جدال مرگ وزندگي تنها موجودزنده درياچه اروميه +تصاوير
تاریخ انتشار: ۲۴ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۰۳۹۴۴۳
خبرگزاري آريا - بحران خشک شدن درياچه اروميه سال‌هاست دامن‌گير «آرتميا» تنها جاندار اين تالاب بين‌المللي شده و حالا نفس‌هاي اين موجود ارزشمند و اقتصادي به شماره افتاده است.
به گزارش سرويس حوادث جام نيـوز، کاهش ذخاير، تخم و سيست «آرتميا اروميانا» در درياچه اروميه که زماني بزرگ‌ترين منبع آرتمياي جهان بود نشانه‌اي از تهديد جدي براي ادامه حيات تنها موجود زنده دومين درياچه شور دنياست، تهديدي که امروز به يکي از دغدغه‌هاي زيست‌محيطي تبديل‌شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خشک‌سالي‌هاي يک دهه اخير در منطقه و تبخير بسيار بالا به همراه گرماي بيش‌ازحد، کاهش آب ورودي به درياچه اروميه سبب شده بود که غلظت نمک به بالاي 360 گرم بر ليتر رسيده و شرايط مطلوب براي ادامه حيات آرتميا اروميانا از بين برود.
با توجه به افزايش ميزان بارش در سال‌هاي اخير و نيز اقدامات ستاد احياي درياچه اروميه شرايط اين تالاب ارزشمند کمي بهبوديافته و مي‌توان در آب آن آرتمياها را مشاهده کرد که نويدبخش حيات دوباره اين زيست‌بوم است.
آرتميا از بين کل جانوران پرسلولي در کره خاکي مقاوم‌ترين در خصوص زيست در آب با ميزان شوري بالاست ولي شرايط موجود درياچه اروميه و رسيدن آب آن به حالت فوق اشباع موجب به خطر افتادن حياتش شده است
اما اين روزها هرچند بهبود نسبي اوضاع درياچه اروميه اميدها را در دل زنده کرده اما با توجه به فرارسيدن فصل گرما و تبخير و بالا رفتن شوري مجدد آب نگراني براي از بين رفتن آرتمياها قوت يافته است.
آرتميا از بين کل جانوران پرسلولي در کره خاکي مقاوم‌ترين در خصوص زيست در آب با ميزان شوري بالاست ولي متأسفانه شرايط موجود درياچه اروميه و رسيدن آب آن به حالت فوق اشباع موجب به خطر افتادن حيات آرتميا نيز شده است.
بر اساس اعلام کارشناسان امر در سال 74 تعداد آرتميا در درياچه اروميه در هر ليتر يک عدد بود؛ از سال 76 با آغاز خشک‌سالي در کشور و تأثير آن بر درياچه اروميه به همراه بهره‌برداري از آرتميا در سال‌هاي 79 و 80 موجب شد ذخاير آرتميا رفته‌رفته سير نزولي به خود گيرد.
سيست و تخم آرتميا هرچقدر هم شرايط درياچه اروميه شرايط بحراني باشد قادر است سال‌هاي سال خود را در بستر درياچه حفظ کرده تا وقتي‌که شرايط مناسب باشد مجدد ادامه حيات دهد اما آنچه موجب نگراني شده کمبود سيست و ذخاير آرتمياست.
ذخاير آرتميا در يک سال گذشته هزار برابر کمتر از دوران شکوفايي است
رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن ابراز نگراني از وضعيت تنها موجود زنده درياچه اروميه گفت: در حال حاضر با توجه به اشباع شدن آب درياچه اروميه آرتميا همچنان در چرخه زيست بحراني به سر مي‌برد.
با توجه به اشباع شدن آب درياچه اروميه آرتميا همچنان در چرخه زيست بحراني به سر مي‌برددکتر ناصر آق با اشاره به اينکه در سال‌هاي 75 تا 76 که اوج شکوفايي «آرتميا اروميانا» بود بر اساس برآوردها درياچه اروميه 300 هزار تن آرتميا و 30 هزار تن سيست و يا تخم آرتميا داشت که يک ثروت 10 ميليارد دلاري بود افزود: به دنبال بحران خشک‌سالي که از سال 76 آغاز شد تعداد آرتمياهاي درياچه نيز کم و در اين راستا سيست و تخم آن نيز کاهش يافت.
وي اضافه کرد: بر اساس آخرين ارزيابي که در سال 85 صورت گرفت ذخاير آرتميا به يک‌صدم رسيده و از آن سال تاکنون بر اساس آناليز از نمونه‌برداري ماهانه هرسال ميزان سيست آن نيز رو به کاهش است.
رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه عنوان کرد: طي يک سال گذشته بر اساس همين آناليز از نمونه‌برداري‌ها ماهانه اين ميزان به کمتر از يک‌هزارم دوران شکوفايي آن يعني سال‌هاي 75 و 76 رسيده است.
دکتر آق با تأکيد اينکه باوجوداين ميزان کاهش هنوز تخم و سيست آرتميا در درياچه اروميه موجود است گفت: اما ادامه روند کنوني و بحران درياچه اروميه موجب بالا رفتن ميزان شوري آب و غلظت نمک درياچه شده و تهديد جدي براي ادامه حيات آرتميا محسوب مي‌شود.
استخرهاي مصنوعي پرورش آرتميا در حاشيه درياچه اروميه ايجاد شود
رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه با اعلام اينکه اگر شوري آب درياچه اروميه به 300 گرم برسد تلفات آرتميا آغاز مي‌شود گفت: هم‌اکنون به دليل بهبود نسبي درياچه اروميه شاهد رشد آرتميا در درياچه هستيم اما با توجه به آغاز فصل گرما و تبخير بالا تا اواسط مردادماه ديگر آرتميايي در درياچه اروميه باقي نمي‌ماند.
دکتر آق در خصوص راهکارهاي حفاظت از آرتميا اروميانا گفت: احيا طرح فازبندي درياچه اروميه در دو فاز جنوب و شمال به همراه پرورش آرتميا در استخرهاي مصنوعي دو راهکار پيشنهادي من براي احياي درياچه اروميه و آرتمياست.
با توجه به آغاز فصل گرما و تبخير بالا تا اواسط مردادماه ديگر آرتميايي در درياچه اروميه باقي نمي‌ماندرئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه ادامه داد: در بخش جنوب درياچه اروميه ميزان شوري آب درياچه کم و زمينه براي ادامه حيات آرتميا بيش از بخش شمالي آن فراهم است که با احياي فازبندي مي‌توان زمينه احياي درياچه اروميه و آرتميا را فراهم کرد.
دکتر آق همچنين ايجاد استخر و مکان‌هاي مصنوعي در حاشيه درياچه اروميه را يکي ديگر از راه‌هاي حفظ «آرتميا اروميانا» دانست و افزود: با ايجاد اين استخرها هم زمينه اشتغال فراهم‌شده و هم مي‌توان از ذخاير آرتميا صيانت کرد.
عضو هيئت‌علمي دانشگاه اروميه با تأکيد بر برنامه‌ريزي کارشناسي شده، اصولي و علمي براي نجات درياچه اروميه و آرتميا از شرايط فعلي گفت: مي‌توان با استفاده از آب‌هاي موجود مانند رودخانه‌هاي منتهي به اين درياچه با صرف اعتبارات لازم تا حدودي مشکل فعلي درياچه اروميه را حل کرد.
خريداري 4.6 تن سيست آرتميا براي حفظ ذخاير ژنتيکي
معاون فني اداره کل حفاظت محيط‌زيست آذربايجان غربي نيز در خصوص وضعيت کنوني آرتميا به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر با توجه به بهبود و تثبيت شرايط درياچه اروميه شاهد بازگشت آرتميا به درياچه اروميه هستيم و هم‌اکنون به‌خوبي اين موجود زنده در درياچه قابل‌مشاهده است.
حجت جباري با بيان اينکه به دليل شرايط بحراني درياچه اروميه از سال 76 تاکنون شاهد کاهش جمعيت، سيست و تخم آرتميا در درياچه بوده‌ايم اظهار داشت: اداره کل حفاظت محيط‌زيست استان براي حفاظت ذخاير سيست و ژنتيکي آرتميا تنها موجود زنده پارک ملي درياچه اروميه طي دو سال گذشته اقدام به خريد و ذخيره‌سازي 4.6 تن سيست آرتميا کرده است.
وي با اشاره به اينکه اين اقدام با هدف حفظ و ذخيره‌سازي ذخاير ژنتيکي «آرتميا اروميانا» به‌عنوان موجود با ارزش و اقتصادي درياچه اروميه صورت گرفته است عنوان کرد و افزود: اين سيست‌هاي خريداري‌شده هم‌اکنون در سردخانه در دما و فضاي مناسب نگهداري مي‌شود.
جباري اضافه کرد: ذخيره‌سازي اين سيست‌ها در دما و شرايط مناسب ادامه دارد تا اگر روزي ذخاير اين موجود زنده در درياچه اروميه رو به اتمام بود در درياچه رهاسازي شود.
بانک ژني ذخاير آرتميا ايجاد مي‌شود
معاون فني اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي گفت: همچنين اين اداره کل در نظر دارد با احداث استخرهاي مصنوعي پرورش آرتميا متناسب با شرايط درياچه اروميه اين سيست‌هاي ذخيره شده را پرورش داده و اقدام به توليد انبوه آرتميا کند.
جباري افزود: در صورت موفقيت آميز بودن اين طرح بخشي از اين آرتمياهاي پرورش يافته در درياچه اروميه رهاسازي و بخش ديگري از سيست‌هاي توليدي مجدد بسته‌بندي و در قالب ذخاير بانک ژني «آرتميااروميانا» ذخيره سازي شود.
وي در پاسخ به اين سؤال که اين طرح چه زماني وارد فاز اجرايي مي‌شود گفت: هم اکنون طرح‌هاي پرورش آرتميا در استخرهاي مصنوعي از سوي مرکز تحقيقات آرتمياي کشور و نيز پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه نهايي و جمع بندي و به سازمان مرکزي ارسال شده است.
معاون فني حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي افزود: اگر اين طرحها به تأييد نهايي برسد در صورت تأمين اعتبارات مورد نياز از طريق ستاد احياي درياچه اروميه وارد فاز اجرايي خواهد شد که در اين صورت بانک ژني «آرتميا اروميانا» ايجاد و مشکلي از اين بابت وجود نخواهد داشت.
سال 95 سال بازگشت آرتميا به درياچه اروميه بود
مدير دفتر استاني ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان غربي هم در خصوص وضعيت آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه به خبرنگار مهر گفت: وضعيت آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه متأثر از اين تالاب بين المللي است که با خشک شدن آن ادامه حيات اين موجود ارزشمند نيز دچار مشکل شده است.
فرهاد سرخوش افزود: قبل از سال 95 که درياچه اروميه سال‌هاي بحراني را طي مي‌کرد آرتميايي در درياچه نبود اما از سال 95 به بعد که شاهد بهبود شرايط درياچه اروميه هستيم آرتميا نيز به درياچه بازگشته است.
وي با اشاره به اينکه دوره تثبيت درياچه اروميه با موفقيت طي شده و دوره احياي آن آغازشده است گفت: اميدواريم شاهد ادامه روند احياي درياچه اروميه و به‌تبع آن آرتميا باشيم.
وضعيت آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه متأثر از اين تالاب بين المللي است که با خشک شدن آن ادامه حيات اين موجود ارزشمند نيز دچار مشکل شده است
سرخوش سطح تراز فعلي درياچه اروميه را 1270.78 اعلام کرد و اظهار داشت: اين تراز نسبت به مهرماه سال 94 که بحراني‌ترين سال درياچه اروميه بود 85 سانتيمتر افزايش دارد.
درعين‌حال نماينده مردم اروميه نيز با ابراز خرسندي از بهبود وضع فعلي درياچه اروميه به خبرنگار مهر گفت: در سه الي چهار سال اخير به‌خصوص سال 94 که سال بحراني براي درياچه اروميه بود آرتميايي در درياچه اروميه مشاهده نمي‌شد اما از سال 95 مجدد آرتميا در اين تالاب بين المللي قابل‌مشاهده است.
هادي بهادري با تأکيد بر حفاظت از ذخاير آرتميا به‌عنوان موجود باارزش و اقتصادي درياچه اروميه افزود: در حال حاضر درياچه اروميه روند بهبود به خود گرفته که اميد مي‌رود اين روند منجر به ادامه حيات آرتميا نيز شود.
ويژگي‌هاي ارزشمند و اقتصادي آرتميا
به اعتقاد کارشناسان مسائل اقتصادي آذربايجان غربي «آرتميا اروميانا» به دليل اقتصادي بودن و ارزآوري، کمک به رشد اقتصادي و ايجاد اشتغال در منطقه يکي از منابع مهم اقتصادي استان به شمار مي‌رود.
آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه از خانواده سخت‌پوستان است که مي‌تواند در آب غليظ و شور زندگي و از جلبک‌هاي موجود درياچه تغذيه کند.
آرتميا اورميانا يکي از هفت گونه شناخته‌شده آرتمياي دوجنسي در جهان است، ارزش غذايي آن در حد مطلوب است و داراي بيش از 52 درصد پروتئين و چهار درصد چربي است، ترکيب و ميزان اسيدهاي آمينه و اسيدهاي چرب آن در حدي است که نيازهاي آبزيان آب‌هاي شيرين را به‌طور کامل برآورده مي‌سازد.
از آن مي‌توان مستقيماً يا پس از منجمد کردن و يا خشک کردن به‌عنوان يک خوراک پروتئيني مغذي براي پرورش انواع ماهيان، ميگوها و خرچنگ‌هاي آب شيرين استفاده کرد و يا مي‌توان پس از غني‌سازي براي پرورش ماهيان و ميگوهاي آب‌شور به کار برد.
تخم آرتميا را هر زمان که لازم باشد طي 24 ساعت مي‌توان به لارو تبديل کرد و به‌عنوان غذايي زنده در اختيار لارو ماهي و ميگو قرار داد.
در حال حاضر ذخاير سيست و تخم آرتميا در درياچه اروميه نسبت به سال 76 کاهش بسيار چشمگيري دارد و طرح‌هاي احياي آن در استخرهاي مصنوعي، ايجاد بانک ژني و... هرچقدر هم به واقعيت نزديک باشد نمي‌تواند از بيم و نگراني براي جدال نابرابر کم‌آبي و شوري با تنها موجود زنده دومين درياچه شور اروميه بکاهد.
ادامه حيات «آرتميا اروميانا» منوط به احياي پارک ملي درياچه اروميه بوده؛ درياچه‌اي که چشم‌انتظار برنامه‌ريزي و تخصيص اعتبار موردنياز و اجراي طرح‌هاي احيا از سوي دولتمردان است.
مهر
110
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۰۳۹۴۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دمیده شدن دوباره امید در کالبد دریاچه ارومیه/ حال خوش این روزهای نگین فیروزه‌ای آذربایجان
دریاچه ارومیه به عنوان نگین منطقه آذربایجان پس از یک دوره خشکسالی و کاهش وسعت آبی، این روزها جان دوباره‌ای گرفته و امیدها برای احیای بزرگترین دریاچه داخلی ایران را زنده کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان شرقی، دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران، بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه و ششمین دریاچه بزرگ آب شور دنیا، روزگاری زیست‌گاه ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، ۲۷ گونه پستاندار، ۲۶ گونه ماهی و هفت گونه دوزیست بود، اما همچون بسیاری از رودخانه‌ها و تالاب‌های کشور در پی تغییرات اقلیمی و برداشت بی‌رویه از حوضه‌های آبریز از وسعت آن کاسته شد.
دریاچه ارومیه در سال ۱۳۴۶ بر اساس مصوبه شماره یک شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره ۶۳ شورای عالی در سال ۱۳۵۴، به عنوان پارک ملی شناخته شد.
نگین فیروزه‌ای آذربایجان در سال ۱۳۵۶ در زمره مناطق بین‌المللی ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهانی به ثبت رسید و سال ۱۳۵۴ با ۱۰۲ جزیره که از سوی سازمان یونسکو ذخیره‌گاه طبیعی جهان شناخته شده بود در کنوانسیون رامسر به‌عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی به ثبت رسید و مؤسسه بین‌المللی تالاب‌ها آن را به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه‌های پرندگان معرفی کرده است.
دریاچه ارومیه جدای از تأثیرات زیست‌محیطی، پیوند عمیق و ناگسستنی با احساسات و علایق مردم منطقه آذربایجان دارد، خواهرخواندگی تبریز و ارومیه را به اثبات می‌رساند و روزهای پرشور این دریاچه، روزهای خوش مردمان منطقه نیز خواهد بود.
طی سال‌های اخیر، خشک شدن دریاچه ارومیه و تلاش‌های ناکام سیاست‌گذاری‌های زیست‌محیطی، بحران خشکسالی نگین آبی آذربایجان را تبدیل به یک تهدید جدی کرده بود تا جایی که خبرهایی از مالچ‌پاشی، استخراج نمک، تیتانیوم و لیتیوم به گوش می‌رسید که پس از مدتی تکذیب شد.
خشک شدن دریاچه شایعه‌های بزرگی با خود به همراه می‌آورد و اندوه خشکسالی دریاچه، به حدی جدی بود که تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی روزمره مردم شده بود. این نگین آبی که از نظر سطح آب‌های آزاد، بیستمین دریاچه جهان و به لحاظ وسعت و شوری پس از بحرالمیت قرار گرفته است، به شوره‌زاری هشت میلیارد تنی تبدیل شده بود که تهدیدی بزرگ برای زیست‌بوم منطقه بود و به خطر افتادن بهداشت و سلامتی مردم و نابودی کشاورزی را در پی داشت.
دریاچه ارومیه، پرونده‌ای با جنبه‌های حقوقی، اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی است که به‌دلیل مدیریت نادرست، حاشیه‌های زیادی را پشت سر گذاشته و به علت نبود اطلاع‌رسانی و شفافیت، با شایعات، تحلیل‌های نادرست و نقدهای غیرمنصفانه زیادی مواجه بوده است.
اقدامات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دولت، دو جنبه مکمل اقدامات پیشگیرانه خشکسالی دریاچه‌ی ارومیه بوده‌اند که چالش‌هایی با خود به همراه داشته‌اند و به نظر می‌رسد که اقدامات نرم‌افزاری در برخورد با مسئله دریاچه ارومیه باید از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
حوضه آبریز ۵۲ هزار و ۴۷ کیلومتر مربعی دریاچه ارومیه که از ۶۰ رودخانه‌ی فصلی، دائمی و دوره‌ای سیراب می‌شود در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و کشور ترکیه قرار دارد. استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان به ترتیب باید سالانه یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب، ۳۹۴ میلیون مترمکعب و ۹۵۱ میلیون مترمکعب از حقابه‌ی دریاچه ارومیه را تأمین کنند.
رودخانه‌های زولاچای، نازلوچای، روضه‌چای، شهرچای، باراندوزچای، گدارچای، مهابادچای، سیمینه‌رود، زرینه‌رود، لیلان‌چای، مردق‌چای، صوفی‌چای، قلعه‌چای، آذرشهرچای و آجی‌چای تأمین کننده نیاز دریاچه ارومیه است.
ارزش‌های بوم‌شناختی اهمیت ویژه‌ای به موجودیت دریاچه ارومیه بخشیده و احیای آن چالشی فرامنطقه‌ای است؛ این دریاچه این روزها و پس از یک دوره طولانی خشکسالی، همزمان با بارش‌های زمستانه و بهاره جان دوباره گرفته و دلشوره‌های مردم را تا حد زیادی با آغوش گرم آب شورش به پایان رسانده است، اما این پایان ماجرا نیست و احیای دریاچه نیازمند راهکارهای طولانی مدت است.
چاه‌های غیرمجاز، تهدید جدی برای آب‌های زیرزمینی تلقی می‌شود و یکی از دلایل اصلی خشکسالی در حوضه آبریز دریاچه‌ی ارومیه است. آمار چاه‌های مجاز و غیرمجاز، همواره در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد و تنها راه احیای منابع آب‌های زیرزمینی اعمال مقررات سخت‌گیرانه در حفر و استفاده از این چاه‌ها است.
با توجه به اظهارات دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه‌ی ارومیه، ۷۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز و ۴۰ هزار حلقه چاه مجاز در حوضه‌ی آبخیزداری دریاچه ارومیه وجود دارد.
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌شرقی انسداد چاه‌های غیرمجاز را ضرورت احیای دریاچه ارومیه می‌داند و می‌گوید: در حوزه استحفاظی استان، ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه وجود دارد که تاکنون انسداد ۸۶۵۲ حلقه چاه با هماهنگی دادستانی مرکز استان و نیروی انتظامی اجرایی شده است.
وی با اشاره به مسدودسازی ۹۱۲ حلقه چاه غیرمجاز در سال گذشته، ادامه می‌دهد: تاکنون ۴۶ درصد چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه با حکم قضائی مسدود شده و لازم است نسبت به مسدودسازی سالانه ۲۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز اقدام شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌شرقی تصریح می‌کند: صرفه‌جویی ۴۰ میلیون مترمکعبی آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از مهر سال گذشته و بر اساس تصمیم ستاد احیای دریاچه ارومیه بوده که با قطع اضافه برداشت‌های چاه‌های دارای کنتورهای هوشمند عملی شده است.
غفارزاده همکاری سازمان جهاد کشاورزی را در این زمینه ضروری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: احیای دریاچه ارومیه نیازمند عملکرد جدی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی با هدف مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه است.
وی با اشاره نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های مجاز اطراف دریاچه ارومیه، اظهار می‌کند: فرهنگ‌سازی و پرهیز از حفر چاه‌های غیرمجاز چه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و چه در مناطق دیگر با هدف جلوگیری از هدررفت آب‌های زیرزمینی نیازمند یک حرکت اجتماعی است تا ضریب خطر بحران‌های خشکسالی در آینده کاهش پیدا کند.
مجتبی ذوالجودی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با اشاره به چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تاکید می‌کند: کشاورزی در این منطقه با برداشت غیرمجاز آب از منابع زیرزمینی انجام می‌شود و تعداد زیادی چاه غیرمجاز در این منطقه حفر شده است.
وی با اشاره به اما و اگرهای وجود چاه‌های مجاز، می‌گوید: برداشت آب توسط پمپ و ایجاد کانال برای انتقال آب به زمین‌های کشاورزی در این منطقه انجام و تا حد امکان از این کار ممانعت می‌شود.
یکی دیگر از عوامل کم آب شدن دریاچه ارومیه، توسعه بی رویه بخش کشاورزی است؛ توسعه ۱۴۰ هزار هکتاری باغات استان آذربایجان غربی به جای مدیریت مصرف، روند مصرف آب در باغات استان افزایش داشته است و ۵۷ درصد منابع آبی کشاورزی توسط سه محصول سیب، یونجه و چغندرقند مصرف می‌شود.
مجتبی ذوالجودی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با ابراز نگرانی از توسعه کمربند سبز پیرامون دریاچه ارومیه، تاکید می‌کند: با وجود شرایط بسیار بدِ آبی و خشکسالی طی سال‌های اخیر، توسعه کشاورزی در باغاتی که در اطراف دریاچه‌ی ارومیه با بیشترین مصرف آب کمترین بهره‌وری قرار دارند، ادامه داشته است.
وی اضافه می‌کند: وزارتخانه‌های ذی‌ربط از وزارت نیرو و وزارت کشاورزی گرفته تا مردم، باید در این زمینه احساس تکلیف کنند، چراکه شرایط کنونی منجر به احیای دریاچه ارومیه نخواهد شد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت طرح رویکرد علمی در خصوص دریاچه ارومیه، اظهار می‌کند: وزارت کشاورزی مکلف شده است تا این موضوعات را دنبال و سند الگوی کشت را برای تمام حوضه‌ها عملیاتی کند. وزارت نیرو نیز باید برای تأمین منابع آبی کشاورزی قانون را مدنظر قرار دهد.
ذوالجودی ادامه می‌دهد: وزارت کشاورزی، اولین وزارتخانه‌ای است که تأثیرات مثبتی در حوضه آبخیزداری دریاچه‌ی ارومیه دارد و با سیاست‌گذاری‌های علمی باید کشاورز را به خودداری از کشت بعضی محصولات یا اجتناب از توسعه کشت تشویق کند.
وی می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه به مرور زمان محقق خواهد شد و شرایط همه تالاب‌ها از جمله دریاچه ارومیه تا شش سال دیگر و به مرور بهتر خواهد شد.
وضعیت فعلی، نتیجه دو دهه غفلت استحداکثر تراز مشاهداتی دریاچه ارومیه به سال ۱۳۷۴ بازمی‌گردد که تراز آب دریاچه از سطح آب‌های آزاد به بیش از یک هزار و ۲۷۸ متر می‌رسید و با مساحت ۵۷۳۰ کیلومترمربعی دریاچه و بر اساس برداشت ماهواره‌ای بیش از ۳۶ میلیارد مترمکعب آب در دریاچه وجود داشت.
حداقل تراز برای بقای دریاچه یک هزار و ۲۷۴ متر از سطح آب‌های آزاد است که برای رسیدن به این تراز به حجمی معادل ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب نیاز است.
مالک رحمتی، استاندار آذربایجان‌شرقی در خصوص اهمیت احیای دریاچه ارومیه به‌عنوان مسئله‌ای ملی، می‌گوید: نگاه ما برای احیای دریاچه ارومیه، رویکرد و نگاهی ملی است و با تمام توان برای احیای آن تلاش می‌کنیم تا با مشکلات زیست‌محیطی مواجه نشویم.
وی وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را نتیجه دو دهه غفلت می‌داند و عنوان می‌کند: احیای دریاچه زمان‌بر خواهد بود و در این راستا افتتاح و بهره‌برداری انتقال آب سد کانی سیب و تکمیل خط انتقال پساب تصفیه‌خانه تبریز که حیات تازه‌ای به دریاچه بخشیده، عملی شده است.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به لزوم شتاب‌دهی به پروژه‌های در حال اجرا، تاکید می‌کند: تمام امکانات دانشگاه‌های دو استان آذربایجان‌شرقی و آذربایجان‌غربی و دانشکده‌های علمی ملی پای کار است تا با بهره‌مندی از خرد جمعی برای احیای دریاچه ارومیه موفق‌تر عمل کنیم.
رحمتی با تاکید بر مدیریت منابع آبی، اظهار می‌کند: با توجه به لزوم تغییر الگوی کشت، متناسب با اقلیم طبیعی و منابع آبی، کشاورزی سنتی دیگر کارساز نیست و اصلاح الگوی کشت، استفاده از آبیاری‌های نوین، اصلاح بذر و استفاده از دانش و علوم روز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه باید مدنظر باشد.
انتقال پساب تصفیه‌خانه‌ها، راهکاری پایدار برای تأمین حقابه دریاچه ارومیه است و تمرکز بر تصفیه فاضلاب در مصوبات احیای دریاچه ارومیه مورد تأکید بوده است. مطابق طرح ستاد احیای دریاچه ارومیه، ۱۲ تصفیه‌خانه با حجم تولید پساب ۳۰۲ میلیون و ۳۰۰ هزار متر مکعب در احیای دریاچه نقش خواهد داشت.
پساب‌ها یا به صورت مستقیم به دریاچه سرریز می‌شود یا با هدف تعادل‌بخشی و جایگزینی منابع آب زیرزمینی استفاده می‌شود و یا به مصرف صنایع می‌رسد تا جایگزین مصرفی صنایع از رودخانه‌ها باشد و آب رودخانه‌ها به دریاچه منتقل شود.
محمد خانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی تاکید می‌کند: سالانه ۸۵ میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌شده شهر تبریز به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شود.
وی ۹۰ درصد پساب تصفیه شده تبریز را سهم دریاچه ارومیه می‌داند و ادامه می‌دهد: پساب تصفیه شده تبریز سهم بسیار ناچیزی در احیای دریاچه ارومیه دارد.
محمدصادق معتمدیان، دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به بارش‌های اخیر و رهاسازی‌های آب سدها، می‌گوید: وضعیت دریاچه ارومیه رو به بهبود است.
وی تصریح می‌کند: تراز فعلی دریاچه ارومیه به یک هزار و ۲۷۰ متر و ۳۸ سانتی‌متر رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش هفت سانتی‌متری داشته و این تراز نسبت به آغاز سال آبی جاری (اول مهر ۱۴۰۲) ۵۵ سانتی‌متر بیشتر است.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه از افزایش ۳۵۰ کیلومترمربعی وسعت دریاچه نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: وسعت دریاچه ارومیه در حال حاضر یک هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع است.
معتمدیان خاطرنشان می‌کند: دریاچه ارومیه، یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب دارد که بیش از ۲۵۰ میلیون مترمکعب بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است و ورودی آب به دریاچه ارومیه در حال حاضر ۴۱۱ مترمکعب در ثانیه است.
وی در خصوص آغاز رهاسازی آب از سدهای استان آذربایجان‌غربی از آذر سال گذشته، می‌گوید: روزانه حدود ۲۰ میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه رهاسازی می‌شود.
این‌روزها، دریاچه ارومیه به مردم لبخند می‌زند و با رهاسازی آب‌ها و حقابه‌ها، میزبان مردم در آب‌های شور خود شده است و ساکنان شهرهای دور و نزدیک برای دیدنش لحظه‌شماری می‌کنند.
سیاست‌های احیای دریاچه نه به صورت موقت، بلکه باید به عنوان راهکاری مداوم و مستمر دنبال شود تا نمک بر زخم‌های دریاچه نپاشند و ارومیه پناهگاه مردمی باشد که با خشک‌سالی‌اش اندوهگین و با جان‌گرفتنش سرزنده می‌شوند و به ساحلش پناه می‌آورند.
چنانچه سیاست‌های فعلی که منجر به احیای دریاچه شده است، ادامه نداشته باشد، باز هم خشکسالی و دیگر تهدیدات زیست‌محیطی گریبان‌گیر منطقه آذربایجان خواهد بود و زخم‌های بی‌شمار بر تن عریان دریاچه ارومیه خواهد نشست.
کد خبر 743948
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور