به نقل از «دانا»

مرمت و پاکسازی کوره آجرپزی باستانی تمیشه سرکلاته+تصاویر

تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۲۵۶۵۱۱

پروژه مرمت کوره آجرپزی تاریخی روستای سرکلاته خرابشهر باحضور تعدادی از کارشناسان و استادکاران اداره کل میراث فرهنگی استان گلستان کلید خورد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از رادکانا؛ ویرانه های شهر تمیشه در محل آبادی سَرکلاته، مرکز دهستان چهار کوه، در بخش مرکزی شهرستان کردکوی در استان گلستان، در حدود یازده کیلومتری جنوب غربی شهر کردکوی و شش کیلومتری جنوب راه اصلی کردکوی – بهشهر واقع است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر اساس منابع قابل دسترس به نظر می رسد نخستین پژوهش انجام شده در محدوده شهر تاریخی تمیشه، مربوط به سال 1343 خورشیدی است که ابتدا امتداد دیوار از جنگل های جنوب دهکده سرکلاته رهگیری شد ولی انتهای آن بدست نیامد.

دیوار تدافعی است و با آجرهای چهارگوش بزرگ به ابعاد 8×36×36 سانتی متر و 10×38×38 سانتی متر احتمالاً در دوره ساسانی ساخته شده که پیدا شدن سفال های بدون لعاب، تعلق آن را به دوره ساسانی تایید نمود.

در سال 1380 خورشیدی هیاتی به سرپرستی جبرئیل نوکنده در محدوده این شهر گمانه زنی کرد و نتایج این پژوهش این بود که: با توجه به وسعت و گستردگی آثار تمیشه و موقعیت مکانی آن از لحاظ زیبایی شناسی و شهرسازی و بکارگیری از مصالح بومی در ساخت و سازهای شهری بی نظیر و عظیم بوده است به احتمال زیاد معماران پیش از احداث شهر دارای نقشه بوده اند.

به استناد شواهد با توجه به رطوبت فراوان منطقه بیشتر بناهای شهر روی پی های سنگی قرار داشته اند،

سقف خانه ها به صورت شیروانی و دارای بام پوش کانالی شکل و ناودانی بوده و طراحان شهر تمیشه برای حفاظت از شهر خندق و دیوار آجری پیرامون آن ساخته اند.

در سال های 88-1384 هیات مشترک ایران- بریتانیا در محدوده این شهر اقدام به بررسی، گمانه زنی و مطالعات ژئوفیزیک و میان رشته ای نمود.

شهر تمیشه و تاسیسات وابسته به آن شامل محوطه های مهمی چون کانال قدیمی انتقال آب معروف به میرانلو، محوطه بانوسران، محوطه خرابشهر، دیوار تمیشه است.

کانال باستانی میرانلو از داخل جنگل از دره ای به نام «سوما» شروع می شود و به همراه شیب ملایم بر اساس ریخت طبیعی زمین از میان درختان تنومند و بوته های وحشی تمشک گذر کرده و با پیچ و خم کوتاه در ضلع جنوبی محوطه بانسران وارد بخش کشاورزی امروزی شد که به صورت دره ای کم عمق و به صورت کانالی «دست کند» مشخص است و بعد از قسمت میانی محوطه با نوسران به سمت خندق دیوار متصل می گردد. در امتداد خندق حرکت می کند تا اینکه به رودخانه فصلی سرکلاته پیش از خرابشهر می پیوندد.

محوطه بانوسران که اکنون زمین های هموار و مسطح کشاورزی روستائیان سرکلاته است و به «بن سرون» معروف است در دهه های اخیر با بلدوزر و تراکتور تسطیح شده و در ضلع غرب آن دره ای نسبتاً عمیق وجود دارد و درختان کاج در بخشی از غرب آن توسط اداره منابع طبیعی کاشته شده و از ضلع شرق آن دیوار باستانی تمیشه و خندق آن عبور می کند.

حصارهای خرابشهر در ضلع شمال و راه بین مزارع به سمت جنگل در ضلع جنوب آن قرار دارد.

در این محوطه درختان تنومند و قطور گردو، تک درختان جنگلی بومی دیده می شود و در قسمت میانی بانوسران یک منبع بتونی ذخیره آب قرار دارد که فعلاً متروک مانده است قسمت انتهای محوطه بانوسران در سمت شمال پستی و بلندیهای طبیعی به چشم می خورد که هنوز تسطیح نشده اند.

از آثار فرهنگی این محوطه می توان به دیوار تمیشه و کوره های آجرپزی در غرب آن و همچنین بقایای تخریب شده دیوار در جهت شرقی و غربی اشاره کرد که اکنون فقط رگه های خرد شده آجر آن نمایان است.

در غرب محوطه بانوسران، قلعه بانوسران واقع است که دره ای نسبتاً عمیق از شرق آن گذشته و تا خرابشهر ادامه دارد.

محوطه خرابشهر بسیار وسیع با خرابه های برج و بارو و حصارهائی در امتداد شرقی-غربی و شمالی-جنوبی است که دورادور شهر کشیده شده است.

قسمت های جنوبی خرابشهر دارای پستی و بلندی به شکل تپه های منفرد و متصل به هم است که حصار شهر از جنوب آنها می گذرد.

ضلع شمالی شهر بر اثر کشاورزی و تسطیح اراضی شکل اولیه خود را از دست داده و رشد و نمو درختان گردو و درختان دیگر مانع تصویر روشن از ارگ شهر و حصار و خندق پیرامون است.

دیوار تمیشه در شرق امامزاده قاسم با سنگ مزارهای ایستاده قدیمی قرار دارد، که روستائیان به این محوطه «خرابشهر» می گویند.

مطالعات باستان شناسی در سال های 88-1384 نشان می دهد که دیوار بزرگ گرگان و دیوار تمیشه در اواخر دوره ساسانی ساخته شده است اما این دیوارها به ترتیب در جهت های غرب به شرق و شمال به جنوب کشیده شده است. بررسی های باستان شناسی در ضلع شمال گرگان نشان از استفاده این محوطه ها در اوایل دوره ساسانی بوده که پس از کشیدن دیوار این اسقرارگاه ها تا اندازه ای متروک شده است.

بنابراین گزارش؛ تمامی این توضیحات ارائه داده شد تا به عظمت و بزرگی شهر باستانی تمیشه پی ببریم.

همانطور که در متون بالا اشاره شد در سال های 88-1384 هیات مشترک ایران – بریتانیا در محدوده این شهر اقدام به بررسی، گمانه زنی و مطالعات ژئوفیزیک و میان رشته ای نمود که موفق به کشف کوره آجرپژی شهر باستانی تمیشه شدند.

کوره آجرپزی کشف شده از سوی هیات مشترک ایران و بریتانیا طی این سالها مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی و دانش آموزان و دانشجویان زیادی قرار گرفت.

اما پس از گذشت این همه سال باتوجه به اهمیت چنین اثری بجامانده از دوره ساسانیان که نشانگر پیشینه و تاریخ مردم این منطقه است کوره آجرپژی آنچنان که می بایست از نظر نگهداری و محافظت مورد توجه مسئولین قرار نگرفت.

پس از پیگیری های مستمر رامتین امامی یکی از جوانان روستا که خود در رشته تاریخ تحصیل کرده و حمایت های فرمانداری، بخشداری، دهیاری و شورای اسلامی روستا و رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری کردکوی پروژه مرمت این اثر تاریخی باحضور تعدادی از کارشناسان و استادکاران اداره کل میراث فرهنگی استان گلستاندر روستای سرکلاته خرابشهر کلید خورد.

جا دارد از کریمی مدیرکل میراث فرهنگی استان گلستان، حمید عمرانی رکابندی مسئول پایگاه دیوار میراث فرهنگی گلستان ورضا قاسم آبادی بخاطر حمایت های همیشگی تقدیر بعمل آوریم.

تصاویری از مراحل مرمت کوره آجرپزی شهرستان باستانی تمیشه:

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۲۵۶۵۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تپه‌های باستانی قم میراث‌دار گنجینه تاریخ هزاران ساله

شهر قم یکی از شهر‌های تاریخی و قدیمی کشور محسوب می‌شود که آثار تاریخی بسیاری ازجمله تپه‌های باستانی در این شهر وجود دارد که در ادامه به معرفی برخی از این تپه‌ها خواهیم پرداخت.

معمولا در تپه‌های باستانی آثار و نشانه‌هایی از استقرار انسان‌ها، وجود معابد، آتشکده‌ها، گورستان‌ها و بنا‌های عظیم قابل مشاهده است که کاوش در این تپه‌ها می‌تواند به روشن شدن سؤالات مختلف درباره نحوه زندگی، آداب و رسوم، روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و همچنین پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی جوامع گذشته کمک کند.

همچنین تپه‌های باستانی به عنوان جاذبه‌های گردشگری می‌توانند نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری و رونق اقتصادی منطقه داشته باشند که البته باتوجه به اینکه تپه‌های باستانی یک میراث گران‌بها و غیرقابل جایگزین هستند باید در حفظ و حراست آنها کوشید چراکه تخریب و غارت این تپه‌ها به منزله از دست رفتن بخشی از تاریخ و فرهنگ است.

گفتنی است، در شهری با پیشینه قم تپه‌های بسیاری وجود دارد که تنها سه مورد از آنها کاوش شده‌اند که شامل: 
تپه قلی درویش

این تپه با قدمت هفت هزار ساله، یکی از مهم‌ترین تپه‌های باستانی ایران است، کاوش‌های انجام شده در این تپه نشان‌دهنده وجود یک شهر باستانی با معماری پیشرفته و روابط اجتماعی و اقتصادی پیچیده است.

قره تپه قمرود 

این تپه که در حاشیه رودخانه قمرود واقع شده، قدمتی حدود ۵ هزار ساله دارد، کاوش‌های این تپه نشان‌دهنده وجود یک محوطه باستانی با کاربری مسکونی و صنعتی است.

تپه صرم 

این تپه در نزدیکی شهر قم واقع شده و قدمتی حدود چهار هزار ساله دارد، کاوش‌های این تپه نشان‌دهنده وجود یک محوطه باستانی با کاربری مذهبی و آیینی است.

تپه‌های کاوش نشده قم نیز شامل آق تپه قشلاق، آق‌تپه البرز، تپه البرز یک، تپه امامزاده طیب و طاهر، تپه امامزاده علمدار کیاب، تپه امامزاده نواران، تپه در قلعه (دروازه قلعه)، تپه دژ کهنه (تیزه کهنه)، تپه قلعه جننی، تپه قلعه چم لاواردار، تپه قلعه خورآباد، تپه قلعه مبارک‌آباد، تپه کفتر خون قزقون به سر، تپه کمر بلبل، تپه گبری حسین‌آباد میش‌مست، تپه گبری روستای قاضی پائین، تپه گردالی و محوطه گورستان، تپه مزرعه کهک، تپه میشل، تپه قلعه وشنوه، قره تپه شاهجرد، قلعه تپه النگ، قلعه تپه طغرود و مجموعه تپه‌های امامزاده سکینه خاتون هستند.

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم