نسل‌کُشی شیعیان افغانستان با چراغ سبز چه کسی انجام شد

تروریست‎های القاعده و طالبان روز شنبه در عملیاتی مشترک منطقه راهبردی میرزااولنگ در ولایت سرپل افغانستان را اشغال کردند و یک تراژدی عظیم انسانی را رقم زدند.

عملیات مشترک داعش و طالبان علیه شیعیان میرزااولنگ

به گزارش رسانه‌های محلی افغانستان عناصر تروریستی طالبان و داعش روز شنبه در اقدامی هماهنگ به روستای میرزااولنگ در شهرستان صیاد ولایت سرپل یورش بردند و در اقدامی وحشیانه شروع به آتش‌زدن مساجد و تکیه‌خانه‌های روستا کردند، 50 تن از اهالی روستا از جمله کودکان و زنان را در دم سر بریدند یا تیرباران کردند و بیش از 150 خانواده را به گروگان گرفتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پایگاه «خبرنامه» افغانستان به نقل از مقامات ولایت سرپل درباره جزئیات این حادثه می‌نویسد: طی سال‎های گذشته عناصر تروریستی حمله‌های زیادی برای اشغال منطقه راهبردی میرزااولنگ انجام داده‎ بودند اما هر بار شکست خورده بودند تا این که روز پنج‌شنبه گذشته داعش و القاعده با تجمیع نیروها و تجیهزات نظامی گسترده از ولایت‎های اطراف عملیات مشترک خود را برای اشغال این روستا آغاز کردند.

بنا به این گزارش پس از مقاومت 48 ساعت نیروهای دولتی افغانستان سرانجام تروریست‎ها وارد روستا شدند و بی‌رحمانه شروع به کشتار اهالی روستا کردند؛ در طی دو روز درگیری صدها تن از اهالی روستا به سمت شهرهای مجاور فرار کردند و آواره شدند.

تروریست‎ها دختران جوان را به بردگی گرفتند

خبرگزاری «برچی‌نیوز» نیز ضمن گزارش مفصلی از این حادثه دردناک نوشت: افزون بر کشتار و سلاخی بی‌رحمانه کودکان و زنان و سالخوردگان روستای میرزااولنگ نیروهای طالبان و داعش نزیک به 80 تن از اهالی روستا را در همان ساعت‎های اولیه به مکان نامعلومی منتقل کردند که در میان آنها بیش از 30 دختر و زن جوان حضور دارد.

«برچی‌نیوز» به نقل از منابع موثق خود می‌افزاید: تروریست‎ها زنان و مردان را از هم جدا کرده و به سمت منطقه پسته‌‌مزار و از آنجا به «قره‌خوال» منتقل کردند اما هم‌اکنون هیچ کس از محل نهایی آنها اطلاعی ندارد.

پس از اینکه ابعاد وحشتناک جنایت ترویست‎های طالبان و داعش در میرزااولنگ که بیشتر از سوی اهالی این منطقه که از فاجعه جان سالم به در برند، گزارش شد مقامات محلی ولایت سرپل و کاربران اجتماعی افغانستان دولت اشرف غنی را در وقوع این فاجعه انسانی مقصر دانستند و او را متهم به سکوت و تعلل در خصوص نسل‌کُشی آشکار شیعیان میرزااولنگ از سوی داعش و طالبان کردند.

شیعیان قربانی پروژه صلح طالبان و اشرف غنی

پایگاه «صدای افغان» با اشاره به واکنش منفعلانه اشرف غنی در برابر این فاجعه نوشت: اشرف غنی با اینکه بر گرفتن انتقام خون شهدای مظلوم میرزا اولنگ تأکید کرده با این حال حاضر نشد ترویست‎های طالبان وداعش را به عنوان عامل اصلی معرفی کند تا مبادا لکه این ننگ تاریخی و فراموش‌نشدنی بر جبین تروریست‎های طالبان بخورد و روند به اصطلاح صلح قومی اشرف غنی با آنها آسیبی وارد نشود.

کشتار و جنایت کور گروهک‎های تروریستی طالبان، القاعده و داعش در مناطق مختلف افغانستان رویداد تازه‌ای نیست، دهه‌هاست که مردم افغانستان روزانه قربانی تروریسم هستند اما آنچه که این فاجعه را درناک‌تر و مظلومیت قربانیان آن را آشکار می‌کند این است که مقامات محلی بارها به دولت اشرف غنی درباره وقوع این فاجعه انسانی هشدار داده بودند و برای مقابله با تهاجم عناصر طالبان و داعش خواستار اعزام نیروهای نظامی بیشتری شده بودند.

خودداری دولت مرکزی از اعزام نیرو به میرزااولنگ

خشم و اعتراض شدید مردم افغانستان اعم از شیعه و سنی و مقامات محلی ولایت سرپل به دولت مرکزی افغانستان در خصوص این فاجعه وقتی بیشتر شد که دولت افغانستان پس از گذشت سه روز از فاجعه انسانی میرزا اولنگ هیچ نیروی زمینی و هوایی به این منطقه اعزام نکرد و عملا تروریستها هر جنایتی که خواستند علیه مردم مظلوم و بی‌دفاع میرزااولنگ انجام دادند ، از سلاخی کودکان و زنان گرفته تا ربودن دختران و زنان جوان و همچنین گروگان‌گرفتن صدها تن از شیعیان میرزا اولنگ.

«ظاهروحدت» والی سرپل و «محمد محقق» معاون ریاست اجراییه دو تن از مقامات دولتی اند که به گفته خودشان پس از آغاز حملات تروریست‌ها به میرزااولنگ، بارها با سران نهادهای امنیتی تماس گرفته و خواهان نجات مردم از این حادثه دردناک شدند.

«ظاهر وحدت» می‌افزاید: از همان ساعت‎های اولیه شروع حمله ترویست‎ها هشدارهای لازم در مورد فجایع احتمالی در میرزااولنگ را من و برخی از همکاران رسانه‌یی‌ام منتشر کردیم. اما متاسفانه مقامات امنیتی و نظامی هیچ‌کدام از این هشدارها را جدی نگرفتند تا اینکه داعشی‌ و طالبان دست به قتل و سلاخی مردم در میرزااولنگ زدند.

فریادهای ظاهر وحدت و سکوت مدعیان حقوق بشر

«ظاهر وحدت» پس از گذشت دو روز و تعلل دولت مرکزی در ارسال نیروی زمینی و هوایی برای نجات صدها تن از اهالی میرزااولنگ که در اسارت تروریستها بودند خطاب به همه فریاد زد: آهای سران حکومت مرکزی ! آهای جامعه ملل ! آهای مردم دنیا ! آهای مدعیان مبارزه با تروریزم که درافغانستان حضوردارید و آهای حامیان حقوق بشر وانسانیت ! داعشیان وطالبان بدنام وسفاک بیش از۱۵۰ خانواده بی‌دفاع را در روستای میرزااولنگ سرپل در اسارت گرفتند . بدون هیچ هراس وترحمی به کشتار ادامه می دهند . نگذارید میرزاولنگ قتلگاه انسانهای بی دفاع، زنان، و کودکان درقرن۲۱ ثبت تاریخ شود و شما نیز با سکوت‌تان در این ننگ تاریخی شریک شوید.

اما گویا مخاطبان ظاهر وحدت هیچ ابایی ندارند که یک‌بار دیگر نامشان در یک جنایت دیگر ثبت شود چرا که بعد از گذشت چند روز از فریادهای ظاهر وحدت برای کمک به مردم مظلوم میرزااولنگ نه‌تنها هیچ نیروی دولتی به این منطقه اعزام نشد بلکه هیچ نهاد حقوق‌بشری و سازمان بین‌المللی حتی اشاره‌ای به این فاجعه انسانی نکرد، آن هم در عصر انفجار اطلاعات و همه‌گیرشدن رسانه‌های اجتماعی.

کشتار مظلومانه شیعیان در افغانستان پرده از حقیقتی دیگر نیز برداشت؛ این حقیقت که تمام گروهک‎های تروریستی در ماهیت وحشیانه‌شان هیچ تفاوتی با هم ندارند و همه در نهایت پیش‌برنده سیاست‎های دولت‎های متخاصم درمنطقه هستند،حتی اگر لوله‌های تفنگ را به ظاهر به روی هم بگیرند در برابر مظلومان متحد می‌شوند.

بسیاری از تحلیل‌گران بر این عقیده‌اند که موج جدید ناآرامی‌ها در افغانستان و جولان‌دادن طالبان و داعش توجیه‌کننده افزایش نیروهای نظامی کشورهای بیگانه و نفوذ هر چه بیشتر آنها در افغانستان به بهانه ناتوانی دولت در برقراری امنیت و مبارزه با تروریسم است .

آزادی گروگان‌ها با تلاش مقامات محلی

«محمد حس شریفی بلخابی» نماینده سرپل درباره عوامل اصلی این رویداد دردناک گفت: با نیروهای اندک نظامی، ضعف حکومت محلی و عدم حمایت به‌موقع دولت مرکزی این فاجعه رخ داد و ذبیح‌الله امانی، سخنگوی والی سرپل نیز در گفتگو با رسانه‌های افغانستانی گفته است که با وجود درخواست‌های مکرر برای اعزام نیروهای تازه‌نفس، هنوز هیچ نیرویی به سرپل نرسیده است.

مقامات و بزرگان محلی که از کمک‎های دولت مرکزی ناامید شده بودند سرانجام موفق شدند با مذاکره با عناصر داعش و طالبان شامگاه سه‌شنبه 250 نفر از گروگان‎ها را آزاد کنند؛ براساس اعلام رسانه‌های محلی دولت مرکزی قرار شد روز چهارشنبه و پس از چهار روز از فاجعه نیروهای نظامی جدیدی را به منطقه اعزم و روند پاکسازی میرزااولنگ را آغاز کنند.

منبع: افکارنيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۳۳۹۳۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله گازانبری طالبان به تعهدات آبی با ایران

روز یکشنبه ۹ اردیبهشت‌ماه در گزارشی با عنوان «تفاوتی بین استراتژی امارت با دوران غنی نیست» به موضوع عدم پرداخت و رهاسازی کامل حقابه سیستان توسط طالبان حتی در این روز‌های پربارش پرداختیم. این در حالی است که علی‌رغم تمام هشدار‌ها درباره وضعیت وخیم آبی در جنوب شرق ایران که ناشی از مسدود بودن راه‌های آبی به این قسمت است، همسایه شرقی همچنان در حال انجام پروژه‌های آبی روی رودخانه‌هاست.

به گزارش روزنامه فرهیختگان، به همین منظور عملیات تکمیل پروژه سد «پاشدان»، از سد‌های بزرگ افغانستان در مرز با ایران و در مسیر هریرود، با حضور ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیرو عبدالطیف منصور، سرپرست وزارت آب و انرژی طالبان در هرات آغاز شده است. کارشناسان حوزه هیدروپلیتیک معتقدند که با ساخت و بهره‌برداری از این سد در بالادست هریرود، تنش آبی در ایران و ترکمنستان تشدید خواهد شد. در همین رابطه با محمدنبی جلالی، پژوهشگر دکتری منابع آب دانشگاه تهران گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

ردپای هندوستان در هریرود

با توجه به اینکه مناقشه رودخانه فرامرزی هریرود با تکمیل سد‌های و کانال‌ها در بالادست افغانستان وارد فاز جدیدی خواهد شد، این مناقشه و به‌خصوص سرمایه‌گذاری هندوستان در حوضه هریرود و پروژه‌های آتی شان مورد توجه خواهد بود.

محمدنبی جلالی، پژوهشگر دکتری منابع آب دانشگاه تهران و عضو هیات اندیشه‌ورز هیدروپلیتیک و دیپلماسی آب بنیاد نخبگان کشور درباره این مناقشه گفت: «به‌طور کلی شاید بشود سرمایه‌گذاری هند در پروژه‌های آبی و غیرآبی افغانستان را در میراث استعمار جست‌وجو کرد؛ وقتی تاریخ هند به‌خصوص یک قرن اخیر را مرور می‌کنید تا سال ۱۹۴۷ مستعمره بریتانیا بود و بعد با هند چندپاره مواجه شدیم که به کشور هند و پاکستان و بعد‌ها پاکستان شرقی (بنگلادش) تقسیم و سبب مناقشات متعددی همانند مناقشه حل‌نشده کشمیر می‌شود.

از همین رو با توجه به موقعیت جغرافیایی افغانستان که در مهار آب فرامرزش دارد باعث شد این کشور به‌جدیت سراغ سرمایه‌گذاری روی مهار این منبع برود و عملا بتواند از طریق افغانستان برای خودش اهرم‌های فشار ایجاد کند. به هر حال افغانستان بخشی از ظهور و تداوم دیپلماسی آبی و عوامل سیاسی-اجتماعی در این منطقه را در سیاست‌های هیدروپلتیکی که با توجه به موقعیت بالادستی که در چهار حوضه‌اش دارد می‌تواند پیش ببرد.

البته موضوع فقط مربوط به ایران نیست؛ رودخانه فرامرزی کابل که در نزدیکی آتوک در پاکستان به رود سند منتهی می‌شود، خودش پتانسیل مناقشه آبی عظیمی را دارد. جالب است که همین مناقشه هم شاید به تعیین مرز استعماری خط ریورند ۱۸۹۳ برگردد که بریتانیا برای در امان ماندن هند شرقی از نفوذ شوروی به قبایل پشتون خودمختاری داد، حتی ردپای بریتانیا در مناقشه هیرمند به‌وضوح قابل مشاهده است.

جایی که مرز سیستان درونی و بیرونی را گلداسمیت بریتانیایی تعیین می‌کند و خاوری‌ترین دلتای رودخانه هیرمند را به‌عنوان مرز بین دو کشور قرار می‌دهد. گذشته از ردپای ناخجسته استعمار؛ هند با تقریبا دو میلیارد دلار پنجمین کشوری است که بیشترین سرمایه‌گذاری را در پروژه‌های آبی و غیرآبی افغانستان انجام داده؛ از بورسیه تحصیلی بگیرید تا استخراج معادن و اما در زمینه پروژه‌های آتی، نمی‌خواهم به این موضوع ورود کنم که امارت اسلامی به‌جدیت دنبال این است که با مهندسی اجتماعی تحت پروژه‌هایی همچون «قوش‌تپه»، مهاجران اخراجی پاکستان را در «آمودریا» که منابع دست‌نخورده عظیم انرژی را دارد بارگذاری کند، فقط می‌خواهم از یک پروژه دیگر تحت عنوان TAPI بگویم که به دلایل ناامنی در افغانستان به تعویق افتاده بود.

درباره اهمیت این پروژه همین کافی است که بوش زمان حمله به افغانستان می‌گوید تکمیل استراتژی جنگ ما تکمیل پروژه تاپی است که قرار است گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و هند انتقال بدهد و هدفش تامین سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به جنوب آسیاست.

همین چندروز قبل آقای «آمانوف»، رئیس اجراییه شرکت خط گاز تاپی، در مجمع سرمایه‌گذاری انرژی ترکمنستان در پاریس اعلام کرد که ترکمنستان به تکمیل بخش خود از پروژه لوله گاز تاپی متعهد است. ضمنا این نگرانی هم وجود دارد که این لوله گاز جایگزین مسیر طرح خط لوله گاز صلح بین ایران و پاکستان و هند هم باشد، یعنی عملا علاوه‌بر اینکه منابع آب را مهار می‌کند به‌جد دنبال این است که وابستگی‌اش را به منبع انرژی ما کم کند. به نظرم پرواضح است که به سرانجام رساندن این پروژه‌ها موقعیت ویژه‌تری در مذاکرات به طرف افغانستانی می‌دهد.

ماجرای ابرپروژه سد سلما در بالادست رودخانه هریرود

این پژوهشگر درباره ابر پروژه سد سلما که کمی بعد از استقلال هند از بریتانیا پروژه سد سلما با حمایت‌های این دو کشور در زمان داوودخان شروع شد گفت: کمی بعد از استقلال هند از بریتانیا، پروژه سد سلما با حمایت‌های این دو کشور در زمان داوودخان شروع شد، ولی به دلیل ناآرامی‌های داخلی فراز و فرود‌هایی داشت تا نهایتا در دوران رئیس‌جمهور غنی در ۱۳۹۵ با ظرفیتی حدود ۶۵۰ میلیون مترمکعب و با حمایت مالی ۳۰۰ میلیونی هند به بهره‌برداری رسید. جالب است که نخست‌وزیر، آقای مودی قبل از افتتاحیه بند سلما به ایران می‌آید و توافقنامه چابهار را امضا می‌کند و هنوز بعد از سال‌ها خلف وعده کار واقعی انجام نشده است. همچنین در مراسم افتتاحیه سد سلما می‌گوید: «این پروژه راه صلح برای همگان را انتخاب کردم.»

شاید کسی با این نکته موافق نباشد و نگاهم به مناقشات بین کشور‌ها کمی رئالیستی است، اما به این روند باید دقت کرد. استعمار کهن روزگاری هند را با ابزار زور و حمله نظامی تسخیر کرد و امروز فقط شیوه استعمار متفاوت شده و با مصادره واژه صلح و استخدام مجریان، همان شیوه قبلی را در کشور‌های دیگر دنبال می‌کند. واقعیت این است که سایه استعمار همچنان هم بر سر مسائل و رفتار‌های دولت‌ها حاکم است و اصطلاحا «استعمار پوست انداخته» و حال «استعمار نوین» به شیوه‌ای دیگر به دنبال تسلط و نادیده‌گرفتن حق ملت‌هاست.

در عصر حاضر اگر کمی حواس‌مان جمع باشد متوجه می‌شویم که استعمار فرانو چطور بر باور و منش ملت‌ها و هویت‌شان به‌طور نامحسوس و بدون اینکه خود استعمارگران یا حتی مجریان بومی حضور مرئی داشته باشند چنگ می‌زند تا مناقشات آبی و غیرآبی را تشدید کند. شاید اهمیت دیپلماسی عمومی در مناقشه آبی مثل مناقشه هیرمند و هریرود در گذر زمان با تکمیل کانال و بند‌های انحرافی و وابسته کردن جامعه محلی بالادست به این منبع حیاتی روشن‌تر شود؛ در زمانی که عملا ماهیت مناقشه از دولت-دولت به دولت-مردم شیفت پیدا کرد.

واقعا نمی‌خواهم شرایط را اورژانسی نشان بدهم. چون اولین کاری که در این شرایط می‌کنیم تراشیدن پروژه اورژانسی با پول بیت‌المال است. در واقع می‌خواهم توجه کنیم که در آستانه حذف‌شدگی قرار داریم و مورد هجمه استعمار آبی هستیم و امروز هیچ چیزی مثل عنصر زمان مهم نیست.

حقابه تاریخی هیرمند تقلیل پیدا کرده است

مناقشه آبی میان دو کشور، قدمتی به تاریخ افغانستان دارد و در سال‌های اخیر به بحرانی جدی تبدیل شده. جلالی درباره رهیافت برون رفت از این شرایط تضاد منافع گفت: «نگرانی عمیق این است که کشور‌های دیگر در نتیجه پرداختن صحیح به شکست‌های دیپلماسی آبی شان در گذشته و بازتعریف نحوه همکاری در‌مورد مسائل آب‌های فرامرزی، راهی برای آینده دیپلماسی آبی شان ترسیم کرده اند و سوال این است که آیا ما به این درک رسیده‌ایم که اگر بگوییم «در دیپلماسی آب چندان موفق نبوده ایم» متهم به تحریف واقعیت نشویم؟ البته موافقم که فضا آنچنان هم تاریک نبوده و نیست؛ اما اگر بپذیریم حقابه تاریخی معاهده هیرمند در صد و اندی سال و در طول تاریخ روابط بین دو کشور ایران و افغانستان تقلیل پیدا کرد تا نهایتا به ۱۶ درصد رسید یا طی دوران تکمیل سد انحرافی کمال خان، که هرچند تلاش‌هایی شد و حتی اخیرا دکتر ظریف هم در مصاحبه شان اذعان داشتند که با علم به اینکه سد انحرافی کمال خان برای منحرف کردن سیلاب است و حقیقتا هم همین است، وارد گفتگو شدند، اما بلاخره باید بپذیریم که علی رغم تلاش‌های دستگاه دیپلماسی، نتوانستیم احداث این بند را به تعویق بیندازیم و سد انحرافی کمال‌خان تکمیل شد.

سوال اساسی این است که مصر چگونه در مناقشه رود نیل با اتیوپی و سودان توانست سال‌ها احداث سد رنسانس (النهضه) را به تعویق بیندازد؟ از چه ابزار‌هایی استفاده کرد؟ از سد کمال خان که گذشت، اما قرار است برای سد بخش آباد روی سرشاخه فراه رود در آینده چه اتفاقی بیفتد؟ چه ابزار‌هایی برای به تعویق افتادن احداث سد بخش آباد -که میخی است بر تابوت کما‌رفته سیستان- داریم؟ نکته اساسی این است که حتی افغانستان با اندوخته تجاربش فارغ از اینکه چه دولتی و حکومتی مستقر باشد مشخص کرده راهبرد هیدروپلیتیکی اش در مواجهه با مناقشات با همسایگانش چیست. اما ما با توجه به وضعیت هیدروپلیتیکی خاصی که داریم و در جایی بالادستی، در جایی میان‌دست و در جایی پایین‌دست هستیم و تک تک این رودخانه‌های فرامرزی چالش‌ها و بازیگران متعدد خودش را دارد، چه راهبرد هیدروپلیتیکی و ابزار قدرتی داریم؟ مثلا روی هم همین رودخانه هریرود در قسمت پایین دست با ترکمنستان چالش جدی بازسازی کانال «قره‌قوم» را داریم یا راندمان پایین آبیاری در بخش کشاورزی را داریم.

در قسمت بالادست با طرف افغانستانی با توسعه یک‌جانبه سد و کانال هایش بدون توجه به آب مورد نیاز پایین دست مواجهیم و حتی هیچ توافقنامه‌ای روی این رودخانه فرامرزی با افغانستان نداریم. ما هنوز مشخص نکرده ایم چه دکترین هیدروپلیتیکی خاصی برای این حوضه‌های فرامرزی داریم. همچنین اخیرا در لحظات آخر بعد از سال‌ها گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با تصویب بند الحاقی ۱ ماده ۳۹ موافقت کرد که «نقشه راه دیپلماسی آب در چهارچوب دیپلماسی کلان کشور» تهیه شود؛ ضمن اینکه آیا این هم سندی است که قرار است به بایگانی برود یا سندی است که درنهایت قرار است یک دکترین برا حوضه‌هایی با چالش‌ها و بازیگران متعدد تجویز کنیم؟ در دکترین ما نسبت دیپلماسی انرژی ما با مناسبات و تعاملات هیدروپلیتیکی آب‌های فرامرزی قراره دیده می‌شود؟ فرهنگ چطور؟ ترانزیت چطور؟ چابهاری که کانون رقابت هند و چین است؟ آیا با هند ادامه بدهیم که ۸ سال بدعهدی مکرر کرده آن هم با ۸۵ میلیون دلار؛ در چنین پروژه راهبردی، نمی‌بایست چند میلیارد دلار قرارداد باشد؟ این‌ها فقط سوال است.

توقع دارید حس گل پیروزی ایران مقابل استرالیا را داشته باشیم؟

این پژوهشگر درباره میزان حقابه‌ای که این روز‌ها رهاسازی شده گفت: «اجازه بدهید این نکته را هم یادآوری کنم؛ ما هم حقیقتا خوشحالیم از اینکه اندک آبی از حقابه ایران را دریافت کردیم ولیکن اینکه در تریبون رسمی یک نهاد رسمی اعلام می‌کنیم تا این لحظه اینقدر از حقابه هیرمند رهاسازی شد، این ابزار قدرت است؟ این دیپلماسی عمومی است؟ واقعا هم شاید توقع داشتند ما حس گل پیروزی ایران مقابل استرالیا در جام جهانی ۱۹۹۸ را تجربه کنیم!

وقتی ابزار‌های قدرت مصر در تعویق احداث سد رنسانس را بررسی می‌کنید که چه کرد، یکی از ابزار‌های بسیار مهمش همین به‌کارگیری صحیح از دیپلماسی عمومی بوده است. ولی ما از این ظرفیت کم‌نظیر دیپلماسی عمومی به‌درستی استفاده نمی‌کنیم.

شاید زمانی سازش مبتنی‌بر مذاکره «برد-برد» حداقل در سطح فکری ایده جذابی بوده تا به یک نتیجه دوجانبه سودمند برسیم؛ اما واقعیت جهان امروز حقیقتا متفاوت شده است. کشور‌ها اصولا حاضر نیستند در مذاکرات‌شان سهم برابر یا کمتری از طرف مقابل برای ملت‌هایشان بگیرند. ما باید تجدید نظری در رویکردهایمان در مذاکرات داشته باشیم و باید به این بیندیشم که چطور در مذاکرات می‌توانیم یک پای بالاتر بگذاریم و موقعیتی عالی برای خودمان و خوب برای دیگری ایجاد کنیم.

من‌حیث‌المجموع فکر می‌کنم فیصله دادن به اثرات هیدروهژمونی در حوضه آبریز بین‌المللی هریرود که بین چند کشور مشترک است و علی‌الخصوص‌انگیزه کشور بالادستی مثل حکومت امارات اسلامی که حاکمیت مطلق سرزمینی و توسعه یکطرفه رودخانه‌ها را بدون توجه به پیامد‌های آن در کشور‌های پایین دست در پیش گرفته، حقیقتا مسیری صعب‌العبور است؛ به‌ویژه اینکه روشن است سیاست‌های دولت نوپای طالبان در راستای توسعه زیرساخت‌های آبی و ساخت سد و تکمیل کانال‌ها به درهم‌تنیدگی این مناقشه خواهد افزود.

از طرفی دیگر این را هم در نظر داشته باشید که تقریبا جهان در حال تجربه سومین انتقال قدرت است. هرچند ایران همیشه در چنین بزنگاه‌هایی در طول تاریخ تحت فشار بوده است؛ اما بخشی کوچکی از رهیافت را شاید در پاسخ به این سوال بشود جست‌وجو کرد که راهبرد کلان ما در این شرایط گذار نظام بین‌الملل که مشخصه اصلی آن بازتوزیع قدرت، ثروت و بازنویسی قواعد بین‌المللی است، آیا این است که باید در تنهایی استراتژیک به سر ببریم یا با توجه به اینکه انزواگرایی، انفعال و عدم تعامل نه با ژئوپلتیک ایران سازگار است، نه با فرهنگ سنتی ایران، از طریق چندجانبه‌گرایی و ائتلاف‌سازی مبتنی‌بر همکاری راهبردی به استقبال این جهان پسا‌قطبی برویم؟ و حالا در سطوح پایین‌تر، چطور این کلان راهبردمان، قرار است توسعه پایدار و امنیت آبی را برای ما به ارمغان بیاورد تا دچار خفگی هژمونی نشویم؟! و چطور می‌شود به یک بازتوزیع مجدد قدرت بین بازیگران درگیر این مناقشه آبی دست بزنیم تا در این حوضه آبریز فرامرزی فضا‌ها را دوباره پیکربندی و تفسیر کنیم. حقیقتا نمی‌دانم که آیا روزگاری می‌رسد که بتوانیم موقعیتی را با ابزار‌های قدرت‌مان ایجاد کنیم که در مذاکرات آبی مان یک پای بالاتر بگذاریم و موقعیتی عالی برای خود و خوب برای دیگری ایجاد کنیم یا خیر. امیدوارم.