به نقل از «دانا»

زمان امام باقر(ع) دوران شکوفایی علم و تمدن اسلامی بود

تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۵۵۶۷۲۳

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که دوران امام باقر(ع) دوران شکوفایی علم و تمدن اسلامی است، گفت: بیشتر شاگردان امام محمد باقر(ع) از اهل سنت هستند و حتی یکی از بزرگان اهل سنت به یکی دیگر از اهل سنت که به کلاس درس امام محمد باقر(ع) می رفت خطاب کرد چرا به این کلاس های درس امام محمد باقر(ع) می رود و او پاسخ می دهد من چطور به درس امام محمد باقر(ع) نروم در حالی که او 30هزار از جد بزرگوارشان به صورت مکتوب دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا رمضان نرگسی در گفتگو با قم فردا اظهار داشت: همه ائمه نور واحد بودند و همه ائمه از یک منبع سرچشمه می‌گرفتند منتهی شرایط در زمان‌های مختلف تفاوت داشت که امام محمدباقر (ع) توانستند ازنظر علم در آن دوران بدرخشند همان‌طور که شرایط در زمان امام حسین (ع) ایجاب می‌کرد که قیام کند و خود را درراه خدا فدا کند همان‌طور شرایط برای امام محمدباقر (ع) طور دیگری رقم خورد.

اهل سنت در کلاس درس امام محمدباقر شرکت می‌کردند

وی بیان داشت: در زمان عمر بن عبدالعزیز مسئله منع کتابت حدیث بعد از 80 سال که از زمان خلافت خلیفه دوم اجراشده بود و جرم بود برداشته شد و اجازه داده شد حدیث کتابت و تدریس شود اینجا امام محمدباقر (ع) فرصت پیدا کردند که کتاب‌های حدیثی که از اجداد بزرگوارشان داشتند را بیرون بیاورند و شروع به تدریس احادیث با معانی کنند.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: بیشتر شاگردان امام محمدباقر (ع) از اهل سنت هستند و حتی یکی از بزرگان اهل سنت به یکی دیگر از اهل سنت که به کلاس درس امام محمدباقر (ع) می‌رفت خطاب کرد چرا به این کلاس‌های درس امام محمدباقر (ع) می‌رود و او پاسخ می‌دهد من چطور به درس امام محمدباقر (ع) نروم درحالی‌که او 30 هزار از جد بزرگوارشان به‌صورت مکتوب دارد.

رمضان نرگسی خاطرنشان کرد: آزاد شدن نوشتن حدیث ، کتابت و تدریس حدیث باعث شد امام محمدباقر (ع) فرصتی پیدا کند برای تدریس فقه شیعه، اگر امام سجاد (ع) هم‌چنین فرصتی را داشت کمتر از امام محمدباقر (ع) نبود، امام در زمان امام سجاد (ع) خفقان بود و هر نوع مباحث در مورد حدیث ممنوع بود غیر از زمان امام محمدباقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) بقیه دوران‌ها خفقان بود و این ائمه توانستند در این دوره علوم و حدیث را نشر دهند.

علم منحصر به فقه نمی‌شود

کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: تقریباً همه فقه شیعه از این دو امام معصوم نشات می‌گیرد، چون بحث احادیث نبوی منحصر به فقه نمی‌شود و اساساً علم منحصر به فقه نمی‌شود بلکه روایاتی که از پیامبر نقل‌شده بود بسیار گسترده بود و در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فقهی، اخلاقی و دیگر زمینه‌ها بود که درنهایت مشاهده می‌شود در این زمان یک دریچه‌ای از علم گشوده می‌شود که این دریچه بسیار گسترده است، افرادی جزء شاگردان امام محمدباقر (ع) هستند که برخی از آن‌ها مثل جابر بن حیان در رشته غیر فقه هم متخصص بودند.

وی تأکید کرد: این گسترش علم در زمان امام صادق (ع) هم ادامه پیدا می‌کند شاگردانی مثل هشام، مؤمن الطاق و دیگرانی که هرکدام در یک‌رشته متخصص هستند تربیت شدند، شروع تخصص گرایی در علم از زمان امام محمدباقر (ع) است که این مسئله ظرفیت فقه شیعه را می‌رساند.

رمضان نرگسی افزود: 80 سال با تحجر مردم را رانده بودند و در حال حاضر نمونه این تحجر همان داعش است تنها چیزی که برای عرضه دارد همان تکفیر است آن زمان هم و طرف‌های مخالف خود را با تکفیر از خودشان دور می‌کردند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: وقتی در زمان عمر بن عبدالعزیز این منع کتابت برداشته شد نحله‌هایی در اهل سنت مثل معتزله و اشاعره در اهل سنت به وجود آمد وقتی فضا برای مباحث دینی و علمی باز شد اهل سنت دستشان خالی بود زیرا 80 سال کتابت حدیث ممنوع بود، اما در این زمان شیعه بالندگی پیدا کرد امام شیعه در این دوران توانست به‌صورت گسترده دین و علم را ترویج نماید.

شیعه آزاداندیش است

وی افزود: اسلام اهتمام زیادی به علم و علم‌آموزی دارد، درست است که روایت‌های زیاد از رسول خدا برای اهتمام به علم‌آموزی داریم اما وضعیت بعد از پیامبر به‌گونه‌ای رقم خورد که مسئله تکفیر بحث علم‌آموزی را کلاً محدود کرد و می‌توان گفت کلاً بحث علم‌آموزی تعطیل شد.

کارشناس مسائل دینی گفت: اوج تمدن اسلامی و اوج شکوفایی تمدن اسلامی در زمان آل بویه است، از حدود سال 380 تا حدود سال 450، تقریباً تمامی میراث علمی جهان اسلام برای این دوره است، تمام دانشمندان بزرگ جهان اسلام در این دوره به ثمر می‌رسند هرچند ممکن است تا دوران غزنویان زندگی‌شان ادامه پیدا کند اما مهم این است که در دوره آل‌بویه به ثمر رسیده‌اند که دوره حاکمیت شیعه است.

رمضان نرگسی بیان داشت: در این دوران در مرکز جهان اسلام آل‌بویه حکومت می‌کند در شمال و شمال غربی جهان اسلام همدانیان حکومت می‌کنند که شیعه هستند در غرب جهان اسلام فاطمیون حکومت می‌کنند که آن‌ها هم شیعه است این حکومت تا آفریقا ادامه دارد این یعنی هر زمان شیعیان حکومت داشتند و فضای باز وجود داشت در علم نیز پیشرفت‌های اساسی به وجود آمده است، حتی در حکومت ساسانیان هم هیچ‌گونه تعصب مذهب وجود نداشت و فضای باز علمی وجود داشت.

استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: شیعه فضای فکری آزاداندیشی را از همان ابتدا داشته است و این را از امامان خود به ارث برده است همان‌طور که در کلاس درس امام محمدباقر (ع) اهل سنت به وفور شرکت می‌کنند و امام باقر (ع) این‌ها را از حضور در کلاس خودش منع نمی‌کردند همان‌طور هم بزرگان شیعه مانند شهید ثانی فقه اهل سنت را هم تدریس می‌کند درحالی‌که از بزرگان شیعه است.

کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: مسئله آزاداندیشی شیعه یک پرچم و یک برگ برنده برای شیعه است که از زمان امام محمدباقر (ع) شروع می‌شود و تا زمان حکومت آل‌بویه ادامه داشت.

وی گفت: در ایران دو اوج تمدن وجود دارد یکی در آل‌بویه و یکی در زمان صفویه که هر دو شیعه است در تاریخ از بعد از زمان آل‌بویه تا زمان حکومت صفویه جهان اسلام به یک خمود فکری عجیبی گرفتار می‌شود و این خمودی به دلیل تعصبات مذهبی است که بزرگان غزنویان و سلجوقیان راه انداختند.

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۵۵۶۷۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سابقه دانشگاه جندی شاپور به دانشگاه تهران منضم شد

به گزارش خبرگزاری مهر، سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.

رییس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی شاپور نماد نهادهای علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.

مقیمی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر تمدن‌سازی دانشگاه، فرازهایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن‌سازی نهاد علم در ایران از جندی شاپور، و اذعان ویل دورانت که جندی شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهادهای آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی شاپور می‌رسیم.

وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها بویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن‌سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.

رییس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن‌ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن‌سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است. لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن‌سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهمترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن‌سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.

مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین همزمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهمترین کانون‌های توجه ما باشد. لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن‌ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.

کد خبر 6093160