روايت ديدار ناصرخسرو در کوهستان هاي بدخشان
تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۵۵۳۲۰۷
خبرگزاري آريا - مجله جهان کتاب - محمد زين الديني:
سفر ديدار (سفر به کوهستان هاي بدخشان و ديدار از مزار ناصر خسرو قبادياني).محمدرضا توکلي صابري .تهران اختران ،1395. 223 ص،مصور. 180000 ريال.
در دنياي امروز، اگر تصميم بگيريد به سفر برويد، ممکن ترين و راحت ترين راه مراجعه به آژانس هاي مسافرتي است. مجموعه اي از پوسترها و بروشورهاي تبليغاتي، شامل برنامه هايي مدوّن و مشخص براي سفر به نقاط مختلف دنيا در اختيار شما گذاشته مي شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همه چيز از پيش ساخته و پرداخته است و تنها وظيفه شما انتخاب مقصد است و پرداخت هزينه ديگر نه از دشواري سفر خبري است و نه حتي لازم است به هنگام رسيدن غبار راه از تن بشوييد. اما در اين ميان، پذيرفتن رنج سفر و پا گذاشتن به سرزميني تاريخي ولي ناامن و آشفته چون افغانستان، چيزي فراتر از طبع انسان امروزي است. سفري به عشق زيارت آرامگاه حکيم ناصرخسرو قبادياني، از آمريکا مهد سرمايه جهاني، به افغانستان جنگ زده و روستاي حضرت سعيد در دل کوهستان هاي بدخشان.
ماجراي اين سفر که در کتاب «سفر ديدار» آمده است، در واقع روايتي از تلاش هاي خستگي ناپذير دکتر محمدرضا توکلي صابري است براي عبور از مسيري سخت و پر خطر در افغانستان و در نزديکي نواحي تحت کنترل طالبان. او در شهريور ماه 1392 به قصد اين سفر پرماجرا از فرودگاه کلمبوس عازم واشنگتن مي شود و از آنجا به استانبول و در نهايت به شهر دوشنبه، پايتخت تاجيکستان، مي رود.
پس از توقفي چند روزه در دوشنبه و اتفاقي که او را با رئيس پليس فيض آباد افغانستان آشنا مي کند، از مرز تاجيکستان وارد افغانستان مي شود. از کندوز به فيض آباد مي رود و رئيس پليس را ملاقات مي کند. سپس با همراهي چهارده سرباز تا منطقه جُرم مي رود. اما به دليل ناامن بودن منطقه در آن ايام، مجبور مي شود بقيه راه را به تنهايي و با کمک گرفتن از راهنمايان و ساکنان منطقه طي کند تا به روستاي حضرت سعيد و آرامگاه ناصرخسرو برسد. او پس از ديدار آرامگاه ناصر خسرو، به کمک يک راننده محلي موفق مي شود از منطقه عبور کند و خود را به فيض آباد و سپس کندوز برساند و به دوشنبه بازگردد.
اما آنچه اين کتاب را خواندني و جذاب مي کند، کوشش جسورانه دکتر توکلي صابري براي رسيدن به مقصدي سخت و پر خطر است و اصرارش در ثبت تمامي اين وقايع، اصراري است که مي توان آن را نمونه اي قرن بيست و يکمي از «سفرنامه ناصرخسرو قبادياني» دانست.
آن گونه که تاريخ روايت مي کند، ناصرخسرو در قرن پنجم هجري به قصد زيارت خانه خدا، سفري هفت ساله از مرو به سوي مکه را آغاز مي کند و در طي آن از بسياري شهرهاي ايران قديم چون قزوين، ري، خوي و تبريز عبور مي کند و سپس به سرزمين شام و بيت المقدس مي رود و در نهايت به زيارت خانه خدا نايل مي شود. او در سفرنامه اش تلاش مي کند حوادث و مسائل پيش آمده را با زباني جذاب و ساده بيان کند. از محصولات کشاورزي تا عادات و فرهنگ هاي مردمان و از جذابيت هاي طبيعي تا آثار تاريخي سرزمين هاي مختلف را به تصوير مي کشد. به بياني، «سفرنامه ناصرخسرو» را مي توان اثري مردم شناسانه دانست. به اين معنا، تلاش توکلي صابري در «سفر ديدار» شباهتي ويژه به سفرنامه حکيم قبادياني دارد.
او از بيان هيچ چيز فروگذار نمي کند. در دوشنبه از وضعيت نامناسب هتل ها مي گويد و هزينه کرايه تاکسي، از عادات و تکيه کلام هاي مردمان تاجيک تا ساختمان هاي تاريخي و موزه ها. حتي از متداول بودن گرفتن رشوه از مسافران در اداره گذرنامه کشور تاجيکستان هم مي گويد. در مسير سفر در افغانستان هم از همه چيز و همه کس داستان هايي جالب و خواندني روايت مي کند. از راننده تاکسي که به قول او، «ابوجهل قرن بيست و يکم» است تا پسرک خيارفروشي که در کنار جاده ايستاده است و يا بازار خرفروشان و ...
دکتر توکلي صابري پيش از اين کتاب «سفر بر گذشتني» را منتشر کرد که شرح سفري است پر طول و دراز در مسيري که ناصرخسرو در قرن پنجم هجري طي کرد. اين کتاب در هفتمين دوره جايزه ادبي جلال آل احمد به عنوان اثر برگزيده بخش مستندنگاري انتخاب شد و همچنين در سال 1393 برنده جايزه اول جشنواره سفرنامه گاري ناصرخسرو شد. او در «سفر ديدار»، نه يک سفرنامه ساده که روايتي داستاني و جذاب را باز مي گويد که خواننده را به اعماق جريان زندگي در افغانستان مي برد و مي کوشد تصويري به دور از تعصب از فرهنگ ها و سنت هاي اقوام ساکن آن سرزمين ارائه دهد. تصويري که گاه با ابراز تاسف نويسنده از محروميت انسان ها همراه مي شود.
مثلا در جايي با ديدن جواني برازنده که به اميد به دست آوردن اندک سرمايه به بازار خرفروشان آمده، اما نااميد و دل شکسته باز مي گردد، مي نويسد: «دلم مي شکند. اين جوان رعنا در هر جاي آمريکا بود اکنون با اين قد و بالا و سيما مي توانست بازيگر معروفي بشود و در هر کار ديگري موفق بشود. و اکنون پس از هشت روز راه پيمايي در کوه که کار آساني نيست، مي گويد سودي نکرده و ساکت در گوشه اي نشسته، بلکه کسي خرهايش را بخرد. از بين رفتن استعداد، جنايت بزرگي است...»
کتاب خوشبختانه مصور است. اما شايد نقطه ضعف اين اثر را بايد برخي عکس هايي دانست که نويسنده در طول سفر خود از مردمان و مناطق مختلف گرفته است. گرچه بسياري از تصاوير، مانند عکس هايي از آرامگاه ناصرخسرو، جذاب و ديدني هستند و گاه کم مانند، ولي اصرار او به حضور داشتن در کادر دوربين خودش، برخي از اين تصويرها را به عکس هاي يادگاري تبديل مي کند و از جنبه هاي مردم شناختي و روايت گونه آن مي کاهد.
پايان بخش سفر «ديدار»، يادداشتي با عنوان «سفالينه بي ارزش» است. اين يادداشت در واقع نقد صريح و مستدل دکتر توکلي صابري بر کتاب «نگاهي نو به سفرنامه» تاليف فيروز منصوري است. گويا نويسنده کتاب «نگاهي تو به سفرنامه» کوشيده با استدلال ها و دلايلي «سفرنامه ناصرخسرو» را يک سره ساخته و پرداخته استعمار پير بريتانيا بداند و سفر حکيم قبادياني به سرزمين بيت المقدس را داستاني دروغين براي هويت بخشيدن به صهيونيسم و اسرائيل تلقي کند. نگارنده «سفر ديدار» با اتکاي بر مستندات و منابع معتبر، اين ادعا را مردود مي شمارد.
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۵۵۳۲۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند