Web Analytics Made Easy - Statcounter

خبرگزاري آريا - استارتاپ ها يا کسب و کارهاي نوپا، طي چند سال اخير يکي از اصلي ترين ارکان تجارت در کشورهاي پيشرفته به حساب آمده اند و خوشبختانه مدتي است که در ايران هم شاهد حمايت هرچه بيشتر از اين کسب و کارها هستيم. اما برخلاف استارتاپ هاي حوزه تکنولوژي که غالباً از فرصت هاي فراواني براي معرفي پتانسيل ها و ايده هاي خود برخوردار هستند، استارتاپ هاي گيم به سبب محدوديت بازار بازي هاي ويديويي در ايران، کماکان شرايط دشوارتري را پشت سر مي گذارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!


ريسک بالاي سرمايه گذاري در حوزه بازي و عدم اطمينان خاطر از بازگشت پول در کنار کوچک بودن بازار، سبب شده تا شرکت هاي محدودي به عنوان شتاب دهنده حوزه گيم فعاليت کنند و حتي برخي از آنها که قبلاً چنين برنامه اي را دنبال مي کرده اند، حالا از تصميم خود صرف نظر کرده و روي همان استارتاپ هاي تکنولوژي متمرکز شده اند که قطعاً به خاطر تضمين نسبي بازگشت سرمايه در برخي از آنهاست.
بازي در ايران، حوزه اي نوپاست؛ حوزه اي که تنها با ارفاق فراوان مي توان نام «صنعت» را براي آن در نظر گرفت و هنوز نيازمند افزايش چشمگير گردش مالي است. اين گردش مالي تنها زماني افزايش مي يابد که سرمايه گذاري افزايش يابد؛ مثل همان ضرب المثل قديمي که مي گويد «پول، پول مي آورد».
در حالي که سرمايه گذاري روي بازي هاي ايراني در کمترين مقدار ممکن بوده و هنوز نياز به ورود هرچه موثرتر نهادهاي دولتي و خصوصي احساس مي شود، بازيسازها و بازي هاي ايراني راه خود را درست مانند جوانه اي در ميان سنگفرش يافته اند و حالا در شرف تبديل شدن به گلي خوش رنگ و خوش عطر هستند؛ اما اين جوانه حالا بيشتر از هر زمان ديگري نيازمند مراقبت، باغباني، کوددهي و آب رساني به موقع است و اينجاست که شتاب دهنده ها وارد عمل مي شوند.

عبارت «شتاب دهندگان بازي در ايران» را در گوگل جستجو کنيد؛ تقريباً به هيچ نتيجه اي نمي رسيد. به دنبال منابع گوناگون برويد؛ نام هايي کمتر از انگشتان دو دست به چشمتان مي آيد که احتمالاً بسياري از آنها تنها لقب «شتاب دهنده» را به يدک مي کشند و در حقيقت، هيچ فعاليتي در اين زمينه ندارند. اين مثالي کوچک است بر وضعيت آشفته گيم ايران که وقتي با هزار و يک زحمت، ليستي از شتاب دهنده هاي حوزه گيم مي يابيد، متوجه مي شويد نيمي از آنها حتي پاسخگوي خطوط تلفن يا ايميل هاي رسمي خود نيستند.
اما همانطور که در ميان انبوه بازي هاي بي کيفيتي که صرفاً براي کسب درآمدي چند ميليوني ساخته و روانه «کافه بازار» مي شوند، مي توان عناويني ارزشمند يافت که حقيقتاً از دل کار تيمي، ماه ها فعاليت مداوم و شکست هاي فراوان بيرون آمده اند، شتاب دهندگاني هم مشغول به کار هستند که به دور از هياهوي خبري راه و چاه رسيدن به کسب و کاري موفق را به توسعه دهندگان ايراني مي آموزند و عميقاً دلسوز بازي سازاني هستند که در سخت ترين شرايط، علاقه قلبي خود را دنبال مي کنند
طي دو هفته اخير، ديجياتو به پاي صحبت با برخي از مهم ترين شتاب دهنده هاي ايراني در حوزه گيم نشست و با فعاليت ها، خط مشي و ساز و کار آنها بيشتر آشنا شد و در اين مطلب، قصد داريم به صورت مختصر اما شامل و کامل، به معرفي اين 5 شتاب دهنده بپردازيم.
آواگيمز
«استخوان بندي آواگيمز بر مي گردد به تجربه اي که خود من در حوزه ساخت گيم و تشکيل استوديوي بازيسازي داشتم. سال 92 يک تيم تقريباً استارتاپي در اصفهان شکل داديم و سعي کرديم بازي بسازيم، آزمون و خطا کرديم، مطالعه کرديم و چند تا از بازي هايمان توانست در بازار ايراني موفقيت کسب کند.» اين ها سخنان حسين مزروعي، مدير آوا گيمز است.
در نهايت اين تجربه و در واقع پيش زمينه شخصي من در حوزه گيم و استارتاپ طي اين چند سال و تلاقي آن با مجموعه آواتک و سرآوا که خيلي جدي در حوزه سرمايه گذاري روي تيم هاي نوپا و شکلي دهي اين تيم ها فعاليت داشتند، باعث شد آواگيمز ايجاد شود تا ما تجربه ساخت استوديوي بازي سازي را تکرار کنيم.
وقتي ما آواگيمز را استارت زديم، دو يا سه چرخه از پروژه هاي شتاب دهي آواتک مي گذشت. بعد از برگزاري جلسات متعدد و بررسي جدي از طريق جذب يک تيم گيم در آواتک، به اين نتيجه رسيديم که آواگيمز را به عنوان يک شرکت کاملاً مستقل با برنامه ريزي هاي جداگانه تاسيس کنيم.
آواگيمز يکي از شناخته شده ترين شتاب دهنده هاي حوزه گيم در ايران است که احتمالاً بهترين تسهيلات را نيز در اختيار بازي سازان قرار مي دهد. آواگيمز به صورت ميانگين بالغ بر 130 ميليون تومان براي هر تيم هزينه مي کند که 30 ميليون تومان از اين رقم به صورت نقدي پرداخت مي گردد و 100 ميليون تومان باقي مانده صرف استقرار تيم ها، آموزش تيم ها به کمک منتورهاي برجسته و برقراري ارتباط با ناشرهاي بين المللي مي شود.
نکته اي که مزروعي بارها بر آن تاکيد ورزيد، برقراري ارتباط مداوم با شرکت هاي بين المللي براي انتشار خارجي بازي ها است. به عنوان مثال، شرکت برجسته Net Marble يکي از شرکاي اصلي آواگيمز به حساب مي آيد که تفاهم نامه هايي با آن به امضا رسيده و ارتباطات صرفاً به تبادل ايميل محدود نمي شود. مزروعي مي گويد که همين حالا، يکي از شرکاي خارجي آواگيمز مشغول مذاکره براي نشر خارجي يکي از بازي هاي داخل برنامه شتاب دهنده است که البته از آن جايي که هنوز به مراحل نهايي نرسيده، امکان معرفي آن وجود ندارد.

اما تسهيلاتي که آواگيمز براي بازي سازان ايراني فراهم آورده، به راحتي در دسترس هر توسعه دهنده اي قرار نمي گيرد. در واقع مزروعي، آواگيمز را مجموعه اي حرفه اي «با استانداردهاي جهاني» توصيف مي کند که مسلماً با توسعه دهندگان حرفه اي هم همکاري دارد؛ توسعه دهندگاني که تجربه طولاني مدت بازي سازي دارند، با ساز و کارهاي اقتصادي استارتاپ ها آشنا هستند و به گفته وي «سرشان به سنگ خورده است».
در واقع کم نيستند تيم هايي که صرفاً براي کسب درآمد اندک، بازي هايي را براي موبايل توليد مي کنند و گاه علي رغم دستيابي به موفقيت قابل توجه، از اين حوزه کنار مي روند و درآمدي که عايدشان شده را اصطلاحاً به زخم هاي زندگي مي زنند. آواگيمز آمده که با اين تفکر مقابله کند و ادبيات استفاده از درآمد ابتدايي به عنوان سکويي براي پرتاب يک استارتاپ به جلو را جا بيندازد.
به همين خاطر، آواگيمز به عنوان مجموعه اي حرفه اي که سرمايه قابل توجهي را صرف پيشرفت استارتاپ هاي زير نظر خود مي کند (و گاه تا سقف 400 ميليون تومان هم افزايش مي يابد) نيازمند اين اطمينان خاطر است که بازيسازان هم درک درستي از مدل تجاري استارتاپ خود، خط مشي بازي در دست توسعه و اهميت دستيابي به استانداردهاي لازم براي نشر بين المللي داشته باشند.
ما اينجا نيستيم که تيمي را از صفر برسانيم به ده هزار دلار درآمد، کار ما اين است که تيم را از 10 هزار دلار برسانيم به درآمد ميليون دلاري، بنابراين تيم ها بايد خيلي از چالش ها را رد کرده باشند که بعضاً مثلاً سه سال زمان مي برد. يعني تيم بايد اين تجربه را به دست آورده باشد و سپس براي تبديل شدن به يک کمپاني آماده شود.
تقريباً تمام تيم هايي که با آواگيمز وارد همکاري شده اند، چندين پروژه انتشاريافته را در کارنامه خود داشته اند که البته تمام آنها لزوماً به موفقيت نرسيده اند؛ اما آواگيمز فرصتي براي جاه طلبي در اختيار تيم هاي بازي سازي قرار مي دهد و پروژه هاي تيم هايي مانند «آروين گيمز»، «گيلاس»، «اسيد گرين گيمز» و «اينسايتل» گواهي بر همين ادعا است.
رِد کَپ گيمز
احمد موسوي، مدير بازاريابي Red Cap Games، اين شرکت را مجموعه اي با سابقه 12 ساله توصيف مي کند که طي فعاليت مستمر بيش از يک دهه اي خود، در صدد کمک به ايده هاي کوچک و کارا برآمده است. رد کپ گيمز هدف غايي خود را در اين بيند که به تيم هاي کوچک و کسب و کارهاي نوپا در تکرار نکردن تجربيات اشتباه کمک کند.
«در زماني که ما شروع به کار کرديم، حمايت و مشاوره اي وجود نداشت و گاهي مشاوره اي که در آن زمان از سوي بنياد به تيم ها داده مي شد، به دليل ديد غيرتخصصي کار را بدتر خراب مي کرد؛ چون دقيقاً مشخص نبود که هدف چيست.» موسوي با اشاره به سابقه حسين کريمي قدوسي، مدير فعلي بنياد بازي هاي رايانه اي به عنوان فعال حوزه گيم در ايران و فعاليت هاي موثر اين نهاد دولتي در ياري رساني به بازي سازان طي چند سال اخير و از زمان روي کار آمدن کريمي قدوسي ادامه مي دهد:
اين اتفاق و اين راهنمايي [هاي فعلي]، حتي از نهادهاي کاربلد در آن زمان براي ما اتفاق نيفتاد و ما -يعني همه بازي سازاني که از 10 سال پيش شروع به کار کرديم- خودمان اين مسير را ساختيم. اگر اميرحسين فصيحي موفق شد، خودش موفق شد، گرچه بنياد هم حمايت مالي کرد اما اين حمايت مالي براي خيلي ها بود و چرا موفقيت براي آنها اتفاق نيفتاد؟ من همين حالا دوستاني را مي شناسم که از حوزه گيم خارج شده و به کارهاي ديگر روي آورده اند؛ زيرا برايشان پول ساز نشد و هزينه هايشان را برنگرداند.

بازگشت مالي، يکي از اصلي ترين موانع بر سر راه بازي سازان ايراني طي دهه اخير بوده است؛ پروژه ها دائماً شروع به کار مي کنند، به مرحله عرضه مي رسند و گاه با استانداردهاي روز هم سازگاري دارند. اما نبود راهنمايي مناسب سبب مي شود تا بسياري از آنها با «شکست مالي» مواجه شوند و آن طور که انتظار مي رفت و پيش بيني مي شد، بازگشت سرمايه نداشته باشند.
موسوي مي گويد که يکي از اهداف اصلي Red Cap Games، کنار زدن اين مانع و به بيان واضح تر، تجاري سازي صحيح بازي هاي ويديويي است. در واقع افراد مستعد در حوزه هاي مختلف ساخت بازي کم نيستند، اما شايد اصلي ترين مسئله اي که آنها را از موفقيت بازداشته، عدم آشنايي با ساز و کار هاي اقتصادي، مديريت منابع انساني و قوانيني که ميان توليدکننده و مصرف کننده وجود دارد باشد.
Red Cap Games در برنامه هاي شتاب دهنده خود، تلاش مي کند تا ايده هاي درست و قابل پياده سازي را شناسايي کرده و سپس مديريت، برنامه ريزي تجاري و پيش بيني صحيح تمام ابعاد پروژه را به تيم هاي پديد آورنده آن ايده ها آموزش دهد.

کاري که ما در Red Cap Games انجام مي دهيم، قيچي کردن پروژه هاي بزرگ است. قدم ها اگر کوچک باشند، به موفقيت نزديک تر مي شويم. يک قانون در پروژه هاي IT هست که مي گويد اگر قرار هست شکست بخوري، هرچه زودتر شکست بخوري بهتر است.
Red Cap Games ظرفيت استقرار 4 الي 5 تيم را دارد و در حال حاضر با دو تيم به توافق هاي اوليه رسيده و در همين حين، درخواست ديگر تيم ها را هم بررسي مي کند. اما پذيرش در شتاب دهنده Red Cap، به اين شرط صورت مي گيرد که شخص متقاضي، خود صاحب ايده باشد و سپس توانايي اجراي همين ايده را به همراه تيم اش داشته باشد. موسوي مي گويد که Red Cap به هيچ وجه شرکتي خطرپذير نيست و به عنوان يک مجموعه خصوصي، بايد از اجراپذيري پروژه اطمينان داشته باشد؛ هرچند که تيم ها مي توانند از دانش منتورها هم بهره مند شوند.
شايد يکي از مزيت هاي Red Cap در برابر ساير شتاب دهندگان، سرويس هاي اصطلاحاً بک اِندي باشد که در اختيار تيم هاي خود قرار مي دهد. به عنوان مثال اين شرکت با «بکتوري» وارد همکاري شده و سرويس هاي بکتوري مانند خدمات سرور و مرکز بازي (که براي بازي هاي آنلاين ضروري تلقي مي شوند) به صورت تقريباً رايگان در اختيار تيم ها قرار مي گيرد. از طرف ديگر کيت توسعه دهندگان متن باز و رايگان Fort هم از ديگر اقدامات مهم Red Cap به حساب مي آيد که در واقع مجموعه اي از پلاگين ها براي بازي سازي روي موتور يونيتي است و به گفته موسوي، پروژه ها را براي «ماه ها» جلو مي اندازد.
شتاب دهنده بازينما (استارتر)
مجموعه بازينما و يارا گيمز، رويکردي بسيار متفاوت نسبت به ساير همتايان خود در امر شتاب دهي در پيش گرفته اند و در واقع به جاي پياده سازي يک برنامه مدون شتاب دهي، اين مهم را به عموم مردم واگذار کرده اند؛ قطعاً با خواندن اين توضيح کوتاه به ياد پلتفرم کيک استارتر افتاده ايد و بايد گفت که استارتر، دقيقاً ساز و کاري مشابه کيک استارتر را دنبال مي کند اما طبيعتاً در ابعاد کوچک تر.
برنامه شتاب دهنده استارتر، حمايت هاي مالي را به مردم مي سپارد؛ بازي سازان پروژه خود را به تيم داوران استارتر معرفي مي کنند، مستندات اوليه را در اختيار آنها قرار مي دهند و البته يک نسخه قابل بازي از پروژه خود ارائه مي کنند. پس از اين، بازي هايي که مورد پذيرش قرار گرفته اند راهشان را به استارتر باز مي کنند و بسته به هدف گذاري هاي خود توسعه دهندگان، به جذب سرمايه مي پردازند.
درست مانند کيک استارتر، امتيازهايي که در صورت حمايت مالي در اختيار مردم و سرمايه گذاران قرار مي گيرد، توسط توسعه دهندگان تعيين مي شود و مجموعه يارا نقشي در اين پروسه ندارد؛ اين امتيازات مي تواند ميان دريافت سهمي از فروش بازي يا دريافت بازي به صورت رايگان يا هر سياست تجاري مشابهي متغير باشد. پلتفرم استارتر در حال حاضر از طريق اپليکيشن رسمي «بازي نما» قابل دسترسي است و تا به اين لحظه، سه بازي در آن مشغول جذب سرمايه هستند.

گفتني است که استارتر هنوز به صورت کامل و در ابعاد گسترده شروع به کار نکرده و انتظار مي رود تا دو هفته ديگر به مراحل پاياني برسد. تا آن زمان، صفحه اختصاصي استارتر نيز در وب سايت نشريه تکميل مي شود که دسترسي پذيري به اين پلتفرم را بهبود مي بخشد.
يکي از پوئن هاي مثبت استارتر به عنوان پلتفرمي تازه و متفاوت براي شتاب دهي، امکان پشتيباني از ده ها و بلکه صدها تيم گوناگون به صورت همزمان است که محدوديت هاي ساير شتاب دهندگان را کنار مي زند. با اين همه، توسعه دهندگان ديگر نمي توانند منتظر تسهيلاتي نظير کمک مالي نقدي يا استقرار از سوي شرکت يارا باشند و تنها تسهيلاتي که در اختيارشان قرار مي گيرد، راهنمايي هاي منتورهايي است که در 5 حوزه کلي، دروسي را به آنها آموزش مي دهند.
مرکز رشد بازي سازي
مرکز رشد بازي سازي، نهادي حمايتي در ساختار انستيتوي ملي بازي سازي است که در حال حاضر سال پنجم فعاليت خود را پشت سر مي گذارد و طي اين مدت، به تيم هايي که صلاحيت شان از سوي هيئت علمي تاييد شده، تسهيلاتي ارائه داده است. اين تيم ها سپس به صورت دائمي و هفتگي، تحت نظارت و منتورينگ يک گروه خبره قرار مي گيرند تا بازي به صورت کامل ساخته شود. با اتمام روند توسعه، بنياد ملي بازي هاي رايانه اي وارد عمل مي شود و به پوشش رسانه اي، معرفي و بازاريابي اين بازي ها کمک مي کند.
به گفته محمد ميرزايي، مدير مرکز رشد بازي سازي در حال حاضر هفت تيم تحت نظارت اين سازمان درآمده اند که پروژه هاي مختلفي براي پي سي و موبايل را دنبال مي کنند. همانطور که از نام اين سازمان پيداست، «مرکز رشد» اهداف متفاوتي را نسبت به يک «شتاب دهنده» دنبال مي کند و در واقع به پروژه ها و تيم هاي بازيسازي کمک مي کند تا دچار «رشد» و «تکامل» شوند.
تيم هايي که در برنامه حمايتي مرکز رشد بازي سازي شرکت مي کنند، از لحاظ مالي مورد پوشش قرار نمي گيرند و البته از طرف ديگر، نيازي به «بيزينس پلن» يا «طرح کسب و کار» ندارند. بنابراين برخلاف اکثر شتاب دهندگان که انتظار ارائه بيزينس پلن کامل را از تيم هايي دارند که در غالب اوقات با مقوله هاي تجاري يک کسب و کار آشنا نيستند، مرکز رشد بازي سازي صرفاً ايده اوليه و مستندات را بررسي مي کند و سپس نسبت به پذيرش تيم ها اقدام مي کند.
مرکز رشد بازي سازي قطعاً موقعيت مناسبي براي آن دسته از بازي سازاني است که به دنبال يادگيري و پرورش هرچه بيشتر بازي خود هستند. با مشارکت در برنامه هاي مرکز رشد، اين تيم ها به فضايي کاري براي استقرار، سخت افزارهاي لازم براي انجام کار و البته آزمايشگاه «گَپ‌لَب» که در واقع امکان کنترل کيفي بازي ها و نرم افزارها را فراهم مي آورد دسترسي دارند. علاوه بر اين ها، امکاناتي مثل موشن کپچر يا اتاق ضبط صدا که در فضاي کاري بنياد ملي بازي هاي رايانه اي وجود ندارد نيز به صورت رايگان براي تيم ها مهيا مي شود.
دانشگاه آزاد اسلامي واحد کاشان
دانشگاه آزاد اسلامي چند سالي است که به سمت چرخه هاي اقتصادي مهم کشور حرکت مي کند و رويکرد «تبديل علم به ثروت» و نيز قطب سازي در واحدهاي دانشگاهي را در پيش گرفته است. براي تحقق اين مهم، دانشگاه آزاد اسلامي واحد کاشان توجهي ويژه به قطب سازي در حوزه IT و ICT و نيز بازي هاي ويديويي داشته و مساحتي 4 هزار متر مربعي را براي تحقق اين مهم فراهم آورده است که آن را به بزرگترين شتاب دهنده در منطقه خاورميانه تبديل مي کند.
دانشگاه آزاد واحد کاشان، در حال حاضر نخستين مرکز تحقيقات بازيسازي را در خود جاي داده و بخشي ديگر از اين فضا، به شتاب دهنده دانشگاه تعلق دارد که با مساحتي برابر با 1800 متر مربع، شش سوييت را براي استقرار تيم هاي بازي سازي شامل مي شود.
وحيد امير، مدير پژوهشي دانشگاه آزاد واحد کاشان مي گويد تلاش بر اين بوده که 20 تيم به صورت همزمان در اين فضاي شتاب دهنده که يک سال از آغاز به کار آن مي گذرد اسکان بيابند و در صورتي که اين تيم ها امتيازات لازم را در مرحله پيش شتاب دهي کسب کنند، حمايتي تا سقف 20 ميليون تومان در اختيار آنها قرار مي گيرد. ناگفته نماند از آن جايي که کمتر از يک سال از آغاز به کار شتاب دهنده دانشگاه آزاد کاشان مي گذرد، هنوز فراخواني به صورت رسمي اعلام نشده که البته طي ماه آتي براي نخستين بار اعلام خواهد شد.
علاوه بر طرح کسب و کار که يکي از پيش نيازهاي اصلي پذيرش در شتاب دهنده دانشگاه کاشان به حساب مي آيد، مسئولين اين شتاب دهنده انتظار دارند که استارتاپ هاي متقاضي، بازي هاي خود را يا به صورت سفارشي و يا به صورت جنرال و در قالب عناويني که «جامعه به آنها نياز داشته باشد» توسعه دهند.
وقتي از آقاي امير پرسيده شد که آيا محدوديتي در پذيرش تيم هاي بازي سازي وجود دارد، وي با تاکيد بر فعاليت هاي گسترده دانشگاه آزاد کاشان به عنوان بزرگ ترين شتاب دهنده خاورميانه گفت که محدوديتي در ابعاد پروژه ها و پلتفرم پروژه ها وجود ندارد. بسته به همين ابعاد پروژه و پلتفرم ها نيز، دانشگاه آزاد کاشان تا سقف 35 درصد از فروش محصول يا سهام شرکت را در اختيار مي گيرد.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۰۰۹۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تاریخ سازی دونده ایرانی در آسیا

به گزارش خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری صدا و سیما، عیدیان با ثبت این زمان حدنصاب ملی رده سنی جوانان را که با ۵۹.۴۸ ثانیه در اختیار خودش بود، بهبود بخشید.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

دیگر خبرها

  • محققان هشدار دادند؛ افزایش خطر میگرن با مصرف داروهای سوزش معده
  • گلایه از وضعیت شتاب‌دهی در حوزه زیست فناوری/اخذمجوزها محصول را منقضی می‌کند
  • تاریخ سازی دونده ایرانی در آسیا
  • با عفونت دستگاه ادراری بیشتر آشنا شوید
  • ترویج اهدای عضو نیازمند فرهنگ سازی بیشتر است
  • دو بازی ایرانی نامزد جایزه MENA Games Industry شدند
  • سقوط تلخ تیم نام آشنا به سری بی ایتالیا
  • در قم مطرح شد: ضرورت توجه به عوامل کاهش‌دهنده جمعیت
  • ۲۷ رقم برنج در کشور معرفی شده است
  • قطعنامه ضد ایرانی پارلمان اروپا / تاکید بر تحریم های بیشتر ایران