گره چینی رنگ ها و نقش ها کارگاهی برای کودکان و نوجوانان
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۷۰۶۰۱
ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی کتابخانه و موزه ملک;موقوفه آستان قدس رضوی، اینگونه کارگاه‌ها در زمان‌های گوناگون سال با هدف افزایش سطح آگاهی‌های همگانی در بخش‌های گوناگون جامعه نسبت به گنجینه‌ها و ذخیره‌های تاریخی- فرهنگی تمدن ایرانی – اسلامی برگزار میشود. این کوشش‌ها به ویژه در زمینه آموزش کودکان و نوجوانان، هدف‌هایی چون ارایه آموزه‌های نو در زمینه تاریخ کهن و اصیل ایران و اسلام را مورد توجه داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کارگاهی جذاب، سراسر هندسه سنتی با نقش‌هایی چشم‌نواز
کتابخانه و موزه ملی ملک در روز نخست جشنواره، نخستین کارگاه را برای کودکان و نوجوانان مهیا کرده است. بچه‌ها تازه از راه رسیده‌اند؛ آنان امروز میهمان نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران در هشتادمین سال‌روز وقف آن به شمار می‌آیند که موقوفه متعلق به بارگاه امام رضا علیه‌السلام در تهران را مهیای آشنایی‌شان با فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی می‌بینند. این نوجوانان در مقطع هفتم دانش می‌آموزند و از علاقه‌مندان به هنر هندسه به شمار می‌آیند؛ 56 پسر که به دو گروه بخش می‌شوند. گروه نخست باید از میان 4 طرح اسلیمی ایرانی، طرحی را برگزیده، با نقش‌مایه‌های نقوش رنگی که برش خورده‌اند، طرح برگزیده اسلیمی را همچون پازلی کنار هم بچینند تا نقش اصلی خودش را نشان دهد.گروه دوم اما باید خودشان خطوط را طراحی کرده، رنگ بزنند تا سرانجام طرحهایشان کنار هم بنشیند و نقشه اصلی درآید.
سعید شکوری، مدرس کارگاه نقوش هندسی، از اهمیت طرح‌های اسلیمی کشورها، گونه‌های ساختارهای هندسی و اهمیت این نقوش برایشان روایت می‌کند؛ این که در چه صنعت‌هایی می‌توان با سبک‌های گوناگون نقوش هندسی وارد شد و خطوط و نقش‌ها چه مفهومی دارند. ترسیم این نقوش هندسی، همانی است که گره‌چینی می‌نامیم. هر خط و هر رنگ، ویژگی و کاربردی مشخص دارد. بچه‌های گروه نخست، با یک مقوا و پرگار ساده، کار را آغاز میکنند.آنها سپس تفاوت‌های منبت و معرق را آموزش می‌بینند؛ این که گره‌چینی در چه جاهایی کاربرد دارد و هر سبک کاری، چه تفاوتی با دیگر سبک‌ها دارد. آنچه قرار شده بچه‌ها انجام دهند همین گره‌چینی، با لمس خطوط و رنگ‌ها است. خط صاف کم‌رنگ، نخستین مرحله برای طراحی هندسی این گره چینی‌ها به شمار می‌آید. آنها خط یا دایره‌ای در هر مرحله به طرح افزوده، اجرای مرحله‌ها را آغاز میکنند.
گروه دوم، کمی آن‌سو‌تر از این گروه به کار مشغول‌اند. آنها چهار دسته هفت نفری شده، هر دسته، گروهی تازه تشکیل می‌دهند و بعد از برگزیدن یک طرح، با نقش‌مایه‌های نقوشِ برش‌خورده، چیدمان را روی میزهای فلزی شروع میکنند. بین‌شان گاهی مشورت است، گاهی شوخی و خنده، گاهی نیز اختلاف نظر برای به بارنشاندن طرح است. آنها گاه دست‌هایشان را از روی میز عقب می‌کشند و می‌مانند که کدام رنگ و نقش‌مایه کجا جای دهند. چند دقیقه بعد اما دوباره ادامه می‌دهند.
بچه‌ها در کارگاه هندسه نقوش، طرح «هشت و شش چهار لنگه» را کشیدند؛ یکی از قدیمی‌ترین نوع گره‌های ایرانی که به کشورهایی مثل مراکش، ترکیه و هند وارد شده است و از این‌رو اهمیتی بسیار دارد. آشنایی بچه‌ها در این سن با نقوش و هندسه، با لمس خطوط و با دست‌گرفتن خط‌کش و پرگار انجام میشود نه با نرم‌افزار؛ زیرا برای یکبار هم که شده می‌خواهند طراحی این خطوط را با کاغذ و قلم لمس کنند.
می‌خواهیم دست‌کم یک بار بیازمایند
به گفته شکوری، مدرس کارگاه، مهم‌‍ترین اصل در آموزش این نقوش، حفظ اصالت و اصلیت طرح‌ها و نقش‌ها است؛ نکته‌ای که در بسیاری موارد با بی‌توجهی روبه‌رو میشود. او معتقد است حتی در روایت سینه‌به‌سینه این نقوش از گذشته تا امروز نیز، اشتباه‌هایی در آنها پدید آمده و ماندگار شده است.
شکوری می‌افزاید «این روزها توانسته‌ایم هندسه و نقوش ایرانی اسلامی را به حوزه‌های گوناگون وارد کرده و تاثیرگذار باشیم. اما نکته همینجا است که باید نظارتی هم بر اصالت این طرح‌ها وجود داشته باشد زیرا گره‌چینی ریشه و هویت دارد و نباید از کنار اصالتش ساده گذشت».
وی تاکید می‌کند «تا امروز در این زمینه، چهار دوره برای آموزش انواع گره‌چینی با جدیدترین نوع گره‌چینی‌های دنیا در کتابخانه و موزه ملک برگزار کرده‌ایم که رخدادی فرخنده به شمار می‌آید. نکته‌ای که اما وجود دارد، این است که متاسفانه کلاس‌هایی با رعایتِ تناسباتِ هندسه گذشته، کم‌تر دیده میشود. ما در کتابخانه و موزه ملی ملک برآن‌ایم این نقوش را با همان اصالت قدیمی با فرآیند باززنده‌سازی، طراحی و حفظ کنیم. این طراحی نقوش با نرم‌افزار هم انجام میشود اما هنرمند باید یکبار هم که شده با دست این نقوش را بکشد».
«محمد نوروزی»، راهنمای موزه در کتابخانه و موزه ملک، نیز درباره کاربرد امروزه موزه‌ها برای ما و بچه‌ها روایت می‌کند. او از این نکته سخن می‌راند که کارکرد موزه‌ها در روزگار کنونی تا چه اندازه پیشرفت کرده است و این پیشرفت، به ویژه در زمینه آموزش‌های غیر رسمی در موزه‌ها در کنار نگهداری و نمایش آثار تاریخی و فرهنگی، سطح کارکردی آنها را افزایش داده است. به گفته وی، مدرسه‌هایی گوناگون در کنار موسسه‌ها و نهادهای حمایت و نگهداری کودکان کار و خیابان، در سال‌های گذشته در این زمینه‌ها با کتابخانه و موزه ملک همکاری داشته و از آموزش‌های غیر رسمی در حوزه فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی در این گنجینه بهره‌مند شده‌اند.
نوروزی درباره چگونگی تشکیل این کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی می‌گوید «چهار سال پیش نخستین کوشش‌ها برای برگزاری این کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی انجام شد. کتابخانه و موزه ملی ملک برآن بود که بچه‌ها آنچه را در قالب درس‌های رسمی در مدرسه و دیگر مرکزهای آموزشی فرامی‌گیرند، اینجا از نزدیک دیده و لمس کنند تا آموزش‌هایشان از جنبه نظری بیرون آمده، موجب شود آنها پاره‌ای تجربیات را نزدیک دریابند».
پایان کار؛ لبخندی بر لب و هنری که نمایان میشود
کارگاه نقوش هندسی در هنرهای سنتی، آرام‌آرام به پایان می‌رسد. بچه‌های گروه نخست، پس از کشیدن خط‌های اصلی با مداد رنگی، سپس کار طراحی گره‌چینی را به پایان می‌رسانند. آنها طرح‌ها را زده و اکنون رنگ بر جان این نقش‌ها می‌زنند تا پس از تکمیل، طرح‌های مربع‌شکل‌شان را از روی مقوا برش زده، کنار هم بگذارند. نقشه اصلی پس از برش درمی‌آید؛ مجموعه‌ای از طرح‌ها و رنگ‌ها، درست شبیه به کاشی‌کاری‌های اصیل ایرانی. گروه دیگر، آن‌سو آخرین تکه‌ها را گوشه و کنار میز درست کرده، به طرح اصلی می‌افزایند. همه این نوجوانان از طرح‌های تکمیل‌شده رضایت دارند؛ لبخندی بر لبان‌شان نقش بسته است. کارگاه که پایان می‌یابد، گویی تازه آغاز کار است؛ از آن‌رو که گروه‌ها باید با یکدیگر جابه‌جا شده، کار آن گروه دیگر را انجام دهند؛ هر دو تجربه بر دل‌شان می‌نشیند.
نخستین روز جشنواره ماه هشتم اینگونه با تجربه دوست‌داشتنی کودکان و نوجوانان در آشنایی با نقوش هندسی در هنرهای سنتی، رنگی دل‌انگیز می‌گیرد. این اما آغاز راه است. کتابخانه موزه ملی ملک از همه دوستداران فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی دعوت می‌کند به این گنجینه بیایند تا در کنار بازدید از نمایشگاه‌ها و دیگر برنامه‌های دهه کرامت، از نزدیک با چنین فعالیت‌هایی آشنا شوند. این جشنواره تا تاریخ 13 امرداد 1396 خورشیدی در کتابخانه و موزه ملی ملک برپا است و دوستداران فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی می‌توانند با مراجعه به وبسایت این موقوفه به نشانی «www.malekmuseum.org» از برنامه‌های گوناگون به ویژه نمایشگاه‌ها، نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی بهره بگیرند. کتابخانه و موزه ملی ملک، در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «تهران، میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد» جای دارد و هر روز به جز جمعه‌ها و تعطیلات رسمی، در نیمه نخست سال از ساعت 8:30 تا ساعت 16:46 به مراجعان گرامی خدمات فرهنگی می‌رساند.
منبع: ایران اکونومیست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۷۰۶۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استقبال کودکان و نوجوانان از آثار مرتبط با امام جعفر صادق (ع)
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز قم؛ کتاب «من امام صادق (ع) را دوست دارم» به نویسندگی غلامرضا حیدری ابهری، تصویرگری حکیمه شریفی و «ببین خدا چه کرده» به نویسندگی علی شعیبی و تصویرگری فاطمه زارعی به همت انتشارات جمال، روانه بازار نشر شده است.
این دو اثر همچنین به زبان‌های عربی و انگلیسی منتشر شده است.
در کتاب «من امام صادق (ع) را دوست دارم» خواننده علاوه بر جنبه‌های تاریخی با سبک زندگی و افکار و اندیشه‌های امام صادق (علیه السلام) آشنا میشود.
در کتاب «ببین خدا چه کرده» مخاطب نوجوان در قالب داستان با مفاهیم حدیث توحید مفضل آشنا میشود.
کتاب دیدنی‌های خدا به نویسندگی مهدی وحیدی صدر دیگر اثری است که با زبان شعر و نثر، حدیث توحید مفضل امام صادق که درباره شگفتی‌های آفرینش است را برای کودکان تبیین می‌کند.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش می‌یابد