تفسیر قرآن در جهان معاصر دشوارتر شده است
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۳۲۵۱۲۷
ایکنا نوشت:
حجتالاسلام والمسلمین یعقوب جعفری، صاحب تفسیر کوثر درباره ضرورت طرح تفاسیر جدید گفت: تفسیر قرآن در هر زمانی باید با نیازهای زمان و افکار فرهیختگان آن دوران تطابق داشته باشد و اینکه گفته میشود در هر سه سال باید تفسیری از قرآن نوشته شود و یا روایاتی که نظیر این مطلب را بیان میکند به همین جهت است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
جعفری ادامه داد: بنابراین در هر دورانی مطابق افکار و اندیشههای آن دوره میتوان قرآن را تفسیر کرد و نیازهای فکری و اجتماعی آن زمان را در نظر گرفت. در جهان معاصر که معلوم است عصر انفجار اطلاعات است و حتی در جهان سوم و کشورهایی که چند سال پیش به آنها عقب افتاده میگفتند، به برکت اینترنت، ماهواره و ... سطح فکرها بسیار بالا رفته است. امروز کسی که تفسیر مینویسد، وظیفه بسیار دشوار و سنگینی دارد و باید به سوالاتی که در فضای مجازی مطرح میشود، راجع به برخی از شبهات آیات و احکام قرآنی پاسخگو باشد و در تفسیرش این رویکرد را رعایت کند.
وی افزود: بالاخره نیازهای جدید جامعه باید با تفاسیر جدید برطرف شود. نوشتن تفسیر قرآن در عصر حاضر بسیار دشوارتر شده و یک احاطه علمی میخواهد. همین طور مفسر خودش باید در دنیای مجازی حضور داشته باشد و افکاری که در این محیط وجود دارد را ببیند و ملاحظه کند و در صدد حل این مشکلات و معضلات باشد.
صاحب تفسیر کوثر در پاسخ به این پرسش که مفسر قرآن چه رویکردی باید نسبت به مسائل ناشی از اومانیسم و عقلگرایی در جهان جدید داشته باشد؟ گفت: مفسر قرآن باید نوکر و سرسپرده قرآن باشد؛ یعنی به خاطر بعضی از مسائل روز، به این وادی نیفتد که قرآن را تحریف کند و یا توضیحات غیر علمی بدهد.
جعفری افزود: مسائلی که امروز مطرح است تا حد و جایی مورد پذیرش قرآن است. مسائلی مانند جهانیشدن و ... تا حدی مورد توافق قرآن است، اما بعد از یک حد خاص مورد توافق نیست؛ در واقع قرآن به صورت مشروط به این مسائل میپردازد و نمیتوان گفت قرآن به صورت مطلق مباحث جدید را میپذیرد.
وی ادامه داد: مفسر باید این مسئله را در نظر داشته باشد و نظر خاص قرآن را در خصوص مسائل جدید بیابد و اعلام کند، او باید بگوید تا کجا این مفاهیم با اسلام و قرآن مغایرت ندارند. از اینرو مفسر باید خطوط قرمز قرآنی را ببیند و این نیز کار دشواری است اما میشود انجام داد. قرآن در برابر مسائل جدیدی از جمله عقلگرایی قرار نگرفته است، بلکه این مسائل را که در دنیای جدید مطرح میشود، تعدیل میکند.
صاحب تفسیر کوثر تصریح کرد: عقلگرایی که امروز در دنیا وجود دارد در قدیم هم سابقه داشته است. معتزله در قدیم نیز عقلگرا بودند. آنها افراطی بودند، قرآن این مسائل را به آن شدت و حدت قبول نمیکند. بنابراین سابقا این رویکردها وجود داشته است و معتزله عقلگرایی افراطی داشتند و برای قرآن تفسیر نوشتهاند و معتقد بودند که قرآن حرفهای ایشان را تایید میکند. مفسران دیگر قرآن مباحث مربوط به عقلگرایی را تعدیل کردهاند.
جعفری در خصوص عدم استقبال مردم از تفاسیر معاصر گفت: تفسیر قرآن کاری فنی است و در سطح عموم به صورت گسترده قابل طرح نیست. تفسیر قرآن از جنس کتب تخصصی علمی است و این طور نیست که همه به آن رجوع کنند. تفسیر قرآن توسط اهل آن خوانده میشود. اینجا نیز آن چیزی که محصول آیات قرآن است، مانند احکام اسلام و ... توسط علما، مجتهدین و مراجع در اختیار عموم قرار داده میشود، اما اینکه همه بیایند درباره آیهای که خیلی علمی و عقلی است آن را بفهمند، لزومی وجود ندارد. همین طور که مسائل علمی در طب، فیزیک، شیمی و ریاضیات متخصصانی دارند و مورد توجه عموم مردم نیست، هرچند نتایج آنها به همه میرسد.
وی ادامه داد: کسی که در آیات قرآن متوغل و متبحر باشد، میتواند به صورت عمیق به آیات قرآن بپردازد و این در عهده مفسرین و علماست. در تفسیر قرآن، کسانی در این کار به عمق قضیه میروند و مسائلی را مطرح میکنند و کسانی سطح معلوماتشان اجازه میدهد از این مباحث استفاده میکنند، ولی دیگر بازاری که تنها تا ششم ابتدایی قدیم را خوانده است تا حدی با آیات قرآن ارتباط برقرار میکند، برای مثال تنها به سراغ آیات اخلاقی قرآن میرود و برایش قابل فهم است و او به سراغ دلیل تمانع که در قرآن است نمیرود.
صاحب تفسیر کوثر افزود: دلیل تمانع بحثی علمی درباره یگانگی خداست و بر اساس آیه «وْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ: اگر در آنها [=زمين و آسمان] جز خدا خدايانى [ديگر] وجود داشت قطعا [زمين و آسمان] تباه شد پس منزه است خدا پروردگار عرش از آنچه وصف مىكنند» (انبیا، ۲۲) فلاسفه آن را شرح کرده و به عنوان دلیل تمانع توضیح دادهاند و این یکی از دلایل یگانگی خداست که یک بازاری که سطح سواد محدودی دارد، نمیخواند و هر طور آن را بیان کنیم، نخواهد فهمید و باید اهلش به سراغ آن برود.
جعفری در پایان گفت: یک فردی دارای سواد محدود، آنجایی که قرآن میگوید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ: در حقيقت خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مىدهد»(نحل، ۹۰) را میفهمد، بنابراین تفاسیر امروز باید به گونهای نوشته بشود که هم آیات تخصصی و هم آیات عمومی را در نظر بگیرد، اما هر کسی به اندازه سطح معلوماتش از آن استفاده کند و اگر خیلی اقبال نیست به همین خاطر است که کتابهای علمی دیگر هم همین طور است و عموم به سراغ آن نمیروند. اگر یک تفسیر قرآن در حد رمان و قصه بود، خوانده میشد اما چون هضمش مشکل است همه به این سمت نمیآیند.
منبع: فرارو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۳۲۵۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (8 اردیبهشت)
دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم
و اندر این کار دل خویش به دریا فکنم
از دل تنگ گنهکار برآرم آهی
کآتش اندر گنه آدم و حوا فکنم
مایه خوشدلی آن جاست که دلدار آن جاست
میکنم جهد که خود را مگر آن جا فکنم
بگشا بند قبا ای مه خورشیدکلاه
تا چو زلفت سر سودازده در پا فکنم
خوردهام تیر فلک باده بده تا سرمست
عقده دربند کمر ترکش جوزا فکنم
جرعه جام بر این تخت روان افشانم
غلغل چنگ در این گنبد مینا فکنم
حافظا تکیه بر ایام چو سهو است و خطا
من چرا عشرت امروز به فردا فکنم
افسوس گذشته و اشتباهاتی که مرتکب شده اید فکر شما را پریشان و آشفته کرده و بابت آن بسیار ناراحت هستید. اما چاره کار حسرت خوردن نیست و فایده ای نخواهد داشت.
در برابر رنج های زندگی صبوری کرده و به لذت های فانی دنیا دلبسته نباشید. برای داشتن آینده بهتر به خداوند توکل کرده و با عقل و درایت رفتار کنید تا به موفقیت برسید.
زندگی نامه حافظحافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و بههمراه مادرش زندگی سختی را سپری میکرد. گفته میشود او در اوقات فراغت خود به مکتبخانهای که نزدیک نانوایی بود میرفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت میکرد و نیززمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا میپرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.
این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را بهطور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی شرکت میکرد و به همین خاطر به اکثر دانشهای زمان خود مسلط بود.
حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش میکرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردمفریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار بهویژه غزلیات بسیار زیبا و معنیداری سروده است که نیزاکنون پس از گذشت قرنها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامشبخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات میشود.
حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیدهاند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را بهدلیل شیرین زبانی معشوقهاش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقهاش، ۴۰ شبانه روز را بهطور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زندهداری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو میکنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمهکاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.
در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار میشود.
آثار حافظ
دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی بهطور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود میپرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابلتوجه و تاملبرانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبانهای دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزلسرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیتهای او بسیار درخشان و تماشایی است.
شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهمترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن میخواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن میکند؛ بهگونهای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شدهاند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفتهها به کمک زبان طنز بیان شود.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (7 اردیبهشت)