حکمت تجدیدبنای کعبه توسط رسول اولوالعزم چه بود؟
تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۶۱۹۵۵۲
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب گفت: خانۀ کعبه، خانهای خاص است که خدا «فردی خاص» را برای تجدید بنای آن برگزید تا پایههای آن را بالا ببرد. این یک موضوع ساده و ظاهری نیست و اگر قرار بود اینگونه باشد دیگر نیازی به شخصی چون ابراهیم(ع) نبود. به گزارش جهان نيوز به نقل از تسنیم، یکی از مهمترین رفتارهایی که مسلمانان انجام میدهند و به امر خداوند متعال، میبایست به آن اهتمام ورزند، برپایی مناسک حج است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی معتقد است: اگر خداوند تنها قصد ساختنِ فیزیکیِ آن بیت [کعبه] را داشت، نیازی به انتخاب یک پیامبر عظیمالشأن برای آن نبود و با وجود یک معمار ساده نیز این کار میتوانست صورت بگیرد،اما اگر در تجدید این بنا، علاوه بر تجدید بنای ظاهری،قصدِ بالا بردن چارچوب آن «بیت خاص» نیز مدنظر باشد، دیگر نمیتوان گفت که این کار، کاری ساده است و هر فردی توان انجام آن را دارد، لذا خداوند یکی از انبیای «اولوالعزم مِنَ الرُّسُل» را برای این کار برگزید.
در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید:
* : آیا اساساً واژۀ «امام» و «کعبه» با هم ارتباطی دارند؟ اگر پاسخ مثبت است، چه رابطۀ مفهومی، میان این دو واژه وجود دارد؟
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب:برای پاسخ به این سؤال سعی میکنم با محوریت آیۀ 127 و 128 سورۀ مبارکۀ بقره نکاتی را عرض کنم. بعد از هبوط حضرت آدم(ع)، ایشان به فرمان خداوند اولین خانه را برای عموم مردم بنا کرد(1) سالها بعد با وقوع طوفان نوح(ع) مکان این خانه نامشخص شد تا اینکه در زمان ابراهیم(ع) ایشان از جانب خداوند مأمور بازسازی آن شد.خداوند به حضرت ابراهیم(ع) دستور داد تا چارچوبۀ (قواعد) بیت او را بالا ببرد(2)این موضوع در آیۀ 127 سوره بقره به این شکل بیان شده است: «وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعیلُ».
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب، استاد حوزه
این بیت که ابتداً به فرمان خدا ساخته و سپس نیز به فرمان خدا تجدید بنا شد،از این پس، جایگاه رفیع خود را بازیافت و آمادۀ بروز رفتارهایی در شأن این جایگاهِ رفیع شد. این خانه دقیقاً بر مبنای منویات خداوند توسط دو پیامبرش که عبدترین و تسلیمترین افراد زمان خود بودند، تجدید بنا شد.
* : مگر تجدید بنای یک خانه چه اهمیتی دارد که خداوند بخواهد حتماً توسط یک شخصیت خاص همچون حضرت ابراهیم(ع) این کار را انجام دهد؟
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب:سوال خوبی مطرح کردید، اگر خداوند تنها قصد ساختنِ فیزیکیِ آن بیت [کعبه] را داشت، نیازی به انتخاب یک پیامبر عظیمالشأن برای آن نبود و با وجود یک معمار ساده نیز این کار میتوانست صورت بگیرد،اما اگر در تجدید این بنا، علاوه بر تجدید بنای ظاهری،قصدِ بالا بردن چارچوب آن «بیت خاص» نیز مدنظر باشد، دیگر نمیتوان گفت که این کار، کاری ساده است و هر فردی توان انجام آن را دارد، لذا خداوند یکی از انبیای «اولوالعزم مِنَ الرُّسُل» را برای این کار برگزید. به تعبیر دیگر، خانۀ کعبه، خانهای خاص است که خداوند «فردی خاص» را برای تجدید بنا و بازسازی آن برگزیده است تا پایههای آن را بالا ببرد.این بالا بردن چارچوبه های آن خانه، یک موضوع ساده و ظاهری نیست و اگر قرار بود اینگونه باشد دیگر نیازی به شخصی چون حضرت ابراهیم(ع) نبود.
این مجموعهرفتارها و مناسک حج، مجموعهای است خدایی که از طرف پیامبران الهی به سوی مردم آورده شده تا آنها راتوبه دهند، یعنی آنها را به سوی خدا بالا ببرند و باعث رشد آنها شوند. در اصل، زمانی که گفته میشود «حج بجا آوریم»، صحبت از یک «رفتار» است. طبق گفتههای خود حجّاجی که به این توفیق الهی نائل شدهاند، این مجموعه رفتارها، در خود آنان اثرات زیادیمیگذارد. اثر تزکیهای، ارتقایاعتقادی، ارتقاءدر امیال، ارتقاء در اخلاق و صفات و بسیاراثرات مثبت دیگر که به تبعِ پرداختنِ صحیح به این مناسک، در افرادایجاد میشود.
* : لطفاً در این باره توضیح بیشتری دهید.
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب:بعد از پایان مرتفعسازی معنوی پایههای خانه کعبه، ابراهیم(ع) دست به دعا برمیدارد؛«رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوّابُ الرَّحیمُ(3).پس از این دعایِ حضرت، خداوند متعال، مناسک حج را به ابراهیم(ع) عطا میکندو پس از ابراهیم(ع)، دیگران هم طبق آن مناسک، حج بجا میآورند. رفتاریکه ما به نام «حج» انجام میدهیم، همان رفتار ابراهیمیاست، یعنیما هم سعیمیکنیم یک رفتار ابراهیمیانجام دهیم و خودمان را به حضرت ابراهیم(ع) شبیه کنیم. جالب است که حتی نوعِ لباسی را که در مراسم حج میپوشیم هم، لباس اقوام امروزینیست. در این مناسک، حتی نوع رفتاریرا که انجام میدهیم, نوع آدابیرا که بجا میآوریم، چه بسا در جهان امروز معنا نداشته باشد.
بعد از اینکه خدا میفرماید: «وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعیلُ»، مقولهای به نام «حجّ» شروع میشود. ابراهیم(ع) ستونهای خانه کعبه را برافراشت، بعد از اینکه خانه را بنا کرد، سپس فرمود: «أَرِنا مَناسِکَنا»، این بدان معناست که ای خدا، خانهای که دستور تجدید بنای آن را دادی، اکنون بنا شد، حال نوع رفتار در قبال این خانۀ عظیم الشأن را به ما نشان بده. در مجموع میتوان گفت کعبه، خانهای است که به دستور خدا ساخته و بسیار هم دقیق ساخته شده و دارای جایگاهی بسیار «رفیع» است که در قبال آن باید «رفتاری» انجام داد. به این رفتار و مناسکی که باید در قبال کعبه انجام داد، «حج» گفته میشود.
* : حضرت زهراء(س) به نقل از پدرشان رسولالله(ص) میفرماید: «مَثلُ الإمام، مَثلُ الکعبه؛ مَثلِ امام(ع) مَثلِ خانه کعبه است». این حدیث چه مفهومی دارد؟
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب:یکی از وجوه جالب «کعبه» وجه «مِثال بودن» آن است که در برخی از روایات دربارهآنبیان شده است. در این دسته از روایات، نوعِ «مثال» قابل توجه است، از این رو باید با دقت به زوایای مختلف این موضوع پرداخت تا بتوان بیشتر به اصل ماجرا و منظور خداوند از طرحِ آن، نزدیک شد. در این میان، سؤالاتی مطرح است که توجه به آنها، میتواند تا حد مناسبی راهگشا باشد، از جمله اینکه: اگر خداوند متعال کعبه را توسط پیامبرخود تجدید بنا کرد، تنها برای برپایی یک مناسک ظاهری بود، یا اینکه این مجموعه رفتارها و مناسک حاکی از موضوعی دیگر و فراتر و علاوه بر این اعمال ظاهری است؟
دربارۀ فضای کلی این روایت، در نظر داشتنِ چند نکته حائز اهمیت است؛ این حدیث به لحاظ زمانی، بعد از ماجرای «غدیر خم» و تعیین امام علی(ع) به عنوان «ولیِّ» مردم پس از رسولالله(ص) مطرح شده است. در شرایطی که رسول اللهبرای همه مسلمین، امام تعیین کردند، و در ادامه حدیث به این موضوع مهم پرداخته شده است که این وظیفۀ مردم است که خدمت امام خود مشرف شوند، نه اینکه امام به سوی مردم بیاید. «مَثَلُ الْإِمَامِ مَثَلُ الْکَعْبَةِ إِذْ تُؤْتَى وَ لَا تَأْتِی»
جالب است که در آن زمان هیچ اجباری برای رفتن به سوی امام(ع) تعیین نشد، همچنین به منت خداوند، هیچ مانعی هم برای این موضوع وجود نداشت و مردم با کمترین سعی، می توانستند به توفیق بیعت با امام زمانه خود نائل شوند. ماجرای معرفی امام، توسط رسول الله(ص) بلافاصلهبعد از سفر حج صورت گرفت، یعنی در زمانی که مؤمنان از یک سفر معنوی و نورانی بازگشته و تزکیه شده بودند و آمادگی پذیرش حق در آنها بیشتر از پیش وجود داشت و عملاً رفتار در قبال امام را در مناسک حج تمرین کرده بودند،اما متأسفانه غفلت بزرگی صورت گرفت.
* : با توجه به نکاتی که بیان کردید، لطفاً برخی از تشابهات رفتار در قبال امام(ع) و کعبه را در زمان اجرای مناسک حج بیان کنید؟
حجتالاسلام والمسلمین رشیدنسب:وقتی احادیث و روایات مرتبط با موضوع حج را مورد بررسی قرار میدهیم، رابطه جالب توجهی میان مفهومِ «امام» و «کعبه» مییابیم. یافتههای این تحقیق و بررسی را میتوان به طور خلاصه چنین بیان کرد: انسانها باید به سوی امام منسوب از جانب خداوند بروند.
در طواف کعبه، انسانها اعلام آمادگی میکنند که ولایت امام را میپذیرند و برای نصرت امام(ع) آماده هستند.
انسانها برای دیدار امام خود اشتیاق داشته باشند.
امام، جهت، مسیر و هدف رفتارهای انسانهاست.
انسانها با صفات و داشتههای معنوی [غیردنیایی] خود به محضر امام(ع) میرسند و مادیات خود را کنار میگذارند.
انسانها بایستی در محضر امام(ع)، با تمام توجهشان به ایشان بپردازند.
رفتار افراد در قبال امام(ع) دارای سطوح متفاوتی است و همه در یک سطح در قبال ایشان رفتار نمیکنند.
در مراسم حج، مردم به داخل مسجدالحرام میآیند و دور خانهکعبه طواف میکنند، با توجه به این که کعبه مَثَل امام است، این پیام را به مردم منتقل میکند که وقتی شما به دنیا میآیید، باید امام را پیدا کنید و فقط دور وجود او بچرخید.
این مجموعه روابط بین «امام» و «کعبه» به این موضوع مهم هم اشاره دارد که همانگونه که «کعبه» محوریت خاصی در مناسک حج دارد و در مجموع هر یک از مناسک حج، ارتباطی با «کعبه» پیدا میکنند، میتوان ارتباطات جالب توجهی را نیز بین هر یک از رفتارهای حج، و «امام» یافت.به عنوان مثال، در حج تمتع رفتارهایی را در «عرفات»، «مشعر» و«منا» بجا میآوریم، هر یک از اینها به نوعی با «امام» ارتباط دارند. «عرفات» موقعیتی است برای کسب معرفت امام(ع)، محلی است برای تزکیه افکار و اعتقادات نسبت به امام(ع). در آن موقعیت، فارغ از شهر و هر مقولهمشغلهزای دیگر، مؤمنان همگی از شهر محل سکونت خود بیرون آمده و در یک بیابان به نام «عرفات» مستقر میشوند. در آنجا نباید اتلاف وقت داشته باشند، «عرفات» موقعیتی است برای اینکه انسان به دنبال «کسب معرفت امام» باشد. نکتۀ جالب این است که در «عرفات»، عمومِ دعاهای حجاج، با محوریت امام زمان(عج) بیان میشود و طلب نیاز به امام زمان در حال احرام، بروزِ زیادی دارد.
بعد از «عرفات»، «مشعر» است. یعنی بعد از اینکه فرد، «کسب معرفت امام»داشت و فهم کرد که دقیقاً چه کاری باید انجام دهد، عملاً وارد دوران آمادگی یعنی وارد دورانِ «انتظار صبح»میشود،در «مشعر»، مومنان زمان را به غفلت نمیگذرانند،اگر نماز اقامه میکنند، در فضایی از «انتظار صبح» نماز میخوانند و به انتظار «صبح» هستند. اگر در آن موقعیت، نماز بپا میدارند، به جهت انتظارشان برای «طلوع صبح» است،با این کار آنها از فرصت انتظارشان، استفادهبهتری خواهند کرد،اگر نماز میخوانند، برای آمادهتر شدن، تطهیر شدن و ارتقاء بیشتر است. پس موضوع مهمتر در آن موقعیت، «انتظار عملی برای صبح» است. «مشعر» نوعی انتظار است.یک انتظار عملی است، انتظار یک رزمنده در شب حمله است، و اصلاً یک فضای توریستی نیست و افراد برای بازدید شبانه در آنجا جمع نمیشوند.
به نظر میرسد این نوع نگاه و روابط مفهومی بین «امام» و «کعبه» وضعیت اعمال حج را ارتقاء میبخشد و انگیزهها و اشتیاق فراوانی را در بین مؤمنان ایجاد میکند. مؤمنان دریافت صحیح این منظر و با ارتقاء اعتقادات خود، بر محور بیانات نورانی اهل بیت(ع)، افقهای جدیدی روی آنها باز خواهد کرد و کیفیت اعمال حج را که بر مبنای رفتارهای به ارث رسیده از ابراهیم(ع) است، بالا خواهد برد.
* رویکرد مناسک حج، آیندهمحوری است
حج دربردارندۀ یک مجموعه رفتار عظیم و خدایی است که دارای شأن و جایگاهی متعالی است. از آنجا که این مجموعه اعمال توسط یکی از انبیاء اولواالعزم آغاز و برپا شده است و میدانیم که رویکرد عمده این بزرگواران، رویکردی آیندهمحور است، لذا میتوان گفت، مجموعه رفتارهای گنجانده شده در حج، دارای هدفی متعالی و عظیم و «با رویکردی آیندهمحور» است. بنابراین، هدفگذاری این مناسک، تنها عبادی نیست و ارتباط زیادی با رفتار در قبال امام(ع) دارد، لذا میتوان نتیجه گرفت که این مجموعه رفتار در زمان حاضر در موسم حج، ارتباط زیادی با امامِ حاضرِ این زمانه و اهداف ایشان دارد.
منبع: جهان نيوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۶۱۹۵۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استفاده از نیروهای متدین در دانشگاه از کارهای استاد مطهری بود
به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام والمسلمین مجتبی فاضل مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور امروز در مراسم تجلیل از اساتید حوزه های علمیه خواهران استان تهران که در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره شهید مطهری گفت: شهید مطهری به معنای واقعی کلمه عبد بودند. شهید مطهری قابلیت هایی داشتند که امام راحل ایشان را استاد شهید می نامیدند و علامه در رسای ایشان اشک ریختند. ایشان برای رسیدن به قله های باور خود بسیار تلاش و کوشش کردند.
وی افزود: مرحوم شهید مطهری از استادان خوبی برخوردار بودند که نشان می دهد اگر یک فرد مستعد در مسیر استادان دلسوز قرار بگیرد می تواند همچون علامه شهید مطهری رشد کند. بسیاری استعداد، انگیزه و امکانات داشتند اما در مسیر تعالی استاد خوب نصیب آنها نشد و به جایی که باید نرسیدند اما مرحوم شهید مطهری از کسانی بودند که خداوند متعال درباره رفیق، استاد و محیط خوب به ایشان تفضل کردند. ایشان در فقه شاگردی آیت الله بروجردی و مرحوم امام راحل و در فلسفه، حکمت و معارف شاگردی مرحوم علامه طباطبایی را داشتند.
حجت الاسلام والمسلمین فاضل ادامه داد: مرحوم شهید مطهری در شرایطی رشد کردند که شاید اگر ما در آن قرار بگیریم آنگونه نشویم. علت اینکه ایشان به تهران می آیند این بود که در کشور حزب توده، جریانات کمونیستی و سوسیالیستی آغاز به کار کرده بودند و شبهه به دین و مذهب وارد می کردند، زمانی که دین در دانشگاه ها افیون جامعه محسوب می شد مرحوم مطهری کرسی طرفداری از دین را بلند کردند. استفاده از نیروهای مومن و متدین در دانشگاه یکی از کارهای مطهری بود. ایشان با شهامت و رشادت از دین در دانشگاه سخن گفتند واز حکمت و فلسفه دفاع داشتند، ایشان حتی در حوزه های علمیه یکی از اصول و استوانه های دفاع از حکمت و فلسفه بودند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشوربا بیان اینکه یکی از خصوصیان ایشان بیگانه نبودن با علوم روز بود. عنوان کرد: ایشان در خط مقدم آگاهی از علوم روز قرار داشتند. اسلام و شیعه دنبال استادانی است که در هر عرصه ای بتوانند شبهات مردم را پاسخ بدهند و اجازه ندهند که شیاطین مردم را به گمراهی بکشند. ما در دنیایی زندگی می کنیم که بیشترین هجمه و حمله نسبت به دین وجود دارد پس باید بتوانیم شبهات را به خوبی پاسخ دهیم. امروز بسیاری از نهادها در خدمت نظام تعلیم و تربیت هستند انتظار است که از شما طلاب کسانی همچون شهید مطهری تربیت شوند و به جامعه دینی خدمت کنند. فرصت ها بسیار کم است. نقش ما به عنوان نهاد تعلیم و تربیت که اساسی ترین نهاد پس از خانواده است در این است که با قدرت تلاش کنیم که آسیب های فرهنگی دشمن بر جامعه ما بسیار کمتر شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: طلاب خواهر باید به طلبه بودن خود و سربازی برای امام زمان افتخار کنند، طلاب تا می توانند با قرآن و احادیث اهل بیت انس داشته باشند که علم و و آگاهی آنها نسبت به علوم دینی افزایش یافته و با قدرت و آگاهی کامل دین را در جامعه ترویج دهند، طبق آیات قرآن کریم علم آموزی حد یقف ندارد.
کد خبر 6093775 فاطمه علی آبادی