به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

مطالعه وضعیت کشاورزی و مصرف آب در کشورهای مشابه ایران

تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۵۹۵۴۳

مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در نشست اخیر خود، نتایج مطالعه تحولات توسعه کشاورزی، آب و روستایی کشور مکزیک و عوامل مؤثر بر آن را مورد بررسی قرار داد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در ابتدای نشست، رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی و آب اتاق ایران بابیان اهمیت مطالعه وضعیت کشاورزی دیگر کشور‌ها باهدف کسب تجربه در مدیریت آب و کشاورزی کشور گفت: مطالعه وضعیت کشورهای دیگر چه موفق و چه ناموفق برای برون‌رفت از مشکلات موجود بخش کشاورزی ضروری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین زمینه این مرکز مطالعاتی را انجام داده است که نتایج این تحقیقات به دولت منعکس خواهند شد.
محمدحسین شریعتمدار افزود: افزایش جمعیت در کشورهای مختلف و افزایش میزان تولید غذا نشان می‌دهد که در آینده هم نیازمند تولید غذای بیشتر و در نتیجه مصرف آب بیشتری هستیم که باید برای مدیریت این وضعیت برنامه‌هایی داشته باشیم.
طبق گفته‌های شریعتمدار بیشتر افراد در کشور به این باور رسیده‌اند که به بحران آب خیلی نزدیک هستیم و از طرفی دیگر بر سر راه‌حل‌ها هم توافق وجود دارد، اما در زمان اجرایی شدن راه‌حل‌ها به مشکل می‌خوریم.
در ادامه جلسه ناصر شاهنوشی فروشانی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد خلاصه‌ای از مطالعه انجام شده خود را با عنوان «تحولات توسعه کشاورزی، آب و روستایی کشور مکزیک و عوامل مؤثر بر آن» ارائه کرد.
شاهنوشی هدف از این مطالعه را بررسی تحولات توسعه کشاورزی، آب و روستایی کشور مکزیک در دو دوره قبل از آزادسازی تجاری (قبل از دهه ۱۹۸۰) و پس از آزادسازی تجاری (دهه ۱۹۸۰ و پس‌ازآن) بیان کرد و گفت:: بررسی تحولات کشاورزی و آب مکزیک راهنمای مناسبی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشورهای دیگر به وجود می‌آورد.
به گفته این پژوهشگر، مکزیک در سال‌های ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۵ روند افزایشی تولید ناخالص داخلی کشاورزی را داشته است. همچنین بهره‌وری نیروی کار در بخش کشاورزی این کشور افزایش‌یافته و اشتغال این بخش هم بیشتر شده است.
به گفته شاهنوشی، جمعیت روستایی مکزیک افزایش یافته و فقر مردم این مناطق هم که منبع درآمد اصلی آن‌ها کشاورزی است، کم‌تر شده است.
همچنین پس از آزادسازی تجاری، صادرات و واردات و تولیدات محصولات زراعی و دامی هم افزایش پیداکرده است.
طبق مطالعات این استاد دانشگاه فردوسی مشهد، میزان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی مکزیک افزایش‌یافته است. در زمینه بازاریابی و توزیع محصولات باغی هم به سمت شیوه‌های مدرن رفته‌اند. مکزیک مزارع بزرگ‌مقیاس با طرح‌های عملیاتی زودبازده ایجاد کرده است و بسته‌بندی قابل بررسی کامل، اغلب با دستگاه‌های بسته‌بندی و درجه‌بندی خودکار و سیستم حمل‌ونقل مجهز به تجهیزات سردکننده از بسته‌بندی تا بازار مصرف ایجاد کرده است. همچنین در این کشور واسطه‌های زنجیره تولید بسیار کم هستند و سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای با تقاضای زیاد در این کشور فعالیت می‌کنند.
این محقق کشاورزی همچنین در مورد مدرنیزاسیون و کاربرد ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی در مکزیک گفت: میزان استفاده از تراکتور در دوره بعد از آزادسازی تجاری افزایش قابل‌توجهی نسبت به دوره قبل از آزادسازی داشته و همچنین این کشور سیاست‌هایی را برای مکانیزاسیون کشاورزی در دستور کار قرار داده است.
تخصیص اعتبار برای خرید ماشین‌آلات کشاورزی و مواد سوختی با نرخ بهره یارانه‌ای، برقراری و تثبیت استانداردهای صنعتی و استاندارد کردن مؤلفه‌ها، برنامه‌ریزی و حمایت از تحقیق و آموزش و ترویج ماشین‌آلات کشاورزی و همچنین حمایت دولتی از آموزش استفاده‌کنندگان از ماشین‌آلات کشاورزی از مهم‌ترین سیاست‌هایی است که این کشور برای حمایت از مدرن شدن روش‌های کشاورزی به کار گرفته است.
همچنین مکزیک سیاست‌های بسیاری برای حمایت از راهبردهای کشاورزی در این کشور بکار بسته است که از نمونه‌های موفق این سیاست‌ها حمایت‌های تجاری، قیمتی، بیمه‌ای و سرمایه‌ای از محصولات کشاورزی بوده‌اند و نتیجه این سیاست‌ها کاهش تبعیض در جامعه، کاهش قیمت محصولات کشاورزی و افزایش تولید این محصولات بوده است.
رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، همچنین به سیاست‌های موفق آمایش سرزمین در مکزیک اشاره کرد و گفت: هدف آمایش سرزمین این است که عدم توازن منطقه‌ای را به توازن تبدیل کند و در واقع عدم تعادل را کاهش دهد.
طبق مطالعات این استاد دانشگاه برنامه آمایش سرزمین مکزیک موفق بوده و توانسته با حرکت به سمت عدم تمرکز، توسعه منطقه‌ای را به‌صورت متوازن برقرار کند.
در صورتی که در ایران و به‌طور نمونه در مورد خراسان رضوی از سال ۹۰ که برنامه آمایش سرزمین تصویب‌شده تا الآن نه‌تن‌ها از تمرکز در مشهد کاسته نشده بلکه عدم توازن بیشتر شده است.
وی همچنین به برنامه‌های ملی آب در مکزیک در زمینه‌های انتقال آب، مصرف مجدد آب، نمک‌زدایی، قیمت‌گذاری آب کشاورزی اشاره کرد.
این محقق حوزه کشاورزی در زمینه انتقال آب گفت: در مناطق کم آب مکزیک جمعیت زیادی زندگی می‌کنند و در مقابل در مناطقی که میزان آب خوبی دارند، نسبت جمعیتی کم‌تری ساکن هستند و این مشکل با رشد سریع اقتصاد و جمعیت در حال تشدید است و به این دلیل به سمت انتقال آب‌رفته‌اند.
همچنین مصرف مجدد آب فاضلاب هم از برنامه‌های این کشور است و مکزیک دومین کشور جهان است که مصرف‌کننده مجدد آب فاضلاب تصفیه نشده برای کشاورزی است.
همچنین مکزیک همواره کشوری بوده که در زمینه قیمت‌گذاری آب کشاورزی، ارزش واقعی آب مصرفی را در تعرفه‌های کشاورزان در نظر نگرفته است و سهم پرداختی کشاورزان بسیار کم است.
شاهنوشی بعد از بیان بعضی از شرایط و برنامه‌های کشاورزی مکزیک، پیشنهادهایی را برای بخش کشاورزی و روستایی ایران ارائه کرد.
حمایت از تولیدکنندگان در قالب پرداخت یارانه بر اساس میزان تولید واقعی آن‌ها و توسعه تولید انواع کود شیمیایی در داخل کشور، تقویت حمایت قیمتی محصولات استراتژیک و تلاش در جهت کاربرد شیوه‌های بهتر تولید، فن‌آوری‌های جدید از مهم‌ترین مواردی بود که شاهنوشی ارائه کرد.
این محقق کشاورزی به‌روزرسانی میزان مصرف آب سطحی و زیرزمینی قابل‌دسترس، کنترل مناطق با برداشت نامحدود از آب زیرزمینی، بهینه کردن سیاست‌های بهره‌برداری از سد‌ها و در پیش گرفتن راه‌کارهای افزایش تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و افزایش تحقیقات و توسعه تکنولوژی و برقراری ارتباط با مراکز تحقیقاتی برای تعیین اولویت‌های بخش آب از مهم‌ترین پیشنهاد‌های شاهنوشی برای بخش آب بود.
این استاد دانشگاه با نتیجه‌گیری از تحقیقات خود گفت: ما در مقایسه با بسیاری از کشور‌ها مانند مکزیک در استراتژی و برنامه‌های کلی تفاوتی نداریم و مسیر و راه‌حل را درست تشخیص داده‌ایم، اما ما در ایران، در زمان اجرا خود را پایبند به اجرا نمی‌دانیم و این‌گونه است که همه برنامه‌ها و استراتژی‌های ما عملی نمی‌شوند.
مرکز ملی مطالعات راهبردی و آب اتاق ایران تحقیقاتی را در مورد وضعیت آب و کشاورزی کشورهای دیگر انجام داده است و یا در دست انجام دارد.
این کشور‌ها بر اساس تشابه اقلیم با ایران و موفقیت در برنامه‌های کشاورزی خود و یا کم‌آبی و پرآبی انتخاب‌شده‌اند.
مطالعات مربوط به کشورهای چین، هند و ترکیه پایان‌یافته است.
تحقیقات مربوط به مکزیک، کره جنوبی، فرانسه، استرالیا، پاکستان، مراکش و اسپانیا در حال اتمام است.
همچنین تحقیقات در وضعیت توسعه کشاورزی کشورهای آمریکا، مصر، آفریقای جنوبی و تونس هم در حال انجام است.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۵۹۵۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش جذابیت صنعت نیروگاهی کشور برای بخش خصوصی/عرضه برق در بورس

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزرات نیرو، علی اکبر محرابیان" در همایش سراسری مدیران نیروگاه‌های کشور با تبریک روز معلم به جامعه فرهنگیان و نیز تبریک روز کارگر به جامعه کارگری به خصوص کارگران صنعت آب و برق کشور، گفت: بار اصلی وظایف صنعت برق کشور بر عهده بخش نیروگاهی است و بر همین اساس لازم بود در قالب همایشی سراسری آخرین اقدامات و برنامه‌های تولید برق نیروگاهی مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد.

وی در ادامه به توسعه سریع کشور در طول دهه‌های گذشته اشاره کرد و افزود: در دهه‌های گذشته با توجه به رشد خوب کشور در بخش‌های مختلف به ویژه بخش صنعت، تقاضا برای مصرف برق به شدت افزایش یافت و همین روند توسعه‌ای باعث شد میان تولید و مصرف برق کشور فاصله معناداری ایجاد شود.

محرابیان اضافه کرد: اقتصاد کشور به صورت کلی بر پایه انرژی طرح‌ریزی شده است و در دهه‌های گذشته صنایع انرژی‌بر فراوانی مانند سیمان، آلومینیوم، فولاد، مس و در کنار آن بخش خانگی و تجاری رشد قابل توجهی داشتند که نتیجه همه این اتفاقات افزایش بسیار زیاد نیاز مصرف برق در کشور بود.

وزیر نیرو با اشاره به روندهای متفاوت افزایش ظرفیت تولید نیروگاهی برق کشور در دولت‌های گذشته بیان کرد: در دولت‌های هفتم و هشتم ۶۰ درصد، در دولت‌های نهم و دهم ۶۸ درصد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تنها ۲۳ درصد به ظرفیت تولید برق کشور نسبت به ابتدای هر دولت افزوده شد.

وی با بیان اینکه عملکرد ضعیف دولت گذشته در توسعه ظرفیت نیروگاهی سبب شد تا دولت سیزدهم در ابتدای شروع به کار خود با ناترازی زیادی در صنعت برق رو به رو باشد، اظهار داشت: در ابتدای فعالیت باید دو اقدام اساسی یعنی جبران ناترازی پیش آمده و مدیریت بار مصرف برق را در دستور کار قرار می‌گرفت.

افزایش بیش از ۸۵۰۰ مگاواتی ظرفیت تولید برق کشور

وزیر نیرو در ادامه سخنان خود با اشاره به برنامه تقدیمی به مجلس شورای اسلامی گفت: با اتکا به توان داخلی و ظرفیت نیروگاهی کشور از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از ۸۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شده است که برای تحقق این مهم از اقدامات متفاوتی مانند ارتقای بازدهی نیروگاه‌ها، احداث نیروگاه جدید در بخش‌های تجدیدپذیر، حرارتی و برقابی استفاده شد.

وی با بیان اینکه اینکه در کنار اقدام برای افزایش ظرفیت تولید برق، در بخش مصرف نیز اقدامات گسترده‌ای در دستور کار قرار گرفت، توضیح داد: سیاست وزارت نیرو تأمین برق برای همه بخش‌ها مبتنی بر نظام مصرف است و در همین راستا در دولت سیزدهم تلاش بر این است تا صنعت برق به صورت اقتصادی اداره شود.

محرابیان با تاکید بر اینکه در دو سال گذشته برق مورد نیاز بخش خانگی به صورت ۱۰۰ درصد تأمین شد، افزود: در بخش صنعت نیز در ۴ ماهه گرم سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰، بیست و پنج درصد انرژی برق بیشتری برای این بخش تأمین شد و در همین بازه زمانی برای اولین بار میزان تأمین برق صنایع از بخش خانگی پیشی گرفت.

مهم‌ترین دلیل ناترازی انرژی برق در کشور بی توجهی به اقتصاد انرژی است

وزیر نیرو رابطه اضافه کرد: تأمین برق کافی برای بخش‌های مختلف در تابستان سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۰ در حالی رقم خورد که در تابستان ۱۴۰۰ خاموشی‌های گسترده در کشور اتفاق افتاد و نیز تابستان سال گذشته بر اساس منابع معتبر جهانی گرم‌ترین سال کره زمین در طول تاریخ معرفی شد.

محرابیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه مهم‌ترین دلیل ناترازی انرژی برق در کشور بی توجهی به اقتصاد انرژی است، بیان کرد: در طول دهه‌های گذشته حلقه‌های مصرفی انرژی با سرمایه‌گذاری‌های ویژه رشد زیادی پیدا کرده‌اند، اما در این بین در بخش نیروگاهی کشور که در واقع محرک بخش‌های مختلف صنعت است، سرمایه‌گذاری کافی صورت نگرفته است.

وی با تاکید بر لزوم اصلاح اقتصاد صنعت برق با هدف رفع ناترازی‌ها گفت: سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی باید به شیوه‌ای دنبال شود که فعالیت در این عرصه برای بخش خصوصی از جذابیت کافی برخوردار باشد.

محرابیان توضیح داد: نیروگاه‌های بخش خصوصی که در دو سال گذشته مجوز گرفته‌اند بر اساس قوانین جدید فعالیت خود را پیگیری می‌کنند و با توجه به نرخ‌های جذابی که مبتنی بر قانون برای مصرف بیش از الگوی بخش‌های مختلف در نظر گرفته شده است، نیروگاه‌ها می‌توانند برخلاف گذشته در این صنعت کسب سود داشته باشند.

وی همچنین به آغاز معاملات بورس انرژی با حضور شرکت‌های توزیع برق اشاره کرد و افزود: در حال حاضر نیروگاه‌ها می‌توانند با عرضه برق تولیدی خود در بورس به شرکت‌های توزیع و مشترکان بالای یک مگاوات، پول حاصل از فروش را به صورت نقدی دریافت کنند.

عرضه مستقیم برق نیروگاه‌ها به مصرف کنندگان از طریق بورس انرژی

وزیر نیرو با اعلام این خبر که به زودی در بورس انرژی ساز و کار جدیدی برای عرضه مستقیم برق نیروگاه‌ها به مصرف کنندگان از طریق بورس انرژی نیز ایجاد خواهد شد، گفت: تمام تلاش ما این است که با جذاب کردن اقتصاد صنعت برق، ساز و کاری ایجاد کنیم تا نیروگاه‌ها به صورت نقدی انرژی برق تولید شده خود را به مشترکان بفروشند و درآمد حاصل از آن را صرف توسعه فعالیت‌های خود کنند.

محرابیان با اشاره به تجربه موفق عرضه برق تجدیدپذیر در تابلوی سبز بورس گفت: اجرای موفق تابلوی سبز بورس که سبب شد فعالیت نیروگاهی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر برای بخش خصوصی جذاب و اقتصادی شود، اثبات می‌کند که عرضه برق نیروگاه‌های حرارتی نیز در بورس انرژی می‌تواند به افزایش جذابیت فعالیت بخش خصوصی در این بخش و حل مشکل نقدینگی این صنعت کمک کند.

وی در ارتباط با برنامه‌های جامع وزارت نیرو برای افزایش مشارکت مشترکان بخش خانگی در مدیریت بار مصرف برق نیز گفت: با یک روش هوشمندانه و با اختصاص پاداش صرفه‌جویی به مشترکان میزان مصرف برق بخش خانگی به شکل معناداری نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافت و در واقع انرژی برق به جای استفاده نادرست در بخش غیر مولد در بخش مولد مورد استفاده قرار گرفت.

وزیر نیرو با تاکید بر مدیریت مصرف بخش خانگی با روش‌های هوشمند و خلاقانه اضافه کرد: با اینکه در بسیاری از کشورهای اروپایی با هدف کاهش مصرف برق، تعرفه‌ها تا ۷۰ سنت افزایش یافت، سیاست دولت سیزدهم در این حوزه افزایش حداکثری مشارکت مشترکان در صرفه‌جویی با اجرای طرح‌های متنوع مدیریت مصرف بود.

اجرای ۱۸۰ برنامه راهبردی برای عبور موفق از اوج بار سال ۱۴۰۳

محرابیان با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۱ برای عبور موفق از اوج بار مصرف برق ۱۰۰ اقدام، برای عبور موفق از اوج بار مصرف برق، سال گذشته ۱۴۰ اقدام و برای سال جاری نیز ۱۸۰ اقدام در نظر گرفته شده است، اضافه کرد: در سال جاری علاوه بر تکرار پاداش صرفه‌جویی سال گذشته برای مشترکان کم مصرف، همچنین در قالب یک کمپین جامع و با هدف مشارکت حداکثری مردم در طرح‌های مدیریت مصرف برق، تعداد ۸۰ میلیون جایزه ویژه برای مشترکان در نظر گرفته شده است که شامل مواردی مانند ۶۰۰ دستگاه خودرو، ده‌ها هزار لوازم خانگی کم مصرف، ده‌ها هزار دستگاه‌های هوشمند و… است.

وی با تاکید بر اینکه منظور از مشارکت مردم در طرح‌های مدیریت مصرف برق به هیچ وجه به معنای کاهش سطح رفاه مردم نیست، گفت: مشترکان می‌توانند با خاموش کردن لوازم پرمصرف و مازاد خود مانند کولرهای گازی اضافی در مناطق گرمسیری در لیست مشترکان کم مصرف قرار بگیرند و مشمول جوایز ارزنده کمپین سال جاری شوند.

کد خبر 6094656 فاطمه صفری دهکردی