سایه تفرق بر نظام برنامه‌ریزی شهری
تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۶۹۲۴۴۰
به گزارش جماران؛ مسعود تارانتاش در یادداشتی نوشت:
تعدد و تداخل حوزه‌های مسوولیت و اختیار نهادهای دولتی و غیردولتی در ایران گاهی موجب ابهام وظایف، فرافکنی وظایف، یا غفلت از انجام وظایف می‌شود. تعدد و تداخل حوزه‌های مسوولیت و اختیار گاه موجب بی مسوولیتی و بی‌اختیاری است. اگر به این قید تغییرات پی در پی نهادهای دولتی و غیردولتی (چون ادغام یا تفکیک کلی و جزئی) را بیفزاییم، و همچنین تغییرات پی‌در‌پی قلمروها (چون تغییر در قلمروهای مدیریتی و سیاسی به‌علت تغییر تقسیمات کشوری) را نیز منظور کنیم، قیود و نامعلومی‌ها دو چندان می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برنامه‌ریزی و مدیریت شهرها و پیراشهرها ماهیتی فضایی (در اینجا به معنای چند بُعدی) دارد. اما در حال حاضر به‌صورت بخشی و متفرق برنامه‌ریزی و مدیریت می‌شوند. یعنی نمایندگان محلی و منطقه‌ای دولت (چون ادارات کل و سازمان‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها)، نمایندگان محلی و منطقه‌ای دستگاه‌های خدمات‌رسان (چون شرکت‌های منطقه‌ای تامین کننده آب، برق، گاز و مانند آن) و بخش عمومی (شهرداری‌ها و سازمان‌های تابعه) و همچنین بخش‌های غیررسمی (که در بیشتر موارد قدرت و حوزه نفوذ واقعی آنها بر بسیاری پوشیده است) به‌صورت تکه تکه، غیرهم افزا و گاهی در تضاد با یکدیگر، با ابزارهای مختلفی که در اختیار دارند برای شهرها و پیراشهرها برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری می‌کنند و البته نتیجه برای شهروندان مشخص است. مشکلاتی که یکی پس از دیگری آشکار و انباشت می‌شوند و بر جنبه‌های مختلف زندگی ما اثرات بسیاری دارند.
برای غلبه بر این گسسته‌کاری، تفرق و غیریکپارچگی سیاسی و مدیریتی کوشش‌های بسیاری در ایران، به‌ویژه برای منطقه‌های کلان‌شهری (چون تهران، اصفهان، تبریز و جز آن) شده است. در قوانین برنامه‌های پنج ساله سوم، چهارم و پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور(به ترتیب در مواد 136، 137، و 173)؛ در آیین نامه مربوط به استفاده از اراضی، احداث بنا و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها و اصلاحات بعدی آن؛ در مصوبه هیات دولت درباره مجموعه‌های شهری در کشور؛ در لایحه نظام جامع مدیریت مجموعه‌های شهری کشور؛ در لایحه تشکیلات کلان دولت؛ در پیش نویس لایحه مدیریت شهری؛ در طرح‌های مجموعه‌های شهری؛ و مثال‌های بسیاری از این دست، کوشش شده است حداقل هماهنگی میان اجزا و عوامل برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهرها و پیراشهرها ایجاد و روابط میان این عوامل تنظیم مجدد شود. اما به دلایل بسیاری (که در اینجا مجال شرح آن نیست) هیچ یک از این کوشش‌ها به نتیجه نرسیده‌اند و همچنان گسسته‌کاری، تفرق و غیریکپارچگی سیاسی و مدیریتی بر نظام برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای ایران سایه انداخته است و منشا اصلی بسیاری از مشکلات شهرها و پیراشهرها است.
در این میان «سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری» (مصوب سال 1393 هیات وزیران) که به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای عالی استان‌ها تهیه شده است، از جمله کوشش‌هایی است که نسبت به موارد پیش‌گفته، به اجرا نزدیک‌تر است. این سند که راهبری و مدیریت یکپارچه، ایجاد وحدت رویه و مشارکت عوامل مرتبط در سطح ملی و محلی را به‌عنوان اهداف اصلی خود برمی‌شمارد، با راه‌اندازی و تقویت ستادهای شهرستانی، استانی و ملی بازآفرینی شهری پایدار آرمان‌هایی چون برنامه‌ریزی مشارکتی، برنامه‌ریزی پایین به بالا، توزیع و بازتوزیع منابع بر مبنای نیاز واقعی و تقاضامحوری را به واقعیت و اجرا نزدیک‌تر کرده است. این سند با هدف پیش‌نگری، تثبیت و مشکل‌گشایی از پنج حوزه شهری و پیراشهری دارای مشکلات متعدد (یعنی بافت‌های ناکارآمد میانی یا بافت‌های فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی، سکونتگاه‌های روستایی ادغام شده در شهرها، بافت‌های دارای کاربری‌های ناسازگار با کاربری‌های شهری و بافت‌های تاریخی) را که میزبان یک‌چهارم جمعیت کشور ایران هستند در دستورکار قرار داده است. با تشکیل ستادهای در سطح محلی تا ملی ذیل این سند و تشکیل ستادهای ویژه‌ای چون ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران، بیش از پیش کوشش شده است، تشریک مساعی، هم‌افزایی و مدیریت هماهنگ شهرها و پیراشهرها در نظام برنامه‌ریزی کشور ایران تمرین شود. این ستادها با درک صحیح زمینه اجتماعی و سیاسی و فرهنگ برنامه‌ریزی در کشور ایران، به جای هدف‌گذاری مدیریت واحد یا مدیریت یکپارچه شهرها و پیراشهرها (که به دفعات کوشش شده است به اجرا درآید اما با مقاومت‌ها و مشکلات متعددی مواجه شده است) مدیریت همکارانه و تقویت روابط افقی و راهبردی، میان عوامل برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری را در دستورکار قرارداده است. در مدیریت همکارانه هر نهاد شخصیت مستقل و وظایف ذاتی خویش را حفظ می‌کند و احتمالا برای پیوستن به ائتلاف کمتر مقاومت می‌کند و حتی هم‌افزایی منافع و مشترکات (که از خصوصیت‌های ائتلاف‌ها است) او را به پیوستن به ائتلاف تشویق می‌کند. اما به جای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری بخشی و متفرق، این ائتلاف که با هدف راهبردی مشخص و مشترکی تعریف شده است (برای مثال نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری و توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی که از جنبه‌های مختلف هدف بسیاری از نهادهای دولتی و غیردولتی در کشور ایران است)، بر سر برنامه‌ها و سیاست‌ها توافق حداکثری و در نتیجه هم‌افزایی ایجاد می‌کند.
هرچند تجارب برنامه‌ریزی و مدیریت همکارانه و اجرای اسنادی چون سند فوق، در نظام برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای ایران تجربه‌ای نو است، اما ادامه این تمرین می‌تواند فرهنگ برنامه‌ریزی را در این کشور آرام آرام تغییر دهد. در این افق می‌توان امید داشت که قوانین و مقررات و برنامه‌های توسعه بیشترین هم‌افزایی را ایجاد کنند، تضادها و ابهام‌ها میان عوامل برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کاهش یابند، روابط افقی و راهبردی میان این عوامل تقویت شود و اهداف از پیش تدبیر شده و توافق شده در ائتلاف‌ها به شیوه کارآمدتر، اقتصادی‌تر و عادلانه‌تر محقق شوند. گفت و شنود مداوم در این ائتلاف‌ها تعدد و تداخل حوزه‌های مسوولیت و اختیار را کاهش می‌دهد، حوزه‌های مسوولیت و اختیار را تعیین و تثبیت می‌کند و هر چه بیشتر از قیود و نامعلومی‌ها می‌کاهد. در این شرایط قدم‌های نخست مورد انتظار از فرآیند منطقی برنامه‌ریزی را می‌توان استوارتر برداشت، می‌توان پرسید چرا چنین شده است و اینکه چه نهاد یا نهادهایی مسوول هستند؟
منبع: جماران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۶۹۲۴۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رویدادهای فرهنگی برای «خرم‌آباد»
به گزارش خبرنگار مهر، داریوش بارانی بیرانوند امروز دوشنبه در نشست با خبرنگاران با اشاره به اینکه اولویت مهم حوزه فرهنگی در مدیریت شهری، اظهار داشت: با راهبرد اصلی شهر «فرهنگ مبنا» به حوزه مدیریت شهری، خرم‌آباد ورود پیدا کرده‌ایم و معتقد بودیم که شهرها در مقایسه با مراکز استان‌ها و کلان‌شهرها، در طراز و حوزه فرهنگی ارزیابی می‌شوند.
وی با اشاره به گستره حوزه فعالیت شهرداری‌ها، عنوان کرد: دراین‌بین به حوزه عمرانی و اجتماعی هم علاوه بر حوزه فرهنگی باید توجه شود، هرم بلوغ در مدیریت شهری به این است که در حوزه خدمات شهری، تنظیف، عمرانی، اجتماعی و فرهنگی… اقدامات و برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گیرد.
متعالی‌ترین فعالیت مدیریت شهری، حوزه فرهنگ است
شهردار خرم‌آباد در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه متعالی‌ترین فعالیت و اقدام شهرداری‌ها، حوزه فرهنگ است، افزود: شهرهای بزرگ دنیا را با اقدامات فرهنگی می‌شناسیم، شهرهای پیشتاز در دنیا به رویدادهای فرهنگی شناخته می‌شوند، شهرهایی که در بین ۱۰ شهر برتر دنیا قرار دارند، هر ساله میزبان بزرگترین رویدادهای فرهنگی هستند.
بارانی بیرانوند با بیان اینکه در این راستا شهرداری‌ها باید رسالت و نقش آموزشی، فرهنگی و… را برای تقویت غرور شهروندان در دستور کار داشته باشند، گفت: شهرداری خرم‌آباد مرکز استان محسوب می‌شود و حتماً از بازی‌گردان‌های حوزه اصلی فرهنگ در منطقه و کشور باشد.
وی با اشاره به ظرفیت‌های شهر خرم‌آباد در حوزه تاریخی، فرهنگی و طبیعی، بیان داشت: این ظرفیت‌ها شرایطی را ایجاب می‌کند که سکوت فرهنگی ما اصلاً جایز نباشد، شهر خرم‌آباد، مهد تاریخ، تمدن، زیست بشر بوده و در حوزه طبیعت هم دارای ظرفیت‌های فراوانی است.
شهردار خرم‌آباد با تأکید بر اینکه هر گونه کوتاهی در حوزه فرهنگی، قصوری نابخشودنی است، در این راستا ما با شعار «شهر فرهنگ مبنا» و «شهر رویدادمحور» وارد عرصه مدیریت شهری خرم‌آباد شده‌ایم، گفت: شرکای فرهنگی ما در مدیریت شهر و استان مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث‌فرهنگی، استانداری و شورای شهر در این راستا همکاری خوبی برای تعریف و اجرای رویدادهای فرهنگی با شهرداری دارند.
«دره خرم‌آباد» و «فلک‌الافلاک» نامزد ثبت جهانی در یونسکو
بارانی بیرانوند با بیان اینکه به مردم قول دادیم که در راستای ارتقای نام خرم‌آباد و همچنین شهرت ملی و جهانی شهر خرم‌آباد اقداماتی را انجام دهیم، گفت: در بحث ایجاد دلبستگی و وابستگی برای توسعه شهر خرم‌آباد در بین شهروندان نیازمند غرور و تعصب شهروندی و همچنین ارتقای اعتماد عمومی هستیم.
وی با بیان اینکه امسال دره خرم‌آباد و قلعه «فلک‌الافلاک» به‌عنوان نماینده ایران در یونسکو برای ثبت جهانی نامزد شده است، گفت: در این راستا همه ارکان مدیریت شهری باید تمام توان خود را به کار بگیرند تا این رویداد مهم عملیاتی شود.
شهردار خرم‌آباد با تأکید بر اینکه این امر نیازمند پیوست‌های فرهنگی است، گفت: همه باید تلاش کنیم تا دره خرم‌آباد و قلعه «فلک‌الافلاک» ثبت جهانی شود.
نورپردازی برج آزادی تهران در «روز خرم‌آباد»
بارانی بیرانوند در ادامه سخنان خود با اشاره به نام‌گذاری یک خرداد به‌عنوان «روز لرستان»، تصریح کرد: از طرف دیگر ۲۰ اردیبهشت هم به‌عنوان «روز خرم‌آباد» نام‌گذاری شده، در این راستا از ۲۰ اردیبهشت تا یک خرداد، یک سری رویدادهای فرهنگی را برگزار خواهیم کرد.
وی با اشاره به رویداد نورپردازی سه‌ساعته برج آزادی با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی، طبیعی، اجتماعی و معنوی لرستان و به‌ویژه شهر خرم‌آباد به‌عنوان یکی از این رویدادها، عنوان کرد: در تاریخ ۲۰ اردیبهشت‌ماه این امر انجام خواهد شد.
شهردار خرم‌آباد، بیان داشت: این رویداد از ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ بامداد اجرا خواهد شد.
«روز خرم‌آباد» در محوطه قلعه تاریخی «فلک‌الافلاک»
بارانی بیرانوند در ادامه سخنان خود با بیان اینکه ۲۳ اردیبهشت‌ماه، مراسم اصلی «روز خرم‌آباد» را در محوطه قلعه تاریخی «فلک الا افلاک» را با حضور عموم مردم برگزار خواهیم کرد، گفت: در این مراسم از چهره‌های فرهنگی، ورزشی، علمی و… خرم‌آباد تجلیل به عمل خواهد آمد.
وی با اشاره به پیش‌بینی برنامه‌های شاد و مفرح در این روز برای شهروندان، گفت: همچنین در روز ۲۶ اردیبهشت‌ماه، رویدادی با مضمون طنز با عنوان «سی قافیه» برگزار خواهیم کرد.
شهردار خرم‌آباد همچنین با اشاره به رویداد حضور ارکستر سمفونی تهران در قلعه «فلک الا افلاک» برای اجرای سمفونی «فلک الا افلاک»، گفت: این برنامه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار خواهد شد.
بارانی بیرانوند همچنین بیان داشت: در تاریخ ۱۸، ۱۹ و ۲۰ خردادماه رالی خانوادگی از بام تهران تا بام لرستان را برگزار خواهیم کرد.
کد خبر 6098785
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت