزش آن 45 هزار تومان بوده و الان به 10 هزار تومان رسیده است.

البته دولت آقای روحانی، تورم را کنترل کرده است و قیمت ها کنترل شده یا بحث توافق هسته ای مشخص است. در بحث های دانشگاهی و بخش های دیگر، این بحث ها مطرح است ولی جریان غالب، آن جریانی است که می تواند کنش اجتماعی داشته باشد.

*در استان سیستان و بلوچستان هم فقر وجود دارد ولی بالاترین درصد رای را در کل کشور به آقای روحانی داده اند.

-استان سیستان و بلوچستان، یک بلوک رای به نام اهل سنت دارد.

*با توجه به این که در استان سیستان و بلوچستان مشکل تامین آب و مشکل درآمدی دارند چرا در آنجا رای بالاتری به آقای روحانی داده اند؟

-در استان سیستان و بلوچستان، در بخش سیستان مثل شهرستان زابل آقای رئیسی رای بالاتری آورده است. بحث جغرافیایی را مطرح می کنند و می گویند پدر آقای رئیسی متولد زابل بوده و بعدا به مشهد مهاجرت کرده است و آقای رئیسی در محله نوغان مشهد به دنیا آمده اند.

در سیستان، بیش تر به آقای رئیسی گرایش داشته اند. در بلوچستان هم به دلیل بلوک رای اهل سنت، آقای روحانی رای بالاتری کسب کرده است. در منطقه بلوچستان، جمعیت اهل سنت، بیش تر است و مولوی عبدالحمید از علمای اهل سنت، از آقای روحانی حمایت کرد.

*در سال 1392 آقای روحانی در استان خراسان جنوبی 192 هزار رای آورده یعنی 44 درصد کل آرا. در سال 1396 آرای آقای روحانی به 159 هزار کاهش پیدا کرده یعنی 33 هزار رای کاهش پیدا کرده است.
شما می گویید خراسان جنوبی، پایگاه اصول گرایان است. اما در سال 92، رئیس دولت اصلاحات و آقای هاشمی رفسنجانی از آقای روحانی حمایت کردند. مردم می دانستند که آقای روحانی از طرف چه جریانی حمایت می شود ولی چرا آقای روحانی رای بالاتری را در استان آورد؟

-مساله ای که در آنجا وجود دارد این است که در سال 92، انتخابات دو قطبی نشد. قطبی شدن انتخابات در سال 96، به جغرافیای انتخابات سمت و سو می دهد. به دلیل این که حوزه جغرافیایی آقای رئیسی، استان خراسان است در هر سه خراسان، رای بیش تر را به آقای رئیسی می دهند.

خراسان جنوبی درصد رای بیشتری به آقای رئیسی داده است و این موضوع به عوامل مختلفی برمی گردد. در مشهد و یا برخی از شهرستان های خراسان رضوی، چون کنش اصلاح طلبی شان، بیش تر است آرای آنها به آقای روحانی به نسبت درصدی، از استان خراسان جنوبی بیش تر است.

سال 1396 بحث دیگری دارد. شعارهای آقای روحانی در سال 92، شعارهای خاصی بود و برخی از مشکلات مردم را هدف قرار داده بود. آقای روحانی در سال 92 کلید را به مردم نشان داد. همچنین آقای روحانی گفت هم باید سانتریفیوژ بچرخد و هم اقتصاد بچرخد ولی در سال 96 بحث دیگری داشتند.

در سال 96، کارنامه آقای روحانی نیز مطرح است. مقامات دولت آقای روحانی، در سطح کل کشور این کارنامه را تبیین نکردند. من ایرادی که به دولت آقای روحانی دارم این بود که روابط عمومی
قوی ای نداشت و در استان خراسان جنوبی، روابط عمومی دولت ما و استانداری ما به شدت ضعیف بود.

من که به عنوان یک تحلیلگر سیاسی و جامعه شناسی، در استان حضور داشتم می دیدم که رقیب آقای روحانی در زمان انتخابات، خیلی خوب کار می کرد. یعنی ما توان رقیب را نگاه
می کردیم. من احساس می کردم دو، سه برابر آقای روحانی دارد کار می کند.

*دقیقا افراد ستاد آقای رئیسی در استان خراسان جنوبی به چه صورت فعالیت می کردند؟

-اولا گروه ها و جریان های مختلف برای آقای رئیسی تبلیغ می کردند. یعنی برخی نهادهای خاص در روستاها تبلیغ می کردند. این نهادها قبلا هم در روستاها حضور داشته اند.
در زمان انتخابات هم، در روستاها سخنرانی می کردند و بعد می گفتند رای بدهید. در عین حال که می خواستند برای کاندیدای مورد علاقه شان که آقای رئیسی بود تبلیغ کنند، کاندیدای دولت و آقای روحانی را تخریب می کردند.

ما از روستایی گزارش داشتیم که از دو، سه نهاد در آنجا سخنرانی کرده اند. به غیر از آن هم، مبلغین از قم هم، در روستاها بسیج شده بودند و به عنوان حوزه علمیه و به عنوان سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت می کردند.

حتی نهادهایی که دولتی هستند و مدیر آنها را دولت، تعیین می کند خودشان کنش هایی به نفع آقای رئیسی داشتند. حتی در شهرهایی در استان خراسان جنوبی داشتیم که برای سخنرانی سَر ستاد آقای روحانی، یک مسجد یا محلی جهت سخنرانی در نظر گرفته بودند ولی حتی اجازه ندادند که طرف صحبت کند.

*استان خراسان جنوبی مجموعا 11 شهرستان دارد. فعالیت های تبلیغی و انتخاباتی ستاد آقای رئیسی در کدام شهرستان ها جدی تر بود؟

-به نظر من در همه شهرستان ها. علاوه بر همه مواردی که پیش از این به آنها اشاره کردم، این موضوع هم اهمیت دارد که ایشان در دو سال اخیر یا یک و نیم سال اخیر، تولیت آستان قدس رضوی را به عهده داشتند.
در استان خراسان رضوی، خیلی از خدماتی که انجام می شود به واسطه امام رضا(ع) است. آقای روحانی نیز در مناظره های انتخاباتی در انتقاد به این موضوع گفتند که آقای رئیسی پارچه سبز و نبات را فعلا توزیع نکنید.

قبلا هم خدماتی انجام شده بود. یا مسیری ساخته می شود یا خدمات بین راهی ارائه می شود یا در روستاها خدماتی انجام می شود. فعالیت هایی که روستا به روستا وجود دارد. خیلی از مبلغین و افرادی که تبلیغ می کردند به نحوی و با این واسطه، این کار ار انجام می دادند.

*بین 11 شهرستان استان، پایگاه اصول گرایان در کدام شهرستان محکم تر و مستحکم تر است؟

-طبق گزارشی که ما از همه شهرستان ها دریافت کردیم نسبت به آقای روحانی، خیلی فعالیت بیش تری داشتند. نهادهایی که از آقای رئیسی حمایت کردند، فراگیر هستند و در همه شهرها و بخش ها و روستاها.

آن قدر نمایندگان شهرستان های استان خراسان جنوبی در مجلس خاطر جمع بودند که همه 4 نماینده استان ما، یکسره برای آقای رئیسی فعالیت می کردند. در عین حال که پایگاه اصول گرایی دارند و من هم مخالفتی با این قضیه ندارم.
بر این اساس ائتلاف نمایندگان استان ما در حمایت از آقای رئیسی بیانیه داد. این موضوع در رای مردم تاثیر داشته است. حتی نماینده شهر ما(بیرجند) در مجلس یعنی آقای عبادی، یک یا دو شب به زاهدان رفتند و برای آقای رئیسی تبلیغ کردند.

یعنی در استان ما خاطر جمع و مطمئن بودند. حالا به واسطه این که قبلا عموی شان یعنی مرحوم آیت الله سیدمهدی عبادی در استان سیستان و بلوچستان امام جمعه بوده اند، خواسته اند آن پایگاه رای را نیز داشته باشند. به همین دلیل بخشی از فعالیت خودشان را به سیستان و بلوچستان منتقل کردند.

*استان خراسان جنوبی 453 هزار نفر جمعیت شهری دارد و 315 هزار نفر جمعیت روستایی. یعنی 41 درصد روستایی هستند و 59 درصد شهری.
تفاوت مشخصی بین افراد در ساکن در شهرها و روستاها از نظر رای دادن وجود داشته است در این انتخابات؟

-ذاتا وجود داشته است. اما اگر شما از لحاظ شهریت، شهری مثل بیرجند را با شهری مثل تهران مقایسه کنید ما پیرامون حساب می شویم. همچنین به دلیل این که بسیاری از این جمعیت ها که در سال های اخیر به واسطه تغییرات آب و هوایی در شهرها مستقر شده اند و مهاجرانی هستند که از روستاها آمده اند، کنش این افراد هنوز کنش مبتنی بر سنت است.

در شهری به نام بیرجند که مرکز استان است روشنفکری و بحث های دانشگاهی وجود دارد. حدود 50 هزار دانشجو در استان خراسان جنوبی وجود دارند یا بیش از 30 هزار نفر مثلا در این شهر وجود دارند، آقای روحانی 40 درصد آرا را به دست آورد. حتی در مرکز استان 60 درصد آرا معطوف به آقای رئیسی است.

*در شهرستان بیرجند تعداد 56 هزار نفر به آقای روحانی رای داده اند و 91 هزار نفر به آقای رئیسی. چقدر از جمعیت شهرستان بیرجند و مرکز استان، شهری است و چقدر روستایی؟

-در مرکز استان، دو سوم جمعیت شهری هستند و یک سوم در روستاها هستند. آمار کلی جمعیت استان هم، همین طور است. در حوزه شه

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۵۰۰۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هلال احمر آماده باش است

کاووسی مدیر عامل جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی با اشاره به هشدار هواشناسی مبنی بر وقوع سیل در شهرستان‌های استان گفت: بنابر اعلام هواشناسی شدت بارندگی‌ها امروز در شهرستان‌های استان وجود دارد. 

او افزود: بنابراین علاوه بر تیم‌های عملیاتی در شهرستان‌های با هشدار نارنجی، نیروهای امدادی تیم‌های سایر شهرستان‌ها نیز به عنوان پشتیبان آماده خدمت رسانی هستند.

کاووسی ضمن توصیه به مردم در برابر خطرات سیل و روان‌آب‌ها، تصریح کرد: از مردم درخواست داریم تا از سفرهای غیر ضرور و تردد در مسیر رودخانه‌های محلی پرهیز کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان جنوبی بیرجند