به نقل از «دانا»

تاریخ، عرفان و شاهکار معماری در سفر به پیربکران در غرب اصفهان +تصاویر

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۳۹۷۸۵۶

وارد محوطه اصلی می شویم و منظره ای بی نظیر را مشاهده می کنیم؛ شاهکاری تمام از گچبری و آیات قرآن. بالای خطوط در دیوارها با ظرافت تمام نام الله، محمد و علی طراحی شده است که نبوغ و ذوق بالای معمار را به رخ می کشد…

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل ازندای اصفهان–فرشاد فروزش (ایران گرد)/ سفری دیگر با دوچرخه رقم می خورد (اینجا)، (اینجا) و (اینجا) را ببینید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حرکت خود را ساعت ۹ صبح به مقصد پیربکران از توابع فلاورجان، از مبدا پل غدیر شروع کردم. مسیر را به سمت سه راه سیمین تا پل زندان ادامه دادم اما وقتی از کنار زندان اصفهان رد شدم دلم گرفت به حال زندانیانی که در بند هستند! نعمت آزادی بزرگترین نعمتی است که خداوند متعال به انسانها عطا کرده است و اکنون من آزادم و در حال سفر.

به شهر ابریشم رسیدم و برای اولین بار چشمم به مدرسه ای افتاد به نام مدرسه «شهید سپهبد قرنی»؛ لازم است بگویم شهید سپهبد قرنی گمنام ترین تیمسار ارتش در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است، اما در ادامه مسیر مشاهده کردم کوچه های این شهر به نام شهدای شاخص ارتش جمهوری اسلامی مانند شهید سرلشکر خلبان عباس بابایی، شهید سپهبد علی صیاد شیرازی و… نام گذاری شده است که در نوع خود جالب توجه است.

تا اینجا حدود ۲۲ کیلومتر مسیر پیموده شد. با توقفی کوتاه حرکت نموده و به «گردنه آب نیل» می رسیم، یک سربالایی با شیب تند، مجبور شدم مسیر کوتاه سربالایی را پیاده طی کنم و سپس با سرعت زیادی سرپایینی را بروم. ناخودآگاه این فرمایش حضرت امیرالمومنین امام علی ع به ذهنم رسید که «زندگی دو روز است، یک روز به نفع تو و یک روز به ضرر توست، پس در آن روزی که به نفع توست مغرور نشو و در آن روزی که به ضرر توست ناامید مشو». همچنین آیه قرآن که می فرماید «بعد از هر سختی آسانی و بعد از هر آسانی سختی است».

به پیر بکران رسیدم

به پیربکران رسیدم و طبق رسم هر سفرم ابتدا به گلزار شهدا رفتم. در مسیر پسری نوجوان با دوچرخه به من رسید و با ذوق و شوقی گفت که من را راهنمایی می کند، من هم سراغ گلستان شهدا را گرفتم و به دنبالش رفتم. در بین راه خودرویی ایستاد و با چند آلوزرد به من خوش آمد گفت؛ انصافا در آن گرمی هوا به دلم خیلی چسبید.

در گلستان شهدا یک مادر شهید بر سر مزار فرزندش فاتحه خواند و بعد بالای تمام قبور شهدا رفت و برای همه تک تک فاتحه خواند. قبر اول نام شهیدی بود که در سن ۱۶ سالگی در عملیات والفجر مقدماتی مظلومانه به شهادت رسیده بود.

بعد از زیارت قبور مسیر را به کمک نوجوان، به سمت بقعه پیرِ بکران ادامه دادم، اما درب بقعه بسته بود! سازمان میراث فرهنگی ایران عملکردش برعکس تمام دنیاست، مانند آن لطیفه معروفی که شخصی رستورانی را باز کرد ولی ظهرها رستوران را تعطیل کرده و برای صرف ناهار به منزلش می رفت!

منظور آنکه همه مردم در طول هفته مشغول کسب و کار خود هستند و جمعه ها که تعطیل است می توانند با خانواده به دیدن اماکن تاریخی بروند، که جمعه ها هم اماکن تاریخی تعطیل است. هیچ مدیری هم تاکنون نبوده که تعطیلی میراث فرهنگی را به یکی از روزهای طول هفته غیر از جمعه موکول کند، بگذریم… .

تلفنی پشت میله های بقعه نصب شده بود، تماس گرفتم و آقایی پاسخ داد و گفت «جمعه ها تعطیل است»؛ من خواهش کردم و گفتم مسافت زیادی را از اصفهان با دوچرخه آمده ام، ایشان هم گفت حدود یک ساعت دیگر می آیم، باز هم خدا خیرش بدهد آمد و درب را باز کرد.

با همان نگاه اول می شد فهمید این بنای با عظمت مربوط به دوران ایلخانان است، اما متاسفانه با ساخت چند خانه در کنار این بنا علاوه بر از بین بردن محوطه قدیمی، آسیب جدی به نمای بقعه زده شده اما ظاهرا با توافق میراث خانه ها تخلیه شده بود.

کتیبه هایی فراتر از زیبایی!

وارد بقعه می شویم و کتیبه ای فوق العاده زیبا بالای سردر ورودی به محوطه اصلی بقعه را مشاهده می کنیم که نام محمد بن بکران در آن نوشته شده است. سال ساخت بنا در سمت راست کتیبه ای زیبا نوشته شده است که آیت الکرسی بر آن نقش بسته و تا بالای بنا امتداد دارد. در وسط هشتی سوره اخلاص به زیبایی و شکوهمندترین حالت ممکن به خط کوفی نوشته شده است؛ فراتر از زیبایی، با کاشی هایی که به مرور زمان از تعدادشان کاسته شده است.

وارد محوطه اصلی می شویم و منظره ای بی نظیر را مشاهده می کنیم؛ شاهکاری تمام از گچبری، خطوط و آیات قرآن. در سمت راست کتیبه ای است که ساخت و اتمام بنا در آن نوشته شده است: «هذا صفه المبارک المشایخ المسالح المسلمین قروه الارباب المحققین محمد بکران قدس الله الروح العزیزه سنه اثنی عشر و سبعا (۷۰۳ هق )».

در وسط صفه«بسم الله الرحمن الرحیم حیّ الباقی»به همراه گچبری بسیار زیبا نوشته شده است. در کنار بقعه کتیبه ای با طراحی بسیار جالب ضلع شرقی صلوات کبیره به خط کوفیه (بنایی) «اللهم صل علی محمدالمصطفی و صل علی علی بن المرتضی الفاطمه الزهرا سلام الله…» دور زده، به وسط کتیبه به محمد ص ختم می شود.

قرینه غربی آن هم اسماء الله نوشته شده است: «بسم الله ارحمن الرحیم هوالله الذی لااله الا هوالکریم الرحمن القدوس الجبار و…» و به المهدی ختم می شود.

محراب اصلی که بزرگترین شاهکار دوره ایلخانی است و تنها نمونه آن را می توان در مسجد جامع اصفهان مشاهده کرد (که شاید زیباترین محراب جهان اسلام هم می توان نام نهاد). آیه دور محراب اصلی سمت راست آیت الکرسی و در سمت چپ سوره انسان یا دهر و تکرار این دو آیه در دور بنای محوطه نوشته شده است و در پایان آیه، نام معمار با تواضع تمام، نوشته شده «المسکین الیتیم اسیر صدق الله عملا محمد شاه نقاش»، که قبر خود معمار نیز در همین مکان می باشد.

نبوغ و ذوق معمار

بالای خطوط در دیوارها با ظرافت تمام نام الله، محمد و علی و باز از ترکیب این نامها اسامی دیگری طراحی شده است که نبوغ و ذوق بالای معمار را به رخ می کشد. زیر سقف هم دارای کتیبه هایی با سوره حمد است که قرینه به زیباترین شکل ممکن رعایت شده است.

قسمت نشیمنگاه در بالای بقعه است که «تاج شاه نشین» نامیده می شود که جایی برای نشستن مقام بالا یا شاه بوده است.

در پایین ضلع شرقی تکه سنگی دیده می شود که معتقد هستند جای سمّ اسب الیاس نبی است که این بیشتر به باورها و اعتقادات ارتباط دارد و سندیت و قطعیت تاریخی ندارد اما می توان نتیجه گرفت که که اساس این بنا مربوط به دوره اسلامی نبوده و مکان مقدس یهودیان بوده است که بعد از ویرانی در دوران مغولان توسط مسلمانان بازسازی و دارای اسامی و محراب اسلامی می شود و نمادهای یهودی (مانند ستاره داوود) جای خود را به اسماء اسلامی می دهد. محمد بن بکران صوفی بزرگ و شیعی این منطقه بعد از تجدید بنا در دوران پادشاه شیعه مذهب ایلخانی سلطان محمد اولجایتو خدا بنده در این مکان ساکن و به بحث و درس و دعا می پردازد.

داخل بقعه و پشت دیواری، قبرِ محمد بن بکران با ارتقاعی بلند دیده می شود و قبری با ارتفاع کم که همان قبر معمار بنا است، محوطه ای کوچکتر که محل چله نشینی و عبادت بوده که سنگی دایره وار در وسط برای صرف غذا بوده است. همچنین محراب های کوچک هشتی با آیه های قرآنی به صورت مدور با سقفی گنبدی شکل کوچک که باز یهودیان درباره این محوطه روایاتی دارند که در مقاله بعد به شرح آن خواهم پرداخت.

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۳۹۷۸۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ساخت مسجد جامع سکینه خاتون (س) در شهرک گلستان شیراز

آیین کلنگ زنی ساخت مسجد جامع سکینه خاتون (س) با حضور آیت الله دژکام نماینده ولی فقیه در استان فارس و سردار بوعلی فرمانده سپاه فجردر شهرک گلستان توسط سپاه ناحیه محمد رسول الله (ص) شیراز به زمین زده شد. 

سرهنگ پاسدار غلامعلی احمدی جابری فرمانده سپاه ناحیه محمد رسول الله (ص) شیراز طی سخنانی دراین مراسم اظهار داشت: مسجد جامع سکینه خاتون (س) در فضای قریب ۱۰۰۰ هزار متر مربع به همت خیر نیکوکار دکتر بنی هاشمی ساخته می‌شود. 

احمدی جابری ادامه داد: بنای مسجد با معماری اصیل ایرانی و اسلامی وبا هدف دسترسی عموم مردم احداث می‌شود. 

او با اشاره اینکه این مسجد در کنار ساختمان جدید در حال احداث سپاه ناحیه محمد رسول الله (ص) ساخته می‌شود، گفت: ساختمان جدید سپاه ناحیه محمد رسول الله (ص) شیراز سال آینده به بهره برداری می‌رسد و در کنار آن ساخت ۲۰ منزل سازمانی کارکنان آغاز شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز