چسب هل، آزمونی برای اقتصاددانان

اقتصاد>صنعت - حامدقدوسی*

«کسانی که خانم‌هایشان بعد از ازدواج کار می‌کنند مصداق بی‌غیرتی بوده و برداشتن (احتمالا یعنی استخدام) آن‌ها برای کارخانه ممنوع خواهد بود». این یکی از ده‌ها بند مقررات انضباطی عجیب منتسب به کارخانه چسب هل است که در روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی جنجالی شده و خوانندگان حتما دیده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خوش‌بختانه واکنش‌های فضای مجازی نهایتا منجر به تذکر از سمت

اداره کار و فرمانداری تبریز شد و امید است که باعث تصحیح رفتار این کارخانه و واحدهای مشابه شود.
به نظرم اقتصاددانان (خصوصا طرف‌داران اقتصاد آزاد) باید پیش از همه در اعتراض به این ماجرا پیش‌قدم می‌شدند ولی نشانه چندانی از آن ندیدیم. چرا از اقتصاددانان چنین انتظاری داشته و داریم؟ به دو دلیل اصلی که خیلی خلاصه بیان می‌شوند:

۱) در یک دهه اخیر روحیه افراطی حاکم در دهه شصت نهایتا ضد خود را پرورانده است و مفهوم «کارآفرین» را تا حد مقدس بودن و «نیاز به بوسیده شدن دستان آن‌ها» بالا برده است. اقتصاددانان هم تا حد خوبی در پروراندن این گفتمان شریک بوده‌اند. در اهمیت و ارزش کارآفرینان شکی نیست ولی از آن طرف باید این پیام را داد که «کارآفرین» بودن برای کسی مصونیت و یا موقعیت ویژه اجتماعی (ورای احترام معمول) نمی‌آورد. متاسفانه این طرف و آن طرف متونی دیده می‌شود که صاحب هل را «کارآفرین موفق» معرفی کرده و او را واجد این حق ویژه برای اداره «جزیره شخصی‌اش» می‌دانستند.

۲) اقتصاددانان بر مفهوم قراردادهای خصوصی، بهبود پارتو در شرایط مبادله «آزادانه» (به گیومه اطراف آزادانه توجه کنیم) ، عدم مداخله دولت در تنظیم روابط بین افراد خصوصی و نقش دولت در اعمال و اجرای قراردادها تاکید می‌کنند. شاید در جامعه ما کم‌تر قشری به اندازه اقتصاددانان چنین مفاهیمی را عمومی کرده و به بطن جامعه برده‌ است. ولی یک نقص این روی‌کرد این است که نقش شرایط نابرابر و قدرت نامتوازن بین طرفین قرارداد را کم‌تر مورد توجه و تاکید قرار می‌دهد.

بلی، قوانین کارخانه هل (و احتمالا دهه‌ها واحد اقتصادی دیگر) بر اساس رابطه «آزادانه» نوشته است٬ ولی رابطه‌ای که یکی از طرفین آن احتمالا از فشار بیکاری قدرت چندانی برای تعیین شرایط قرارداد ندارد و مجبور می‌شود حتی تا پای ارضای ایگوی شخصی صاحب کار هم پیش برود.

وقتی چنین نقدهایی را مطرح می کنیم گاهی با این واکنش از طرف دوستان دلسوز مواجه می‌شویم که «این نقد در اصل خود درست است ولی در فضای ضد تولیدی و ضد رقابتی کشور چنین نکاتی بیش‌تر دست‌مایه تضعیف بخش خصوصی می‌شود».

من چنین باوری ندارم٬ نمی‌شود یا نیازی نیست که صبر کرد تا اقتصاد کشور رونق بگیرد و بخش خصوصی پا بگیرد و بعد موضوعاتی مثل محیط‌زیست و روابط انسانی کار و حمایت از مصرف‌کننده و امثال آن را وارد کرد. رشد بخش خصوصی باید در یک بستر سالم و با اصول انسانی باشد و ما به عنوان اقتصاددان مجبوریم هر از چندی تصریح کنیم که قواعد نظام اقتصادی ما تحت چتر اصول زندگی متعادل و انسانی است و نه بالاسر آن.

*اقتصاددان

3535

منبع: خبرآنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۴۶۲۳۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش تولید با ورود بخش خصوصی به توسعه میادین نفت و گاز

مهرداد عباد عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره مزیت ورود بخش خصوصی به توسعه میادین نفت و گاز که جز مصوبات مجلس یازدهم است گفت: متأسفانه بخش خصوصی طی سال‌های اخیر نقش چشمگیری در صنایع بالا دستی نفت و گاز نداشته و البته اجازه ورود به داده نمی‌شد.

وی در ادامه بیان کرد: شرکت‌های خصوصی تاکنون نتوانستند در این حوزه فعالیت داشته باشند که رهبر معظم انقلاب نسبت به این مساله تأکیدات ویژه‌ای داشتند که باید بخش نفت و گاز را به بخش خصوصی سپرده شود؛ به عنوان مثال زمانی که قرار بود بهره برداری از پارس جنوبی را به ستاد اجرایی فرمان امام سپرده شود، مقام معظم رهبری اعلام کردند که برای بهره‌برداری از این حوزه‌ها باید بخش خصوصی ورود کند.

این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در ادامه تاکید کرد: پروژه پارس جنوبی ۲۹ سال در جریان است، ابتدا آن را به توتال سپردند، بعدازآن بهره برداری به چینی‌ها دادند و سپس آن را به ستاد اجرایی فرمان امام ارجاع دادند. بخش خصوصی پتانسیل، سرمایه و تخصص دارد مخصوصاً در حوزه نفتی در حوزه گازی هم مسئله علم فوق سرد که یک حوزه خیلی گسترده‌ای است و بخش خصوصی در این حوزه کار می‌کند، وجود دارد ولی علم بهره برداری از گاز توسط بخش دولتی در کشور ما خیلی محدود است.

این عضو کمیسیون بهبود فضای کسب و کار اتاق بازرگانی توضیح داد: اگر به بخش خصوصی یک چاه گاز بدهند توانایی این را دارد که از آن گاز اقدام به خالص سازی پروپان، بوتان، اتان و … است. ولی این توانایی در دولت وجود ندارد و سالیان سال است یا گاز را می‌سوزانند و یا به صورت خام به فروش می‌رسانند. در عدم فروش خام فروشی گاز بخش خصوصی می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.

عباد گفت: در حوزه نفتی هم در حوزه ساخت پالایشگاه و پتروشیمی مناقصه‌ها برگزار می‌شود و در انتها به دلیل روابطی که وجود دارد شرکت‌های دولتی و خصولتی موفق می‌شوند این پروژه‌ها را بگیرند، و بخش خصوصی در این حوزه‌ها ناکام می‌ماند.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه شرکت‌های خصوصی در داخل کشور داریم که می‌توانند پالایشگاه بسازند توضیح داد: حتی برخی از شرکت‌های خصوصی ایرانی در ونزوئلا مشغول پالایشگاه سازی هستند چرا نباید بتوانند در داخل کشور اقدام به این کار کنند.

عباد ادامه داد: متأسفانه بهره‌وری شرکت‌های دولتی فعال در حوزه نفت و گاز ما خیلی پایین است. یکی از دلایل آن این است که دلسوزی لازم برای بهره برداری از میادین نفت و گاز ندارند. وقتی بهره بردار کار برای خودش باشد قطعاً تلاش بیشتری برای سود بیشتر انجام خواهند داد.

این عضو کمیسیون گفت: شرکت‌های خصوصی راندمان تولید بالاتری دارند مشکل ما در بخش دولتی بهره برداری کننده از میادین نفت و گاز راندمان پایین است، ولی با مجوز مجلس در برنامه هفتم برای ورود بخش خصوصی به توسعه میادین نفت و گاز، این سد برطرف می‌شود و بخش خصوصی می‌تواند راندمان تولید و کیفیت تولید را در این بخش بالا ببرد.

وی خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم بهره‌وری را بالا ببریم قطعاً می‌توانیم به سود و توسعه بیشتری در میادین نفت و گاز دست پیدا کنیم. بخش دولتی در این سال‌ها نتوانسته اقدام به خالص سازی گاز کند در صورتی که امر بخش خصوصی در این حوزه ورود کند می‌تواند با به روز کردن تجهیزات پالایش نفت و گاز می‌تواند تمام گازهای فلر را جمع کند و خالص سازی و به سیستم وارد کند.

عضو کمیسیون انرژی با اشاره به اینکه از سوی دیگر شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند در بهره برداری از میادین نفت و گاز ورود کنند ادامه داد: در صنایعی که کشور به آنها نیاز دارد و آنها صنایعی دارند که منجر به توسعه کشور می‌شود مثل صنعت نفت و گاز، شرکت‌های خصوصی و دانش بنیان را باید در این حوزه وارد کنیم.

کد خبر 6096150