به نقل از «شانا»

طرحی برای جایگزینی تعقل و منافع ملی به جای مخالفت و موافقت همیشگی​

تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۷۵۳۲۶

فیلم «نامه های یک جاسوس نفتی» به تبیین این پارادایم مشترک یعنی وجود دیدگاههای «موافق و مخالف همیشگی» در رابطه با رویکرد تعامل اجتماعی و همکاری های فنی و اقتصادی در صنعت نفت پرداخته و در ادامه با نگاهی جامعه شناختی به ضرورت «تغییر حوزه تفکر و اندیشه» در این حوزه تاکید کرده است.

طی هه اخیر؛ اندیشمندان سازمان و مدیریت و علوم اجتماعی واژه ای را در ادبیات این حوزه آورده اند که از آن به نام Paradigm یا «حوزه تفکر و اندیشه غالب» نام برده می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به عبارتی فرآیند تئوری پردازی با تدوین مفروضات و شکل گیری نظریه ها در یک حوزه علم آغاز می گردد و آنگاه که این مبانی نظری محل اجماع صاحبان اندیشه و نظریه پردازان آن حوزه دانش در یک گستره زمانی خاص قرار می گیرد؛ پارادایم یا همان حوزه تفکر و اندیشه مشترک تجلی می یابد و لذا متفکران آن حوزه تفکر؛ نظریات و مباحث علمی و کاربردی خود را حول این حوزه مشترک علمی مطرح می کنند.بطور نمونه حوزه تفکر و اندیشه معاصر در ادبیات «سازمان و مدیریت» همان پارادایم «سلسله مراتب» است که هر نظریه پرداز و عالم مدیریت در این گستره به تبیین دیدگاهها و راهکارهای خود برای سازماندهی و راهبری سازمانها می پردازند.

اما همانگونه که دانش بشر همواره رو به فزونی و تغییرات گسترده است لذا در یک مقطع زمانی خاص دانشمندان یک حوزه تفکر و اندیشه به ضرورت تغییر در نظریه ها؛مبانی فکری و پارادیم مشترک خود می رسند و لذا Paradigm Shift یا «تغییر حوزه تفکر و اندیشه غالب» شکل می گیرد و پارادایمی نو متولد شده و ظهور و بروز می کند که البته این مهم در حوزه سازمان و مدیریت و علوم اجتماعی کاری زمان بر و دشوار است اما هنگامی که رخ می دهد فرصت های زیادی پیش روی جامعه شناسان؛ مدیران و طراحان سازمان یک جامعه برای کار بست این پارادایم جدید در حوزه عمل فراهم می آورد و توسعه اقتصادی و اجتماعی حاصل از این تغییر نگرش در معنای واقعی خود در یک صنعت یا جامعه شکل می گیرد.

نگاهی تحلیلی و مدیریتی به فیلم ارزشمند « مهدی افشارنیک» در «نامه های یک جاسوس نفتی»(فارغ از نقد و بررسی روایت های داستانی فیلم و برخی زوایای محتوایی آن که تحلیل این بخش اثر را باید به متخصصان حوزه فرهنگ و سینما واگذاشت)؛ حکایت از تلاش متعالی این فرهیخته عرصه فرهنگ و قلم در تلاش برای « تغییر حوزه تفکر غالب » در نگاه به نفت و همکاری های فنی و اقتصادی در این صنعت مهم دارد که در نوع خود کاری جدید و ستودنی است.

مهدی افشارنیک در فیلم «نامه های یک جاسوس نفتی» در کنار روایت تاریخی و اجتماعی از تحولات صنعت نفت ایران؛ به بیان «حوزه تفکر و اندیشه غالب» در نگاه به تصمیمات؛ اقدامات مدیریتی و تحولات ناشی از آن در صنعت نفت کشور پرداخته و به تبیین این پارادایم مشترک یعنی وجود دیدگاههای «موافق و مخالف همیشگی» در رابطه با رویکرد تعامل اجتماعی و همکاری های فنی و اقتصادی در این صنعت پرداخته و در ادامه با نگاهی جامعه شناختی به ضرورت «تغییر حوزه تفکر و اندیشه» در این نگاه پرداخته است.

او در واقع با استدلال های قیاسی و استقرایی خود «عقلانیت» را جایگزین «احساسات» کرده و ضرورت تفکر عقلانی به این مهم را به مثابه «حوزه تفکر و اندیشه جدید» مطرح نموده است. رویکردی که بجای حوزه تفکر و اندیشه مرسوم (که مبتنی بر احساسات و تقسیم امور به موافق و مخالف همیشگی است)؛ پارادایم «تعقل و منافع ملی» را مطرح می کند. پارادایمی که بر مبنای سخنان وزیر محترم نفت در مراسم اکران این فیلم می بایست با نگاه هوشمندانه و عقلانیت جامع (بجای رویکرد احساسی و «منطق صفر و یک») در کلیه تصمیمات و اقدامات و همکاری های نفتی؛« منافع ملی کشور» را درنظر گرفت. قدر مسلم توجه بیش از پیش نخبگان صنعت نفت به منطق عقلانیت در فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری و حمایت از این حوزه تفکر و نهادینه سازی آن ؛فرصت های خوبی برای توسعه و آبادانی ایران اسلامی فراهم خواهد ساخت که البته این مهم با حمایت از فعالان عرصه فرهنگ در انجام کارهای خوب فرهنگی برای توسعه صنعت نفت کشور به عنوان مسئولیت اجتماعی مدیران صنعت نفت روند بهتری خواهد داشت.

ناصر مولایی

مدیر توسعه منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران

منبع: شانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.shana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۷۵۳۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت الله مطهری مسایل مربوط به حجاب را عالمانه بیان می کرد

خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه-زینب حسین روش: هنوز چند ماهی از پیروزی انقلاب اسلامی ملت ایران نگذشته بود که متفکر انقلاب اسلامی شامگاه سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ پس از پایان جلسه ای در منزل مرحوم یدالله سحابی در تاریکی شب در خیابان امین‌الدوله هدف گلوله یکی از افراد گروه فرقان قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان طرفه به شهادت رسید.آیت الله شهید مطهری را می‌توان یکی از تاثیرگذارترین متفکران دوران انقلاب اسلامی دانست. علی رغم تنوع و تکثر موضوعات آثار مکتوب و شفاهی که از استاد مطهری به یادگار مانده است، همه این آثار در یک نکته با هم مشترکند و آن اینکه در همه این آثار اعم از کتاب، مقالات، سخنرانی‌ها تلاش شده چهره‌ای عقلانی و منطبق با خرد از مقولات و احکام دینی ارائه شود. خوانشی که شهید مطهری از اسلام داشت نه تنها در زمان خود بلکه پس از چهار دهه هنوز از جذابیت بالایی برخوردار است و بسیاری از پرسش‌های نسل جواب پیرامون مسایل اساسی اسلام نظیر عدل، جبر و اختیار، عاشورا، روحانیت، حقوق زن، حجاب، آزادی، اقتصاد، بانکداری و … را پاسخی شایسته می‌دهد.

آری، همین دفاع عقلانی از دین بود که اتهام ناشایست «تحریف و بدعت‌گذاری در دین» را متوجه ایشان ساخت و راه را برای منافقان و متحجران فرقانی هموار ساخت تا داغ «فرزند عزیز امام» و «حاصل عمر» ایشان را بر دلش بگذارند.

بر همین اساس برای بررسی سیره علمی و پژوهشی شهید مرتضی مطهری با حجت الاسلام یاوری استاد حوزه و دانشگاه به گفتگو پرداختیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:

حجت الاسلام یاوری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درخصوص سیره علمی و پژوهشی شهید مطهری اظهار داشت: علامه شهید مرتضی مطهری، روحانی فاضل و ارجمند و برخواسته از حوزه علمیه بود، او در پی علم، تلاش و کوشش در حوزه علوم دینی اسلامی و انسانی تلاش های شگرفی داشت؛ درس های حوزه را خوب خوانده بود و به تناسب نیاز جامعه و رسالتی که یک مبلغ دینی و طلبه اهل علم دارد به رسالت خود می پرداخت. آن شهید والا مقام نیازهای روز را فرا گرفت و به تناسب آنها وارد عرصه های مختلف محیط دانشگاهی، پژوهشی و فعالیت های تبلیغی شد. شهید مطهری یک طلبه شایسته و ارزشمند تربیت یافته دست مرحوم آیت الله بروجردی و امام خمینی محسوب می شود که حاصل عمر این بزرگواران بود.

وی افزود: ایشان وقتی درس و بحث خود را آغاز کرد و شاگردی محضر بزرگانی از جمله آیت الله بروجردی، امام راحل و علامه طباطبایی را انجام داد احساس کرد که در آن جامعه به دلیل وجود مسایل فکری واجتماعی و حتی سیاسی، فرهنگی، تحولات جهان اسلام، رشد افکار و اندیشه های جدید و سرعت گسترش این افکارها آسیب های جامعه اسلامی را تهدید می کند؛ بنابراین یکی از ویژگی های شهید مطهری رصد همه این مسایل بود. او در محیط حوزه صرفاً وقت خود را اختصاص به فقه و اصول حوزوی نکرد بلکه در قامت یک فقیه، مفسر، حکیم و فیلسوف جامع و کامل و یک مرجع و مجتهد کامل و جامع که به محیط پیرامونی خودش توجه دارد و رسالت های خود را به تناسب آنها رصد و انجام میدهد وارد این عرصه ها شد.

استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: برای مثال اگر لازم است وارد دانشگاه شود وارد دانشگاه می شود اگر لازم است در حوزه بماند وارد حوزه می شود و در حوزه علمیه کرسی های مختلف علمی را برگزار می کند؛ یکی از ویژگی های شهید مطهری این است که در هر حوزه ای که نیاز است به صورت عالمانه و حکیمانه وارد می شود برای مثال اگر قرار است اندیشه مارکسیست را نقد کند ابتدا می رود روش و شیوه آن بررسی می کند، آن اندیشه را می شناسد و مطالعات لازم را در این زمینه انجام می دهد حتی اگر لازم است کسانی در این حوزه صاحب فکر و اندیشه هستند و یا مبلغ این مکتب به شمار می روند را بفهمد، بپرسد و بشناسد سپس براساس مبانی شیعی به نقد نظرات و اندیشه آنان می پردازد. بنابراین یکی از رسالت های شهید مطهری رصد نیازها، دوم در حین رصد نیازها فهم دقیق و درک دقیق مسایل و پاسخگویی به آنها است.

وی ادامه داد: برای مثال اگر مساله نگاه پوزیتویستی به معرفت شناسی و حوزه فلسفی وجود دارد نگاه پوزیتویستی نگاهی است که همه چیزها و معرفتها را حسی و تجربی می بیند و نگاه به ماورا را قبول ندارد به اصلاح. امروزی متریال و یا ماده می بیند و در واقع علم حضوری، کشف و شهود و قبر و قیامت را قبول ندارد شهید مطهری در این موضوعات به مطالعات می پردازد و نگاه معرفت شناسانه و نگاه پوزیتویستی غرب را می شناسد و در حوزه فلسفه وارد عرصه می شود، آثاری را نیز در این عرصه تولید می کند. آشنایی با فلسفه و اصول فلسفه رئالیسم را بخشی از آن را مدیون اساتید خود چون علامه طباطبایی هستند در این حوزه به مدد و کمک می آید و وارد این عرصه می شود و فلسفه اسلامی را تدوین می کند و نقد فلسفه غرب اتفاق می افتد یا در مورد مساله حجاب و مساله بنیادینی که در اسلام وجود دارد و یک عده روشن فکر هستند که نگاه های دیگری نسبت به حجاب و پوشش دارند شهید مطهری وارد این عرصه می شوند و مسایل بنیادین حجاب و فلسفه حجاب و تاثیرات روحی روانی و اجتماعی و فردی آن را به صورت عالمانه و حکیمانه بیان می کنند، وقتی در حوزه مسایل فرهنگی و اجتماعی و سبک زندگی مردم احساس می کنند که باید مردم با سیره اهل بیت آشنا شوند و می آیند و کتاب های قصه های مربوط به اهل بیت و قرآنی را یک جا جمع می کنند و کتاب سیری در سیره نبوی را می نویسند و از آن طرف حکایت ها و دانستانهایی را از انبیا و اهل بیت وجود دارد را نقل می کنند.

وی افزود: در حوزه های دیگر معرفت شناسی، نظام امامت، فقه، معاد و هر چیزی که جامعه نیاز دارد به صورت یک نقش فعال حاضر می شود. شهید مطهری هم روحیه کنشگرانه و هم کشگری را دارد بر همین اساس به دو صورت کنشگرانه و کشنگری وارد عرصه علمی، اجتماعی و تبلیغی می شود و در صورت کنشی خودشان با عنوان طلبه ای که وظیفه و رسالتی دارد و باید کار خودش را درست انجام دهد به صورت فعال و کنشگرانه وارد می شود و گاهی اوقات اتفاقاتی در جامعه وجود دارد که حتماً باید به آنها به صورت واکنشی پاسخ دهد.

یاوری گفت: شهید مطهری در واقع یک تحولی را نیز در جامعه ایجاد کرد و آن این بود که یک پیامی را به مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی مخابره کرد مبنی بر اینکه اگر ما رسالت دینی و علوم انسانی داریم در حوزه دین باید علوم انسانی را در خدمت دین بگیریم و یا علوم انسانی را با رویکرد دینی به آن بپردازیم. نکته ای که وجود دارد این است که پیامی را که به حوزه علمیه مخابره کرد اینکه طلبه حوزه علمیه رسالت عام دارد و تنها رسالت فقه، اصول و احکام گویی ندارد بلکه طلبه در حوزه تاریخ، فلسفه و … نیز رسالت دارد. بر همین اساس است که خودش در عرصه های علوم اجتماعی وارد بحث های بنیادین و نظری و حتی عملی می شود.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: اگر بگوییم امروزه حوزه علمیه مدیون این تلاش ها و روش های رویکردی مطهری به جامعه خودش است اغراق نکردیم و اگر ترقی و رشدی وجود دارد مدیون رسالت ها و عملکرد شهید مطهری است. شهید مطهری به حوزه های علمیه حیات داد و در مقابل دیگر اندیشه ها ایستاد و بیان کرد حوزه علمیه قدرت پاسخگویی و تولید محتوا دارد حوزه علمیه میتواند رسالت خود را به صورت گسترده ولو اینکه رسانه هایی را به صورت گسترده نداشته باشد قدرت این را دارد که می تواند در مراکز و محافل علمی حرف خودش را صادر کند کلام و منطق خود را صادر کند.

کد خبر 6086173