به نقل از «الف»

نشنال اینترست: اختلاف عربستان و قطر تا چه حد به نفع ایران تمام شده است؟

تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۶۵۸۳۲۴

نشنال اینترست نوشت: در جنگ سرد بین ایران و عربستان که امروزه بر خاورمیانه میانه سایه افکنده است، ایران یک پیروزی دیگر به دست آورده است. این بار، پیروزی ایران بر عربستان تا حدود زیادی نتیجه اشتباهی است که خود سعودی ها مرتکب شدند.

به گزارش انتخاب؛ دولت سعودی، به همراه متحدانش در خلیج فارس، قطر را در تنگنای سیاسی قرار داد چون تصور می کرد محاصره این کشور سبب خواهد شد تا زمامداران قطر بار دیگر به آغوش بردار بزرگ خود یعنی عربستان بازگردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علت چننین اقدامی این بود که عربستان تصور می کرد، کشور کوچک قطر در زمینه تجارت، ارتباط هوایی، تأمین مواد غذایی و دیگر کالاها آن چنان به همسایه بزرگ خود وابسته است که نمی تواند برابر محاصره اقتصادی و قطع ارتباط با جهان خارج، دوام بیاورد. اما آنچه در عمل اتفاق افتاده است درست عکس تصوری بود که سعودی ها داشتند.

قطر با قاطعیت، همه خواسته های عربستان از جمله تعطیل کردن شبکه تلویزیونی الجزیره و از همه مهم تر کاهش سطح روابط خود با ایران را که در بزرگ ترین میدان گاز جهان با این کشور شریک است، رد کرد. قطر به دو علت عمده توانست در برابر عربستان از خود پایداری نشان دهد. نخست ایران و تا حدودی نیز به گونه ای شگفت آور، ترکیه که روابط خوبی با عربستان داشت.

ایران و ترکیه به سرعت به قطر کمک کردند تا با شکستن محاصره زمینی، دریایی و هوایی انواع نیازهای خود را از طریق این دو کشور با محموله های هوایی تأمین کند.

عامل دوم ناتوانی دولت سعودی در پی بردن به اهمیتی بود که آمریکا برای روابط خود با قطر قایل بود که مهم ترین علت آن وجود بزرگ ترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه خاورمیانه در خاک قطر است و وزارت دفاع آمریکا برای عملیات خود در سوریه و افغانستان به این پایگاه نیاز دارد. با وجود اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه قطر که از بی اطلاعی وی از اهمیت راهبری این کشور برای آمریکا سرچشمه می گرفت، وزارت دفاع این کشور به طور آشکار و پنهان موضع کاملاً متفاوتی در مقایسه با موضع گیری ترامپ در برابر دوحه در پیش گرفت. عربستان به این نتیجه رسید که هر گونه توسل به زور علیه قطر با مخالفت آمریکا رو به رو خواهد شد و به اهداف مهم تر ریاض در زمینه مشارکت راهبردی با واشنگتن در خلیج فارس، آسیب خواهد رساند.

قطر که به علت این دو عامل خود را از خطر مصون می دید، رجز خوانی های سعودی ها را هیچ انگاشت. قطر به دهن کجی های خود در برابر سعودی ها با شور شوق ادامه می دهد. روز ٢٣ اوت، قطر اعلام کرد که قصد دارد روابط دو جانبه خود با جمهوری اسلامی ایران را در همه زمینه ها گسترش دهد و سفیر خود در ایران را در پی گفتگوهای تلفنی وزرای خارجه دو کشور به تهران بازگرداند. این یک پیروزی خیره کننده برای ایران و گامی مهم در جهت عادی سازی مناسبات خود با اعضای شورای همکاری خلیج فارس محسوب می شود، که عربستان بر آن سیطره کامل دارد. نکته دارای اهمیت این که، بهبود روابط میان ایران و قطر احتمالاً تأثیری چشمگیر برای تحولات سوریه خواهد داشت.

ایران و قطر تا کنون در مناقشه سوریه، رویاروی یکدیگر قرار داشته اند و در حالی که ایران از بشار اسد حمایت می کند، قطر همانند عربستان و ترکیه از ملغمه ای از نیروهای مخالف دولت سوریه حمایت کرده اند که به گونه ای فزاینده تحت سیطره افراطیون سنی قرار گرفته¬اند. امروزه قطر درگیر مناقشه خود با عربستان است که در آن از حمایت ایران برخوردار می باشد و به همین علت این احتمال وجود دارد که کمک های مالی خود را به نیروهای ضد اسد اگر نگویم متوقف کند، دست کم کاهش دهد.

نکته مهم دیگر این که، بهبود روابط ایران و قطر با بهبود روابط تهران و آنکارا همزمان شده است. اقدامات نا معقول عربستان علیه قطر باعث شده است تا تهران و آنکارا نیز روابط خود را بهبود بخشند. ترکیه منافع عمده ای در قطر دارد. آنکارا سرگرم ایجاد پایگاه نظامی در قطر است تا دامنه نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش دهد. افزون بر این، اردوغان رئیس جمهور ترکیه و امیر قطر روابط دوستانه ای با یکدیگر دارند و گزارش ها حاکی از آن است که در پی وقوع کودتای نافرجام علیه اردوغان در ژوئیه ٢٠١٦، امیر قطر یکصد و پنجاه نفر از نظامیان زبده خود را برای حفاظت از اردوغان به ترکیه اعزام کرد.

اکنون نوبت ترکیه است که اقدام امیر قطر را جبران کند و به همین علت پارلمان ترکیه به دولت این کشور اجازه داده است تا سه هزار نفر از نیروهای خود را برای کمک به امیر قطر جهت تأمین امنیت داخلی به این کشور اعزام کند. در واقع ترکیه از عربستان روی برگردانده و با ایران در ارتباط با تحولات قطر، همراه شده است، هر چند این دو کشور درباره سوریه همچنان با یکدیگر اختلاف دارند.
هم تهران و هم آنکارا تلاش می کنند تا اختلافات خود را در قبال سوریه کاهش دهند و چنین به نظر می رسد که ترکیه برای این منظور همه امتیازها را به ایران می دهد. ترکیه به این واقعیت تن در داده است که نمی تواند اسد را که از حمایت ایران برخوردار است، با توسل به زور برکنار کرد. تغییر موضع ترکیه که از یک سال پیش آغاز شده است روز بیستم اوت به طور رسمی توسط نخست وزیر این کشور اعلام شد. وی گفت ترکیه آماده است تا با مشارکت همه بازیگران عمده، از جمله بشار اسد رئیس جمهور سوریه، بحران این کشور حل و فصل شود.

این برای ایران یک پیروزی بزرگ است. ایران در حمایت از اسد عزمی راسخ دارد و همچنان از نیروهای متحد خود یعنی حزب الله لبنان برای حمایت از اسد، استفاده می کند. در نتیجه، عربستان سعودی به علت اشتباه محاسبات خود که بیشتر از غرور بی جا سرچشمه گرفته است تا عوامل دیگر، راه را برای پیروزی های دیپلماتیک ایران هموار کرده است. دیپلماسی زیرکانه و ماهرانه ایران به همراه شکیبایی بی پایان این کشور، سرانجام به بار نشست. بهبود همزمان روابط ایران با قطر و ترکیه که هر دو دارای جمعیت اکثراً سنی هستند، در عین حال افسانه ١٤٠٠ ساله اختلاف بین شیعه و سنی را بی پایه و اساس می کند. با توجه به این که اکثر شهروندان دنیای عرب سنی هستند، همین مسئله حربه مهمی در زرادخانه تبلیغاتی عربستان محسوب می شد. این حربه به گونه ای فزاینده اعتبار خود را از دست می دهد و روز به روز مشخص تر می شود که اختلاف و رقابت بین عربستان سعودی و ایران، ماهیت کاملاً سیاسی دارد و نه دشمنی دیرینه فرقه ای.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۶۵۸۳۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلیل توقف قطار افغانستان _ترکیه / تکذیبیه مسئولین راه آهن از سر بی اطلاعی بود+فیلم

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره خبر توقف قطار عبوری افغانستان_ترکیه که از خاک ایران قرار است عبور کند، گفت: اظهار نظر راه آهن جمهوری اسلامی ایران ناشی از بی اطلاعی بود در صورتی که اطلاع رسانی‌ها از ۹ فروردین انجام شده بود.

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، مصطفی رضایی مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره خبر ورود اولین قطار ترانزیتی افغانستان _ ترکیه به ایران و تکذیبیه راه آهن جمهوری اسلامی ایران گفت: در مورد اولین قطار ترانزیتی که از مبداء افغانستان به مقصد ترکیه وارد مرز‌های شرقی کشور شد، تصاویری که روز ورود قطار مشخص است در مرز‌های شرقی کشور نشان می‌دهد که قطار چه موقعیتی دارد، وارد شده و در ایستگاه مرزی ایران متوقف شده است.

وی افزود: چیزی که مشخص است آنست که این قطار اول اردیبهشت ماه سال جاری از مرز شمتیق وارد کشور شد و در ایستگاه شمتیق متوقف شد و هنوز هم بعد از چند روز در این ایستگاه قرار دارد. اما این که چرا راه‌آهن کشور این خبر را تکذیب کرد، ما هم متعجب شدیم و این تکذیب یک دلیل بیشتر نمی‌تواند داشته باشد، آن هم عدم اطلاع مدیرانی بوده که اظهار نظر کردند و بدون بررسی و بدون اطلاع مطلبی را در این مورد بیان داشتند.

وی ادامه داد: این اظهار نظر تبعات منفی برای کشور دارد و آنچه که باعث شد رسانه‌های معاند هم بهره برداری خودشان را داشته باشند که قطعا تعاملات و ارتباطات حسنه بین دو کشور را هدف قرار داده‌اند.

رضایی گفت: مقداری قضیه عجیب شد، از آنجایی که در راه‌آهن افغانستان خروج این قطار با بدرقه و مراسم با شکوهی انجام شد و همه دیدند که قطار از مرز افغانستان خارج شده و وارد ایران شده است. از طرف دیگر وقتی که راه‌آهن تکذیب کرد، نگرانی‌ها در راه‌آهن افغانستان و تجار افغانستانی شکل گرفت که این قطار پرواز که نکرده و از مسیر دیگری هم که راه ندارد و این باعث شد که یک برداشت‌های منفی و حتی تمسخر آمیزی هم نسبت به این موضوع شکل بگیرد که قطار وارد ایران شده و غیب شد.

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره دلیل این موضع گیری ضد و نقیض راه‌آهن کشور اظهار کرد: رسانه‌ها خبر زدند که قطار وارد شد و متوقف شد و بعد راه‌آهن ورود قطار را تکذیب کرد، و اتفاقات بعدی آن انجام شد. در یک جمله می‌توان گفت این اظهار نظر هم ناشی از عدم اطلاع بود، کنسرسیوم توسعه ریلی با هماهنگی وزارت راه و نمایندگی رئیس جمهور در امور افغانستان کار خودش را با سرمایه گذاری بزرگترین شرکت‌های ریلی کشور در افغانستان آغاز کرد، دو مسئولیت دارد.

وی افزود: در یک سال گذشته اصل مسئولیت کنسرسیوم در افغانستان رفع نواقص و توسعه خطوط ریلی و ایستگاه‌های راه‌آهن در افغانستان بود که از سال ۱۴۰۱ آغاز شد و ایستگاه‌های متروکه با اقدام مشترک کنسرسیوم و راه‌آهن افغانستان بازسازی شد و تجهیز شد و پرسنل در آنجا مستقر شد و این توسعه خطوط ریلی در دستور کار قرارگرفت و قطار‌های متعددی هم بابت تکمیل این خط ریلی به افغانستان انتقال دادیم.

وی ادامه داد:، اما مسئولیت دومی که از جانب وزارت راه و دستور مستقیم وزارت راه و شهرسازی بر عهده این کنسرسیوم است و شرکت‌های تابع اون کذاشته شد، این بود که بهره‌برداری و توسعه خطوط ریلی افغانستان را برای انتقال بار‌های تجاری به ایران به صورت ترانزیت، چه واردات و چه صادرات انجام دهد.

مصطفی رضایی مطرح کرد: برای این منظور با حضور مسئولین عالی رتبه کشور در مورخ ۱۶ دی ماه ۱۴۰۲ قرارداد بسیار جامعی بین کنسرسیوم توسعه ریلی و مسئولین هیئت حاکمه افغانستان شکل گرفت با تایید رئیس اداره راه آهن افغانستان و رئیس هیئت وزرا افغانستان این قرارداد شکل گرفت و بهره برداری از خط ریلی که در افغانستان احداث شده بود به این کنسرسیوم واگذار شد.

وی اضافه کرد: ما هم بر اساس وظیفه‌ای که برای ما مشخص شده بود باید هط را برای انتقال اموال تجاری و وسیله‌های تجاری از مسیر خطوط ریلی ایران شروع به کار می‌کردیم.

وی تصریح کرد: یعنی هیچ کشوری معتل ما نمی‌ماند. ما زمانی که می‌گوییم کریدور ریلی در رقابت با یک تعداد کریدور دیگر است یعنی هر کشوری دوست دارد مسیر انتقال را از کشور خودش عبور دهد تا درآمد کسب کند و توسعه منطقه‌ای داشته باشد.

وی ادامه داد: این کنسرسیوم در رقابت با کریدور لاجوردی که از مسیر ترکمنستان دریای خزر را رد می‌کند و می‌رود به سمت آذربایجان و ترکیه و اروپا وارد این حوزه شد؛ و رقبای جدی بین المللی در این حوزه داشتیم و مواد معدنی افغانستان خیلی وقت‌ها از این مسیر به اروپا منتقل می‌شد.

مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان درباره یکی دیگر از رقبا در کریدور تجاری ریلی برای تجارت گفت: همچنین در رقابت با کریدور ریلی و جاده‌ای که افغانستان با پاکستان دارد و متصل می‌شود به بنادر و افغانستان غز این طریق به آب‌های آزاد راه پیدا کرده است.

وی افزود: ما زمانی وارد این عرصه شدیم که این دو کریدور فعال بود و بعد از رفع نواقص اولویت‌داری که توسط کنسرسیوم صورت گرفت حالا نوبت این بود که بهره‌برداری از این خط آغاز شود که به دستور مسئولین بالادستی وزارت راه و کشور، این اولین قطار تجاری و ترانزیت از افغانستان به سمت ترکیه می‌خواست برود و وارد کشور شد.

وی ادامه داد: علت این اظهار نظر ضد و نقیض در مجموعه راه آهن عدم اطلاع از این مسئولیت کنسرسیوم بود و انتظار داشتن که کنسرسیوم فقط مصالح خط و ادوات ریلی حمل کند.

رضایی مطرح کرد: ببینید زمانی که می‌گوییم کریدور و هزاران میلیارد تومان جمهوری اسلامی ایران در افغانستان هزینه کرده تا این کریدور به بهره‌برداری برسد، اینکه راه آهن این خط را منوط به حمل مصالح کند، خب این خارج از منافع ملی است و هیچ عقل سلیمی چنین برداشتی از این خط ریلی نخواهد داشت و این می‌شود یک مسیر محلی که فقط جابجایی مصالح خواهد داشت.

وی اضافه کرد: البته به دلیل محدودیت‌های راه آهن در نیرو و خدمات اگر این بهره برداری تجاری در ماه‌های آینده اتفاق می‌افتاد شاید بهتر بود. اما منافع جمهوری اسلامی به ما این اجازه را نمی‌داد و ما متعهد بودیم که زودتر وارد این بهره برداری تجاری شویم.

وی درباره نامه نگاری‌های رسمی در این خصوص گفت: ۲۲ روز قبل در تاریخ ۹ فروردین نامه نگاری خطاب به راه آهن و سایر دستگاه‌ها انجام شد که این عملیات با هماهنگی معاونین وزارت راه و شهرسازی و نماینده رئیس جمهور انجام شده بود.

وی افزود: حتی هماهنگی‌ها با مرزبانی و نیروی انتظامی هم انجام شد و استانداری خراسان رضوی نامه‌ای را خطاب به همه ارسال کرده بود که زین پس علاوه بر جابجایی ادوات ریلی از این خط، بار تجاری هم به مقصد ترکیه از طریق سیستم ریلی جابجا می‌شود.

وی ادامه داد: این اطلاع رسانی در تاریخ ۲۰ فروردین انجام شد و وزارت کشور نیز اجازه ورود را در این خصوص داده است.

رضایی مطرح کرد: قطار وارد مرز شمتیق شد و هماهنگی گمرکی آن انجام شد و هم گمرک و هم مرزبانی در این خصوص هماهنگ بودند. قطار در انتظار تشریفات ریلی بود و دو دستگاه دیگر هم پس از این قرار بود که به سمت ایران بیایند، اما با دستور توقفی که راه آهن داد، پروژه رفع نواقص نیز متوقف شد، زیرا واگن‌های ادوات در ایستگاه‌های شاهرود و خواف که منتظر لوکوموتیو بودن هم به مشکل خوردند.

وی در پایان گفت: از طرفی این یک عملیات استراتژیک برای جمهوری اسلامی ایران بود تا از سرعت ۳۰ و ۴۰ به سرعت ۱۴۰ کیلومتر برسد.

 

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی