به نقل از «اتاق خبر»

بحران آب و راهکارهایی برای حل آن

تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۳۲۸۵۲۱

به‌ گزارش اتاق خبر، به نقل از ایسنا، در برنامه ششم توسعه تلاش شده است تا آب به عنوان یکی از مسائل مهم کشور و بخش آب و محیط زیست جزو اولویت‌های این برنامه مطرح باشند، در مبحث کاهش استفاده از منابع آب زیرزمینی و طرح تعادل بخشی به آب‌های زیرزمینی، مطابق محاسبات وزارت نیرو بایستی سالانه ۱۱ میلیارد متر مکعب در این بخش کاهش اعمال شود که در همین راستا ۱۵ پروژه طراحی شده که ۱۱ پروژه مربوط به وزارت نیرو است

در این خصوص دستور العمل های اجرایی نیز تهیه شده ولی در این دوره به دلیل محدودیت اعتبارات، تخصیص‌های مناسبی به این طرح داده نشد به‌طوری که تخصیص اعتبار در زمینه منابع آب‌های زیرزمینی بسیار کمتر از تخصیص در زمینه سدها بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مهم‌ترین مواردی که اجرای آن‌ها در طرح تعادل بخشی از سوی وزارت نیرو تاکید شد شامل، مصلوب المنفعه کردن چاه‌های غیر مجاز، تجدید نظر در پروانه‌های بهره برداری چاه‌های موجود، تغذیه مصنوعی، نصب کنتورهای حجمی و هوشمند آب، ایجاد و استقرار گروه‌های گشت و بازرسی و ایجاد تشکل‌های آب بران آب و... بود.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که عوامل اصلی ایجاد بحران در منابع آب کشور در هشت مورد خلاصه می شود، یکی از علل اساسی این بحران، افزایش جمعیت است که با توجه به جمعیت ۷ میلیونی ایران در ۱۳۰۵ و جمعیت ۳۰ میلیونی در ابتدای انقلاب و جمعیت ۸۰ میلیونی در زمان حاضر، مصارف ما به صورت بی رویه و خارج از استانداردهای جهانی افزایش داشته بطوری که برای ۸۰ میلیون جمعیت در تمام بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی ۱۰۰ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌شود و این استفاده نا درست منابع طبیعی را کاهش داده است.

از سوی دیگر در تمام دورانی که مدیریت مدرن آب در کشور وجود داشت از بهره وری بسیار پایین آب برخوردار بودیم، به‌طوری‌که در حال حاضر بهره وری در بخش کشاورزی بسیار پایین است چراکه که در تولید یک کیلوگرم محصول کشاورزی حدود یک متر مکعب آب مصرف میشود در حالی‌که متوسط بهره وری در کشورهای پیشرفته ۲.۵ تا ۳ کیلوگرم با استفاده از یک متر مکعب آب است.

در بهره وری اقتصادی نیز تولید ایران به ازای هر متر مکعب آب حدود ۲۰ سنت در کشاورزی و در سایر کشورها بیش از یک دلار است بنابراین برای تولید مواد غذایی در کشور ناچار به استفاده آب بیشتر هستیم ولی با افزایش بهره وری می‌توان مصرف آب را کاهش داد.

علاوه بر این در کشور ۳۲ درصد آب به حساب نیامده وجود داشت که در زمان حاضر با تلاش‌های وزارت نیرو به حدود ۲۶ درصد رسیده که بیش از ۱۵ درصد آن هدر رفت محسوب می‌شود، دربخش صنعت در کشورهای توسعه یافته راندمان و کارایی آب حدود ۹۰ درصد است که باید گفت در این زمینه ایران از استاندارد جهانی عقب تراست.

تغییر اقلیم به عنوان یکی دیگر از عوامل بحرانی شدن منابع آبی یاد می‌شود، آب تجدید شونده کشور در سال‌های اخیر ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بوده ولی امروزه در اثر تغییر اقلیم، افزایش دما و میزان تبخیر، کاهش ۱۰ درصدی بارش‌ها و ۲۵ درصدی، متوسط آب تجدید پذیر کشور به ۱۱۶ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است و حتی در برخی از سال‌ها با رخداد خشکسالی شدید تا حد ۱۰۴ میلیارد مترمکعب نیز کاهش یافته است.

همچنین ساختار معیوب اقتصاد آب به عنوان پنجمین علت بحرانی شدن منابع آبی کشور است، هزینه دریافتی از مردم در ازای تأمین آب بسیار کمتر از هزینه ای است که از سوی دولت پرداخت می‌شود یعنی دولت بابت تولید هر متر مکعب آب ۱۲۰۰ تومان هزینه می‌کند و با مبلغ ۴۰۰ تا ۴۵۰ تومان در اختیار مردم می‌گذارد و این مبلغ ناچیز سبب می‌شود تا مردم در مدیریت مصرف آب بطور جدی مشارکت نکنند.

علاوه بر این ضعف ساختارییکی دیگر از مشکلات کشور است چراکه در تمام اجزایی که مدیریت سرزمینی را به عهده دارند اعم از منابع طبیعی، محیط زیست، کشاورزی و آب، ما ضعف ساختار داریم و ساختارهای ما برای اینکار مناسب نیستند و باید تغییر ساختار دهیم، لذا به تبع این موضوع حفاظت و بهره بداری ما دچار مشکل است که بایستی اصلاح شود.

نظام‌های بهره برداری ما نیز دچار مشکل هستند، نظام بهره برداری سنتی قدیم به دلیل اینکه سامانه مدرن مدیریت آب ایجاد کرده‌ایم از بین رفته و متناسب با سامانه مدرن مدیریت، نظام بهره برداری ایجاد شده است.

هفتمین مورد ضعف مدیریت و حکمرانی ناپایدار در همه بخش‌های منابع طبیعی، کشاورزی، محیط ریست و آب است، برنامه‌های آب، محیط زیست، منابع طبیعی و کشاورزی بایستی از یک به هم پیوستگی در برنامه‌ها برخوردار باشند تا بتوانند معضل بی آبی را با برنامه‌های منسجم و به هم پیوسته مدیریت کنند.

برای آینده آب کشور بایستی ابتدا، تجدید نظر در حکمرانی آب با رویکرد حکمرانی پایدار در دستور کار قرار گیرد. سپس با تعیین آستانه تاب آوری منابع آب کشور و کاهش میزان مصارف غیر ضروری و غیر اقتصادی با روش‌های سازه ای و غیر سازه ای و مدیریت توامان عرضه و تقاضا، مدیریت آب کشور سامان بخشد.

همچنین بایستی ضمن ارتقای بهره وری آب، نقشه جامع سازگاری با تغییر اقلیم را تدوین و اجرایی کرد و تدوین برنامه جامع مقابله با آلاینده‌های آب، اصلاح ساختار اقتصادی آب، بازنگری قوانین و ساختارتشکیلات آب کشور به ویژه شفافیت و تعیین وضعیت معاونت‌های تخصصی وزارتخانه و شرکت‌های مادر تخصصی را در دستور کار وزارت نیرو داشته باشیم.

انتهای پیام/

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۳۲۸۵۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهکار مدیریت منابع آبی استان‌های کم بارش چیست؟

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا ایران تا پایان هفته اول اردیبهشت به‌طور متوسط ۱۶ درصد بارش بیشتری نسبت به شرایط نرمال دریافت کرده است. با این وجود استان‌های سمنان ۴۴ درصد، تهران ۴۰ درصد، قزوین  ۳۹ درصد و خراسان رضوی ۳۷ درصد کم‌بارشی نسبت به شرایط نرمال داشته‌اند بنابراین دامنه‌های جنوبی البرز بارش کمتری نسبت به سایر مناطق کشور دریافت کرده‌اند. به گفته رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور همکاری مردم و توجه به الگوی کشت برای عبور از شرایط کمبود بارش ضروری است.

احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا افزود: در هر زمینه‌ای اگر همکاری نباشد آسیب‌ جمعی وارد می‌کند. آب یک عنصر حیاتی است. حدود ۵۰ درصد آب استان تهران صرف شرب و بهداشت می‌شود. این رقم بزرگی است البته در همه کشور این گونه نیست. در خیلی از استان‌ها آب مورد نیاز برای شرب زیر ۱۰ درصد است و حدود ۹۰ درصد آن صرف صنعت و کشاورزی می‌شود ولی در استان تهران به علت سکونت جمعیت متراکم در آن با کمبود منابع آبی مواجه است بنابراین به علت کمبود بارندگی و افزایش تدریجی تقاضا همکاری و توجه مردم بسیار کلیدی و حیاتی است.

وی تاکید کرد: آب را نمی‌توان خلق کرد، اگرچه می‌توان آن را به ‌طور محدود انتقال داد ولی کافی نیست و نمی‌تواند کمبودها را جبران کند بنابراین مهم‌ترین عامل بر کاهش مشکلات موجود همکاری و توجه مردم نسبت به چگونگی‌ مصرف آب به‌ویژه در استان‌های تهران، البرز و خراسان رضوی است چراکه با شرایط بسیار نامطلوبی از نظر تامین آب مواجه هستند.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور درباره تاثیر توجه به الگوی کشت برای مدیریت مصارف آب گفت: ایران کشوری نیمه‌خشک و بیابانی است و به‌طور نسبی بارندگی آن یک چهارم متوسط دنیاست بنابراین آب کالای گرانبهایی محسوب می‌شود. کشاورزی مهم‌ترین مصرف کننده آب است و نقش بسیار مهمی دارد چون هم امنیت غذایی و هم پایداری سرزمین‌مان باید حفظ شود. با حفظ آب این دو باید به‌گونه‌ای مدیریت شوند که بیشترین بهره‌بروری با کم‌ترین مصرف آب محقق شود.

وی اضافه کرد: هرچه قدر مقدار آب کم شود، شدت آلودگی آن افزایش می‌یابد چون غلظت آلاینده‌ها به‌ویژه در منابع آب و خاک بیشتر می‌شود. این موضوع مهمی است که باید در نظر بگیریم. در این شرایط در بخش کشاورزی مجبور می‌شوند به دلیل محدودیت آب سطحی، از پساب‌ها استفاده کنند که موجب خدشه دار شدن امنیت غذایی می‌شود.

وظیفه در پایان گفت: با کاهش آب برای تامین آب شرب از منابع دیگری مانند چاه‌های کشاورزی که قبلا استفاده نمی‌شدند، استفاده می‌شود. درست است که آب آن‌ها تصفیه می‌شود ولی کیفیت آب‌های سطحی  را ندارد.