جزییات جهش5برابری قدرت پرتاب ماهوارههای
تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۸۸۹۳۵
به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، پس از مدتهای مدید انتظار و تعلل، پایگاه ملی فضایی امام خمینی (ره) با پرتاب آزمایشی موفق ماهواره بر سیمرغ به فضا، به طور رسمی افتتاح شد. بر این اساس، پایگاه فضایی امام (ره) نخستین پایگاه با سکوی ثابت کشورمان به شمار می رود که کلیه مراحل آماده سازی، پرتاب، کنترل و هدایت ماهواره برها را برعهده دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ماهواره بر سیمرغ نیز که امروز اول شلیک موفق آن به ثبت جهانی رسید، قادر است ماهواره هایی تا وزن 250 کیلوگرم را در مدار 500 کیلومتری زمین قرار دهد. هرچند که همچون اخبار مربوط به انصراف پرابهام و سوال مسئولان اجرایی از پرتاب ماهواره ایرانی در اواخر سال گذشته، این بار نیز آماده شدن سایت پرتاب و ماهواره بر، ابتدا با جوسازی رسانه های خارجی اعلام و سپس رسانه ها و افکار عمومی داخلی از آن مطلع شد، اما این نحوه اطلاع رسانی نیز از حلاوت و اهمیت این اتفاق کم نکرد.
قراردادهایی که به کمک پرتاب سیمرغ آمد
اگرچه در اواخر دولت سابق، همه مسئولان و کارشناسان از آمادگی قریب الوقوع پایگاه جدید فضایی و ماهواره بر پیشرفته سیمرغ سخن می گفتند اما به هزار و یک دلیل گفته شده و ناگفته، این روند با تاخیر و تعلل فراوان همراه شد تا اینکه در مهرماه سال 1394، قراردادی مهم میان دو بخش اجرایی کشور منعقد و خبرهایی خوش از سرعت گرفتن تکمیل این دو پروژه منتشر شد.
بر این اساس، سه قرارداد در حوزه فضایی در اواسط مهرماه سال 1394 میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت دفاع منعقد شد که شامل طراحی و ساخت ایستگاه پرتاب ماهواره امام خمینی (ره)، طراحی و ساخت ماهواره بر سیمرغ و ماهواره سنجشی بود و البته در ان زمان اعلام شد که اجرای این سه پروژه مهم، به مدت 18 ماه به طول خواهد انجامید.
پایگاه فضایی امام خمینی (ره) کجاست؟
پایگاه فضایی امام خمینی (ره) به عنوان اولین سکوی پرتاب ثابت ماهواره بر با قابلیت حمل محموله های چند صد کیلویی است که سردار احمد وحیدی وزیر دفاع کشورمان در آستانه سالگرد ارتحال امام روح الله (ره) در سال 1391 رسما ساخت آنرا اعلام کرد.
اهمیت این پایگاه در این است که قابلیت پرتاب ماهواره های پرتعداد در مدار ارتفاع پایین« low earth orient» را دارد و می توان به کمک این ماهواره ها انواع کاربری های مخابراتی، هواشناسی، موقعیت یابی، اینترنت اشیا و خدمات آی تی و مخابرات ماهواره ای را فراهم کرد. این پایگاه که به عنوان نخستین پایگاه مدرن فضایی در جنوب غرب آسیا به شمار می رود قادر است نیازهای صنعت هوافضای کشور را حداقل در 10 سال آینده فراهم کند و از این جهت می تواند بسیار مهم و منشاء اثر باشد.
منوچهر منطقی رییس مرکز ملی فضایی نیز در تشریح ویژگی های این پایگاه گفته بود که ایستگاه پرتاب ماهواره امام خمینی(ره) از مدرن ترین ایستگاههای رایج جهان است که ماموریت آماده سازی و پرتاب ماهواره برهای سنگین را به عهده دارد و در استان سمنان قرار دارد.
رئیس مرکز ملی فضایی تاکید کرده بود: این ایستگاه از نظر فناوری کاملا مطابق استانداردهای روز دنیا است که تمامی مراحل طراحی و ساخت آن توسط دانشمندان و اساتید دانشگاه های ایران انجام می شود. همچنین از مشاوره کارشناسان خارجی در این پروژه بهره می گیریم.
البته منطقی در مهرماه سال 1394 اعلام کرده بود ایستگاه پرتاب ماهواره امام خمینی(ره) طبق برنامه پیش بینی شده اواخر سال 94 به بهره برداری آزمایشی می رسد.
به گزارش مشرق، برخی رسانه های خارجی در سالهای گذشته تصاویر ماهواره ای از منطقه ای در مرکز کشورمان منتشر کرده بودند که در آن سکوی پرتاب بزرگی مشابه انواع مورد استفاده برای موشک های ماهواره بر بزرگ خارجی با یک کانال بتنی بزرگ و طولانی برای هدایت گازهای حاصل از شلیک موشک دیده می شود و آنرا پایگاه جدید فضایی کشورمان که سردار وحیدی آنرا اعلام کرد، می دانستند.
ماهواره بر سیمرغ و جهشی بزرگ در صنعت فضایی
همان طور که تجربه های موفق جهانی همچون کارنامه شرکت فضایی اسپیس-ایکس نشان می دهد بهینه سازی سامانهای که توانمندی آن در عمل به اثبات رسیده و همچنین استفاده از فناوری های موجود در آن برای ساخت نمونههای دیگر، گامی منطقی و بسیار صرفه جویانه در جهت توسعه صنعت مورد نظر است.
شرکت فضایی اسپیس-ایکس به عنوان یک شرکت خصوصی، تنها در کمتر از 10 سال، موفق شده به رقیب جدی برای شرکتهای باسابقه چند ده سال در عرصه پرتاب ماهواره تبدیل شود. این شرکت بر اساس ماهوارهبر «فالکون» خود، چندین مدل با توانمندیهای بسیار متفاوت را توسعه داده و از نظر قیمت تمام شده نیز فضای رقابت را سختتر کرده به طوری که موفق به دریافت سفارش پرتاب محمولههای فضایی از سازمان فضایی آمریکا، ناسا نیز شده است.
دانشمندان صنعت فضایی ایران نیز این رویکرد هوشمندانه و صرفهجویانه را در دستور کار قرار داده و ضمن بهینهسازی نمونه های موجود، اقدام به طراحی ماهواره برهای بزرگتر و سنگین تر برای رسیدن به ارتفاعات بسیار بالاتر با استفاده از بخشهای نمونههای موجود کرده اند. اولین محصول معرفی شده حاصل این روش، ماهوارهبر سیمرغ بود که نمونه مقیاس واقعی آن در 14 بهمن ماه سال 1388 برای اولین بار رونمایی شد و قرار شد ماهواره هایی چون طلوع، ظفر، مصباح و آتست با آن، راهی ماموریت شوند.
ماهوارهبر دو مرحلهای سیمرغ
سیمرغ، ماهواره بری دو مرحلهای است که در راستای دستیابی به بخشی از اهداف برنامه فضایی ایران طراحی و ساخته شده است و با بهرهگیری از پیشران سوخت مایع میتواند ماهواره هایی در رده جرمی سنگین تر نسبت به موشک سفیر را در مدار حدود 500 کیلومتری و زاویه میل مداری 55 درجه قرار دهد و همچنین قادر به تزریق ماهواره هایی با جرم چند صد کیلوگرم در مدارهای نزدیک به زمین (LEO) است.
آنطور که در زمان رونمایی و سالهای اولیه پس از آن توسط مسئولان و کارشناسان کشورمان اعلام شده، این موشک دارای طول کلی 25.9 متر است که 17.8 آن مربوط به مرحله اول و 8.1 متر آن نیز متعلق به مرحله دوم آن است. قطر مرحله اول این موشک برابر 2.4 متر و قطر مرحله دوم آن برابر 1.5 متر است. همچنین در زمان رونمایی رانش مرحله اول 142 و مرحله دوم نیز 7.2 تن-نیرو اعلام شد.
دو ماهواره بر سفیر-1 و سیمرغ(سفیر-2)
این ماهوارهبر در واقع گام نخست ایران برای انتقال ماهوارهها در مدار برگشت ناپذیر بیش از 1000 کیلومتری از سطح زمین است که علاوه بر تأمین عمرهای بسیار بالاتر برای ماهوارهها، زمان پوشش دهی بر کشور را نیز به نحو چشمگیری میافزاید. با توجه به تغییرات بسیار زیاد سیمرغ نسبت به سفیر، فناوریهای مورد نیاز برای رسیدن به یک ماهواره بر جدید یعنی طراحی، ساخت، آزمایش، شبیهسازی، ایمنی، دقت و صحت عملکرد مراحل و تمام زیرسامانه(هدایت، کنترل، ناوبری، مخابراتی، تزریق ماهواره، موتورها، پمپ ها، حسگرها، رایانه ها و ...) دوباره دست به دست هم دادند تا این محصول به تولید برسد.
این فناوریها توسط بخشها و صنایع مختلف نظیر طراحی و تحقیقات، موتور، سوخت، هدایت و کنترل، ساخت حسگر، سازه و تجهیزات پرتاب به کار گرفته شدند و در نهایت انواع آزمایش های لازم نظیر استاتیک، خواص جرم، مودال، تلاطم سوخت، ارتعاشات، شوک، حرارت سازه و جدایش روی بخشهای مربوطه در موشک به انجام رسید. پس از اجرای دقیق هر یک از این آزمایشها و بررسی و تحلیل موشکافانه دادههای ثبت شده، تیمهای طراحی در صورت نیاز مجدداً اقدام به بازبینی بخشهای مربوطه و تجدید طرح و ساخت نمونه جدید و اجرای مجدد آزمایشها می کنند و تنها پس از تأیید شدن نهایی تمام بخشها ماهوارهبر برای اجرای آزمایش عملیاتی مهیا میشود.
پس از این مراحل بوده که ماهوارهبر سیمرغ به امکان رسیدن به سرعتی برابر با 7500 متر در ثانیه (بر اساس اطلاعات اولیه اعلامی) دست یافته و پایه مناسبی برای رسیدن به سرعت فرار از جاذبه زمین است که برابر 11.2 کیلومتر در ثانیه بوده و بنا بر این توان انتقال ماهواره به مدارهای بالاتر و غیر قابل برگشت در فضا را دارد. محاسبات نشان میدهد که فقط نزدیک به 144 تن نیروی رانش برای قرار دادن یک ماهواره 100 کیلوگرمی در ارتفاع 500 کیلومتری مورد نیاز است.
موشک 4 مرحله ای
موتور سوخت مایع مرحله اول سیمرغ که ظاهرا از ترکیب 4 موتور مرحله اول موشک سفیر حاصل شده
از این رو برای رسیدن به این مقدار رانش، 4 موتور بهینه شده مورد استفاده در مرحله اول سفیر، که هرکدام از آنها رانشی تقریباً به اندازه 32 تن-نیرو دارند، کلاستر شده اند یعنی برای رسیدن به قدرتهای بالاتر کنار هم قرار گرفتهاند و در مجموع حدود 128 تن-نیرو را ارائه میدهند. سیمرغ 87 تنی (طبق گفته مسئولان دولت سابق) باید بتواند در هنگام پرواز زاویه مناسب را بگیرد برای این منظور 4 موتور یا به عبارت دقیقتر محفظه کنترلی دیگر نیز در مرحله اول سیمرغ حضور خواهند داشت که نزدیک به 15 تن-نیرو ایجاد می کند و با اضافه شدن این میزان به توان موتورهای اصلی نیروی لازم برای رسیدن به مدار 500 کیلومتری فراهم می شود.
بدین ترتیب با استفاده از پیشرانی که قبلا بدرستی کار کرده، یکی از اصلی ترین بخش های ماهواره بر سیمرغ، آماده میگردد. البته، موتور مرحله اول سیمرغ به گونهای طراحی شده است که بتواند تمام اعضای خانواده سیمرغ را تأمین کند یعنی تمام اعضای این خانواده که قرار است در سالهای آینده ماهوارههای سنگینتری را در مدار قرار دهند با همین موتور کار خواهند کرد.
طبیعی است امکان استفاده از نمونههای جدید موتورهای سفیر با رانش 37 تن-نیرو هم در ماهواره بر سیمرغ وجود دارد که شاید از دلایل تأخیر اولین پرتاب این موشک نسبت به زمانهای اعلام شده نیز همین باشد. به گفته برخی مسئولان سابق حوزه فضایی، نسل بعدی ماهواره بر سیمرغ یعنی «سپهر» در آینده، به توان انتقال ماهوارههایی با جرم 700 کیلوگرم به مدار 1000 کیلومتری دست خواهد یافت.
با توجه به الزامات پرتاب یک موشک ماهوارهبر بزرگ، نیاز به ساخت این پایگاه و سکوی پرتاب جدید ضرورتی انکار ناپذیر محسوب می شد زیرا سکوی پرتاب ماهواره بر سفیر که بر مبنای پرتابگرهای متحرک توسعه یافته بود امکان استفاده برای موشکی به بزرگی سیمرغ را نداشت.
امروزه حتی کشورهایی که سابقه آنها در صنعت فضایی از کل عمر انقلاب اسلامی نیز بیشتر است مانند هند و روسیه چه در کاربری ماهواره برهای فعلی خود و چه در توسعه نمونههای جدید با چالش ها بزرگ و حتی شکستهای فضایی سنگین و پرهزینه رو به رو میشوند بنا بر این در هر مقطعی از برنامه فضایی کشور خصوصا در گذار از ماهواره برهای فعلی به نمونههای بزرگ مانند سیمرغ باید انتظار بروز شکست و البته شجاعت پذیرفتن و اعلام آن را داشت؛ هرچند که خوشبختانه اولین تست با موفقیت تمام انجام شد.
مشخص است که بهرهگیری از تجارب فضایی کشورهای دیگر به طور مستقیم ممکن نیست اما میتوان با در نظر داشتن علل و عوامل اعلام شده از سوی آنها در این مسیر با خطای و شکست های کمتر به پیشرفت رسید و در عین حال، از جهش تقریبا 5 برابری قدرت پرتاب ماهواره های ایران با تست موفق سیمرغ و پایگاه پرتاب آن، بر خود بالید.
عصرایران/6 مرداد 96
اول*انتشاردهنده:علیرضافرجی
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۸۸۹۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمک تصاویر ماهوارهای به تدقین بیلان حوضه آبریز کارون بزرگ
رئیس حوضهآبریز کارون بزرگ بر لزوم استفاده از روشهای جدید از جمله تصاویر ماهوارهای در تدقیق مؤلفههای بیلان این حوضه آبریز تأکید کرد. - اخبار اقتصادی -
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، فراز ،رئیس حوضهآبریز کارون بزرگ شرکت مدیریت منابع آب ایران در هشتمین جلسه راهبری پروژه بههنگامسازی بیلان منابع آب حوضه آبریز کارون بزرگ که به منظور نهایی کردن نتایج بیلان منابع آب محدودههای مطالعاتی تشکیل شد، با اشاره به لزوم توجه به نقش و جایگاه بیلان منابع آب در برنامهریزیها و تصمیمگیری برای آینده این حوضه آبریز اظهار داشت: در ارائه نتایج محاسبات بیلان، علاوه بر دستورالعمل موجود، باید از روشهای جدید از جمله تصاویر ماهوارهای نیز در تدقیق مؤلفههای بیلان بهرهمند شد.
وی افزود: دلیلی ندارد که حتماً خطای معادله بیلان محدودههای مطالعاتی با اعمال ضرایبی صفر شود؛ بلکه باید با تدقیق اجزاء و مؤلفههای بیلان، میزان خطا در هر محدوده مطالعاتی نمایان شود؛ در این صورت است که میتوان برنامهریزی و تصمیمات مناسبتری برای حوضه آبریز اتخاذ کرد.
رئیس حوضه آبریز کارون بزرگ تصریح کرد: برای تهیه گزارش بیلان فعلی باید سه سناریو تعریف شود و علاوه بر پوشش محاسبات بیلان با دستورالعملهای موجود، نسبت به تدقیق، تبخیر و تعرق واقعی محدودههای مطالعاتی بر اساس چند روش معتبر و شناخته شده و نیز تدقیق مصارف آب بر اساس نقشههای کاربری اراضی و الگوی کشت مؤسسه تحقیقات آب (استخراج شده از تصاویر ماهوارهای) اقدام لازم بهعمل آید.
انتهای پیام/