آفت سیاستزدگی در مدیریتشهری
تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۲۴۸۸۳۶
تیننیوز |
براساس اطلاعات سرشماری سال ١٣٩٥، نزدیک به ٢٥ میلیون نفر در ١٠ شهر بزرگ کشور (شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر) زندگی میکنند. این شهرها در سال ١٣٤٥ جمعا کمتر از پنج میلیون نفر جمعیت داشتهاند، اما جمعیت امروزشان با جمعیت کل کشور در همان سال برابری میکند.
همین مثال ساده از یکسو نشان میدهد که کشور ما با دشواری افزایش درصد جمعیت کلانشهرنشین مواجه است و در آینده این دشواری پررنگتر و پرهزینهتر خواهد شد و از سوی دیگر، اهمیت و تأثیر ارتقای کیفی مدیریت شهری در رفاه بخش درخورتوجهی از شهروندان را متذکر میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بهاینترتیب، مدیریت شهری ملزم به رعایت خواست مردم و جلب نظر موافق آنان با هدف موفقیت در دور بعدی انتخابات میشد. رقابت بین احزاب سیاسی برای تصرف پستهای مدیریت شهری میتوانست یک مسابقه سالم را در مسیر خدمتگزاری و مفیدبودن برای مردم شکل بدهد؛ مسابقهای که برنده واقعی آن شهروندان باشند. اینک با گذشت ١٨ سال از آن ایام، میتوانیم با ارزیابی گذشته، به این سؤال پاسخ بدهیم که: آیا شکلگیری پارلمانهای محلی و واگذاری اختیار مدیریت شهر به نمایندگان شهروندان موجب بهبود شیوه نظارت مردمی، ارتقای کیفی مدیریت شهری و «مسابقه خدمتگزاری» شده است؟ دراینباره با تأکید بر مورد تهران، میتوان ارزیابی گذشته را حول سه محور زیر انجام داد:
الف - انتخابات و حاکمیت رأی شهروندان
فلسفه تشکیل پارلمان محلی این بوده که شهروندان در عرصه تصمیمگیری حاضر باشند و با نظارتی که از طریق نمایندگان خود بر مدیریت شهری اعمال میکنند، اراده و خواست خود را حاکم کنند. بااینحال هنوز ناهمواریهای بسیاری بر سر این راه وجود دارد. مشارکت شهروندان تهرانی در انتخابات در فاصله سالهای ٩٢ تاکنون و نحوه انتخابشان بهخوبی نشاندهنده تمایل آنان به «تغییر» در سطوح مختلف مدیریتی بوده است. بااینحال، رأی مردم به تغییر، بهدلیل شرایط خاص حاکم بر فضای سیاسی کشور و ضعف احزاب و نیز سازوکار حاکم بر انتخابات شورا، موفق به ایجاد تغییر مطلوب نشد و دوران هشتساله شهردار وقت تداوم یافت.
ب - بهبود شیوههای نظارت
طبعا شکلگیری شورا و حضور مردم در میدان تصمیمگیری و سیاستگذاری باید به بهبود شیوه نظارت و کاستن از حجم خطاها و تخلفات و اقدامات خارج از چارچوب قانون منتهی شود. در این میدان نیز توفیق چندانی حاصل نشده است.
اختلاف شدید بین اعضای شورای چهارم درباره مصادیق تخلف و نحوه نظارت بهترین شاهد این مدعاست. چند نفر از اعضای شورا اعلام کردهاند شهرداری پاسخگوی سؤالات اعضای شورا نیست. حتی درباره پرونده املاک واگذارشده به برخی افراد خاص که در رسانهها با عنوان املاک نجومی معروف شد، همّ رئیس شورا و همفکرانش بهجای کسب توضیحات بیشتر از شهردار و ارائه گزارش بیطرفانه مبتنی بر ارزیابی کارشناسی به شهروندان، معطوف به جلوگیری از ارائه اطلاعات به صاحبان حق و شکایت از رسانههای «افشاکننده» بود. بهاینترتیب، حمایت جانبدارانه اکثریت شورا از شهردار با وجود همه ابهامات و سؤالات موجود، موجب شد شورا بهعنوان نماینده شهروندان تهرانی عملا توان نظارتی خود را از دست بدهد.
پ - اصلاح قوانین و ضرورت بازنگری
اجرای قانون شوراها و سپردن اقتدار لازم به این نهادها، عملا موقعیتی را فراهم کرد که بهتدریج کاستیهای قوانین و مقررات موجود آشکار شده و راه برای بازبینی و بازنگری در آنها هموار شود. بااینحال مجادلات و ملاحظات سیاسی موجود موجب شده این امر مهم تحتتأثیر منافع حزبی و جناحی قرار گرفته و فراموش شود. بهعنوان بارزترین مثال، میتوان به بحث انتخاب شهرداران کلانشهرها با رأی مستقیم شهروندان اشاره کرد. طبعا چنین موضوعی میبایست مورد بحث اهل فن و کارشناسان قرار گرفته و نکات مثبت و منفی آن تبیین شده و درنهایت با طی مراحل قانونی، تصویب یا رد شود.
اما اظهارنظر شتابزده و همراه با دستپاچگی برخی از فعالان سیاسی موجب شد موضوع فعلا منتفی شده و بایگانی شود زیرا آن جناح سیاسی خاص رجوع مستقیم به آرای مردم را در چنین شرایطی بهنفع خود نمیبیند! حتی اعتراض حقوقی اهل فن به انتخاب چندباره شهردار در سال ٩٢ هم مسکوت ماند، زیرا گروهی از اصحاب قدرت معتقد بودند باید شهردار وقت در مقام خود باقی بماند. به بیان دیگر در این میدان هم امکان استفاده از تجربیات برای اصلاح مسیر آینده و ارتقای کیفی مدیریت شهری فراهم نشد.
در کل میتوان گفت سیاستزدگی فضای تصمیمگیری در میدان مدیریت کلانشهرها موجب شده اجرای قانون شوراها و سپردن امور شهرها به نمایندگان منتخب مردم، توفیق گستردهای بههمراه نداشته باشد. در چنین شرایطی سپردن زمام امور کلانشهر تهران به فردی که چندان اهل تعامل با منتخبان مردم نباشد و نظارت قانونی شورای شهر را هم برنتابد، گامی بزرگ به عقب بوده است. جملهای که دکتر علی مطهری، نایبرئیس مجلس شورای اسلامی، چندی پیش درباره انتخاب شهردار برای تهران گفت، بسیار قابلتأمل است. به نظر ایشان، شهردار تهران باید فردی باشد که هوس رئیسجمهورشدن به سرش نزند! این اظهارنظر دردمندانه در شرایطی مطرح شده که کشور ما و کلانشهر تهران در سالهای گذشته هزینههای گزافی بابت اینگونه هوسهای مدیریتی متحمل شدهاند.
بااینحال، به نظر من، باید این جمله ایشان را با تکملهای اصلاح کرد: نهادهای نظارتی باید به حدی بیطرف و توانمند و «کارشناس» باشند که اگر شهردار تهران هوس رئیسجمهورشدن به سرش زد (که البته اشکالی ندارد)، نتواند از امکانات شهر تهران برای رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده کند و راهی جز «شهردار خوب»بودن برای تهران و خدمتگزاری هرچه بیشتر و بهتر برای مردم شهر نداشته باشد. شورای پنجم که بهزودی دوران رسمی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد، باید با تأمل در تجربه ١٨ساله گذشته، تلاش و همت خود را برای هموارکردن راه ارتقای کیفی مدیریت شهری با هدف آمادهکردن آن برای ایفای نقشی مهم در آینده کلانشهرها و به تبع آن اقتصاد کلان کشورمان، صرف کند.
ناصر ذاکری-پژوهشگر اقتصادی
منبع: تین نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۲۴۸۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصویب قانون مدیریت واحد شهری بزرگترین خدمت به مردم و شورا/ قطار شهری، پروژه ملی است
اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان در روز شوراها با میزبانی از استاندار و فرماندار بر همدلی، وحدت میان مدیریت شهر، استان و شورا در راستای رفع مشکلات شهر و استان تاکید کردند و خواستار حمایت و پیگیری مدیریت استان برای افزایش اختیارات شوراها و تحقق قانون مدیریت واحد شهری شدند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان امروز _یکشنبه نهم اردیبهشت_در صدوسیامین جلسه علنی شورای ششم میزبان استاندار و فرماندار اصفهان بودند و در این جلسه به بیان دغدغههای خود پرداختند.
عباس حاجرسولیها، رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به نامه حضرت امام خمینی (ره) پیرامون اهمیت شکل گیری شوراها اظهار کرد: به دلیل وقوع جنگ تحمیلی، قانون شوراها اجرا نشد.
وی افزود: در شورای اول ۲۳ وظیفه برای شورا احصا شد، اما امروز نیز میتوان تا حدود ۵۰ وظیفه را احصا کنیم.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با تاکید بر اینکه مقام رهبری نیز به موضوع مشارکت اشاره کردند، یادآور شد: هر گاه برای واگذاری وظایف به شورا پیگیری را آغاز کردید نمایندگان مجلس و دولت با آن مخالفت کردند.
وی افزود: بودجه استان را بر اساس شاخصها تخصیص میدهند، اما در دریافت بودجه جز آخرینها هستیم، از اینرو درخواست میکنیم موضوع آب را که زندگی و حیات اصفهان به آن وابسته است، رها نکنید.
تضعیف شوراها به منزله تضعیف سرنوشت مردم و مشارکت آنها در اداره شهر استمحمدرضا فلاح، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه کسی منکر نقش اساسی و کارآمدی شورا در اداره امور شهر و جامعه نیست اظهار کرد: شورا با مشارکت مردم میتواند بالاترین خدمات را به جامعه، شهرها و روستاها داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه همه دولتها در حد حرف حمایت کردند اما در عمل حمایتی ندیدیم افزود: حتی به کاهش اختیارات شوراها فکر کردند، اگر شوراها تضعیف شود به منزله تضعیف سرنوشت مردم و مشارکت آنها در اداره شهر است.
فلاح با اشاره به اینکه تصویب قانون مدیریت واحد شهری میتواند بزرگترین خدمت به مردم و نهاد شورا باشد، گفت: اجرای آن از بسیاری موازی کاریها و حیف و میل بیتالمال جلوگیری میکند، بنابراین اگر رضایت مردم را میخواهیم که از معنویات مقام رهبری است، باید قانون مدیریت واحد شهری اجرا شود.
وی ادامه داد: انتظار داریم دولت اماکن تاریخی، ورزشی وآنچه شورا میتواند به نحو احسن مدیریت کند، به شوراها واگذار کند.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان یادآور شد: بر اساس قانون اساسی، استانداران، فرمانداران و سایر مقامات کشوری که از سوی دولت تعیین میشوند، ملزم به رعایت تصمیمات شوراها هستند، اما شاهد هستیم که بعضی مدیران کل در سطح استان نه تنها به تصمیمات اهمیت نمیدهند بلکه در تصمیم گیری شورا دخالت میکنند؛ درخواست میکنم استاندار نسبت به این موارد تذکر دهد.
الگوی حکمرانی مشارکت مبنا در مدیریت شهر میتواند یکی از قلههای افتخار مردم اصفهان باشد
مصطفی نباتی نژاد، رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اصل مشارکت محور مردم در عرصه حکمرانی اظهار کرد: در این موضوع به الگویی رسیدیم، برای آن تأیید علمی همگرفته ایم.
وی با اشاره به الگوی سنتی که فقط شهرداری و شهروند وجود دارند، ادامه داد: در این نگاه سنتی مشارکت معنای درستی نداشته است و در نگاه و الگوی جدید مشارکت را در سه لایه تعریف کردیم.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان افزود: الگوی حکمرانی مشارکت مبنا در مدیریت شهر قابلیت تسری دارد، میتواند یکی از قلههای افتخار مردم اصفهان باشد.
وی با اشاره به داده محوری و ابتکارات شهرداری در حوزه رصدخانه شهری گفت: اگر این تجربیات به دیگر نقاط تعمیم یابد در اشتراک گذاشتن تجربیات بسیار مؤثر خواهد بود.
قطار شهری، پروژهای ملی است اما این بار را مدیریت شهر برمیداردابوالفضل قربانی، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حملونقل شهری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه شورا و مدیریت شهر ماهانه جلساتی را با نمایندگان مجلس شورای اسلامی برگزار میکنند، اظهار کرد: درخواست میکنم در بعضی جلسات استاندار نیز حضور داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه با فعالیت یک خط مترو نمیتوان گفت مترو داریم تصریح کرد: عزم این دوره از شورا بر اجرای خط دوم مترو بوده است، بودجه خط دو قطار شهری به قیمت امروز ۸۵ هزار میلیارد تومان است که بعید می دانم بودجه عمرانی استان چنین عددی باشد؛ این موضوع بیانگر این است که پروژه قطار شهر، ملی است، اما اکنون فقط مدیریت شهر است که این بار را برمیدارد.
رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حملونقل شهری شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به قرارداد با مپنا به ارزش ۴۵ هزار میلیارد تومان در پروژه خط دو متروی اصفهان افزود: سهمی که ما باید بپردازیم تا این قرارداد اجرایی شود، به دست استاندار تحقق مییابد که درخواست میکنم گروهی را برای این کار مشخص کنید؛ این در حالی است که شهرهای دیگر به دنبال انعقاد قرارداد با مپنا هستند و این امکان برای آنها فراهم نیست، میطلبد ما از این فرصت استفاده کنیم.
بسیاری از ایدهها و اقدامات شهرداری اصفهان در کشور به عنوان الگو مطرح و اجرا شده استمجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کمبرخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به تعامل میان شورا و شهرداری و هماهنگی که این تعامل به همراه داشته است، اظهار کرد: سالی سرنوشتساز برای نظام جمهوری اسلامی را در پیش داریم، انتخابات را سال آینده خواهیم داشت که این اتفاقات نیازمند همدلی و همراهی سازمانها با مردم اس؛ در این راستا شهرداری بیشترین بعد ارتباط با مردم را دارد، اهتمامی که به این موضوع باید داشته باشید هدایت، حمایت و پشتیبانی برای پیگیری مشکلات در شهر و شهرداری است.
وی افزود: بسیاری از ایدههای شهرداری اصفهان در کشور به عنوان الگو مطرح شده است، از آن استفاده میکنند؛ حاضر هستیم همه تولیدات، ایدهها و فکرها، برنامههای اجتماعی و فرهنگی را به عنوان الگو در اختیار دیگر نقاط قرار دهیم.
رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کمبرخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: در جایی که اصفهان رتبه ۲۸ کشور در انتخابات را دارد، اما در تشییع پیکر شهید زاهدی اولین است، نشان میدهد باید فضاهایی را ایجاد کنیم تا مردم در صحنههای مختلف حضور یابند؛ مردم از مقامات استان انتظار دارند با عملکرد و اقدامات موجب امیدآفرینی شوند که این مهم نیازمند برنامه ریزی است.
وی با اشاره به جاری شدن زایندهرود و اثر گذاری در جامعه که حتی موجب رضایتمندی کشاورزان در شرایط سخت شده است، گفت: پیگیری موضوعاتی همچون انتقال آب دریا به اصفهان، سامانه دوم، پساب و احیای تالاب نیز بسیار اهمیت دارد.
از ساختارهای گردشگری اصفهان غافل ماندیماحمد شریعتی، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان نیز با تاکید بر اینکه ارتباط میان شورا، شهرداری و مدیریت استان عالی بوده است، اظهار کرد: جاری شدن آب در زایندهرود هم کشاورزان را خوشحال کرد، هم موجب شادابی در حوزه زیست محیطی شد که حتی تشکر دارد.
وی با اشاره به موضوعات در حوزه حملونقل گفت: مباحث فرودگاه و قطار سریع السیر بسیار مهم است، از ساختار گردشگری اصفهان با توجه به ظرفیتهای خوبی که دارد، غافل ماندیم.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اقدامات ارائه شده در ستاد خدمات سفر شهر اصفهان به گردشگران و مسافران نوروزی تصریح کرد: گردشگران بیشترین حضور را در اصفهان دارند، شهر، دارای ظرفیت زیادی دارد که باید از آن در ارائه خدمت بهره برد.
امکان جهش تولید و مشارکت مردم در اقتصاد شهری فراهم نیستعلی صالحی، سخنگو و عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اینکه تفاوت ما و مدیریت استان با دیگران در نگاه به گفتمان انقلاب اسلامی و اقدامات متناسب با آن است، اظهار کرد: اولویت امام امت موضوع اقتصادی است که با واژههایی همچون مشارکت مطرح میشود و همه هم و غم ما باید این موضوع باشد.
وی با اشاره به ظرفیت اقتصاد شهری و محلی و ظرفیت ۳۰ همت بودجه شهرداری افزود: شهرداری در نزدیکترین لبه ارتباطی با مردم است و با توجه به شرایط نسبتاً خطرناک که برای آینده اقتصاد شهر متصور هستیم، اجرایی شدن شعار سال و تغییر ریل شهرداری بسیار مهم است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان یادآور شد: مقرراتزدایی و تسهیل مشارکت مردم از اصلی ترین موضوعات است، زیرا با مقررات موجود و شرایط فعلی امکان جهش تولید و مشارکت مردم در اقتصاد شهری فراهم نیست.
وی با اشاره به تعامل جدی برای تحقق شعار سال با مدیریت شهری برای استفاده از منابع ملی گفت: اصلاح قوانین با این جلسات و قرار گاههای معمولی انجام شدنی نیست، لازمه آن اقدامات ساختار شکن است.
حالِ بافت تاریخی شهر اصفهان خوب نیسترسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه از آغاز فعالیت دولت اتفاقات خوبی در استان رخ داده است، اظهار کرد: حال بافت تاریخی شهر و وضعیت حوزه گردشگری اصفهان مطلوب نیست.
وی افزود: شهرهای دیگر یک دهم داشته شهر اصفهان را ندارند، اما گوی سبقت را ربودند و در حال حاضر در حوزه گردشگری به شهر ما پهلو میزنند؛ تحول در بسازی از شهرها از جمله یزد از زمانی آغاز شده که استاندار حمایت داشته است.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه پیرامون مسجد جامع اصفهان ضعیفترین منطقه شهر است، ادامه داد: این وضعیت موجب شرمندگی ما است که توجه ویژه به آن نشده است، زیرا بسیاری از خانهها پیرامون این محدوده از نظر سند مشکل دارد و تکلیف مالکان از سوی سازمانها مشخص نمیشود.
وی از استاندار درخواست کرد رفع مشکلات از محدوده مسجد جامع و بازار را در دستور کار قرار دهد.
کد خبر 748794