به نقل از «خبرگزاری آریا»

کردستان مستقل و خاورميانه اي ديگرگون

تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۵۷۱۶۰۳

خبرگزاري آريا - تهران- ايرنا- تصميم رهبران اقليم کردستان براي برگزاري همه پرسي درباره استقلال اين منطقه با مخالفت جدي کشورهاي منطقه اي و فرامنطقه اي مواجه شده است. علت اين همه مخالفت چيست و اجرايي شدن اين تصميم چه پيامدهاي براي عراق و منطقه به دنبال دارد؟

به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، عراق سوم مهرماه روز سرنوشت سازي را پشت سر خواهد گذاشت، اگر تصميم رهبران منطقه کردستان براي برگزاري همه پرسي استقلال عملياتي شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هشدار در مورد پيامدهاي منفي اجراي اين تصميم و مخالفت هاي داخلي، منطقه اي و بين المللي با اين آن، گويا هنوز بر نظر رهبران کردستان تاثير چنداني نگذاشته و تنها اين واکنش را از سوي «مسعود بارزاني» رييس دولت کردستان به دنبال داشته که گفته «اجراي همه‌پرسي استقلال به معني استقلال نيست و تنها به عنوان پرسيدن نظر مردم اين منطقه جغرافيايي و سندي در دست سياستمداران خواهد بود تا با استناد به آن بتوانند خواستار استقلال شوند.»
با اينکه ايده استقلال کردستان عراق سخن تازه اي نيست و بارها مطرح شده، اما اين بار اعلام زمان همه پرسي از عزم جزم رهبران اين اقليم براي عملياتي سازي اين ايده نشان دارد. پيامدهاي نامطلوب استقلال اين اقليم بر امنيت و ثبات منطقه، مخالفت هاي بسياري را از سوي بغداد، کشورهاي همسايه و قدرت هاي بزرگ برانگيخته است.
در اين ارتباط چند نکته لازم به يادآوري است:
1- از سال 1991 تاکنون تغيير و تحولات ميداني عراق به سمت و سويي پيش رفته که روياي استقلال را براي کردهاي عراق دست يافتني تر کرده است. اعمال منطقه پرواز ممنوع در شمال عراق بر اساس قطعنامه 688 شوراي امنيت (به منظور ممانعت از بمباران شيميايي منطقه کردنشين عراق از سوي رژيم صدام) زمينه هاي خودمختاري مناطق کردنشين را فراهم کرد.
اين خودمختاري به دنبال حمله آمريکا به عراق در سال 2003، به حکومت فدرالي تبديل شد. در آن زمان کردها سازمان يافته ترين گروه در داخل عراق بودند و توانستند با استفاده از فرصت شرايط جنگي، پايه هاي حکومت فدرالي خود را بنا نهند.
ظهور داعش در سال هاي بعد و مبارزه با اين گروه تروريستي، اسباب ارتقاي جايگاه منطقه اي کردها را فراهم کرد. داعش در سال 2014 بخش هاي بزرگي از شمال عراق را اشغال کرد. نيروهاي پيشمرگه کرد با همکاري گسترده با آمريکا در جنگ عليه داعش مشارکت کردند و به تدريج با آزادسازي مناطق زير اشغال به اصطلاح «دولت اسلامي عراق و شام»، بر محدوده تحت کنترل خود افزودند؛ مناطقي که مورد مناقشه دولت مرکزي است و اتفاقا قرار است در همه پرسي استقلال کردستان مشارکت داده شود. اين ناحيه شامل شهر کرکوک و شهرستان هاي مخمور، خناقين و سنجار است.
پس از سال ها حکومت فدرالي، اکنون کردهاي عراق فکر مي کنند زمان استقلال فرا رسيده است. البته اين نخستين باري نيست که مسوولان اقليم کردستان خواستار برگزاري همه‌پرسي استقلال مي‌شوند. در سال 2014 نيز مقام هاي کرد عراق قصد داشتند استقلال اين منطقه را به همه پرسي بگذارند ولي اين راي گيري پس از گفت‌وگو ميان مقام هاي اربيل و بغداد منتفي شد. اين بار اما به نظر مي رسد مقام هاي کردستان به رغم مخالفت هاي جدي از سوي عراق، ايران، ترکيه، سوريه، ايالات متحده آمريکا و بسياري از کشورهاي اروپايي، براي برگزاري همه پرسي مصمم هستند.
2- استقلال احتمالي کردستان عراق و تلاش براي تحقق آن از ديد بسياري تحليلگران پيامدهاي نامطلوب بسياري براي عراق و منطقه به همراه خواهد داشت. اقليم کردستان عراق با اينکه سال ها است خودمختاري و حکومت فدرالي را تجربه مي کند، اما از نظر سياسي و اقتصادي زيرمجموعه دولت مرکزي عراق به شمار مي رود و در حوزه هاي مهمي چون سياست خارجي، سياست مالي و مسايل دفاعي تابع دولت مرکزي است. به عبارتي حکومت فدرالي کردها با يکپارچگي عراق منافاتي نداشت، اما استقلال کردها بحثي کاملا متفاوت است که بيشترين آسيب آن متوجه وحدت و يکپارچگي عراق مي شود.
تجزيه عراق در شرايط کنوني، ديگر گروه هاي مدعي در عراق را به فکر جدايي و تجزيه مي اندازد؛ گروه هايي که از زمان حمله آمريکا به عراق روياي جدايي و استقلال را در سر مي پرورانند، هرچند برخي از آنها به هيچ وجه از ظرفيت هاي لازم براي استقلال برخوردار نيستند، اما وسوسه و سوداي تجزيه در دل آنان به بي ثباتي بيشتر در عراق دامن خواهد زد.
بي ثباتي عراق در شرايط کنوني که گروه هاي تروريستي از خلاءهاي قدرت و حاکميت در مناطق جغرافيايي منطقه براي سازماندهي دوباره و قدرت گيري دوچندان خود بهره مي برند، نه به نفع عراق است، نه به نفع کشورهاي منطقه و نه به نفع کشورهاي درگير در مبارزه با داعش.
در چنين شرايطي، مطرح کردن ايده هايي چون همه پرسي استقلال از ديد تحليلگران به مثابه حرکت انتحاري اقليم کردستان عراق تفسير مي شود؛ حرکتي که نه فقط کردها، بلکه بسياري از بازيگران عرصه سياسي عراق و کشورهاي منطقه را هم دچار آسيب خواهد کرد.
3- آگاهي نسبت به پيامدهاي منفي استقلال خواهي کردها، مخالفت هاي بسياري را در داخل عراق برانگيخته است. دولت مرکزي عراق به رياست «حيدرالعبادي» بارها مخالفت خود را با برگزاري همه پرسي اعلام کرده و آن را «بسيار خطرناک» و عاملي براي «خلق مشکلات جديد» خوانده است. نخست وزير عراق برگزاري اين همه پرسي را غيرقانوني مي داند.
اين در حالي است که رهبران اقليم کردستان عراق قصد دارند جز مناطق زير حاکميت فدرال خود، همه پرسي را در نواحي «خارج از مديريت منطقه» مورد مناقشه دولت مرکزي برگزار کنند. اين مناطق قسمت هايي از شمال عراق را در بر مي گيرد که از نظر ذخاير نفتي از موقعيتي استراتژيک برخوردار است؛ مناطقي مثل کرکوک که زير حاکميت بغداد است ولي در زمان حاضر در دست کردها است.
از سوي ديگر به نظر مي رسد تلاش کردها براي اعمال حاکميت بر کرکوک، نه تنها واکنش بغداد که واکنش تند گروه هاي سني را هم به دنبال خواد داشت. درصد قابل توجهي از جمعيت اين استان نفت خيز و استراتژيک سني مذهب هستند و از دست رفتن آن روياي برخي سني ها براي استقلال را نقش بر آب مي کند. همين مسايل به حجم تنش ها و درگيري هاي داخلي در عراق خواهد افزود.
4- حرکت کردها به سوي استقلال هميشه به طور تاريخي با مخالفت دولت هاي همسايه در ايران، ترکيه و سوريه روبرو بوده است. تشديد بي ثباتي در عراق، تهديدهاي امنيتي ناشي از تجزيه عراق و تسري موج استقلال خواهي و تشويق حرکت هاي گريز از مرکز اکراد در منطقه، استقلال کردستان را به گزينه اي نامطلوب براي همسايگان عراق تبديل کرده است.
ترکيه به عنوان کشوري که بيشترين جمعيت کردهاي خاورميانه را در خود جاي داده و سال ها است اکراد در آن براي پي گيري مطالبات تجزيه طلبانه خود وارد فاز مبارزه نظامي با دولت مرکزي شده اند، به شدت با همه پرسي استقلال کردستان عراق مخالفت مي کند. به همين دليل وزارت امور خارجه ترکيه تصميم برگزاري همه پرسي استقلال را «خطايي وحشتناک» توصيف کرده است.جمهوري اسلامي ايران هم که همواره سياست خارجي خود را بر حفظ تماميت ارضي کشورها و ثبات در منطقه قرار داده، تجزيه عراق را نه به سود کردها مي داند و نه به سود کل منطقه.
از ديد جمهوري اسلامي ايران، اقليم کردستان بخشي از جمهوري عراق است و تصميمات يکجانبه و خارج از موازين و چارچوب ملي و قانوني، به ويژه قانون اساسي عراق، آن هم در شرايط پيچيده عراق و منطقه و طراحي بدخواهان براي تداوم بي‌ثباتي‌ها در عراق صرفا به ايجاد مشکلات جديد در اين کشور خواهد انجاميد.
موضع رسمي جمهوري اسلامي ايران اين است که عراق يکپارچه، با ثبات و دموکراتيک ضامن منافع همه مردم اين کشور از تمام اقوام و مذاهب آن خواهد بود و اختلافات اربيل با بغداد بايد در چارچوب گفت‌ وگو و تفاهم ملي و منطبق با قانون اساسي عراق حل و فصل شود.
5- تصميم به برگزاري همه پرسي از سوي کشورهاي اروپايي و آمريکا مورد انتقاد قرار گرفته است. اين کشورها هم در مورد تبعات بي ثبات ساز استقلال کردستان به رهبران اربيل هشدار داده اند و خواستار لغو همه پرسي شده اند.
وزراي خارجه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا با صدور بيانيه اي ضمن مخالفت با اجري همه‌پرسي استقلال، از مقامات کردستان عراق خواستند از برداشتن «گام‌هاي يکجانبه» دست بردارد و مسايل را از طريق گفتگو با بغداد و توافق بر مبناي قانون اساسي عراق حل کند.
وزارت امور خارجه آمريکا هم نسبت به اعلام خبر برگزاري رفراندوم استقلال کردستان عراق ابراز نگراني کرده است. براساس اطلاعيه وزارت امور خارجه آمريکا، برگزاري اين رفراندوم مي‌تواند تاثيري نامطلوب بر مبارزه عليه داعش بر جاي بگذارد . مبارزه با داعش از اولويت برخوردار است و هر آنچه بر اين مبارزه سايه افکند، از نظر دولت آمريکا پذيرفتني نيست.
در اطلاعيه دولت آمريکا آمده است که آمريکا از همه مسوولان منطقه‌اي مي‌خواهد تا با دولت مرکزي درباره همه مسايل مهم و از جمله موضوع مناسبات ميان اربيل و بغداد، بر پايه قانون اساسي عراق گفت‌وگو و مذاکره کنند.
برخي تحليلگران اما مخالفت غرب به ويژه آمريکا با همه پرسي را در فرصت هايي مي دانند که حفظ وضع موجود براي آنها به دنبال مي آورد.
به گفته کارشناسان موضع گيري هاي متغير و سيال دولت آمريکا در برابر آرمان استقلال خواهي کردها، به مثابه يک کارت بازي دو وجهي در تعامل با رهبران اربيل و بغداد به کار رهبران واشنگتن مي آيد؛ کارتي که استقلال کردستان منجر به سوختن آن مي شود و به نفع واشنگتن نيست.
در چنين شرايطي اصرار رهبران کردستان بر انجام همه پرسي به رغم هشدارها و مخالفت هاي جدي داخلي، منطقه اي و بين المللي از ديد تحليلگران ممکن است از هدفي غير از استقلال خواهي رهبران کردستان ناشي شود. به گفته تحليلگران احتمالا بارزاني براي غلبه بر مشکلات داخلي اقليم کردستان عراق و منحرف کردن افکار عمومي کردها به ويژه از مشکلات اقتصادي به برگزاري همه پرسي اصرار مي ورزد.
پژوهشم**9275**1601**تنظيم: اعظم حميدپور**انتشار: شهناز حسني
ايرنا پژوهش، کانالي براي انعکاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شويد.
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۵۷۱۶۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویر | طبیعت بهاری کردستان

آفتاب‌‌نیوز :

استان کردستان منطقه‌ای کوهستانی است که با ارتفاع حدود دو هزار متر از سطح دریا از مرتفع‌ترین استان‌های کشور به شمار می‌آید، میانگین سالانه بارندگی در استان معادل ۵۰۰ میلیمتر است و اختلاف ارتفاع بین بلندترین و پست‌ترین نقاط استان حدود ۲۴۰۰ متر است.

کوه شاهو در جنوب غربی استان با ارتفاع ۳۳۰۰ متر بلندترین و منطقه آلوت در بانه با ارتفاع حدود ۹۰۰ متر کم ارتفاع‌ترین نقطه استان محسوب می‌شوند.

این اختلاف ارتفاع موجب به وجود آمدن اقلیم‌های متفاوت شده و این موضوع از نظر گردشگری حایز اهمیت است چرا که از نظر تنوع اقلیمی و وجود عوارض طبیعی و توپوگرافی، استان کردستان دارای جاذبه‌های متنوع و ارزشمندی است.

بی‌شک استان کردستان دارای جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بسیاری است که مسافران را وا می‌دارد تا برای تماشای رنگین کمان رنگ‌های بهاری در فصل زیبای بیداری طبیعت به این استان زیبا سفر کنند و از آن بهره ببردند.