حاج حسین آقا ملک بازرگان مرد فرهنگی
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۷۰۷۶۶
ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی‌کتابخانه و موزه ملک; ایران از گذشته‌های دور تا امروز، مال‌داران و ثروتمندانی فراوان به خود دیده است که همه، نیک نمی‌اندیشیده‌اند. نیز نیک‌اندیشانی بسیار داشته است که مال به فراوانی نداشته‌اند. از میان آنان، ستارگانی درخشیده‌اند که هر دو دارایی، «مال» و «نیک‌اندیشی» را، با هم یکجا آورده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کتابخانه و موزه ملی ملک، نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران و یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی به شمار می‌آید. گنجینه‌ای که در گذشته، فخر بازار بین‌الحرمین تهران بود و امروز از پسِ هشت دهه روزگار پرحادثه، نگین انگشتری محوطه تاریخی باغ ملی تهران است. این مجموعه، دو بخش کتابخانه و موزه را با گنجینه‌ای از نفایس فرهنگی ایران از جمله نسخه‌های خطی، سکه‌ها، تمبرها، قالی‌ها و تابلوهای نقاشی تاریخی به همراه برترین آثار خوشنویسی و نگارگری تاریخ ایران در خود جای داده است.
سلسله‌جنبان کاروان نکویی
حاج حسین آقا ملک در 10 خرداد 1250 خورشیدی در تهران زاده شد. خانواده‌اش اصالتاً تبریزی و مجتهدزاده بودند. پدربزرگ‌اش، آقا مهدی اما به کسوت روحانیان درنیامد و در جنگهای ایران و روس به قشون دولتی پیوست. او که از دوستان میرزاتقی خان امیرنظام (امیرکبیر آینده) بود پس از جنگ به بازرگانی روی آورد. امیرنظام، همزمان با درگذشت محمد شاه قاجار، پیشکار ناصرالدین میرزای ولیعهد در آذربایجان بود. او توانست با گرفتن مبلغ 100هزار تومان از آقا مهدی به عنوان قرض، ولیعهد را به تهران آورده، بر تخت سلطنت بنشاند. آقا مهدی نیز در این زمان به تهران آمد و لقب ملک‌التجاری را از ناصرالدین شاه دریافت کرد. این لقب پس از آقا مهدی به فرزندش محمدکاظم رسید. او همچون پدر به دنیای تجارت وارد شد و فعالیت‌هایش به اقتضای زمانه، به وادی سیاست نیز کشیده شد.
حسین به همراه دو برادر و سه خواهر، در خانه چنین پدری پرورش یافتند. حسین همزمان با فراگیری علوم قدیمه، دور از چشم پدر که مدرسه‌های جدید را مخلّ دیانت میدانست، چندی به مدرسه فرانسوی آلیانس رفت تا زبان فرانسه بیاموزد. در آنجا با کسانی چون محمدعلی فروغی، ادیب و نخست‌وزیر دهه‌های بعد همدوره شد.
محمدکاظم ملک‌التجار، از راه تجارت و به ویژه زمین‌های گسترده‌ای که در خراسان خریداری کرده بود، ثروتی انبوه برای فرزندان به میراث گذاشت؛ اساس دارایی حاج حسین آقا ملک از این‌ها سرچشمه گرفت. او هنگامی که در 28 سالگی به دستیاری پدر برای اداره املاک خراسان به آن دیار سفر کرد، به روایت خویش، در مسیر همان سفر پس از تماشای نسخه‌ای از دیوان ابن یمین فریومدی شاعر سده ششم هجری در نیشابور و نیز آشنایی با پاره‌ای از نفایس حرم رضوی، به گردآوری نسخه‌های خطی و تشکیل کتابخانه علاقه‌مند شد. او حدوداً از سال 1287 خورشیدی، کتابخانه‌اش را در مشهد بنیان گذارد، و پس از وفات پدر با جابه‌جایی آن به خانه پدری در بازار بین‌الحرمین تهران، در اختیار اهل فضل و دانش قرار داد. حاج حسین آقا ملک گنجینه ارزشمندش را به همراه خانه پدری و اثاثیه آن در 6 آبان 1316 خورشیدی وقف آستان امام رضا (ع) کرد. این مجموعه، شامل هزاران نسخه نفیس خطی و چاپ سنگی، آثاری چون فرش‌ها، مبلمان، تابلوهای نقاشی، تمبر، سکه، آثار لاکی (روغنی)، خوشنویسی و نگارگری است. حاج حسین آقا ملک همچنین املاک و مستغلات فراوانی را در تهران و خراسان بر امور خیریه و عام‌المنفعه وقف و اهدا کرد و بدین ترتیب در جایگاه بزرگترین واقف تاریخ معاصر ایران نشست. این واقف فرهیخته و دوستدار فرهنگ، در سوم مردادماه سال 1351 خورشیدی در 101 سالگی از جهان چشم فروبست و در حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد. بدین‌ترتیب تولیت موقوفات ملک به ویژه کتابخانه و موزه ملی ملک مستقیما در اختیار آستان قدس رضوی قرار گرفت. کتابخانه و موزه ملی ملک پس از درگذشت واقف، به فعالیت خود در همان مکان و گستره جغرافیایی در بازار تهران ادامه داد. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی 1357، بافت جمعیتی، فرهنگی و اجتماعی بازار تهران به دگرگونی‌هایی اساسی دچار و بدین ترتیب تداوم حیات فرهنگی کتابخانه و موزه ملی در آن فضای جدید با تردیدهایی روبه‌رو شد. با دریافت همین مساله، آستان قدس رضوی، از وجود قطعه زمینی در محوطه تاریخی میدان مشق (باغ ملی کنونی) بهره جست که حاج حسین آقا ملک در زمان زندگی خویش با هدف گسترش کتابخانه و موزه در آنجا تدارک دیده و وقف کرده بود. عملیات ساختمانی در سال 1364 آغاز شد و ساختمان تازه با کاربری کتابخانه و موزه در هفت طبقه با بهره‌گیری از معماری اسلامی در سال 1376 گشایش یافت. کتابخانه و موزه ملی ملک بدین ترتیب 24 سال پس از درگذشت بنیانگذار و واقف، به ساختمان نو در محوطه میدان مشق منتقل شد. کتابخانه و موزه ملی ملک از آن روزگار تا امروز در این ساختمان زیبا که جلوه‌هایی تحسین‌برانگیز از معماری ایرانی- اسلامی را به نمایش گذاشته است، به مخاطبان کتابخانه و موزه خدمات فرهنگی می‌رساند.
منبع: ایران اکونومیست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۷۰۷۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعطیلی تمام موزه‌ها و اماکن تاریخی استان کرمانشاه
علیرضا برشاهی رئیس گروه موزه‌ها و اموال منقول اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه گفت : مصادف با سالروز شهادت بنیانگذار مکتب شیعه حضرت امام جعفر صادق (ع)، مجموعه جهانی بیستون، محوطه فرهنگی تاریخی تاق بستان، معبد آناهیتا، تکیه بیگربیگی و تکیه معاون الملک مهمترین اماکن تاریخی استان هستند که امروز تعطیل خواهند بود.
رئیس گروه موزه‌ها و اموال منقول میراث فرهنگی استان تصریح کرد: همچنین موزه‌های مردم شناسی تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی استان در شهرستان‌های کرمانشاه، پاوه، دالاهو و سنقر نیز در این روز تعطیل است.
به گفته این مسئول، موزه‌ها و اماکن تاریخی کرمانشاه، فردا (یکشنبه) فعالیت خود را از سر خواهند گرفت .
باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد